Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός (βιβλίο)

«Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός - (Οι χρόνοι της δουλείας)» ονομάζεται το βιβλίο - βιογραφία που έγραψε ο λογοτέχνης Ηλίας Βενέζης, για την ζωή, την προσωπικότητα και το έργο του ιεράρχη Δαμασκηνού από την γέννησή του μέχρι και το 1944. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε το 1952 από τις εκδόσεις «Άλφα» του Ι. Μ. Σκαζίκη.

Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός (βιβλίο)

Το εξώφυλλο της έκδοσης του 1981
Συγγραφέας	Ηλίας Βενέζης
Γλώσσα	Ελληνικά
Μορφή	Βιογραφία
Σειρά	Πολιτική και Ιστορία - 17
δεδομένα ()

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος (1941-1949) Δαμασκηνός ήταν μια κορυφαία προσωπικότητα του καιρού του. Από την ισχύ της θέσης του αλλά και με μεγάλο κίνδυνο της ζωής του, βοήθησε τον Ηλία Βενέζη, (μαζί με εκατοντάδες άλλους) όταν ήταν κρατούμενος των Γερμανών να απελευθερωθεί.
Συγκεκριμένα, στις 27 Οκτωβρίου του 1942 ο Βενέζης συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς, μέσα στο χώρο της εργασίας του, στην Τράπεζα της Ελλάδος, κατά την διάρκεια εκδήλωσης αφιερωμένης στους νεκρούς συναδέλφούς τους του πολέμου της Αλβανίας. Μεταφέρεται στις φυλακές Αβέρωφ και κρατείται στην πτέρυγα των μελλοθανάτων, το Μπλοκ C- για 23 ημέρες. Εκείνες τις μέρες ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός προσπάθησε με όλες τις δυνάμεις του (μαζί με άλλες διακεκριμένες προσωπικότητες των γραμμάτων της χώρας) και κατάφερε να απελευθερώσει τον συγγραφέα.

Το βιβλίο

Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε από τις εκδόσεις «Άλφα», τον Δεκέμβριο του 1952 σε 3200 αντίτυπα, και 333 σελίδες. Περιέχει την φωτογραφία του Αρχιεπισκόπου και την παρακάτω επιγραφή: «Περιέσχον με ωδίνες θανάτου, και χείμαρροι ανομίας
εξετάραξάν με. Ωδίνες άδου περιεκύκλωσάν με, προέφθασάν με παγίδες
θανάτου». Ψαλμός ΙΗ’, 4-5

Απαρτίζεται από 7 μέρη, με συνολικά 44 κεφάλαια, τα οποία είναι:

Α' μέρος: Οι Βούλγαροι στην Ελλάδα

Β' μέρος:Λιμός στην Ελλάδα

Γ' μέρος: Η κοινωνική πρόνοια

Δ' μέρος: Ελληνική τραγωδία (τα πρώτα χρόνια)

Ε' μέρος:Ελληνική τραγωδία (αίμα και δάκρυα)

ΣΤ' μέρος: Κάιρον και Αρχιεπίσκοπος

Ζ' μέρος: Ημέρες του 1944

Η δεύτερη έκδοση έγινε από τον εκδοτικό οίκο «"Βιβλιοπωλείον της Εστίας", Ι. Δ. Κολλάρου και Σιας Α.Ε.», το 1981 σε 3050 αντίτυπα. Ανατύπωση του βιβλίου έγινε το 2008 σε 1000 αντίτυπα.

Κριτική

Ο κριτικός λογοτεχνίας Γιάννης Χατζίνης γράφει για το βιβλίο: ...χρωστούμε διπλή χάρη στον Ηλία Βενέζη. Πρώτα γιατί μας την παρουσίασε (τη βιογραφία του Αρχιεπισκόπου) τόσο παραστατικά, με τόση συγκλονιστική ενάργεια -όση χρειαζόταν η ίδια η βαθιά δραματικότητα του μύθου- χρησιμοποιώντας τα πλούσια και ζεστά μέσα που το ταλέντο του διαθέτει. Και ύστερα, γιατί κατόρθωσε ακριβώς να ξεπεράσει τον πειρασμό του ταλέντου του και να το υποτάξει στην τρέχουσα ανάγκη του θέματός του, που του επέβαλε να αναλάβει ολόκληρη την ευθύνη του ιστορικού. Και το μόχθο.... (...) Χαρακτηριστικό είναι ότι το βιβλίο αυτό, σε πολύ μεγάλο μέρος του, αποτελεί παράθεση αυτούσιων στοιχείων (επιστολών, υπομνημάτων, διαμαρτυριών, εκκλήσεων, ημερολογιακών σημειώσεων, κ.λ.π) σε τρόπο που το κείμενο του συγγραφέα να σχηματίζει έναν συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε αυτά τα στοιχεία, σε τρόπο που παίρνουν έτσι, αυτά τα ίδια, την μορφή μιας αφήγησης ιστορικής.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πανηγυρικός λόγος που εκφωνήθηκε στον Μητροπολιτικό ναό Αγίου Αθανασίου της Μυτιλήνης την ημέρα της επετείου της 28ης Οκτώβρη 1940 με αποσπάσματα από το βιβλίο http://e-theologia.blogspot.gr/2011/10/1941-1949.html

Πηγές

• Γιάννης Χατζίνης,«Τα βιβλία: ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ: ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ » Νέα Εστία, τεύχος 615, (15η Φεβρουάριος 1953) σελ. 278-279[2]
• Δέσποινα Καρανίκα «Βιβλιογραφία των αυτοτελών εκδόσεων του Ηλία Βενέζη. 1928-2010» Διπλωματική εργασία για το Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Νεοελληνικής Φιλολογίας, της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη [3]
• Αρχείο Ηλία Βενέζη Βιογραφικό σημείωμα και εργογραφία[4]