Βούβαλος

Βούβαλος
	; Αγέλη βουβαλιών
Κατάσταση διατήρησης
	Εξημερωμένο
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Ομοταξία:	Θηλαστικά (Mammalia);
Τάξη:	Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla);
Οικογένεια:	Βοοειδή (Bovidae);
Υποοικογένεια:	Βοοίναι (Bovinae);
Γένος:	Βούβαλος (Bubalus); C.H. Smith, 1827
Είδη
	Βούβαλος η βούβαλις (Bubalus bubalis); Bubalus depressicornis; Bubalus quarlesi; Bubalus mindorensis; Bubalus cebuensis

Ο Βούβαλος είναι γένος μεγάλων αρτιοδάκτυλων μηρυκαστικών θηλαστικών που συγγενεύει με το βόδι γι΄ αυτό και ανήκει στην οικογένεια των βοειδών. Χαρακτηριστικότερο είδος είναι ο Βούβαλος η βούβαλις (Bubalus bubalis) συνών. Βούβαλος ο κοινός (Bubalus vulgaris) ή ινδικός (Bubalus indicus) ή ασιατικός. Κατάγεται από τις Ινδίες, από όπου τον 5ο αι. μ.Χ. με τις επιδρομές του Αττίλα, διαδόθηκε σε πολλά μέρη και εξημερώθηκε.

Χαρακτηριστικά

Πρόκειται για μεγαλόσωμα ζώα που το ύψος τους κυμαίνεται από 1 - 1,50 μ. στο ακρώμιο και το βάρος τους, το οποίο ποικίλλει, μπορεί να φτάσει τα 1.000 κιλά. Το τρίχωμά του έχει χρώμα μαύρο, κοκκινωπό ή τεφρό. Είναι αραιό ή πυκνό, ανάλογα με την εποχή ή τη χώρα στην οποία ζει. Το καλοκαίρι μοιάζει σαν να μην έχει καθόλου τρίχωμα. Το αρσενικό έχει μεγάλα και τοξοειδή κέρατα που σχηματίζουν ένα είδος στεφάνης με περίμετρο περίπου 1,80 μ. Είναι ζώα ανθεκτικά στις ασθένειες και στο κρύο, χορτοφάγα που βόσκουν την αυγή και το δειλινό, ενώ τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας μένουν ξαπλωμένα μηρυκάζοντας την τροφή τους. Το θηλυκό γεννά ένα μικρό μετά από κυοφορία 310 ημερών. Σε ηλικία 4 -5 χρόνων το μικρό είναι ώριμο άτομο. Η διάρκεια της ζωής του είναι κατά μέσο όρο 17-20 χρόνια. Του αρέσει να βυθίζεται στο νερό ή και στον βούρκο αφήνοντας μόνο το κεφάλι του απέξω. Αυτό το κάνει για να αποφεύγει τα τσιμπήματα των εντόμων. Ζει μόνος ή και σε αγέλες. Απαντά στο Βόρνεο, στην Ταϊλάνδη, στην Ινδία και στη Μαλαισία. Το εξημερωμένο βουβάλι απαντά σε πολλά κράτη της Ευρώπης, στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Αίγυπτο, στην Ιταλία κ.α. Στην Ελλάδα απαντά στην Μακεδονία, ιδιαίτερα στα παραλίμνια της Κερκίνης και στη Θράκη.^[1]

Εκτροφή

Ο βούβαλος εκτρέφεται για την εργασία που παρέχει (έλξη όργωμα) στις μη ανεπτυγμένες αγροτικές περιοχές, αλλά και για το κρέας, το δέρμα, το γάλα του και τα υποπροϊόντα του που θεωρούνται καλής ποιότητας.

Βούβαλος ο κοινός

Νεροβούβαλος στο Εθνικό Πάρκο του Αξιού

Οι νεροβούβαλοι αγγλ. (waterbuffalus) στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ήταν περίπου 75.000 – με την εκβιομηχάνιση όμως της γεωργίας και κυρίως την εισαγωγή βελτιωμένης ράτσας αγελάδων που αποδίδουν δεκαπλάσια σχεδόν παραγωγή γάλακτος σε σχέση με αυτούς ήταν οι κύριοι παράγοντες βαθμιαίας ελάττωσης του. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 οι εναπομείναντες πληθυσμοί εντάχθηκαν σ' ένα πρόγραμμα διατήρησης ως σπάνια φυλή αγροτικών ζώων που κινδυνεύει με εξαφάνιση κι από τότε ο πληθυσμός τους άρχισε να ανακάμπτει.^[2] Σήμερα, υπάρχουν περίπου 2.500 νεροβούβαλοι σε όλη την Ελλάδα εκ των οποίων οι 1.800 πέριξ της Κερκίνης και οι υπόλοιποι που κι αυτοί προέρχονται από τις παραλίμνιες περιοχές της εμπλούτισαν τις παραλίμνιες περιοχές της Μικρής Πρέσπας, τον κόλπο του Αμβρακικού και το δέλτα του Σπερχειού

Θηρευτές

Τα λιοντάρια είναι ο βασικός φυσικός θηρευτής του βούβαλου.Όταν κυνηγούν ομαδικά είναι σε θέση να σκοτώσουν ακόμα και ενήλικα ζώα αν και σπάνια επιτίθενται σε πλήρως ανεπτυγμένα ενήλικα και υγιή αρσενικά από φόβο τυχόν τραυματισμού. Ο Κροκόδειλος του Νείλου περιστασιακά μόνο κυνηγάει βουβάλια σε περιόδους που σπανίζει η τροφή του ενώ συχνές είναι οι επιθέσεις σε αυτά τα βοειδή από κροκόδειλους του αλμυρού νερού στην Ινδία.Τέλος οι τίγρεις στην Ασία επιτίθενται στα μικρά ή τα άρρωστα ζώα.

Συγγενικά είδη

Το βουβάλι, σε άγρια κατάσταση που είναι γνωστά ως αγριοβούβαλοι (γένος Bison), ιθαγενή της Βόρειας Αμερικής και της Βόρειας Ευρώπης, χαρακτηρίζονται με την ονομασία βίσονας· ζει στα πυκνά δάση, κοντά στα ποτάμια.

Γαλακτοπαραγωγή

Η γαλοκτοπαραγωγή ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα στην οποία εκτρέφεται. Στην Άπω Ανατολή η απόδοση φτάνει τα 4.000 κιλά το χρόνο.^[3] Στις περιοχές της Δύσης η απόδοση είναι μικρότερη. Στη Βουλγαρία π.χ. η απόδοση είναι 1.500 κιλά γάλα το χρόνο. Η περιεκτικότητα του βουβαλίσιου γάλακτος σε λίπος είναι διπλάσια του αγελαδινού.^[4]

Οι δέκα πρώτες χώρες σε παραγωγή βουβαλίσιου γάλακτος - 11 Ιουνίου 2008
Χώρα	Παραγωγή σε τόνους	Σημειώσεις
Ινδία	56.960.000	F
Πακιστάν	21.500.000
Κίνα	2.900.000	F
Αίγυπτος	2.300.000	F
Νεπάλ	930.000
Ιράν	241.500	F
Μιανμάρ	205.000
Ιταλία	200.000
Τουρκία	35.100	F
Βιετνάμ	31.000	F
Σύνολο	85 302 600	Μ
Κανένα γράμμα = Επίσημος αριθμός, F = Στοιχεία FAO, Μ = Μικτός (επίσημα, ημιεπίσημα στοιχεία ή/και εκτιμήσεις) Πηγή: FAO Αρχειοθετήθηκε 2012-06-19 στο Wayback Machine.