Ανωτέρα βία
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Με τον όρο ανωτέρα βία (vis major, act of God, force majeure, höhere Gewalt) χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε τυχηρό γεγονός του οποίου η επέλευση, ως εκ της φύσεώς του, είναι για τις ανθρώπινες δυνάμεις απρόβλεπτη και αναπότρεπτη.
Χαρακτηριστικά όρου
ΕπεξεργασίαΤο κύριο χαρακτηριστικό στην "ανωτέρα βία" είναι πως ο άνθρωπος, στη συνήθη πορεία των πραγμάτων, δεν μπορεί να προβλέψει τέτοιο γεγονός, σε αντίθεση με το τυχηρό εν στενή εννοία που μπορεί να το προβλέψει. Για παράδειγμα ζημιές ή ατυχήματα από μια επερχόμενη κακοκαιρία μπορούν να προβλεφθούν σε αντίθεση από μιά πρόσκρουση πλοίου σε ύφαλο που δεν έχει προηγουμένως επισημανθεί σε ναυτικό χάρτη. Το τελευταίο χαρακτηρίζεται ναυτικό ατύχημα προκαλούμενο από "ανωτέρα βία". Τυπικες περιπτώσεις ανωτέρας βίας είναι ο πόλεμος, το πραξικόπημα, οι απρόβλεπτες κυβερνητικές απαγορεύσεις, η ξαφνική βαριά ασθένεια (σε κάποιες περιπτώσεις), αιφνίδιες φυσικές καταστροφές (σεισμός, πλημμύρα, τσουνάμι, έκρηξη ηφαιστείου κ.λπ.), ή ακόμα και τα "ακραία καιρικά φαινόμενα".
Σημειώσεις
ΕπεξεργασίαΓια τον ορισμό της ανωτέρας βίας υπάρχουν η αντικειμενική και η υποκειμενική θεωρία. Κατά την αντικειμενική θεωρία ανωτέρα βία συνιστούν μόνο εξωτερικά γεγονότα, γεγονότα δηλαδή έξω από τη σφαίρα επιρροής του ανθρώπου. Η υποκειμενική θεωρία δέχεται και απρόβλεπτα γεγονότα εντός της σφαίρας της οικονομικής δραστηριότητας του ανθρώπου ως ανωτέρα βία. Η Απεργία των υπαλλήλων μιας επιχείρησης θα ήταν έτσι ανωτέρα βία μόνο κατά την υποκειμενική, όχι όμως κατά την αντικειμενική θεωρία, αφού η δραστηριότητα των υπαλλήλων εντάσσεται στην οικονομική σφαίρα του οφειλέτη-επιχειρηματία. Η νομολογία συνδυάζει τις δύο θεωρίες δίνοντας περισσότερο βάρος στην υποκειμενική. Βέβαια στο θέμα μιας απεργίας στην πραγματικότητα υπεισέρχονται και άλλοι αφανείς παράμετροι για τον προσδιορισμό της νομιμότητάς της, ή της παράτασης αυτής.
Ναυτιλία
ΕπεξεργασίαΕιδικότερα στη ναυτιλία ο όρος ανωτέρα βία είναι σπουδαίος όρος τόσο στα ναυλοσύμφωνα όσο και στις ναυτασφαλίσεις όπου περιλαμβάνεται και ο αιφνίδιος αποκλεισμός λιμένος, ή μία αιφνίδια απεργία λιμενεργατών, ή μέρους αυτών που γίνεται σε βάρος των δραστηριοτήτων των ελλιμενισμένων ή των προς ελλιμενισμό πλοίων. Για το λόγο αυτό τα ασφάλιστρα πλοίων που προσεγγίζουν σε λιμένες, που παρατηρούνται τακτικές απεργίες ή άλλου είδους εμποδίων ως και των διακινουμένων δι΄ αυτών φορτίων και των επ΄ αυτών ναύλων είναι πολύ μεγαλύτερα επί των "ασφαλών λιμένων".
Στις περιπτώσεις αυτές το επιπλέον κόστος μετακυλίεται κατά μονάδα διακινούμενου φορτίου στους παραλήπτες ή καταναλωτές.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- Αστέριος Γεωργιάδης, Ενοχικό Δίκαιο Ι,ΙΙ, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2005
- Μιχαήλ Σταθόπουλος, Γενικό Ενοχικό Δίκαιο, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2004 ISBN 960-301-895-3