Γκαστόν Γ΄ της Φουά

Ο Γκαστόν Γ΄ Φοίβος, γαλλ. Gaston III Fébus (30 Απριλίου 1331 - 1391) από τον Οίκο των Φουά ήταν 11ος κόμης της Φουά και (ως Γκαστόν Ι΄) υποκόμης τού Μπεάρν (1343-91).

Γκαστόν Γ΄ της Φουά
Ο Γκαστόν Γ΄ κόμης της Φουά, από το έργο του Το βιβλίο τού κυνηγιού. Αντίγραφο του 15ου αι., που φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	30  Απριλίου 1331 Orthez
Θάνατος	1  Αυγούστου 1391 L'Hôpital-d'Orion
Αιτία θανάτου	αποπληξία
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά Gascon
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας ποιητής Κυνηγός
Οικογένεια
Σύζυγος	Αγνή της Ναβάρας (από 1349)
Σύντροφος	Catherine de Rabat
Τέκνα	Βερνάρδος του Μπεάρν Yvain de Foix Γκαστόν της Φουά-Μπεάρν
Γονείς	Γκαστόν Β΄ της Φουά και Ελεονώρα ντε Κομάνζ
Οικογένεια	κατάλογος κομήτων του Φουά
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Γάλλος συν-πρίγκιπας της Ανδόρας (1343–1391) Κόμης του Φουά (1343–1391)
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ήταν το μόνο (γνήσιο) τέκνο τού Γκαστόν Β΄ κόμη της Φουά και της Ελεονώρας, κόρης τού Βερνάρδου Ζ΄ κόμη τού Κομμάνζ. Γεννήθηκε στο Ορτέζ ή τη Φουά. Αργότερα έλαβε το προσωνύμιο Φοίβος, λόγω των ξανθών (χρυσών) μαλλιών του, όπως τού Απόλλωνα. Η μητρική του γλώσσα ήταν τα Γασκωνικά (διάλεκτος των Οσσιτανικών), αλλά επίσης μιλούσε άπταιστα γαλλικά. Έγραψε μία πραγματεία για το κυνήγι στη Γαλλία· ένα τραγούδι στα Οσσιτανικά, το Se Canta, αποδίδεται σε αυτόν. Ένας χρονογράφος της εποχής του, ο Ζαν Φρουασάρ, αναφέρει, πως "πολύ άνετα μού μιλούσε, όχι στη μητρική του Γασκωνική γλώσσα, αλλά σε στρωτά και κομψά γαλλικά".

Το 1290 διαδέχθηκε τον πατέρα του. Δήλωσε την υποτέλειά του στον Γάλλο βασιλιά για τη Φουά, αλλά το 1347 αρνήθηκε να κάνει το ίδιο για το Μπεάρν, που ισχυρίστηκε, ότι ήταν ανεξάρτητο φέουδο. Η έδρα του στο Μπεάρν ήταν το φρούριο Πω, που είχε οχυρωθεί από τον 11ο αι. και από το 1464 έγινε η επίσημη πρωτεύουσα τού Μπεάρν.

Ο Γκαστόν Γ΄ υποδέχεται τους Ζαν Φρουασσάν και Εσπαίν ντε Λυόν.

Ο Οίκος Φουά-Μπεάρν ήταν σε μακροχρόνια διαμάχη με τον Οίκο Αρμανιάκ. Το 1362 έγινε μία μάχη μεταξύ των δύο ευγενών Οίκων, στο Λωνάκ. Ο Γκαστόν Γ΄ νίκησε και επέτυχε την αιχμαλωσία των δύο αντιπάλων αρχηγών, που τους απελευθέρωσε μετά από την καταβολή, ως λύτρων, τουλάχιστο 600.000 φλωρινιών, που ήταν μία περιουσία. Τα χρήματα αυτά φυλάχθηκαν στον πύργο Μονκάδα στο Ορτέζ, όπου ο Γκαστόν Γ΄ έφτιαξε επίσης μία στοά με πορτραίτα και στρατιωτικά τρόπαια για να απαθαντήσει το γεγονός.

Το 1388 ο χρονικογράφος Ζαν Φρουασσάρ επισκέφθηκε την κομητεία της Φουά και κατέγραψε την αίγλη της Αυλής τού Γκαστόν Γ΄ στο Ορτέζ. Αναφέρει, πως ο κόμης περιγράφει τα τρία πολύ ευχάριστα πράγματα στη ζωή του, "τα όπλα, τον έρωτα και το κυνήγι". Όπως καταγράφει ο Ζαν Φρουασσάρ, ο Γκαστόν Γ΄ προδόθηκε από τον γιο του Γκαστόν, ο οποίος προσπάθησε να σκοτώσει τον πατέρα του χρησιμοποιώντας δηλητήριο, που τού το έδωσε ο Κάρολος Β΄ της Ναβάρρας. Ο Γκαστόν Γ΄ έπιασε τον γιο του στην πράξη και τον φυλάκισε. Σε μία βίαιη φιλονικία που ακολούθησε, ο Γκαστόν Γ΄ μαχαίρωσε τον γιο του θανάσιμα.

Έπειτα από αυτό ο Γκαστόν Γ΄ δεν είχε νόμιμους απογόνους. Το 1393 στο Παρίσι η Ισαβέλλα, σύζυγος τού Λουδοβίκου ΣΤ΄ έδωσε ένα χορό μεταμφιεσμένων. Στον χορό των αγρίων ένας με έναν πυρσό έβαλε από λάθος φωτιά στα κοστούμια τεσσάρων και μαζί πήρε και η στολή ενός νόθου γιού τού Γκαστόν Γ΄, τού Υβαίν, ο οποίος απεβίωσε από τα εγκαύματά του. Όταν κάποτε ο Γκαστόν Γ΄ επέστρεψε από κυνήγι αρκούδας, καθώς έπλενε τα χέρια του, έπαθε καρδιακή ανακοπή και απεβίωσε. Έτσι τον διαδέχθηκε ο γιος τού εξαδέλφου του, ο Ματθαίος.

Το βιβλίο του

Ο Γκαστόν Γ΄ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους κυνηγούς της εποχής του και κυνηγούσε σε όλη τη ζωή του. Το βιβλίο του Livre de chasse γράφτηκε το το διάστημα 1387-89 και ήταν αφιερωμένο στον Φίλιππο Β΄ των Βαλουά δούκα της Βουργουνδίας. Στο βιβλίο καταγράφονται τρόποι για διαφορετικά ζώα, η συμπεριφορά των ζώων, συμβουλές σε λιγότερο ευγενείς για το πώς να απολαμβάνουν το κυνήγι και δείχνει συμπάθια στους λαθροθήρες αγρότες, καθώς και αυτοί έχουν το ένστικτο τού κυνηγού. Το έργο ήταν η κλασική πραγματεία κατά τον Μεσαίωνα για το κυνήγι, που περιγράφεται από έναν λόγιο. Ερευνητές το θεωρούν ως το κείμενο με τη μεγαλύτερη επιρροή στην εποχή του. Έχουν επιζήσει 44 αντίγραφα, τού 15ου και 16ου αι. μικρογραφημένα, με πιο διάσημο αυτό της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας, που έχει εξαίρετες μικρογραφίες με σκηνές κυνηγιού.

Ανδριάντας τού Γκαστόν Γ΄ έξω από το Σατώ ντε Πω.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1348 την Αγνή των Εβρέ, κόρη τού Φιλίππου Γ΄ της Ναβάρρας και είχε τέκνο:

• Γκαστόν 1361-1382, νυμφεύτηκε τη Βετρίκη (1362-1410), κόρη τού Ιωάννη Β΄ κόμη τού Αρμανιάκ.

Από μη νόμιμες σχέσεις είχε φυσικά τέκνα:

• Γκαρσία, υποκόμης τού Οσσώ, νυμφεύτηκε την Άννα ντε Λαβεντάν.
• Μπερνάλ απεβ. 1381, 1ος κόμης τού Μεδινασέλι έπειτα από τον γάμο του με την Ισαβέλλα δε λα Θέρδα κυρία της Ουέλβα, Ζιβραλεόν & Πουέρτο δε Σάντα Μαρία. Έγινε ο γενάρχης των δουκών τού Μεδινασέλι.
• Ιωάννης (Υβαίν ντε Λεσκάρ) απεβ. 1393 στον Χορό των Mεταμφιεσμένων που κάηκαν (Bal des Ardents), στις 30 Ιανουαρίου.

Πηγές

• d'Athenaise, Claude, ed. (2002), Le livre de chasse de Gaston Phėbus (in French), Paris: Bibliothėque de l'Image, ISBN 2-914661-03-7
• Cummins, John The Hound and the Hawk: The Art of Medieval Hunting Publ. Weidenfeld & Nicolson; New paperback edition (18 Jan 2001) ISBN 978-1842120972
• Klemettilä, Hannele (2015), Animals and Hunters in the Late Middle Ages: Evidence from the BnF MS fr. 616 of the Livre de chasse by Gaston Fébus, Museum Studies, Abingdon-on-Thames: Routledge, ISBN 978-1-13-884233-5
• Tuchman, Barbara W. (2007) [1978], A Distant Mirror: The Calamitous 14th Century, ISBN 9780345289308
• Vernier, Richard (2008), Lord of the Pyrenees: Gaston Fėbus, Count of Foix 1331-1391, Woodbridge: Boydell Press, ISBN 978-1-84383-356-7
• Febus Avant! Music at the Court of Gaston Febus, Count of Foix and Bearn (1331-1391); Huelgas Ensemble, Paul Van Nevel; Sony, 1992.