Βικιπαίδεια

Αντισημιτισμός στην Ελλάδα

Ο αντισημιτισμός στην Ελλάδα εκδηλώνεται στο κέντρο του θρησκευτικού, πολιτικού και δημοσιογραφικού λόγου. Η πρόσφατη ελληνική οικονομική κρίση έχει διευκολύνει την άνοδο ακροδεξιών ομάδων στην Ελλάδα (π.χ. Χρυσή Αυγή).

Οι Εβραίοι ζούσαν στην Ελλάδα από την αρχαιότητα. Η μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα στην Ελλάδα, αυτή των Σεφαρδιτών Εβραίων, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, μετά από πρόσκληση του Σουλτάνου, τον 15ο αιώνα. Μετά τη προσάρτηση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα το 1913, η ελληνική κυβέρνηση αναγνώρισε τους Εβραίους ως Έλληνες πολίτες με πλήρη δικαιώματα και απέδωσε στον Ιουδαϊσμό το καθεστώς προστατευόμενης και αναγνωρισμένης θρησκείας. Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα, υπήρξαν απόπειρες διάσωσης και συνεργασίας με τις Ναζιστικές αρχές. Πάνω από το 80% των Ελλήνων Εβραίων δολοφονήθηκαν.[1][2] Σήμερα οι Εβραϊκές κοινότητες είναι αναγνωρισμένες από το κράτος και εκπροσωπούν περίπου 5.000 Έλληνες Εβραίους. Υπάγονται στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Παιδείας και θρησκευμάτων, σύμφωνα με το ν. 2456/1920 "Περί Εβραϊκών Κοινοτήτων".[3][4]

Ιστορία

Επεξεργασία

Περίοδος Ναζιστικής Κατοχής

Επεξεργασία
Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. Πιθανότατα παρουσιάζει κάποια γεγονότα ή απόψεις μονομερώς ή με δυσανάλογη ισορροπία σε σχέση με την αντίστοιχη βαρύτητά τους. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος.
Η ακρίβεια του λήμματος αμφισβητείται.
Παρακαλούμε δημιουργήστε τη σελίδα συζήτησης για τη δικαιολόγηση της σήμανσης, ή για τον έλεγχό της, αν δεν υπάρχει δικαιολόγησή της για εύλογο χρονικό διάστημα μερικών λεπτών.

Το πρώτο οργανωμένο χτύπημα κατά των Ελλήνων Εβραίων της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε ύστερα από πρωτοβουλία του συνεργάτη των ναζί Αθανάσιου Χρυσοχόου, διορισμένου από τις ναζιστικές αρχές έμμισθου γενικού διευθυντή Νομαρχιών Μακεδονίας, που καταγόταν από την Ήπειρο. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Χάγκεν Φλάισερ, ο Χρυσοχόου προέβη σε διαβήματα στη γερμανική στρατιωτική διοίκηση, διαμαρτυρόμενος ότι οι Εβραίοι δεν υποχρεώθηκαν να συμμετέχουν σε αναγκαστικές εργασίες ή να καταβάλλουν εισφορές σε είδος, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού χριστιανικού πληθυσμού. Έτσι, μετά από αυτά τα διαβήματα, στις 8 Ιουλίου 1942, ο διοικητής της Βέρμαχτ στη Θεσσαλονίκη έδωσε εντολή να παρουσιαστούν όλοι οι άρρενες Εβραίοι ικανοί για εργασία ηλικίας 18 έως 45 ετών ώστε να γίνει απογραφή τους. Η συγκέντρωσή τους έλαβε χώρα στην Πλατεία Ελευθερίας στις 11 Ιουλίου 1942.[5][6] Την ημέρα εκείνη συγκεντρώθηκαν 9.000 Εβραίοι στην Πλατεία από τις 8:00 η ώρα το πρωί για να δηλώσουν τα ονόματά τους. Στους άντρες απαγορεύτηκε να πιούν νερό και ορισμένοι υποβλήθηκαν σε εξευτελιστικές ασκήσεις γυμναστικής. Η φιλοναζιστικη εφημερίδα Απογευματινή εξακολουθούσε να κατηγορεί τους Εβραίους ως παράσιτα και μαυραγορίτες.[7] Σκοπός της συγκέντρωσης ήταν η αποστολή τους σε καταναγκαστικά έργα σε όλη την επικράτεια. Σημειώνεται πως μετά την Κατοχή, κατά τη δίκη του ναζιστή αξιωματικού Μαξ Μέρτεν για εγκλήματα πολέμου ο Χρυσοχόου εμφανίστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισής του.[8][9]

Ακόμα, επί Κατοχής, ο ναζιστής Δήμαρχος Κωνσταντίνος Μερκουρίου (διορισμένος από τις ναζιστικές αρχές κατοχής) και ο τότε κατοχικός γενικός διοικητής της Μακεδονίας Σιμωνίδης ζήτησαν από τη γερμανική διοίκηση την απαλλοτρίωση ολόκληρου του εβραϊκού νεκροταφείου της πόλης.[10] Επίσης, εξέδωσε σύσταση με σχετικό σχεδιάγραμμα για το πώς πρέπει να βαδίζουν οι Έλληνες στους δρόμους και τα πεζοδρόμια, ώστε να μην ενοχλούν τους Ναζί.[11][12][13] Στις 27 Ιανουαρίου 1943 απολύθηκε ο διορισμένος από τις ναζιστικές αρχές Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Μερκουρίου. Ακολούθως το ναζιστικό κατοχικό καθεστώς διόρισε Δήμαρχο τον δικηγόρο Γεώργιο Σερεμέτη.[14][15][16][17] Τον Μάρτιο του 1943 ο ναζιστής διορισμένος Δήμαρχος Γεώργιος Σερεμέτης μετονόμασε τις οδούς της πόλης που έφεραν εβραϊκά ονόματα.[10][13][18][19][20][21][22] Επί Δημαρχίας του Σερεμέτη, τον Απρίλιο του 1943, ολοκληρώθηκε η καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης.[11] Ακολούθως εκποιούσε τις ταφόπλακες σε εργολάβους για χρήση αυτών ως υλικά σε διάφορα έργα.[23]

Θρησκευτικός αντισημιτισμός στη σύγχρονη εποχή

Επεξεργασία

Ως τις 2005, στην Ελλάδα των 10.9 εκατομμυρίων κατοίκων ζούσαν περίπου 5.000 Εβραίοι.[24]

Το 2000, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώθηκε από την ΕΕ να αφαιρέσει την αναφορά στη "θρησκεία" από το εθνικό δελτίο ταυτότητας. Οι ηγέτες της Ορθόδοξης Εκκλησίας διαμαρτυρήθηκαν, λέγοντας ότι η κυβέρνηση "υποκλινόταν στην Εβραϊκή πίεση".[24] Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εξαπέλυσε μια εκστρατεία εναντίον των μεταρρυθμίσεων και κινητοποίησε χιλιάδες Έλληνες πολίτες σε μαζικές διαδηλώσεις στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ακολούθησαν μια σειρά από αντισημιτικές επιθέσεις που υποκινούνταν από τις έννοιες της "Εβραϊκής συνωμοσίας", συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης βεβήλωσης των Εβραϊκών νεκροταφείων και της συναγωγής της Αθήνας, καθώς και τη παραμόρφωση των Εβραϊκών μνημείων και περιουσιών που ανήκουν σε Εβραίους με συνθήματα όπως σβάστικες.[25]

Αντισημιτισμός στα μέσα ενημέρωσης

Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια του 2006, τα αντιισραηλινά αισθήματα αναβίωσαν και κλιμακώθηκαν με το ξέσπασμα του πολέμου στο Λίβανο το 2006 μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ. Τα κύρια μέσα ενημέρωσης προήγαγαν την εικόνα του Ισραήλ ως Ναζιστικό κράτος, το οποίο επιτίθεται σε άοπλους, ανήμπορους ανθρώπους στο Νότιο Λίβανο. Οι αντίπαλοι της Χεζμπολάχ συχνά περιγράφονταν με τους χαρακτηρισμούς "μαχητές της ελευθερίας" και "ομάδες αντίστασης", ενώ ήταν κοινές και οι αντισημιτικές αναφορές, καθώς και οι συγκρίσεις με το Ολοκαύτωμα.[26]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Online Exhibition — United States Holocaust Memorial Museum». www.ushmm.org (στα Αγγλικά). 
  2. ↑ Apostolou, A. (1 February 2000). «"The Exception of Salonika": Bystanders and collaborators in Northern Greece» (στα αγγλικά). Holocaust and Genocide Studies 14 (2): 165–196. doi:10.1093/hgs/14.2.165. ISSN 8756-6583. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-09-17. https://web.archive.org/web/20110917160603/http://hgs.oxfordjournals.org/content/14/2/165.short. Ανακτήθηκε στις 2019-10-23. 
  3. ↑ Levy, Richard S. «Antisemitism in modern Greece». H-Net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2013. 
  4. ↑ «Manifestations of Antisemitism in the EU 2002 - 2003» (PDF). EUMC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2013. 
  5. ↑ Hagen Fleischer, “Griechenland. Das bestrittene Phänomen.“, στο: Hermann Graml, Angelika Königseder και Juliane Wetzel (επιμ.), Vorurteil und Rassenhass. Antisemitismus in den faschistischen Bewegungen Europas, Metropol, Berlin 2001, σ. 207-226.
  6. ↑ Φλάισερ, Χάγκεν, Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης 1941-1944, Παπαζήσης, Αθήνα, τόμος Β’, ISBN 139789600207644, 1995, σελ.
  7. ↑ Απογευματινή. 11 Ιουλίου 1942. 
  8. ↑ Κείμενο-απάντηση στους απογόνους του δωσίλογου Α. Χρυσοχόου, 16.03.2019, efsyn.gr
  9. ↑ Η μνήμη παραμένει ζωντανή, η ιστορία δεν δικάζεται, 09.02.2020, alfavita.gr
  10. ↑ 10,0 10,1 ΕΓΓΡΑΦΑ-ΦΩΤΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ, Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ, 13 Μαρτίου 2014, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
  11. ↑ 11,0 11,1 «Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΈΝΟΧΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΪΚΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ, ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2020. 
  12. ↑ Η μέρα που οι ναζί εισέβαλαν στη Θεσσαλονίκη, dailythess.gr, 9 Απριλίου 2019
  13. ↑ 13,0 13,1 Θεσσαλονίκη – Άουσβιτς/Μπιρκενάου 77 χρόνια μετά: Μνήμη, διεκδίκηση, δικαίωση, 15 Μαρτίου 2020, dailythess.gr
  14. ↑ Θεσσαλονίκη: Τα φαντάσματα είναι πάντα εδώ..., 3 Ιανουαρίου 2019, avgi.gr
  15. ↑ ΕΓΓΡΑΦΑ-ΦΩΤΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ: Η μαύρη ιστορία της Θεσσαλονίκης, Ελευθεροτυπία, 13 Μαρτίου 2014
  16. ↑ «Εφημερίδα των Συντακτών, Ξεκρεμούν τους διορισμένους, Απόστολος Λυκεσάς, 09.06.2015». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2020. 
  17. ↑ Στις ΗΠΑ αποκαλύπτουν τους ναζί τους. Εδώ τους τιμούμε, 30 Οκτωβρίου 2014, www.avgi.gr
  18. ↑ «Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν αντιμετωπίζονται με ανέξοδες ηθικές καταδίκες», 9.01.2016, efsyn.gr
  19. ↑ Κατέβηκαν τα πορτραίτα των δωσίλογων, 11/04/2014, www.alterthess.gr
  20. ↑ Αποκαθήλωσαν τα πορτρέτα των δωσίλογων Δημάρχων Θεσσαλονίκης, 12/04/2014, VORIA.gr
  21. ↑ Δήμος Θεσσαλονίκης: Συνεχίζεται η μάχη του... πορτρέτου, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 16/06/2015
  22. ↑ Οι «άγιοι» κατοχικοί δήμαρχοι, www.avgi.gr, 15 Απριλίου 2014
  23. ↑ Και επίσημα οδός Αλμπέρτου Ναρ, 28.03.2018, Απόστολος Λυκεσάς, Εφημερίδα των Συντακτών
  24. ↑ 24,0 24,1 Wistrich, Robert S. «European Anti-Semitism Reinvents Itself» (PDF). The American Jewish Committee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Μαΐου 2005. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2013. 
  25. ↑ «ANTI-SEMITISM IN GREECE A CURRENT PICTURE: 2001-2002». The Balkan Human Rights Web Pages. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2013. 
  26. ↑ «GREECE 2006». The Stephen Ruth Institute for The Study of Contemporary Antisemitism and Rasicm. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2013. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Αντισημιτισμός_στην_Ελλάδα&oldid=10761562"