Γόνατο

Το γόνατο είναι η άρθρωση ανάμεσα στον μηρό και στο πόδι και αποτελείται από δύο επιμέρους αρθρώσεις: μία ανάμεσα στο μηριαίο οστό και την κνήμη και μία ανάμεσα στο μηριαίο οστό και την επιγονατίδα. Είναι η μεγαλύτερη άρθρωση στο ανθρώπινο σώμα. Αν και οι κινήσεις της είναι σύνθετες, επιτρέπει κυρίως την κάμψη και την έκταση του ποδιού.

Δομή

Το γόνατο είναι τροποποιημένη γωνιώδης διάρθρωση, η οποία αποτελείται από τρία λειτουργικά τμήματα: την άρθρωση μηριαίου-επιγονατίδας, η οποία αποτελείται από την επιγονατίδα και την επιγονατιδική αύλακα στο πρόσθιο τμήμα του μηριαίου, και την έσω και έξω άρθρωση ανάμεσα σε μηριαίο και κνήμη. Η άρθρωση περιβάλλεται από αρθρικό υγρό, το οποίο βρίσκεται εντός του αρθρικού θύλακου. Ανάμεσα στο αρθρικό θύλακο και την ινώδη κάψα βρίσκεται λίπος. Στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος βρίσκεται ο ιγνυακός βόθρος. Οι αρθρικές επιφάνειες του μηριαίου οστού είναι ο έσω και έξω μηριαίος κόνδυλος και οι αρθρικές επιφάνειες της κνήμης είναι η έσω και έξω κνημιαία γλήνη. Η ακτίνα της καμπύλης των κονδύλων στο οβελιαίο επίπεδο γίνεται μικρότερη προς τα πίσω.

Μηνίσκοι

Το γόνατο διαθέτει δύο ημισεληνοειδείς ινοχόνδρινους δίσκους, τον έσω και τον έξω μηνίσκο, που παρεμβάλλονται μεταξύ των αρθρικών επιφανειών των μηριαίων και των κνημιαίων κονδύλων. Ο έσω μηνίσκος καλύπτει το 50% περίπου της επιφάνειας του έσω κνημιαίου κονδύλου ενώ ο έξω καλύπτει περίπου τα 2/3 της αρθρικής επιφανείας του έξω κνημιαίου κονδύλου. Ο ρόλος τους είναι να βελτιώνουν την προσαρμογή ανάμεσα στο μηριαίο οστό και στην κνήμη. Επειδή αγκαλιάζουν το μοιραίο οστό από πάνω αυξάνουν την σταθερότητα στο γόνατο παρέχοντας ιδιαίτερα στην μπρος πίσω κίνηση μεταξύ των οστών. Η κυρία τους λειτουργία είναι να απορροφάνε τους κραδασμούς στο γόνατο μειώνοντας έτσι την πίεση και τρίβη στον αρθρικό χόνδρο. Βοηθά επίσης την λίπανση και διατροφή του αρθρικού χόνδρου. Για αυτούς τους λόγους παρατηρείται μετά από ρήξη μηνίσκου κι αν μετέπειτα αφαιρεθει (μηνισκεκτομή), ραγδαία αύξηση στην φθορά του αρθρικού χόνδρου προκαλώντας αρθρίτιδα.

Σύνδεσμοι

Οι σύνδεσμοι περιβάλλουν την άρθρωση του γονάτου και προσφέρουν σταθερότητα, περιορίζοντας τις κινήσεις, και μαζί με τους μηνίσκους και τις περιτονίες προστατεύουν τον αρθρικό θύλακα. Εντός της άρθρωσης του γονάτου βρίσκονται οι δύο χιαστοί σύνδεσμοι και ο εγκάρσιος σύνδεσμος, ο οποίος συνδέει τους δύο μηνίσκους. Ο πρόσθιος χιαστός εκφύεται από την πρόσθια επιφάνεια της μεσοκονδύλιας περιοχής και καταφύεται στο πίσω τμήμα του έξω τοιχώματος του μεσοκονδύλιου βόθρου και ο οπίσθιος χιαστός εκφύεται από την οπίσθια επιφάνεια της μεσοκονδύλιας περιοχής και καταφύεται στο έσω τοίχωμα του μεσοκονδύλιου βόθρου. Ο πρόσθιος και ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος παρεμποδίζουν την πρόσθια και οπίσθια μετατόπιση αντίστοιχα της κνήμης σε σχέση με το μηρό οστό. Ακόμα πιο σημαντικά όμως οι χιαστοί σύνδεσμοι παρέχουν στροφική σταθερότητα στο γόνατο^[1].

Εξωαρθρικοί σύνδεσμοι είναι ο επιγονατιδικός σύνδεσμος, ο οποίος συνδέει την επιγονατίδα με το φύμα της κνήμης και αποτελεί συνέχεια του τένοντα του τετρακέφαλου μηριαίου μυ, ο έσω (κνημιαίος) και ο έξω (περονιαίος) πλάγιος σύνδεσμος. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος αποτρέπει την βλαισότητα στο γόνατο ενώ ο έξω πλάγιος σύνδεσμος αποτρέπει την ραιβότητα στο γόνατο. Ο έξω πλάγιος σύνδεσμος είναι σημαντικό μέρος της οπίσθιας έξω γωνιάς του γόνατος και παρέχει σημαντική στροφική σταθερότητα στο γόνατο^[2]. Άλλοι δύο σύνδεσμοι, ο λοξός ιγνυακός και ο ημιυμενώδης σύνδεσμος, βρίσκονται στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος.

Παραπομπές

↑ «Ρήξη Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ) Αποκατάσταση Θεραπεία». www.theodorideskneesurgeon.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2023.
↑ «Άρθρωση του γόνατος | Ορθοπαιδικός Χειρουργός Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης». www.theodorideskneesurgeon.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2023.

Πηγές

Drake, R.L.· Vogl, W.· Mitchell, A.W.M. (2007). Gray's Ανατομία. Π.Χ. Πασχαλίδης. σελίδες 532–539. ISBN 960-399-472-3.

Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ανατομία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] «Ρήξη Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ) Αποκατάσταση Θεραπεία». www.theodorideskneesurgeon.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2023.

[2] «Άρθρωση του γόνατος | Ορθοπαιδικός Χειρουργός Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης». www.theodorideskneesurgeon.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2023.

[1]

[2]