Γεώργιος Αντιοχέας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Γεώργιος ο Αντιοχεύς (απεβ. 1151/52) ο λεγόμενος Αμιράς, ήταν ο πρώτος αληθινός ammiratus ammiratorum του Νορμανδικού Βασιλείου της Σικελίας, διάδοχος του μεγάλου Χριστόδουλου εμίρη του Παλέρμο. Ο Γεώργιος είχε γεννηθεί στην Αντιόχεια της Συρίας, από όπου μετακινήθηκε με τον πατέρα του Μιχαήλ και την Τυνήσια μητέρα του, ακολουθώντας την Α΄ Σταυροφορία. Αυτός και οι γονείς του βρήκαν εργασία υπό τον Ταμίμ ιμπν αλ-Μου'ίζζ εμίρη της Τυνησίας ("Αφρικής") από τον Οίκο των Ζιριδών. Όταν τον εμίρη διαδέχθηκε ο γιος του Γιαχύα, ο Γεώργιος εξέπεσε της εύνοιας εκείνου. Τότε μεταμφιεσμένος μπήκε σε ένα πλοίο από το Παλέρμο, που βρισκόταν στη Μαχντία. Με αυτό ταξίδευσε κρυφά ως τη Σικελία και πήγε κατευθείαν στο Παλάτι, όπου βρήκε υπηρεσία στον Νορμανδό Ρογήρο Β΄ κόμη της Σικελίας.
| Γεώργιος Αντιοχέας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 11ος αιώνας Αντιόχεια |
| Θάνατος | 1151[1] Παλέρμο |
| Τόπος ταφής | Παλέρμο |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Σικελίας Ζιρίδες Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά Αραβικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιώτης[2] |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | ναύαρχος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Άνοδος και πρώιμη σταδιοδρομία: υποταγή της Απουλίας
ΕπεξεργασίαΟι προηγούμενες γνώσεις του της διοίκησης των Ζιριδών, οι επαφές του με έναν Αρμένιο στην υπηρεσία των Φατιμιδών της Αιγύπτου και η γνώση των Ελληνικών και Αραβικών, τον οδήγησαν σε άνοδο στη Νορμανδική διοίκηση. Ανήλθε στον τίτλο του οικείου (familiaris) του κόμη και το 1123 έγινε ο δεύτερος στη διοίκηση στο Ναυτικό του Χριστόδουλου. Σε αυτά τα έτη, υπηρέτησε επίσης συχνά ως απεσταλμένος στην Αυλή των Φατιμιδών της Αιγύπτου, στο Κάιρο. Σε μία Νορμανδική επίθεση στην Μαχντία το ίδιο έτος, ο Γεώργιος κατέλαβε το φρούριο του αντ-Ντιμάς, στην ακτή της Τυνησίας· τελικά η εκστρατεία κατέληξε σε αποφασιστική ήττα των Νορμανδών από τον Αλ-Χασάν ιμπν Αλί εμίρη των Ζιριδών. Τα επόμενα πέντε έτη ο Γεώργιος επεσκίασε τον Χριστόδουλο και από το 1127 τον αντικατέστησε στη θέση του εμίρη του Παλέρμο. Το έτος αυτό και οι δύο ήταν παρόντες στο Μοντεσκαλιόζο με τον Ρογήρο Β΄· ο Χριστόδουλος φαίνεται, πως απεβίωσε σύντομα μετά και τον διαδέχθηκε ο Γεώργιος.
Όταν ο Ρογήρος Β΄ διαδέχθηκε το 1127 εκεί τον γιο του εξαδέλφου του, τον Γουλιέλμο Β΄ δούκα της Απουλίας & Καλαβρίας, ο Γεώργιος ήταν επιδέξιος στο να υποτάξει πλήρως την υποτίθεται ανεξάρτητη περιοχή αυτή. Το 1129 ο Γριμοάλδος Αλφερανίτης πρίγκιπας του Μπάρι, υποτελής στον Ρογήρο Β΄, επαναστάτησε. Ο Γεώργιος έφτασε εκεί με έξι πλοία και έκλεισε το λιμάνι για μήνες. Τελικά ο πρίγκιπας παραδόθηκε και συγχωρέθηκε από τον Ρογήρο Β΄. Επίσης το 1131 ο Ρογήρος Β΄ ζήτησε από τους Αμαλφινούς να του δώσουν το κλειδί του κάστρου τους και τον πλήρη έλεγχο των οχυρώσεων της πόλης. Όταν οι κάτοικοι αρνήθηκαν, ο Γεώργιος πολιόρκησε την πόλη και αιχμαλώτισε όλα τα πλοία στο Αμάλφι· αυτό πίεσε την πόλη να παραδοθεί. Για τις υπηρεσίες του αυτές το 1132 ο Γεώργιος έλαβε τον (ελληνικό) τίτλο του άρχοντα των αρχόντων και τον τίτλο ammiratus ammiratorum, που εκείνη την εποχή σήμαινε "εμίρης των εμίρηδων", αν και τώρα το μεταφράζουμε ως "ναύαρχος των ναυάρχων".
To απόγειο της σταδιοδρομίας του: κατακτήσεις στην Ελλάδα και την Αφρική
ΕπεξεργασίαΤο 1146 ο Γεώργιος κατέλαβε την Τρίπολη της Λιβύης και ξεκίνησε τη Σικελική κυριαρχία στη Βόρεια Αφρική, που έγινε μόνιμη. Είχε ήδη καταλάβει αρκετές μικρές παράκτιες πόλεις τα τελευταία 15 έτη, όχι όμως τη Μαχντία, που ήταν ακόμη στην εξουσία του αλ-Χασάν ιμπν Αλί.
Το επόμενο έτος ο Ρογήρος Β΄ επιτέθηκε στη Ρωμανία (Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία), η οποία ήθελε να διατηρήσει της κτήσεις της στην Ιταλία. Ο Γεώργιος εστάλη από το Οτράντο (Υδρούντας) με 70 γαλέρες να επιτεθεί στην Κέρκυρα. Σύμφωνα με τον Νικήτα Χωνιάτη, το νησί κατελήφθηκε λόγω των Αυτοκρατορικών φόρων και των υποσχέσεων του Γεωργίου. Αφού άφησε εκεί φρουρά, έπλευσε προς την Πελοπόννησο. Λεηλάτησε την Αθήνα και γρήγορα επέδραμε σε όλη την ακτή της Εύβοιας και του Κορινθιακού κόλπου· εισέδυσε ως τη Θήβα, όπου λαφυραγώγησε τις βιοτεχνίες μεταξιού και μετέφερε τους Εβραίους υφαντές μεταξωτών μαζί του (πρβλ. και το Annales Cavenses). Τελευταία επιχείρηση της εκστρατείας ήταν η λεηλασία της Κορίνθου, από όπου έκλεψε τα λείψανα του Αγ. Θεοδώρου του Τήρωνα και επέστρεψε στη Σικελία.
Το 1148 ο Γεώργιος κατέλαβε τελικά τη Μαχντία. Πιο πριν ο κυβερνήτης του Γκαμπές στασίασε εναντίον του επικυριάρχου του Αμπούλ-Χασάν αλ-Χασάν και υποσχέθηκε να παραδώσει την πόλη στον Ρογήρο Β΄, αν τον διατηρούσε ως κυβερνήτη. Ο αναπόφευκτος πόλεμος ξεκίνησε το θέρος του 1148· ο Γεώργιος οδήγησε έναν στόλο στη Μαχντία. Ο σουλτάνος εθελοντικά έφυγε σε εξορία, παίρνοντας μαζί του πολύ λίγο θησαυρό και η Μαχντία κυριεύτηκε. Οι γειτονικές πόλεις Σφαξ και Σόουζα παραδόθηκαν σύντομα μετά. Έτσι έπαυσε η δυναστεία των Ζιριδών και το βασίλειο της Τυνησίας ("Αφρικής", Ιφρικίγια) ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Σικελίας, που έφτασε στο απόγειο με τις κατακτήσεις του Γεωργίου: τώρα το βασίλειο κατείχε τη Σικελία, τη Νότιο Ιταλία (Μετσοτζιόρνο), την Κέρκυρα και την Τυνησία.
Το 1149 η Κέρκυρα επέστρεψε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία· ο Γεώργιος με 40 πλοία έφθασε στον Βόσπορο, μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Προσπάθησε να βγει στη στεριά, αλλά απέτυχε· λεηλάτησε μερικές επαύλεις στην Ασιατική ακτή και εκτόξευσε βέλη εναντίον του Ιερού Παλατίου. Απεβίωσε σύντομα μετά, κατά τον ιστορικό Ιμπν αλ-Ατχίρ το έτος εγίρας 546, που αντιστοιχεί στο 1151-52. Στα αξιώματά του τον διαδέχθηκε ο Έλληνας Φίλιππος της Μαχντία.
Ο Γεώργιος ήταν πολύγλωσσος και πολύ καλλιεργημένος. Ίδρυσε στο Παλέρμο τον ναό της Παναγίας του Αμιράλη" (μετέπειτα Μαρτοράνα) με λαμπρά Βυζαντινά ψηφιδωτά. Σε ένα από αυτά ο γονυπετής Γεώργιος Αντιοχέας προσφέρει τον ναό στη Θεοτόκο. Επάνω από τον Γεώργιο υπάρχει η επιγραφή ΔΟΥΛΟΥ ΔΕΗCΙC CΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΑΜΗΡΑ, ενώ η Θεοτόκος κρατά ειλητό, το οποίο γράφει τα λόγια της, που απευθύνονται στον Υιό της: ΤΟΝ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΔΕΜΑΝΤΑ ΤΟΝΔΕ ΜΟΙ ΔΟΜ[ΟΝ] ΓΕΩΡΓΙΟΝ ΠΡΩΤΙCΤΟΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝ ΟΛΩΝ, ΤΕΚΝΟ ΦΥΛΑΤΤΕΙC ΠΑΝΓΕΝΕΙ ΠΑCHC BΛΑΒΗC, ΝΕΜΕΙC ΤΕ ΤΗΝ ΛΥΤΡΩCIN ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΩΝ. EXEIC ΓΑΡ ΙCΧΥΝ ΩC Θ[ΕΟ]C MONOC ΛΟΓΕ. Επίσης ίδρυσε τον ναό του Αγ. Μιχαήλ στη Ματσάρα ντελ Βάλλο, στα δυτικά της Σικελίας. Έκτισε την με επτά τόξα "γέφυρα του Αμιράλη" στον ποταμό Ορέτο του Παλέρμο· στη γέφυρα αυτή το 1860 οι ερυθροχίτωνες του Γαριβάλδι, πολέμησαν για πρώτη φορά τον στρατό του Φραγκίσκου Β΄ των Δύο Σικελιών, κατά τη διάρκεια της Αναβίωσης της Ιταλίας (Risorgimento).
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 1013095588. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2015.
Πηγές
Επεξεργασία- Norwich, John Julius. The Normans in the South 1016–1130. London: Longman, 1967.
- Norwich, John Julius. The Kingdom in the Sun 1130–1194. London: Longman, 1970.
- Aubé, Pierre. Roger II de Sicile. 2001.