Δωροθέα του Μάνσφελντ

Δωροθέα του Μάνσφελντ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1493;
Θάνατος	1578 ή 8 Ιουνίου 1578;
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	επιστήμονας; αλχημίστρια
Οικογένεια
Σύζυγος	Ernest II of Mansfeld-Vorderort
Τέκνα	Peter Ernest I of Mansfeld-Vorderort; John George I of Mansfeld-Eisleben; John Albert VI of Mansfeld; John Ernest I of Mansfeld-Vorderort; Elisabeth von Mansfeld; Gebhard I von Mansfeld-Vorderort; Jean II de Mansfeld-Vorderort
Γονείς	Philipp Solms και Adriana von Hanau
Αδέλφια	Otto of Solms-Laubach
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Η Δωροθέα του Μάνσφελντ (Dorothea of Mansfeld, 1493 – 8 Ιουνίου 1578) ήταν Γερμανίδα κόμισσα που ήταν αλχημίστρια και θεραπεύτρια, γνωστή για την φιλανθρωπική της δράση.

Η ζωή της

Η Δωροθέα ήταν κόρη του Κόμη Φίλιππου βον Σολμς και της Αντριάνα βον Χανάου-Μούνζενμπεργκ και προερχόταν από οικογένεια με παράδοση στην ιατρική. Υπό την επιρροή του μεγαλύτερου αδερφού της Ράινχαρντ Α΄ που σπούδαζε γιατρός, η Δωροθέα άρχισε να ασχολείται με την ιατρική από πολύ νωρίς. Ο πατέρας της που ήταν προστάτης των τεχνών και των γραμμάτων φρόντισε να της εμφυσήσει ένα πνεύμα ανθρωπισμού το οποίο θα χαρακτήριζε την δράση της την υπόλοιπη ζωή της.

Το 1512 παντρεύτηκε τον Κόμη του Μάνσφελντ Έρνστ Β΄ με τον οποίον έκανε δεκατρία παιδιά. Το 1531 έμεινε χήρα σε ηλικία 31 ετών.

Απεβίωσε το 1578 σε ηλικία 85 ετών.

Το έργο της

Κατά τη διάρκεια της ζωής της ασχολήθηκε με την ιατρική και την αλχημεία γι'αυτό και στο κάστρο της στην Σαξονία είχε φροντίσει να έχει αλχημικό εργαστήριο, διυλιστήριο, βοτανικό κήπο και μεγάλη αποθήκη βοτάνων και φαρμάκων^[4]. Αν και ήταν συνηθισμένο, ίσως και αναμενόμενο, οι γυναίκες εκείνη την εποχή να έχουν βασικές γνώσεις ιατρικής ώστε να βοηθούν τα μέλη της οικογένειάς τους, οι γνώσεις της Δωροθέας ήταν πολύ πιο προχωρημένες^[4]. Ανέπτυξε πολλές αλχημικές και φαρμακευτικές συνταγές και έγινε γνωστή για δύο τύπους ελιξιρίων, ένα λευκό aqua vitae και ένα κίτρινο. Παρά το γεγονός ότι ήταν χήρα, κάτι που έκανε την οικονομική της κατάσταση τουλάχιστον ασταθή και αβέβαιη, εκείνη συνήθιζε να γιατρεύει δωρεάν τους φτωχούς, να προσφέρει φάρμακα που κατασκεύαζε η ίδια σε όσους είχαν ανάγκη και να κάνει αγαθοεργίες ακολουθώντας το ανθρωπιστικό πνεύμα του πατέρα της^[5]^[4]. Στον κήπο του κάστρου της είχε διαμορφώσει αυτοσχέδιο νοσοκομείο για τους φτωχούς στο οποίο κατά την διάρκεια επιδημιών έφτανε να φροντίζει μέχρι και 100 ασθενείς την ημέρα^[6]. Σε μια εποχή που χαρακτηρίστηκε από έντονο θρησκευτικό φανατισμό και διώξεις εκείνη φρόντισε να αναπτύξει διασυνδέσεις με ευγενείς τόσο Προτεστάντες όσο και Καθολικούς ενώ υποστήριζε και την εβραϊκή κοινότητα του Μάνσφελντ^[7].

Τότε ήταν που γνώρισε και την Άννα της Σαξονίας, η οποία επίσης καταπιανόταν με την αλχημεία και που ήταν φαρμακοποιός. Πολύ σύντομα η Δωροθέα και η Άννα συνδέθηκαν με στενούς δεσμούς φιλίας και άρχισαν να συναντιούνται συχνά, να ανταλλάσσουν αλχημικές συνταγές, να κάνουν πειράματα μαζί και να δοκιμάζουν διάφορες δραστηριότητες όπως ιππασία, κυνήγι, τοξοβολία, κ.λ.π.^[4] Η Δωροθέα έγινε μέντορας και δασκάλα της Άννας ενώ εκείνη φρόντισε να συγκεντρώσει και να διατηρήσει της συνταγές της δασκάλας της και να τις παραδώσει στους απογόνους της μετά τον θάνατό της^[4]. Οι γυναίκες τη εποχής της Δωροθέας και της Άννας κατείχαν μία "γυναικεία" ιατρική γνώση που δεν προερχόταν απαραίτητα από επίσημα ιατρικά εγχειρίδια αλλά από παλιές ιατρικές συνταγές που συγκεντρώνονταν σε βιβλία συνταγών που μεταβίβαζαν από γυναίκα σε γυναίκα και στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στις ιδέες του Γαληνού^[6]. Μόνο από τον 17ο αι. και μετά άρχισαν τέτοιου είδους βιβλία συνταγών να εκδίδονται και να κυκλοφορούν ευρέως^[6]. Με την συμβολή της Άννας της Σαξονίας, η Δωροθέα συγκέντρωσε, κατέγραψε και διατήρησε όπως αμέτρητες άλλες γυναίκες πριν από εκείνη, μία αρχαία ιατρική γνώση που δεν είχε να κάνει μόνο με τις ασθένειες και τα προβλήματα των γυναικών, αλλά με την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όλου του οίκου^[6]. Ειδικά σε αγροτικές περιοχές όπου υπήρχαν ελάχιστοι επίσημοι ιατροί, τέτοιου είδους γυναικείες οικιακές συνταγές κατά πάσα πιθανότητα κάλυπταν τις ιατροφαρμακευτικές ανάγκες του περισσότερου πληθυσμού^[6]. Ένα χειρόγραφο της Δωροθέας σχετικά με τις επιπλοκές και τα προβλήματα του τοκετού βρέθηκε στην βιβλιοθήκη της Άννας^[8].

Προς το τέλος της ζωής της η Δωροθέα απέκτησε μεγάλη φήμη ως ιατρός και φιλάνθρωπος.^[5] Ακόμα και ο Μαρτίνος Λούθηρος, που επικροτούσε την αλχημεία ως μεταφορικό παράδειγμα των χριστιανικών δογμάτων αλλά καταδίκαζε την χρυσοποιητική της πλευρά ως ανήθικη και παραπλανητική^[9], συμβουλεύονταν την Δωροθέα για ιατρικά ζητήματα παρά το γεγονός ότι εκείνος διέθετε την καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη^[5]. Η Δωροθέα δίδαξε επίσης πολλούς άντρες ιατρούς της εποχής της^[5]. Σε όλη της τη ζωή βοηθούσε τις γυναίκες που ασχολούνταν με την ιατρική και όσες είχαν ανάγκη, τις εκπαίδευε και τις προωθούσε. Πριν τον θάνατό της, ακολουθώντας τις αρχαίωνες παραδόσεις των γυναικών θεραπευτών, αλλά και την συνήθεια των γυναικών της εποχής της^[6], φρόντισε να μεταβιβάσει τις γνώσεις της σε άλλες γυναίκες όπως ήταν η κόρη της Δωροθέα του Σόνμπεργκ, η ανιψιά της Άννα του Χόχενλοχ, η νύφη της Μαγδαληνή του Μάνσφελντ και η ανιψιά του άντρα της Αγνή του Σολμς. Οι γυναίκες αυτές την αγαπούσαν πολύ, την αποκαλούσαν "μητέρα του Μάνσφελντ" και την επισκέπτονταν καθημερινά στο κάστρο της^[4].

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 (πολλαπλές γλώσσες) Virtual International Authority File. OCLC. Dublin. 45136980. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2018.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
↑ ^3,0 ^3,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Rankin, Alisha (2007-03). «Becoming an Expert Practitioner» (στα αγγλικά). Isis 98 (1): 23–53. doi:10.1086/512830. ISSN 0021-1753. https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/512830.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Michelle,, Rankin, Alisha. Panaceia's daughters : noblewomen as healers in early modern Germany. Chicago. ISBN 9780226925387. 795020525.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Maury., Robin, Diana· R., Larsen, Anne (2007). Encyclopedia of women in the Renaissance : Italy, France, and England. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 9781851097777. 659807037.
↑ «The development of the synagogue in Eisleben». www.synagoge-eisleben.de (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2018.
↑ Hale, Brian J. (2014). «Anna of Saxony and Her Library». Early Modern Women 9 (1): 101–114. https://www.jstor.org/stable/26431285.
↑ Principe, Lawrence (2015). The secrets of alchemy. Chicago. σελ. 191. ISBN 9780226682952. 781432393.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Dorothea of Solms-Lich στο Wikimedia Commons

[3a7070ec295d975efcb76e19841d26472f9ad431-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 (πολλαπλές γλώσσες) Virtual International Authority File. OCLC. Dublin. 45136980. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2018.

[3913844e06e055e8cd81608f22bad0e604d89d2d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.

[56296c22fda8ff0509f71ed7cc067bcbe11856ac-3] 3,0 ^3,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.

[:0-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Rankin, Alisha (2007-03). «Becoming an Expert Practitioner» (στα αγγλικά). Isis 98 (1): 23–53. doi:10.1086/512830. ISSN 0021-1753. https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/512830.

[:1-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Michelle,, Rankin, Alisha. Panaceia's daughters : noblewomen as healers in early modern Germany. Chicago. ISBN 9780226925387. 795020525.

[:2-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Maury., Robin, Diana· R., Larsen, Anne (2007). Encyclopedia of women in the Renaissance : Italy, France, and England. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 9781851097777. 659807037.

[7] «The development of the synagogue in Eisleben». www.synagoge-eisleben.de (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2018.

[8] Hale, Brian J. (2014). «Anna of Saxony and Her Library». Early Modern Women 9 (1): 101–114. https://www.jstor.org/stable/26431285.

[9] Principe, Lawrence (2015). The secrets of alchemy. Chicago. σελ. 191. ISBN 9780226682952. 781432393.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Δωροθέα του Μάνσφελντ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1493^[1]
Θάνατος	1578^[1] ή 8 Ιουνίου 1578
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	επιστήμονας αλχημίστρια
Οικογένεια
Σύζυγος	Ernest II of Mansfeld-Vorderort
Τέκνα	Peter Ernest I of Mansfeld-Vorderort John George I of Mansfeld-Eisleben John Albert VI of Mansfeld John Ernest I of Mansfeld-Vorderort Elisabeth von Mansfeld^[2] Gebhard I von Mansfeld-Vorderort Jean II de Mansfeld-Vorderort
Γονείς	Philipp Solms^[2] και Adriana von Hanau^[3]
Αδέλφια	Otto of Solms-Laubach
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα