Βυτίνα Αρκαδίας
Συντεταγμένες: 37°40′N 22°11′E / 37.667°N 22.183°E
Η Βυτίνα είναι οικισμός της Πελοποννήσου στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας.[1][2]
| Βυτίνα | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αρκαδίας |
| Δήμος | Γορτυνίας |
| Δημοτική Ενότητα | Βυτίνας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Αρκαδίας |
| Υψόμετρο | 1.033 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 552 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 220 10 |
| Τηλ. κωδικός | 2795 |
| http://www.dimosvitinas.gr | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ Βυτίνα βρίσκεται σε υψόμετρο 1.040 μέτρων, στο όρος Μαίναλο,[2] σε μια κατάφυτη περιοχή όπου δεσπόζουν πεύκα, έλατα και καστανιές.[3] Αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα ορεινά θέρετρα της Πελοποννήσου και έχει λαϊκή παράδοση στην ξυλογλυπτική ενώ στην περιοχή της υπάρχουν εξαιρετικά μαύρα μάρμαρα.[1] Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 552 μόνιμους κατοίκους[4] ενώ με αυτήν του 2011 είχε 652[5]. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.
Όνομα
ΕπεξεργασίαΥπάρχουν δύο εκδοχές για το όνομά της. Σύμφωνα με την πρώτη, είναι σλαβικής προέλευσης και σημαίνει «ελατόφυτος τόπος».[6] Η άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι το όνομά της προέρχεται από τη λέξη «Βυθός», επειδή αρχικά ήταν κτισμένη σε λεκάνη ανάμεσα σε λόφους. Φέρεται να κτίσθηκε μετά τη διάλυση της αρχαίας πόλης "Μεθύδριο" τα ερείπια της οποίας βρίσκονται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων. Ο Παυσανίας αναφέρει για την πόλη Μεθύδριο το 174 π.Χ.: "Μεθύδριον ουχί πλέον ακμάζουσα πόλιν..". Πιθανότερος χρόνος ίδρυσης της Βυτίνας φέρεται περί το 350 μ.Χ., σε απόσταση 2-3 χλμ. από τη σημερινή θέση, στη περιοχή Δαμασκηνιά.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτην αρχαιότητα λατρευόταν εδώ η θεά Δήμητρα και ο Ίππιος Ποσειδώνας, τα ερείπια του ναού του οποίου σώζονται στην είσοδο προς το χωριό Μαγούλιανα.
Στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, η Βυτίνα είχε αναγνωριστεί ως βακούφιο θεωρούμενη τόπος ιερός. Υπήρξε κέντρο ανεφοδιασμού, με αποτέλεσμα η πόλη να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάρκεια του πολέμου με συνέπεια να πυρποληθεί επτά φορές από τον Ιμπραήμ.
Μετά την απελευθέρωση και μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βυτίνα ήταν το μεγάλο εμπορικό κέντρο της περιοχής με σημαντικό παζάρι. Μάλιστα υπήρχε και υποκατάστημα της Τράπεζας Αθηνών καθώς και Δασοκομική Σχολή. Ο σπουδαιότερος λόγος της ανάπτυξης εκείνης ήταν η έλλειψη συγκοινωνίας με τα γύρω χωριά που όταν ολοκληρώθηκε έπαψε και η Βυτίνα ν΄ αποτελεί το άλλοτε εμπορικό κέντρο.
Ένας σημαντικός πόλος έλξης για τη Βυτίνα σήμερα, αποτελεί το χιονοδρομικό κέντρο της Οστρακίνας στο Μαίναλο.[7] Άξιο επίσκεψης στη περιοχή είναι το Αργυρόκαστρο ή Γορτυνιακό Δυναμάρι (1.450 μέτρα υψόμετρο) κοντά στα Μαγούλιανα, στην άκρη απότομου βράχου ύψους 100 μέτρων, που έκτισαν οι Φράγκοι το 1205 ιδρύοντας τη Βαρωνία της Άκοβας.[8]
Αξιοθέατα
Επεξεργασία
Σημαντικότερα αξιοθέατα στη Βυτίνα είναι ο Ι. Ναός του Αγίου Τρύφωνα που δεσπόζει στη πλατεία της κωμόπολης, που οικοδομήθηκε το 1846 με κύριο υλικό μαύρο μάρμαρο από τη γύρω περιοχή,[9] οι δύο παραδοσιακοί ξυλόφουρνοι που βρίσκονται κοντά στη κεντρική πλατεία καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο ενώ αξίζει και μια επίσκεψη στην αξιόλογη βιβλιοθήκη με έγγραφα και βιβλία από τον 17ο αιώνα.
Επίσης αξίζει να δει κανείς το Δημοτικό Σχολείο Βυτίνας, το οποίο αποτελεί ευεργέτημα του Ανδρέα Συγγρού. Αυτό που χαρίζει στη πόλη την ιδιαίτερη ομορφιά είναι ο δενδροσκέπαστος «δρόμος της αγάπης» που ξεκινά σχεδόν από την πλατεία και καταλήγει στον εθνικό δρόμο Τριπόλεως Βυτίνας.[10] Ο δρόμος ονομάζεται έτσι από πολύ παλιά, όταν ήταν χώρος περιπάτου και γνωριμιών για τους νέους της εποχής.[11] Κύρια προϊόντα είναι το μέλι από κωνοφόρα δένδρα και κτηνοτροφικά, κρέας, τυρί κ.λπ.
Με βάση τη Βυτίνα και σε κοντινή σχετικά απόσταση μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τη Δημητσάνα, το φαράγγι του Λούσιου, τη Στεμνίτσα και τα Λαγκάδια, ενώ ανηφορίζοντας τις πλαγιές του Μαινάλου με καλό ασφαλτόδρομο φθάνει στο οροπέδιο της Οστρακίνας σε υψόμετρο 1.600 μέτρα όπου λειτουργεί μικρό χιονοδρομικό κέντρο[7].
Πληθυσμός
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο 1861-1896 η Βυτίνα γνώρισε μεγάλη αύξηση του πληθυσμού της, μεταξύ 1896 και 1940 ο πληθυσμός της υπήρξε γενικά σταθερός, τις επόμενες τρείς δεκαετίες μειώθηκε ελαφρά και έπειτα σταθεροποιήθηκε. Το 1981 και 1991 η Βυτίνα κατέγραψε πολύ μεγάλη πληθυσμιακή μείωση ενώ έκτοτε έχει παραμείνει στα ίδια επίπεδα.
| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1861 | 795 | — |
| 1879 | 1.220 | +53.5% |
| 1889 | 1.100 | −9.8% |
| 1896 | 1.804 | +64.0% |
| 1907 | 1.436 | −20.4% |
| 1920 | 1.325 | −7.7% |
| 1928 | 1.493 | +12.7% |
| 1940 | 1.380 | −7.6% |
| 1951 | 1.041 | −24.6% |
| 1961 | 1.060 | +1.8% |
| 1971 | 1.000 | −5.7% |
| 1981 | 857 | −14.3% |
| 1991 | 635 | −25.9% |
| 2001 | 668 | +5.2% |
| 2011 | 652 | −2.4% |
| 2021 | 552 | −15.3% |
Διοικητικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΑναφέρεται επίσημα μετά την Τουρκοκρατία το 1835 στο ΦΕΚ 16Α - 24/05/1835 να ορίζεται έδρα του τότε δήμου Μεθυδρίου και στις 05-11-1835 να αποσπάται από το δήμο Μεθυδρίου και να ορίζεται έδρα του νεοϊδρυθέντα δήμου Νυμφασίας. Το 1912 με το ΦΕΚ 252Α - 24/08/1912 αποσπάσθηκε από το δήμο Νυμφασίας και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Βυτίνης. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 (σχέδιο Καλλικράτης) αποσπάσθηκε από την κοινότητα Βυτίνης και ορίστηκε έδρα του δήμου Βυτίνας.[12] Σύμφωνα με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, αποτελεί Κοινότητα,[13] που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βυτίνας του Δήμου Γορτυνίας.
- Δείτε Κοινότητα Βυτίνας
- Δείτε Δήμος Βυτίνας
Πρόσωπα
ΕπεξεργασίαΑπό τη Βυτίνα κατάγονταν οι αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 Δημήτριος Ιμπροχώρης και Παναγιώτης Κακλαμάνος, ο ήρωας Νικολής Ταμπακόπουλος, ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, πατέρας του ιστορικού Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, ο νομοδιδάσκαλος Βασίλειος Οικονομίδης, ο γεωγράφος και περιηγητής Παναγιώτης Ποταγός, ο λαογράφος Παναγιώτης Παπαζαφειρόπουλος, ο εθνικός ευεργέτης Παναγιώτης Τριανταφυλλίδης, ο καθηγητής ΕΚΠΑ Λυκούργος Λιαρόπουλος και ο αξιωματικός Ιωάννης Δημακόπουλος.[14][15]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 8. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 62.
- ↑ 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 15. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 405.
- ↑ Ελληνική Στατιστική Αρχή - Απογραφή πληθυσμού-κατοικιών, 18 Μαρτίου 2001 Αρχειοθετήθηκε 2020-01-10 στο Wayback Machine., σελ. 354, στο e-demography.gr
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21880 (σελ. 298 του pdf).
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2020-05-20 στο Wayback Machine.», σελ. 10741 (σελ. 267 του pdf)
- ↑ Kontova, Vivi (10 Ιανουαρίου 2022). «Βυτίνα Αρκαδίας». holidaysgreece.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ 7,0 7,1 User, Default Admin (24 Ιανουαρίου 2013). «ΠΡΟΣΒΑΣΗ». www.mainaloski.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2024.
- ↑ Παπαθανασίου, Μανώλης. «Αργυρόκαστρο». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2024.
- ↑ admin (1 Φεβρουαρίου 2021). «Ο μεγαλοπρεπής Ι.Ναός του Αγ. Τρύφωνα δεσπόζει στην κεντρική πλατεία της Βυτίνας!». e-gortynia.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2024.
- ↑ IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (5 Ιανουαρίου 2018). «Ο «δρόμος της αγάπης» βρίσκεται στην Ελλάδα -Παραμυθένιο μονοπάτι, προορισμός ερωτευμένων [εικόνες]». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Σαν παραμύθι: Σε ποιο χωριό της Πελοποννήσου βρίσκεται ο «δρόμος της αγάπης»;». Γαργαλιάνοι Online - Οι ειδήσεις και τα νέα της Μεσσηνίας και της Πελοποννήσου στην ώρα τους!. 21 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2021.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Βυτίνα Αρκαδίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Προσωπικότητες». ΔΗΜΟΣ ΒΥΤΙΝΑΣ. dimosvitinas.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2009.
- ↑ «(Ξένη δημοσίευση)-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ-ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ-Τιμητική εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης κ. Μανώλη Γλέζο και κ. Απόστολο Σάντα». Βουλή των Ελλήνων (ana-mpa.gr). 2008-11-11. http://www.ana-mpa.gr/anaweb/user/showprel?service=3&maindoc=7026737. Ανακτήθηκε στις 2009-05-16.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- "Βυτίνα: Στη καρδιά των ελάτων". Αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 83 σ. 70-76 (Νοέμ. 2001)