Ο Αναξανδρίδας (αρχ.: Ἀναξανδρίδας, ... - 520 π.Χ.) ήταν βασιλιάς της Σπάρτης από τον οίκο των Αγιαδών. Ήταν πατέρας δύο βασιλιάδων της Σπάρτης, του Κλεομένη Α΄ και του θρυλικού Λεωνίδα Α' των Θερμοπυλών.

Αναξανδρίδας
Βασιλιάς των Λακεδαιμονίων
15ος από τον οίκο των Αγιαδών
ΠροκάτοχοςΛέων
ΔιάδοχοςΚλεομένης Α΄
ΕθνικότηταΈλληνας, Σπαρτιάτης
Οίκος/ΓενεάΑγιάδες
ΠατέραςΛέων
Θάνατος520 π.Χ.
Σύζυγος(1η) ανιψιά εξ αδελφής
(2η) κόρη του Πρινητάδη
Επίγονοιαπό τη 2η σύζυγο
Κλεομένης Α΄
από την 1η σύζυγο
Δωριέας
Λεωνίδας Α'
Κλεόμβροτος

Βιογραφία

Επεξεργασία

Πατέρας του Αναξανδρίδα ήταν ο βασιλιάς Λέων, ενώ η μητέρα του είναι άγνωστη.

Ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί [1], ότι είχε για σύζυγό του μία ανιψιά του (κόρη της αδελφής του - και οι δυο ανώνυμες), η οποία δεν του είχε χαρίσει παιδιά. Για να μη χαθεί η γενιά του Ευρυσθένη (των Αγιαδών), οι έφοροι τον πίεσαν να τη χωρίσει και να πάρει μία άλλη για σύζυγο. Όταν εκείνος αρνήθηκε, οι έφοροι και οι γέροντες του πρότειναν να πάρει δεύτερη σύζυγο, χωρίς να χωρίσει από την πρώτη, με σκοπό να του κάνει παιδιά [2].

Έτσι ο Αναξανδρίδας πήρε για δεύτερη σύζυγό του μία κόρη του Πρινητάδη, η οποία γέννησε τον Κλεομένη. Σύντομα όμως έμεινε έγκυος και η πρώτη του σύζυγος. Οι οικείοι της δεύτερης συζύγου άρχισαν να διαδίδουν φήμες, ότι επρόκειτο για ψεύτικη εγκυμοσύνη, με αποτέλεσμα οι έφοροι να απαιτήσουν να είναι παρόντες στη γέννα. Η πρώτη σύζυγος γέννησε τον Δωριέα και λίγο αργότερα τον Λεωνίδα και μετά τον Κλεόμβροτο (ο Ηρόδοτος αναφέρει το ενδεχόμενο ο Λεωνίδας και ο Κλεόμβροτος να ήταν δίδυμοι). Η δεύτερη σύζυγος δεν έκανε άλλα παιδιά [3].

(οι βασιλείς με κίτρινη σκίαση)

 
 
 
 
 
 
 
 
Λέων
βασ. της Σπάρτης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1η σύζυγος
 
 
 
Αναξανδρίδας Β΄
βασ. της Σπάρτης
 
 
 
2η σύζυγος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Δωριέας
 
Λεωνίδας Α´
βασ. της Σπάρτης
 
 
Κλεόμβροτος
αντιβασιλιάς
 
Κλεομένης Α´
βασ. της Σπάρτης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ευρυάναξ
 
Πλείσταρχος
βασ. της Σπάρτης
 
Παυσανίας
στρατηγός
 
 
Γοργώ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Πλειστοάνακτας
βασ. της Σπάρτης


Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αναξανδρίδα, οι Λακεδαιμόνιοι κατάφεραν να επικρατήσουν στις μακρόχρονες πολεμικές συγκρούσεις τους με τους Τεγεάτες - ο πόλεμος είχε ξεκινήσει κατά τη βασιλεία τού παππού του, Ευρυκρατίδα και συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα του, Λέοντα. [4] Η παράδοση αναφέρει ότι η επικράτηση οφείλεται σε έναν Λακεδαιμόνιο, που ονομαζόταν Λίχας. Αυτός είχε πάει στην Τεγέα σε μια προσπάθεια ανακωχής και όταν επέστρεψε, οι Σπαρτιάτες αναζητούσαν βάσει ενός χρησμού τα οστά τού Ορέστη. Ακούγοντας τον χρησμό, ο Λίχας συμπέρανε ότι τα οστά βρίσκονταν σε ένα σημείο, που είχε δει στην Τεγέα. [4] Αφού ανέκτησαν τα οστά από την Τεγέα, οι Λακεδαιμόνιοι κατάφεραν να επικρατήσουν στον πόλεμο.

Μετά τον θάνατο

Επεξεργασία

Η πολύπλοκη οικογενειακή κατάσταση του Αναξανδρίδα, δημιούργησε έριδες μετά το θάνατό του. Ο Δωριέας αξίωσε να γίνει εκείνος βασιλέας, αντί του πρωτότοκου Κλεομένη, γιατί ήταν «ικανότερος σε όλα». Όταν οι Σπαρτιάτες ανακήρυξαν τον Κλεομένη βασιλιά, ο Δωριέας ηγήθηκε αποικιστών στην Αφρική [5], ενώ στη συνέχεια εξεστράτευσε στην Ιταλία [6] και τελικά σκοτώθηκε στη Σικελία [7].

Ο Κλεομένης βασίλευσε στη Σπάρτη, αλλά πέθανε χωρίς να αφήσει άρρενα διάδοχο, παρά μόνο μια κόρη, τη Γοργώ [8], την οποία παντρεύτηκε ο αδελφός του, ο Λεωνίδας [9], που τον διαδέχθηκε.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 39.
  2. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 40.
  3. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 41.
  4. 4,0 4,1 Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις» - Βιβλίο Γ΄ - Λακωνικά, § 3.5 - 3.6.
  5. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 42.
  6. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 43.
  7. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 45.
  8. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ε΄ - Τερψιχόρη, § 48.
  9. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» - Βιβλίο Ζ΄ - Πολύμνια, § 239.