Γρηγόριος Αλεξάνδρου Γκίκας
Ο Γρηγόριος Αλεξάνδρου Γκίκας (1803 ή 1807 - 24 Αυγούστου 1857) από τον Οίκο των Γκίκα ήταν πρίγκιπας της Μολδαβίας (1849-53, 54-56). Σύζυγός του ήταν η Ελένη Στούρτζα, κόρη του Ιωάννου πρίγκιπα της Μολδαβίας.
| Γρηγόριος Αλεξάνδρου Γκίκας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Grigore Alexandru Ghica (Moldovan) |
| Γέννηση | 27 Αυγούστου 1804 Μποτοσάνι |
| Θάνατος | 24 Αυγούστου 1857 Λε Με-συρ-Σεν |
| Συνθήκες θανάτου | αυτοκτονία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηγεμονία της Μολδαβίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Ioan Grigore Ghica Constantin Ghica Natalia Ghica |
| Οικογένεια | Οικογένεια Γκίκα |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | βοεβόδας της Μολδαβίας (1849–1853) βοεβόδας της Μολδαβίας (1854–1856) Minister of Foreign Affairs of Romania |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Νεανική ζωή και πρώτη θητεία
ΕπεξεργασίαΗ Οικογένειά του καταγόταν από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, αλλά είχε εγκατασταθεί στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Ο Γρηγόριος σπούδασε στη Γαλλία και στη Γερμανία και όταν επέστρεψε, συμμάχησε με τους εθνικιστές-φιλελεύθερους αντιπολιτευόμενος τον πρίγκιπα Μιχαήλ Στούρτζα (1834-49)[1]. Μετά την επανάσταση του 1848 το υπουργικό συμβούλιο όρισε τον Γρηγόριο ως ηγεμόνα για 7 έτη[1]. Η Ρωσία και οι Οθωμανοί έδωσαν τη συγκατάθεσή τους.
Ο Γρηγόριος έκανε ήπιες μεταρρυθμίσεις και ετοιμάστηκε για πιο ριζικές[1]. Ίδρυσε Αστυνομικό Σώμα το 1850[2]. Το 1851 έθεσε τον διανοούμενο Ωγκύστ Τρεμπόνιου Λωριάν, υποστηρικτή του Ρουμανικού εθνικισμού, επιθεωρητή των Σχολείων της Μολδαβίας[3]. Χαλάρωσε τη λογοκρισία και αυτό επέφερε την αύξηση της λογοτεχνικής δραστηριότητας[4]. Το πρόγραμμά του διακόπηκε από τον Κριμαϊκό Πόλεμο, όπου η Ρωσία κατέλαβε στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (1853-54) για να επιτεθεί στους Οθωμανούς[1]. Ο Γρηγόριος εκτοπίστηκε και μετέβη στη Βιέννη[1], από όπου επέστρεψε όταν οι Ρώσοι αναγκάστηκαν να αποσυρθούν[4] για να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις του[1].
Η δεύτερη θητεία του
ΕπεξεργασίαΟ προκάτοχός του Μιχαήλ Στούρτζα είχε καταργήσει το 1844 τους δούλους Ρομά της Πολιτείας και της Εκκλησίας. Ο Γρηγόριος ζήτησε να προεκταθεί αυτό και στους δούλους των ιδιωτών[5]: το νομοσχέδιο που συνέταξε ο Πέτρος Μαυρογένης ψηφίστηκε ομόψυχα από τη Βουλή το 1855[6]. Θέλησε να τους αποζημιώσει[5][5]. Τότε ελευθρώθηκαν 10.000[6]-20.000[5] Ρομά.
Ο νόμος είχε αφορμή ένα σκάνδαλο[6], που είχε απασχολήσει την κοινωνία του Ιασίου: ο Δημήτριος Καντακουζηνός-Πασκάνου λογοθέτης της Μολδαβίας, είχε ένα εκτός γάμου τέκνο με μία σκλάβα Ρομά, τον Ντίνκα. Η χήρα του Προφίρα τον υιοθέτησε και τον ανέθρεψε· έγινε ο μάγειρας του μεγάρου[6] . Από την ανατροφή του ζούσε χειραφετημένος και συνόδευσε την Προφίρα στο Παρίσι[6], όπου αγάπησε την καμαριέρα Κλιμεντίνη και την αρραβωνιάστηκε[6]. Όταν επέστρεψαν, του αποκαλύφθηκε ότι ήταν σκλάβος και δεν μπορεί να νυμφευτεί μία ελεύθερη γυναίκα. Ο Γρηγόριος πρότεινε την ελευθέρωσή του, αλλά η Προφίρα αρνήθηκε, λέγοντας ότι της θυμίζει τον άνδρα της και δεν θα τον αφήσει μακριά της[6]. Ο Ντίνκα συγκλονισμένος από τα νέα αυτοκτόνησε, αφού πρώτα πυροβόλησε την Κλημεντίνη.
Η ανοικτή στήριξη του Γρηγορίου στους εθνικιστές, που ζητούσαν την ένωση με τη Βλαχία[1], προκάλεσε την αντίδραση της Αυστρίας και των Οθωμανών[1][7]. Διόρισε εθνικιστές στην Κυβέρνηση[7]. Το 1856 έληξε τη λογοκρισία, αφήνοντας ελεύθερο τον Τύπο[4]. Οι αντίπαλοι της ένωσης προέβαλαν ένα χειρόγραφο, το Χρονικό Χούρου που αναφερόταν στην ιστορία της Μολδαβίας[8]. Ο Γρηγόριος σύστησε επιτροπή εμπειρογνωμόνων, που αποφάνθηκαν ότι είναι πλαστό[8][9].
Τα τελευταία έτη του
ΕπεξεργασίαΌταν έληξε η 7ετία του μετέβη στο Παρίσι, στην ιδιοκτησία του Λε Μεέ-συρ-Σέιν[1][6]. Οι Οθωμανοί διόρισαν τον αντίθετο με την ένωση[7] Θεόδωρο Μπαλς ως κυβερνήτη (kaymakam) (1856-57)[7]. Ο Γρηγόριος συνέχιζε να υποστηρίζει την ένωση. Οι Οθωμανοί έστειλαν νέο κυβερνήτη τον Νικόλαο Βογορίδη που έκανε εκλογές[6]. Ο Γρηγόριος κατήγγειλε τη νοθεία τους και έπεισε τον Ναπολέοντα Γ΄ της Γαλλίας να απαιτήσει διαφανείς, νέες εκλογές. Τότε οι ανθενωτικοί άρχισαν να γράφουν υπερβολικές κατηγορίες εναντίον του Γκίκα, δυσφημώντας τον[6]. Ο Γρηγόριος προσβεβλημένος και απογοητευμένος από την άρνηση του Ναπολέοντα Γ΄ να του επιτρέψει να μιλήσει δημόσια[6] αυτοκτόνησε στο σπίτι του[6], αφού έγραψε τη διαθήκη του που άρχιζε ως εξής: "είμαι θύμα μίας λάθος συμφωνίας και δεν μπορώ να ζω, αν και είμαι αθώος. Η αλήθεια θα φανεί· περιμένω τους εχθρούς μου ενώπιον του Θεού"[6]. Δύο ημέρες μετά οι Οθωμανοί ακύρωσαν τις εκλογές που έκανε ο Βογορίδης[6]. Το 1859 εκλέχθηκε ο Αλέξανδρος Ιωάννης Α΄ Κούζας πρίγκιπας της Βλαχίας και της Μολδαβίας ταυτόχρονα και το 1862 έγινε κυβερνήτης (domnitor) του νέου κράτους της Ρουμανίας. Ο νόμος του για την ελευθερία του Τύπου[4] και το Αστυνομικό Σώμα έγιναν πρότυπο για όλη τη χώρα[10].
Ο εγγονός του, ο Βλαντινίρ Γκίκα αρχιεπίσκοπος των Καθολικών, έπεσε θύμα βιαιοπραγιών των Κομμουνιστών το 1954[6].
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 "Ghika, Grégoire", in Nouvelle biographie générale depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours, Tome 20, Firmin Didot, Paris, 1857, p. 394
- ↑ (Ρουμανικά) "Repere istorice" Αρχειοθετήθηκε 2007-04-12 στο Wayback Machine., at the Romanian Gendarmerie site
- ↑ "Lauriano, Augustin-Tribonius", in Nouvelle biographie générale depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours, Tome 29, Firmin Didot, Paris, 1859, p. 939
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Alex Drace-Francis, The Making of Modern Romanian Culture: Literacy and the Development of National Identity, I. B. Tauris, London, 2006, p. 160
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Viorel Achim, The Roma in Romanian History, Central European University Press, Budapest, 2004, pp. 111–112
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 Neagu Djuvara, Între Orient şi Occident. Ţările române la începutul epocii moderne, Humanitas, Bucharest, 1995, pp. 275–278, 355–356
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 William Miller, The Ottoman Empire and Its Successors, 1801–1927, Routledge, London, 1966, p. 244
- ↑ 8,0 8,1 Lucian Boia, History and Myth in Romanian Consciousness, Central European University Press, Budapest, 2001, pp. 47–49
- ↑ (Ρουμανικά) Gheorghe Adamescu, Istoria literaturii române. Literatura istorică Αρχειοθετήθηκε 2007-07-21 στο Wayback Machine.
- ↑ Şcoala Militară de Subofiţeri Jandarmi Drăgăşani (official site) Αρχειοθετήθηκε 2016-03-03 στο Wayback Machine.; accessed 20 June 2015.(Ρουμανικά)
