Συμμαχία της Δήλου

Η Ναυτική Συμμαχία της Δήλου ήταν ισχυρή πολιτική και στρατιωτική ένωση περίπου 150^[1] έως 200^[2] αρχαίων ελληνικών κρατών-πόλεων κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., υπό την ηγεμονία της πόλης των Αθηνών. Ο πληυθσμός της τότε έφτανε τα 10 - 15 εκατομμύρια.

Η δημουργία της Συμμαχίας

Μετά την μάχη των Πλαταιών και την δεύτερη ήττα των Περσών, η Αθηναϊκή Δημοκρατία ήταν η πρώτη δύναμη στην Ελλάδα. Η Σύνοδος του Ισθμού της Κορίνθου το 481 π.Χ. αλλά και οι συντονισμένες πολεμικές ενέργειες ξύπνησαν την εθνική συνείδηση των Ελλήνων. Έτσι το 476 οι νησιωτικές ελληνικές πόλεις τάχθηκαν στο πλευρό των Αθηναίων. Έτσι ιδρύθηκε το 478 π.Χ. η Συμμαχία της Δληλου και ονομάστηκε έτσι από την αρχική της έδρα, τη νήσο της Δήλου, όπου συναντήσεις διεξάγονταν σε έναν ναό κι όπου τηρούταν το κοινό ταμείο των συμμαχικών πόλεων. Η Αθήνα είχε κλείσει ειρήνη με την Σπάρτη, κάτι που της επέτρεψε να αναπτύξει ανεμπόδιστη εξωτερική πολιτική.

Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι, οι Ίωνες τάχθηκαν στο πλευρό της Αθήνας, με στόχο την από κοινού απελευθέρωση των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, αλλά και για να εκδικηθούν τουε Πέρσες. Ο κάθε σύμμαχος πρόσφερε το κατα δύναμην δικά του καράβια και πολεμιστές για τον κοινό στόλο, ή αν ήταν μικρή πολη και δεν είχε την ευχαίρεια να κατασκευάσει πλοία, έδινε τα χρήματα που αντιστοιχούσαν στο μερίδιό του. Επικεφαλής ανέλαβε η Αθήνα, και όχι η Σπάρτη. Ο λόγος που είχε παραμεριστεί η Σπάρτη ήταν από την μια ο φόβος για τη βιαιότητα που χαρακτήριζε τη συμπεριφορά του βασιλιά της Σπάρτης, Παυσανία, καθώς οι Έλληνες της Ιωνίας δεν ήθελαν να τους φέρονται σαν να ήταν δούλοι. Κυρίως λόγος όμως ήταν ότι ο Παυσανίας είχε κατηγορηθεί για προδοσία και για συνεργασία με τον Πέρση βασιλιά Ξέρξη (πράγμα που οδήγησε του Σπαρτιάτες στην εκτέλεσή του).

Σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη, επίσημος σκοπός της Συμμαχίας ήταν να «εκδικηθούν τα δεινά που υπέφεραν λεηλατώντας την επικράτεια του (Πέρση) βασιλέως».^[3] Στην πράξη, ο στόχος αυτός μοιράστηκε σε τρία σχέδια: την προετοιμασία μιας μελλοντικής επιδρομής, την αναζήτηση εκδίκησης από τους Πέρσες και την οργάνωση ενός συστήματος μοιρασιάς των λαφύρων. Τα μέλη της Συμμαχίας ορκίστηκαν να έχουν κοινούς φίλους και εχθρούς και πέταξαν στη θάλασσα σιδερένιες ράβδους ως σύμβολο της μονιμότητας των φιλικών τους αισθημάτων. Οι υποχρεώσεις των μελών γενικά η συμμετοχή τους σε επιχειρήσεις εναντίον των Περσών, και η άμυνα από επιθέσεις αυτών, η πολεμική συνεισφορά σε πλοία και άντρες για την υποστήριξη των επιχειρήσεων από τις μεγαλύτερες πόλεις, ενώ οι μικρές πόλεις πλήρωναν χρήματα, με αυτή με τη μεγαλύτερη συνεισφορά σε ασήμι να είναι η Αίγινα.^[4]^[5] Κατόπιν, όλο και περισσότερα μέλη προτιμούσαν να πληρώνουν χρήματα, και καθιερώθηκε πάγια απόδοση ποσών.^[6]^[7] Το κοινό ταμείο, μεταφέρθηκε στην Αθήνα από τον Περικλή το 454 π.Χ.^[3] Ο ετήσιος προυπολογισμός ήταν αρχικά 460 τάλαντα, τα οποία αρκούσαν για να συντηρήσουν 200 τριήρεις με πλήρωμα 200 άντρες η κάθε μία. Τον φόρο αυτό είχε συμφωνήσει ο Αριστείδης και ήταν δικαιος. Η Χίος, Σάμος, Νάξος, Θάσος και Λέσβος είχαν δικαίωμα να εξοπλίσουν με δικά τους έξοδα τα πλοία που προσέφεραν, και γιαυτό απαλλάσονταν από τον φόρο. Στην Δήλο γίνονταν τακτικά και η συγκέντρωση για να παρθούν αποφάσεις. Την επίβλεψη του ταμείου είχαν οι λεγόμενοι «Ελληνοταμίες». Ποιες πόλεις πήραν μέρος δεν διασώζεται, πάντως ξέρουμε οτι το 425 ο αιρμός τους ανέρχονταν στις 400. Σιγά σιγά ο φόρος μετατράπηκε σε καθαρά χρηματικό και οι συμαχικές πόλεις απαλλάχθηκαν από καθε στρατιωτική συνεισφορά, την οποία διαχειρίζονταν πλέον η Αθήνα καθολοκλήρου.

Οι δράσεις του συμμαχικού στόλου

Με αρχηγό τον Κίμωνα έγινε η εκστρατεία του Στρυμώνα (476 π.Χ.), και μετά μια εκστρατεία στην Θράκη. Κατόπιν εξολοθρεύτηκαν οι Δόλοπες στην Σκύρο. Εκεί βρήκε και τα οστά του Θησέα και τα μετέφερε στην Αθήνα.

Με τα λεφτά του ταμείου έγιναν έργα στην Αθήνα. Κτίστηκαν η Στοά των Ερμών, η Ποικίλη Στοά, και ο Παρθενώνας. Ο Περικλής κατηγορήθηκε για την χρήση του κοινού ταμείου, αλλά κατάφερε με πειστικά επιχειρήματα να υπερασπίσει τον εαυτό του.

Αποτίμηση της Συμμαχίας

Η περίοδος της Δηλιακής Συμμαχίας ήταν μια λαμπρή περίοδος για την Ελλάδα. Η Αθήνα κυριάρχησε σε θάλασσα και ξηρά. Δυστυχώς όμως αντί να ενωθεί και με τον προαιώνιο εχθρό της, την Σπάρτη, μόλις έληξε η εκεχειρία ξεκίνησε πάλι η έριδα. Εναλλάξ υπερίσχυσε μια η Σπάρτη μια η Αθήνα, στο τέλος και η Θήβα, αλλά η έριδα αυτή τελικά είχε καταστροφικό αποτέλεσμα.

Παραπομπές

↑ Martin, Thomas (2000). «Ancient Greece: From Prehistoric to Hellenistic Times» . Yale University Press. ISBN 978-0300084931.
↑ Κορδάτος, Γιάννης. Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, 4ος Τόμος, σελ. 148. Αθήνα: 20ός Αιώνας.
↑ ^3,0 ^3,1 Θουκυδίδης, «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου», Ι, 96
↑ «Delian League | ancient Greece». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά).
↑ Kagan, Kimberly (3 Μαΐου 2010). The Imperial Moment. Harvard University Press. σελ. 18-19. ISBN 978-0-674-05409-7.
↑ Ph.D, Audrey Nelson· Nelson, Eric (4 Ιανουαρίου 2005). The Complete Idiot's Guide to Ancient Greece: Fascinating Facts About Greek History and Cultural Contributions. Penguin. σελ. 204. ISBN 978-1-101-04339-4.
↑ Sealey, Raphael (28 Οκτωβρίου 1976). A History of the Greek City States, 700-338 B. C. University of California Press. σελ. 244. ISBN 978-0-520-03177-7.

Πηγές

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Συμμαχία της Δήλου

Κορδάτος, Γιάννης. Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, 4ος Τόμος. Αθήνα, 20ός Αιώνας.

Αυτό το λήμμα σχετικά με την Αρχαία Αθήνα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Martin, Thomas (2000). «Ancient Greece: From Prehistoric to Hellenistic Times» . Yale University Press. ISBN 978-0300084931.

[2] Κορδάτος, Γιάννης. Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, 4ος Τόμος, σελ. 148. Αθήνα: 20ός Αιώνας.

[Thu96-3] 3,0 ^3,1 Θουκυδίδης, «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου», Ι, 96

[4] «Delian League | ancient Greece». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά).

[5] Kagan, Kimberly (3 Μαΐου 2010). The Imperial Moment. Harvard University Press. σελ. 18-19. ISBN 978-0-674-05409-7.

[6] Ph.D, Audrey Nelson· Nelson, Eric (4 Ιανουαρίου 2005). The Complete Idiot's Guide to Ancient Greece: Fascinating Facts About Greek History and Cultural Contributions. Penguin. σελ. 204. ISBN 978-1-101-04339-4.

[7] Sealey, Raphael (28 Οκτωβρίου 1976). A History of the Greek City States, 700-338 B. C. University of California Press. σελ. 244. ISBN 978-0-520-03177-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]