Ανεμώνη
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η ανεμώνη ή ανεμώνα είναι αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο φυτό, που ανήκει στην οικογένεια βατραχιοειδή ή ρανουγκουλίδες και στην τάξη των βατραχιωδών.
| Ανεμώνη | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Τυπικό είδος | ||||||||||||
| Ανεμώνη η στεφανωματική (Anemone coronaria) | ||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||
|
Βλέπε κείμενο | ||||||||||||
Είναι εξαπλωμένη σε ολόκληρο τον κόσμο, είτε ως αυτοφυής είτε ως καλλιεργούμενη, αλλά βασικά βρίσκεται στις δασικές εκτάσεις και τα λιβάδια των βόρειων και εύκρατων περιοχών. Η ονομασία ανεμώνη προέρχεται από τη λέξη «άνεμος», εξ αιτίας της υποθέσεως που έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες ότι τα φυτά αυτά άνθιζαν μόνον όταν φυσούσε άνεμος. Υπάρχουν 150 περίπου είδη ανεμώνης. Πολλές ποικιλίες καλλιεργούνται σε κήπους και πάρκα για τα όμορφα άνθη τους. Από τα αυτοφυή είδη αρκετά είναι δηλητηριώδη. Η ανεμώνη όμως τρώγεται εάν βραστεί στους 100 βαθμούς C ή εάν τσιγαριστεί μαζί με μισό κιλό κρεμμύδι. Επίσης είναι γέμιση για παραδοσιακή πίτα του Ουζμπεκιστάν.
Είδη
ΕπεξεργασίαΣτην Ελλάδα απαντούν ως αυτοφυή τα παρακάτω 6 είδη ανεμώνης:
- Ανεμώνη η στεφανωματική (Anemone coronaria). Το φυτό ανθίζει το χειμώνα και το καλοκαίρι ξεραίνονται οι βλαστοί του ενώ πολλαπλασιάζεται με κονδύλους. Η λίπανση θεωρείται απαραίτητη για την καλή παραγωγή ανθέων, ενώ η νυχτερινή θερμοκρασία πρέπει να είναι γύρω στους 5-6 βαθμούς με αρκετή υγρασία. Τα άνθη της ανεμώνης αυτής είναι δύο ειδών, είτε διπλά, είτε πολλαπλά όπως τα χρυσάνθεμα. Από τα καλλιεργούμενα καλλωπιστικά είδη είναι το πιο γνωστό.
- Ανεμώνη η ταόμορφος (Anemone pavonina). Πολύ κοινή στην Ελλάδα, φύεται σε λιβάδια και χωράφια. Πολυετές, ποώδες φυτό με ρίζα κονδυλώδη, ανθίζει την άνοιξη και τα άνθη της έχουν έντονο κόκκινο χρώμα.
- Ανεμώνη η χαρίης (Anemone apennina, subsp. blanda). Φέρει φύλλα βλαστού έμμισχα, και σέπαλα συνήθως 10-14 με φωτεινό κυανό χρώμα
- Ανεμώνη η δασόφιλος (Anemone nemorosa). Πολυετές, ποώδες φυτό με ισχυρό ρίζωμα που έρπει. Τα άνθη της έχουν λευκό χρώμα και βγαίνουν από το Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο. Φύεται σε δάση και χαράδρες της ηπειρωτικής Ελλάδας.
- Ανεμώνη η κηπαία (Anemone hortensis). Χνουδωτό, ποώδες φυτό έχει κονδυλώδες ρίζωμα. Τα φύλλα της ανεμώνης αυτής είναι παλαμοειδή και φέρουν 3 λοβούς. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό σε πάρκα και κήπους. Τα άνθη της έχουν χρώμα γαλάζιο, κόκκινο ή λευκό. Κάποιοι θεωρούν ότι είναι η άγρια ανεμώνη της αρχαίας Ελλάδας.
- Anemone ranunculoides)
Επίσης, στο γένος ανεμώνη περιλαμβανόταν παλαιότερα η ανεμώνη η πουλσατίλη (Anemone pulsatilla - Pulsatilla vulgaris), σήμερα Πουλσατίλλη του Χάλλερ (Pulsatilla halleri subsp. rhodopaea). Ονομάζεται και ανεμώνη της Λαμπρής. Έχει τριχωτούς και μεταξωτούς βλαστούς και βρίσκεται σε περιοχές της κεντρικής Ευρώπης. Έχει πολυάριθμα μικρά φυλλαράκια σχισμένα σε ταινίες και μεγαλύτερα φτερωτά φύλλα. Καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό σε διάφορες χρωματικές παραλλαγές.
Τέλος, αλλά είδη ανεμώνης είναι:
- Ανεμώνη η μαλακή. Βρίσκεται σε διάφορες περιοχές της Ασίας και κυρίως στην Ιαπωνία. Τρώγεται και σαν σαλατικό, καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό σε γλάστρες.
- Ανεμώνη η ιαπωνική (Anemone japonica) - (Anemone hupehensis). Με καταγωγή από την Κίνα και την Ιαπωνία, είναι πολύ διαδεδομένο καλλωπιστικό φυτό στις περιοχές αυτές.
Λαογραφία
Επεξεργασία- Κρητική μαντινάδα
- Η αναμώνα σα μαδεί, τση πέφτει φύλλο-φύλλο,
- ποτέ τον ξενοχωριανό μην τον εκάνεις φίλο
Πηγές
Επεξεργασία- Encyclopaedia Brittanica, 11th Edition
- Lafranchis T. & Sfikas G.: Flowers of Greece (τόμ. I), 2001
- Strid A. & Tan K.: Flora Hellenica, τόμ. 2, εκδ. A.R.G. Ganter Verlag, 2002