Αλεκσάντερ Βόλστσαν

Ο Αλεκσάντερ Βόλσταν (πολωνικά: Aleksander Wolszczan‎‎) είναι σύγχρονος Πολωνός αστρονόμος, γνωστός από την ανακάλυψη των πρώτων εξωηλιακών πλανητών, οι οποίοι περιφέρονται γύρω από ένα πάλσαρ (αστέρα νετρονίων), το 1992.

Αλεκσάντερ Βόλσταν
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Aleksander Wolszczan (Πολωνικά)
Γέννηση	29  Απριλίου 1946 Στσετσίνεκ
Υπηκοότητα	Πολωνία
Σπουδές	Πανεπιστήμιο «Νικόλαος Κοπέρνικος» του Τόρουν
Βραβεύσεις	Beatrice M. Tinsley Prize (1996), Prize of the Foundation for Polish Science (1992), Officer's Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland, Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας και μέλος της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης (2010)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέας	αστρονομία
Ιδιότητα	αστροφυσικός και καθηγητής πανεπιστημίου
Ακαδημαϊκός τίτλος	πτυχίο επιστημονικού καθηγητή, Υφηγεσία και διδακτορικό δίπλωμα
δεδομένα ()

Επιστημονική σταδιοδρομία

Ο Βόλσταν γεννήθηκε στο Στετσίνεκ (Szczecinek, πρώην Νέο Στεττίνο) της Πολωνίας στις 29 Απριλίου 1946 και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο «Νικόλαος Κοπέρνικος» στο Τορούν (MSc το 1969 και διδακτορικό το 1975). Το 1982 μετανάστευσε στις ΗΠΑ για να εργαστεί στα Πανεπιστήμια Κορνέλ και Πρίνστον. Αργότερα έγινε καθηγητής της Αστρονομίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, όπου και διδάσκει μέχρι σήμερα, ενώ από το 1994 έως το 2008 ήταν ταυτόχρονα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο «Νικόλαος Κοπέρνικος» στο Τορούν. Επίσης είναι μέλος της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών.

Μαζί με τον Ντέιλ Φρέιλ ο Βόλσταν πραγματοποίησε αστρονομικές παρατηρήσεις από το Αστεροσκοπείο του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο, οι οποίες τους οδήγησαν στην ανακάλυψη του πάλσαρ PSR B1257+12 το 1990. Το 1992, βασιζόμενοι σε περιοδικές μικρομεταβολές στον χρονισμό των παλμών του, κατέδειξαν ότι το σώμα αυτό έχει δύο πλανήτες που περιφέρονται γύρω του σε απόσταση από αυτό 0,36 και 0,47 AU. Αυτή ήταν η πρώτη επιβεβαιωμένη ανακάλυψη πλανητών πέρα από το Ηλιακό Σύστημα (αρκετές εκατοντάδες είναι γνωστοί σήμερα).

Το 2003 οι Βόλσταν και Maciej Konacki προσδιόρισαν και τις κλίσεις των τροχιών αυτών των πλανητών ως προς τη διεύθυνση της Γης, υπολογίζοντας με τον τρόπο αυτό τις μάζες τους σε 3,9 και 4,3 φορές τη μάζα της Γης. Ο Βόλσταν συνέχισε τις έρευνές του ανακαλύπτοντας και άλλους εξωηλιακούς πλανήτες ή εξωπλανήτες, όπως αποκαλούνται.

Το 1996 ο Βόλσταν τιμήθηκε με το Βραβείο Μπεατρίς Τίνσλεΰ από την Αμερικανική Αστρονομική Εταιρεία, ενώ το 2002 η μορφή του διακόσμησε ένα πολωνικό γραμματόσημο.

Ο Αλεκσάντερ Βόλσταν έχει λάβει μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια, ανάμεσα στα οποία και σε διεθνές συνέδριο ("Close Binaries in the 21st Century: New Opportunities and Challenges") στην Ερμούπολη των Κυκλάδων τον Ιούνιο 2005.

Ανάμιξη με την υπηρεσία ασφαλείας

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2008 ο Βόλσταν παραδέχθηκε την αλήθεια παλαιότερων ισχυρισμών πολωνικών πηγών, σύμφωνα με τους οποίους από το 1973 μέχρι το 1988 υπήρξε πληρωμένος πληροφοριοδότης της Υπηρεσίας Ασφαλείας του Υπουργείου Εσωτερικών (Służba Bezpieczeństwa), που ήταν η μυστική αστυνομία του τότε κομμουνιστικού καθεστώτος της Πολωνίας.

Βιβλιογραφία

• Wolszczan, A., and D.A. Frail. A planetary system around the millisecond pulsar PSR 1257+12. Nature 355(6356):145-7, January 9, 1992.
• Wolszczan, A. Confirmation of Earth-mass planets orbiting the millisecond pulsar PSR B1257+12. Science 264(5158):538-42, April 22, 1994.
• Konacki, M. and Wolszczan, A. Masses and Orbital Inclinations of Planets in the PSR B1257+12 System Astrophysical Journal, Vol. 591, Issue 2, pp. L147-L150, 2003.
• Maciej Marosz "Gazeta Polska", September 17, 2008