Αλέξανδρος ο Αλάβαρχος

Ο Αλέξανδρος ο Αλάβαρχος (γενν. π. 10 π.Χ.) από τον Οίκο των Αλαβάρχων ήταν ένας Ιουδαίος αριστοκράτης της Αλεξάνδρειας. Αδελφός του ήταν ο εξηγητής του Τορά και φιλόσοφος Φίλων ο Αλεξανδρεύς.

Αλέξανδρος ο Αλάβαρχος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	0ος αιώνας π.Χ. Αλεξάνδρεια
Θάνατος	69
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη Αίγυπτος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	τελωνειακός καινοτόμος επιχειρηματίας
Οικογένεια
Τέκνα	Τιβέριος Ιούλιος Αλέξανδρος Μάρκος Ιούλιος Αλέξανδρος
Αδέλφια	Φίλων ο Αλεξανδρεύς
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	κυβερνήτης

Ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς, που προσπάθησε να εναρμονίσει το Τορά με την ελληνική φιλοσοφία, ήταν αδελφός του Αλεξάνδρου Αλαβάρχου.

Βιογραφία

Η καταγωγή του

Η οικογένειά του ζούσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Αν και δεν γνωρίζουμε κάτι για τους γονείς του, πρέπει να ήταν ευγενείς και πλούσιοι, καθώς ο Ιώσηπος αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος "ξεπερνούσες ους συνομηλίκους του σε καταγωγή και πλούτο" (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία 20.100). Ο Φίλων ήταν μεγαλύτερος αδελφός του.

Έπειτα από το 41 μ.Χ., ο Αλέξανδρος και ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ της Ιουδαίας κανόνισαν να παντρέψουν τα παιδιά τους. Έτσι ο δεύτερος γιος του Αλεξάνδρου, ο Μάρκος Ιούλιος Αλέξανδρος νυμφεύτηκε τη Βερενίκη (Αρχαιότητες 19.276-277), όμως αυτός απεβίωσε πρόωρα, χωρίς παιδιά. Ο πρώτος γιος τού Αλεξάνδρου, ο Τιβέριος Ιούλιος Αλέξανδρος, έγινε οικονομικός επίτροπος (procurator) της Ιουδαίας το διάστημα 46-48 και έπαρχος (prefect) της Αιγύπτου το 66-69. To 90 συμμετείχε στην πολιορκία της Ιερουσαλήμ ως δεύτερος στη διοίκηση μετά τον Τίτο.

Είναι πιθανό ο πατέρας του Αλεξάνδρου (ή ο εκ πατρός πάππος του) να είχαν γίνει Ρωμαίοι πολίτες από τον Ιούλιο Καίσαρα. Οι πρόγονοί του και η οικογένειά του είχαν συγγενικούς δεσμούς ή κοινωνικές συνδέσεις με το ιερατείο των Ιουδαίων, τον Οίκο των Ασμοναίων, την Ηρωδιανή Δυναστεία και την Ιουλιο-Κλαυδιανή δυναστεία στη Ρώμη.

Η ζωή του

Σύγχρονες με αυτόν αναφορές της ζωής του προέρχονται από τον ιστορικό Ιώσηπο. Στο έργο εκείνου Περί του Ιουδαϊκού Πολέμου ο Αλέξανδρος Αλάβαρχος αναφέρεται μία φορά και στο έργο Ιουδαϊκή Αρχαιολογία αναφέρεται τέσσερις. Ο αδελφός του Φίλων αναφέρεται έμμεσα σε αυτόν στο έργο του Περί ζώων.

Κάποια στιγμή ο Αλέξανδρος διορίστηκε αλάβαρχος (φοροεισπράκτορας) της Αλεξάνδρειας. Το αξίωμα ήταν για τα τελωνεία του λιμανιού της πόλης. Έπειτα ο Αλέξανδρος έγινε υπεύθυνος για τις εκτεταμένες ιδιοκτησίες γης της Αντωνίας της Νεότερης στην Αίγυπτο. Αυτή ήταν ανιψιά του Αυγούστου και νεότερη κόρη του στρατηγού Μάρκου Αντωνίου. Ο Αλέξανδρος ήταν για πολύ καιρό φίλος του γιου της Κλαυδίου.

Ως ένδειξη του μεγάλου πλούτου του αναφέρεται ότι ο Αλέξανδρος είχε επικαλύψει εννέα πύλες του Δεύτερου Ναού στην Ιερουσαλήμ με πλάκες αργύρου ή χρυσού (Περί του Ιουδαϊκού Πολέμου 5.205).

Περί το 32-35 μ.Χ. ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ χρεωστούσε στη Ρώμη 300.000 τεμάχια αργύρου (Έβανς σελ. 578-9). Ο βασιλιάς έφυγε κρυφά από την Ιουδαία και ταξίδευσε στην Αλεξάνδρεια, για να παρακαλέσει τον Αλέξανδρο να του δωρήσει 200.000 δραχμές. Ο Αλέξανδρος έδωσε τα χρήματα στον Αγρίππα Α΄ έμμεσα: τα δάνεισε στη σύζυγο εκείνου Κύπρη. Ο Αλέξανδρος "θαύμαζε τον έρωτά της προς τον σύζυγό της και όλα τα άλλα προτερήματά της" (Ιουδ. Αρχαιολ. 18.159-160).

Μεταξύ των ετών 37-41 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας Καλιγούλας διέταξε ο Αλέξανδρος να φυλακιστεί στη Ρώμη για άγνωστο λόγο. Αυτό μπορεί να συνδέεται με την πρεσβεία του Φίλωνα προς τον Αυτοκράτορα στη Ρώμη το 39/40. Έπειτα από το τέλος του Καλιγούλα το 41, έγινε Αυτοκράτορας ο -θείος του- Κλαύδιος, που αμέσως ελευθέρωσε τον Αλέξανδρο από την ειρκτή. Τούτο έγινε διότι ο Αλέξανδρος ήταν "παλιός φίλος του Κλαυδίου, καθώς ενεργούσε ως επίτροπος για τη μητέρα του Αντωνία", όπως γράφει ο Ιώσηπος (Ιουδ. Αρχαιολ. 10.276).

Οικογένεια

Είχε τέκνα:

• Τιβέριος Ιούλιος Αλέξανδρος άκμασε τον 1ο αι. μ.Χ. από την τάξη των ιππέων, κυβερνήτης και στρατηγός. Προκουράτωρ της Ιουδαίας, πρέφεκτ της Αιγύπτου. Εγκατέλειψε την Ιουδαϊκή θρησκεία. Επιτέθηκε στους Ιουδαίους της Αλεξάνδρειας, όταν αυτοί εξεγέρθηκαν, με τις λεγεώνες του.
• Μάρκος Ιούλιος Αλέξανδρος 16 μ.Χ. - 44, έμπορος, διακεκριμένος Ιουδαίος της Αλεξάνδρειας.

Πηγές

• Φλάβιος Ιώσηπος Περί του Ιουδαϊκού Πολέμου και Ιουδαϊκή Αρχαιολογία.
• Singer, Isidore; et al., eds. (1901–1906). "Alexander Lysimachus". The Jewish Encyclopedia. New York: Funk & Wagnalls.
• Evans, Katherine G. (1995). Eugene H. Lovering, Jr. (ed.). "Alexander the Alabarch: Roman and Jew" (PDF). 1995 Seminar Papers. Society of Biblical Literature: 576–594. found at Alexander the Alabarch: Roman and Jew
• Schwartz, Daniel R. (2009). "Philo, His Family, and His Times", in Adam Kamesar, ed, The Cambridge Companion to Philo. Cambridge University Press, 2009. ISBN 978-0-521-86090-1