Απέλλα
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Απέλλα ήταν η συνέλευση των πολιτών στην αρχαία Σπάρτη. Από αρχαίους ιστορικούς αναφέρεται και ως εκκλησία, όπως κατά κανόνα στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη. Καθεστώς σπαρτιάτη πολίτη και κατά συνέπεια δικαίωμα συμμετοχής στην απέλλα είχαν όσοι Λακεδαιμόνιοι ήταν άνδρες 30 ετών ή μεγαλύτεροι και κατείχαν μια ελάχιστη έκταση γης ή είχαν τη δυνατότητα μέσω άλλης πηγής εσόδων να συνεισφέρουν ένα ελάχιστο ποσό στα κοινά συσσίτια ή να διατηρούνται σε συνεχή πολεμική ετοιμότητα χωρίς να εργάζονται οι ίδιοι, κυρίως λόγω του φόβου για πιθανή εξέγερση των ειλώτων.
Συνέλευση των Ομοίων | |
|---|---|
| Είδος | |
| Τύπος | Συνέλευση |
| Τόπος συνεδριάσεων | |
| Αγορά, Σπάρτη | |
Στην απέλλα δεν συμμετείχαν οι τελείως φτωχοί ούτε οι είλωτες, που αποτελούσαν τη σημαντικότερη παραγωγική τάξη της σπαρτιατικής κοινωνίας.
Η απέλλα ενέκρινε όλες τις σημαντικές αποφάσεις (κήρυξη πολέμου, συμμαχίες και συμφωνίες με άλλες πόλεις, απελευθέρωση ειλώτων), εξέλεγε τα μέλη της γερουσίας και πιθανότατα τους εφόρους, ενώ μπορούσε ακόμα και να ορίσει ή να παύσει βασιλείς, σε περίπτωση αμφισβητήσεων ή ερίδων. Η δημοκρατικότητα του σώματος περιοριζόταν όμως σημαντικά από τη διαδικασία, η οποία δεν επέτρεπε σε πολίτες να υποβάλουν πρόταση ή αντιπρόταση νόμου ή υποψηφίους σε εκλογές για κάποιο αξίωμα. Η αρμοδιότητα της απέλλας ήταν μόνο να εγκρίνει ή να απορρίπτει προτάσεις της γερουσίας, ενώ τα μέλη της έπαιρναν το λόγο μόνο μετά από έγκριση των εφόρων. Η εκλογή για την αποδοχή ή απόρριψη προτάσεων γινόταν δια βοής. Μόνο αν ο προεδρεύων είχε αμφιβολία ως προς την ένταση των φωνών χωρίζονταν οι υποστηρικτές της κάθε άποψης και γινόταν καταμέτρηση.
Την απέλλα συγκαλούσαν αρχικά οι βασιλείς και οι γέροντες της Σπάρτης και από τον 6ο αιώνα π.Χ. οι 5 έφοροι κάθε πανσέληνο. Οι έφοροι διεύθυναν επίσης τις συνεδριάσεις. Ένα τμήμα της απέλλας, η μικρά εκκλησία αναφέρεται από τον Ξενοφώντα (Ελληνικά, iii 3, 8). Συγκαλούνταν πιθανότατα με συνοπτικές διαδικασίες από τους εφόρους όταν η γρήγορη λήψη έκτακτων αποφάσεων ήταν επιβεβλημένη. Στη μικρά εκκλησία φαίνεται ότι συμμετείχαν κυρίως γέροντες και προβεβλημένοι πολίτες, όμως περισσότερα στοιχεία γι' αυτό το σώμα δεν είναι γνωστά.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- R. Schulz, Athen und Sparta, Geschichte kompakt. Antike, Darmstadt 2003.
- K.-W. Welwei, Sparta. Aufstieg und Niedergang einer antiken Großmacht, Stuttgart 2004.
- G. Gilbert, Constitutional Antiquities of Sparta and Athens, English translation, 1895.
- G. F. Schömann, Antiquities of Greece: The State, English translation 1880.
- G. Busolt, Die griechischen Staats- und Rechtsaltertümer, Handbuch der klassischen Altertumswissenschaft IV 1, 1887.