Δούκας της Νορμανδίας

τίτλος που κατείχαν οι κυβερνήτες του Δουκάτου της Νορμανδίας στη βόρεια Γαλλία
(Ανακατεύθυνση από Δούκες της Νορμανδίας)

Την εποχή του μεσαίωνα, ο Δούκας της Νορμανδίας ήταν ο ηγεμόνας του Δουκάτου της Νορμανδίας στην βορειοδυτική Γαλλία με πρωτεύουσα την Ρουέν. Το δουκάτο δημιουργήθηκε με την παραχώρηση εδαφών από τον Φράγκο βασιλιά Κάρολο τον Απλό στον Βίκινγκ πολέμαρχο Ρόλλο της Νορμανδίας (911), η Νορμανδία επεκτάθηκε δυο φορές με βασιλικά διατάγματα (924, 933).

Δούκας της Νορμανδίας
Αρχικός κάτοχοςΡιχάρδος Β΄
Δημιουργία996

Ο τίτλος του κόμη της Ρουέν

Επεξεργασία

Οι αρσενικοί απόγονοι του Ρόλλο συνέχιζαν να κυβερνούν την Νορμανδία μέχρι το 1135, ο βασιλιάς Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας κήρυξε την Νορμανδία τμήμα του Γαλλικού βασιλείου (1202) και στην συνέχεια την κατέκτησε (1204). Παρέμεινε τμήμα του Γαλλικου βασιλείου με την ονομασία Δουκάτο της Νορμανδίας και παραχωρήθηκε σποραδικά σε μέλη της βασιλικής οικογένειας των Καπετιδών. Δεν υπάρχει καμιά καταγραφή για τον ίδιο τον Ρόλλο, τον γιο του Γουλιέλμο τον Μακρόξιφο και τον εγγονό του Ριχάρδο Α΄ να χρησιμοποιούν οποιονδήποτε βασιλικό τίτλο.[1] Μέχρι το 1066 οι πιο κοινοί τίτλοι που ήταν ευρύτερα γνωστοί στους κυβερνήτες της Νορμανδίας ήταν "κόμης της Νορμανδίας" και "κόμης των Νορμανδών" [2] Ο τίτλος "κόμης του Ρουέν" δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε επίσημα βασιλικά έγγραφα αλλά τον χρησιμοποιούσαν ανώνυμοι συγγραφείς βάση επιγραφών που βρέθηκαν σε μεταθανάτιες πλάκες. Ο ιστορικός Αντχεμάρ του Χαμπάν αναφέρει τους Νορμανδούς ηγεμόνες σαν "κόμητες του Ρουέν" μέχρι την δεκαετία του 1010, τον 12ο αιώνα ο Ισλανδός ιστορικός Αρί Πόργκιλσον αναφέρει τον Ρόλλο σαν Γιαρλ δηλαδή πρωθυπουργό της Ρουέν, μια τακτική γνωστή τον 10ο αιώνα.[3] Τον 11ο αιώνα ο Νορμανδός ιστορικός Γουλιέλμος του Πουατιέ χρησιμοποίησε επίσημα τον τίτλο "κόμης της Ρουέν" για τους απογόνους του Ρόλλο μέχρι τον Ριχάρδο τον Καλό. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι παρόλο από πολλές διαφορετικές πηγές οι πρώτοι απόγονοι του Ρόλλο χρησιμοποιούσαν τον τίτλο "κόμης της Ρουέν" υπάρχει μεγάλη έλλειψη σε επίσημα έγγραφα για την επιβεβαίωση του.[4]

Δημιουργία του τίτλου του δούκα

Επεξεργασία

Η πρώτη καταγραφή για τον τίτλο του "Δούκα της Νορμανδίας" φαίνεται από μια αφιέρωση στο αβαείο του Φέκαμπ από τον Ριχάρδο Β΄ (1066). Ο συγγραφέας Ρίτσερ του Ρεμς είχε αποκαλέσει λίγο νωρίτερα τον Ριχάρδο "Αρχηγό των πειρατών" χαρακτηρισμός που δεν έχει καμιά σχέση με τίτλο. Την εποχή του Ριχάρδου Β΄ φαίνεται για πρώτη φορά και σε επίσημα έγγραφα να λέει ο βασιλιάς της Γαλλίας τον κυβερνήτη των Νορμανδών "Δούκα της Νορμανδίας". Την εποχή του Γουλιέλμου Β΄ (1035 - 1087), ο κυβερνήτης της Νορμανδίας έλεγε τον εαυτό του "πρίγκιπα, δούκα και κόμη της Νορμανδίας" αλλά δεν είναι βέβαιο ότι ήταν σε επίσημη χρήση μέχρι το 1066.[5] Το βέβαιο είναι ότι ο τίτλος ήταν ευρύτερα σε χρήση την εποχή των Ανδεγαυών (1144 - 1204) την εποχή που το δουκάτο είχε αρχίσει να εξασθενεί.[6]

Ο Ριχάρδος Α΄ άρχισε να πειραματίζεται με τον τίτλο του μαρκησίου γύρω στο 966 όπως φαίνεται από ένα έγγραφο του βασιλιά Λοθάριου.[7] Ο Ριχάρδος Β΄ αν και χρησιμοποίησε για τον εαυτό του τον τίτλο του δούκα ο τίτλος δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από το Γαλλικό στέμμα μέχρι την εποχή της κατάκτησης του (1204).[2] Ο τίτλος απονεμήθηκε όπως λέει ο θρύλος βάση της δωρεάς στο αβαείο του Φεκάμπ από τον πάπα Βενέδικτο Η΄ στον Ριχάρδο Β΄ την περίοδο (1012 - 1014). Ο σημαντικότερος λόγος που οι κυβερνήτες της Νορμανδίας αναζήτησαν κάποιον υψηλότερο τίτλο από αυτόν του κόμη ήταν η διανομή του ίδιου τίτλου σε πολλά μέλη τις οικογένειας τους χωρίς να κυβερνούν κάποια συγκεκριμένη περιοχή. Ο μόνος κόμης ο οποίος καταγράφεται ότι είχε κάποια εξουσία πέρα από τον επίσημο ήταν ο Ηλίας του Σεν Σαν στον οποίο δόθηκε η διοίκηση της κομητείας του Αρκ την εποχή του Ερρίκου Α΄ (1106).[2] Την ίδια τακτική να παρέχουν τον τίτλο του κόμητος σε μέλη της οικογένειας τους χρησιμοποιούσαν όλοι οι ηγεμόνες περιοχών της Γαλλίας εκείνη την εποχή.

Η Νορμανδία σαν Αγγλική επαρχία

Επεξεργασία

Ο Γουλιέλμος Β΄ της Νορμανδίας κατέκτησε την Αγγλία (1066) και στέφθηκε βασιλιάς της Αγγλίας ως Γουλιέλμος Α΄, από τότε τον τίτλο του δούκα της Νορμανδίας κατείχαν οι βασιλείς της Αγγλίας. Ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής κληροδότησε την Νορμανδία (1087) στον μεγαλύτερο γιο του Ροβέρτο και ο δεύτερος γιος του Γουλιέλμος κληρονόμησε το Αγγλικό στέμμα ως Γουλιέλμος Β΄ της Αγγλίας. Ο Ροβέρτος από τότε βρέθηκε σε συνεχή εμφύλια σύγκρουση με τον τρίτο αδελφό του Ερρίκο που διαδέχθηκε τον Γουλιέλμο (1100) ως Ερρίκος Α΄ της Αγγλίας για την κατοχή του Αγγλικού στέμματος. Ο Ερρίκος Α΄ όταν αναγνώρισε τις αδυναμίες του Ροβέρτου αποφάσισε να τον αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, επιτέθηκε με στρατό στην Νορμανδία, νίκησε τον μεγαλύτερο αδελφό του Ροβέρτο στην μάχη του Τινσεμπραί (1106), και τον φυλάκισε για το υπόλοιπο της ζωής του. Στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε ανάμεσα στον Στέφανο του Μπλουά και την Αυτοκράτειρα Ματθίλδη κόρη του Ερρίκου Α΄, ο Γοδεφρείδος Πλανταγενέτης, κόμης του Ανζού και σύζυγος της Ματθίλδης κατέκτησε την Νορμανδία (1144). Ο μεγαλύτερος γιος του Γοδεφρείδου Πλανταγενέτη και της Ματθίλδης Ερρίκος κληρονόμησε την Νορμανδία (1150) και στην συνέχεια το Αγγλικό στέμμα ως Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας (1154).

Η Νορμανδία σαν Γαλλική επαρχία

Επεξεργασία

Το 1204 ο φιλόδοξος βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος Αύγουστος κήρυξε την Νορμανδία Γαλλική επαρχία την οποία κατέκτησε στρατιωτικά (1204), ο Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας με την Συνθήκη των Παρισίων (1259) αποκήρυξε τα δικαιώματα του στην Νορμανδία. Η Νορμανδία έγινε από τότε τμήμα του Γαλλικού στέμματος, οι βασιλείς της δυναστείας των Βαλουά παραχώρησαν σποραδικά τον τίτλο του δούκα της Νορμανδίας στους διαδόχους τους. Ο τίτλος παραχωρήθηκε από την Γαλλική κατάκτηση της Νορμανδίας (1204) μέχρι την Γαλλική Επανάσταση (1792) τέσσερις φορές (1332, 1350, 1465, 1785). Η Γαλλική Δημοκρατία κατάργησε οριστικά τον τίτλο του Δούκα της Νορμανδίας, από τότε η Νορμανδία έγινε διοικητική περιφέρεια του Γαλλικού κράτους.

Κόμητες του Ρουέν

Επεξεργασία
Όνομα Εικόνα Γέννηση Γάμοι Θάνατος
Ρόλλο
(Rollon)
886-927
  846
Βίκινγκ πολέμαρχος
Πόππα του Μπαγιέ
Ένας γιος και μια κόρη
932
86 ετών
Γουλιέλμος ο Μακρόξιφος
(William I Longsword)
927-942
  περί το 893
γιος του Ρόλλο της Νορμανδίας και της Πόππας του Μπαγιέ
Λιουτγκάρδη των Βερμαντουά
Ένας νόθος γιος
17 Δεκεμβρίου 942
περίπου 49 ετών
Ριχάρδος ο Ισχυρός
(Richard Ier de Normandie)
942-966
  28 Αυγούστου 933
Νόθος γιος του Γουλιέλμου του Μακρόξιφου
(1) Έμμα των Παρισίων
(2) Γκούνορ της Νορμανδίας
Τέσσερις γιοι και τρεις κόρες
20 Νοεμβρίου 996
63 ετών

Δούκες της Νορμανδίας

Επεξεργασία
Όνομα Εικόνα Γέννηση Γάμοι Θάνατος
Ριχάρδος ο Καλός
(Richard Le Bon)
996-1026
  23 Αυγούστου 963
γιος του Ριχάρδου του Ισχυρού και της Γκούνορ της Νορμανδίας
(1) Ιουδήθ της Βρετάνης
Τρεις γιοι και τρεις κόρες
(2) Πόπια του Ενβερμέ
Δυο γιοι
28 Αυγούστου 1026
63 ετών
Ριχάρδος Γ΄
(Richard III de Normandie)
1026-1027
  1001
γιος του Ριχάρδου του Καλού και της Ιουδήθ της Βρετάνης
Αδέλα της Φλάνδρας 3 Φεβρουαρίου 1027
Shaftesbury
26 ετών
Ροβέρτος ο Μεγαλοπρεπής
(Robert Ier de Normandie)
1028-1035
  1010
Δεύτερος γιος του Ριχάρδου του Καλού και της Ιουδήθ της Βρετάνης
Ένας νόθος γιος και μια νόθη κόρη 22 Ιουλίου 1035
25 ετών
Γουλιέλμος ο Κατακτητής
(William the Conqueror)
1035-1087
  1028
Νόθος γιος του Ροβέρτου του Μεγαλοπρεπούς
Ματθίλδη της Φλάνδρας
Τέσσερις γιοι και πέντε κόρες
9 Σεπτεμβρίου 1087
59 ετών
Πτώση απο άλογο
Ροβέρτος Β΄
(Robert III of Normandy)
1087-1106
  1051
Πρώτος γιος του Γουλιέλμου του Κατακτητή και της Ματθίλδης της Φλάνδρας
Σίβυλλα του Κονβερσάνο
Ένας γιος
3 Φεβρουαρίου 1134
83 ετών
Ερρίκος Α΄ της Αγγλίας
(Henry I)
1106-1135
  1068
Τέταρτος γιος του Γουλιέλμου του Κατακτητή και της Ματθίλδης της Φλάνδρας
(1) Ματθίλδη της Σκωτίας
Δυο γιοι και μια κόρη
(2) Αδελαΐδα του Λέουβεν
Εννιά νόθοι γιοι και δεκαπέντε νόθες κόρες
1 Δεκεμβρίου 1135
67 ετών
Όνομα Εικόνα Γέννηση Γάμοι Θάνατος
Στέφανος της Αγγλίας
(Stephen of Blois)
1135-1144
  1092
γιος του Στέφανου Β΄ του Μπλουά και της Αδέλας της Νορμανδίας
Ματθίλδη Α΄ της Βουλώνης
Τρεις γιοι και δυο κόρες
25 Οκτωβρίου 1154
62 ετών
Όνομα Εικόνα Γέννηση Γάμοι Θάνατος
Γοδεφρείδος Πλανταγενέτης
(Geoffroy V d'Anjou)
1144-1151
  24 Αυγούστου 1113
γιος του Φούλκωνος των Ιεροσολύμων και της Ερμενγάρδης του Μαιν
Αυτοκράτειρα Ματθίλδη
Τρεις γιοι
7 Σεπτεμβρίου 1151
38 ετών
Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας
(Henry II of England)
1151-1189
  5 Μαρτίου 1133
γιος του Γοδεφρείδου Πλανταγενέτης και της Αυτοκράτειρα Ματθίλδης
Ελεονώρα της Ακουιτανίας
Τέσσερις γιοί και τρεις κόρες
6 Ιουλίου 1189
56 ετών
Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος
(Richard I)
1189-1199
  8 Σεπτεμβρίου 1157
Τρίτος γιος του Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας και της Ελεονώρας της Ακουιτανίας
Μπερενγκαρία της Ναβάρρας 6 Απριλίου 1199
Δολοφονηθείς, 42 ετών
Ιωάννης ο Ακτήμων
(Johan sanz Terre)
1199-1216
  24 Δεκεμβρίου 1166
Πέμπτος γιος του Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας και της Ελεονώρας της Ακουιτανίας
(1) Ισαβέλλα, Κόμισσα του Γκλόστερ
(2) Ισαβέλλα του Ανγκουλέμ
Δυο γιοι και τρεις κόρες
19 Οκτωβρίου 1216
50 ετών
Ερρίκος Γ' της Αγγλίας
(Henry III of England)
1216-1259
  1 Οκτωβρίου 1207
Γιος του Ιωάννη του Ακτήμονα και της Ισαβέλλας του Ανγκουλέμ
Ελεονώρα της Προβηγκίας
Δυο γιοι και τρεις κόρες
16 Νοεμβρίου 1272
65 ετών

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Marjorie Chibnall, The Normans (Blackwell, 2006), pp. 15–16
  2. 2,0 2,1 2,2 David Crouch, The Image of Aristocracy in Britain, 1000–1300 (Taylor and Francis, 1992), pp. 40–41.
  3. David C. Douglas, "The Earliest Norman Counts", The English Historical Review, 61, 240 (1946): 129–56.
  4. Elizabeth van Houts (ed.), The Normans in Europe (Manchester University Press, 2000), p. 41, n. 58.
  5. George Beech, "The Participation of Aquitanians in the Conquest of England 1066–1100", in R. Allen Brown, ed., Anglo-Norman Studies IX: Proceedings of the Battle Conference, 1986 (Boydell Press, 1987), p. 16.
  6. Nick Webber, The Evolution of Norman Identity, 911–1154 (Boydell Press, 2005), p. 178.
  7. David Crouch, The Normans: The History of a Dynasty (Hambledon Continuum, 2002), p. 19.
  • Marjorie Chibnall, The Normans (Blackwell, 2006)
  • David Crouch, The Image of Aristocracy in Britain, 1000–1300 (Taylor and Francis, 1992)
  • David C. Douglas, "The Earliest Norman Counts", The English Historical Review, 61, 240 (1946)
  • Elizabeth van Houts (ed.), The Normans in Europe (Manchester University Press, 2000)
  • George Beech, "The Participation of Aquitanians in the Conquest of England 1066–1100", in R. Allen Brown, ed., Anglo-Norman Studies IX: Proceedings of the Battle *Conference, 1986 (Boydell Press, 1987)
  • Nick Webber, The Evolution of Norman Identity, 911–1154 (Boydell Press, 2005)
  • David Crouch, The Normans: The History of a Dynasty (Hambledon Continuum, 2002)
  • Weir, Alison (1996). 258. Britain's Royal Families: The Complete Genealogy. Revised Edition. Random House, London.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Dukes of Normandy στο Wikimedia Commons