Άρης (Γκρατς)

ελληνικό πολεμικό εκπαιδευτικό πλοίο και πλωτό νοσοκομείο
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Άρης.
Αυτό το λήμμα αφορά το ιστιοφόρο εκπαιδευτικό πλοίο Άρης. Για το μηχανοκίνητο, δείτε: Άρης Α-74 (Εκπαιδευτικό).

Το Ιστιοφόρο Εκπαιδευτικό Άρης (γνωστό και ως Γκρατς μετά την αιχμαλωσία του από τους Ναζί) ήταν γαλλικής κατασκευής πολεμικό πλοίο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού που είχε τρεις ιστούς και ιστιοφορία ημιολικού δρόμωνος.[2]

Άρης (ή Γκρατς) (Ιστιοφόρο)
Πληροφορίες
ΝαυπηγείοForges et Chantiers de la Méditerranée, La Seyne[1]
Έναρξη ναυπήγησης1926[2]
Καθέλκυση28 Ιανουαρίου 1927[1]
Ένταξη σε υπηρεσίαΜάιος 1928 (Ελλάδα)[2]

28 Νοεμβρίου 1941 (Γερμανία)
ΧρήσηΕκπαιδευτικό, Πλωτό νοσοκομείο
ΚατάληξηΑιχμαλωτίσθηκε και μετονομάσθηκε σε «Γκρατς»
Αριθμός επιβατών387 συνολικά (ως εκπαιδευτικό)[3]
337 συνολικά (ως νοσοκομειακό)[1]
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα2200 / 2380 τόννοι[1] / [4]
Μήκος74,5 μέτρα[3]
Πλάτος12 μέτρα[3]
Βύθισμα4,8 μέτρα[3]
Πρόωση3 ιστούς και ιστιοφορία μυοδρόμωνος[2]
100 ίππους, επαγόμενους από 1 παλινδρομικό κινητήρα 3 κυλίνδρων, 2 λέβητες (ως εκπαιδευτικό)[3]
1000 ίππους επαγόμενους από 1 κινητήρα 3 κυλίνδρων, 1 άτρακτο, 1 λέβητα (ως νοσοκομειακό)[1]
Ταχύτητα11 κόμβων (ως εκπαιδευτικό)[3]
10 κόμβων (ως νοσοκομειακό)[1]
Πλήρωμα137 (ως εκπαιδευτικό)[3]
38 (ως νοσοκομειακό)[1]
Οπλισμός4 πυροβόλα 7,6 εκατοστών
Θωράκιση(δεν είχε)[1]

Ναυπηγήθηκε το 1926 στη Γαλλία, στα ναυπηγεία «Forges et Chantiers de la Méditerranée, La Seyne», ειδικά για την εκπαίδευση των Ναυτικών Δοκίμων. Καθελκύθηκε στις 28 Ιανουαρίου 1927.[1] Η δαπάνη κατασκευής του αναλήφθηκε στο μεγαλύτερο ποσό από τα χρήματα της δωρεάς του εξ Αιγύπτου ομογενούς αείμνηστου Γεωργίου Μηντάκη. Κατέπλευσε στην Ελλάδα τον Μάιο του 1928 ενώ ο πρώτος εκπαιδευτικός πλους άρχισε στις 26 Ιουνίου 1928.[2]

Σχολή Ναυτικών Δοκίμων

Επεξεργασία

Το πλοίο «Άρης» ήταν ημιολικός ατμομυοδρόμωνας, του οποίου ο ακάτιος ιστός με κοίλο ύψος 7,52 μέτρα έφερε τετράγωνα ιστία, ενώ οι λοιποί δύο ιστοί έφεραν ημιόλια. Η ολική επιφάνεια των ιστίων του ήταν 1600 τ.μ. και η εσωτερική διαρύθμιση του πλοίου διέθετε εγκαταστάσεις για επιτελείο 17 αξιωματικών, 110 δοκίμους (πέντε τάξεις), 140 ναυτόπαιδες, 40 υπαξιωματικούς και 80 ναύτες. Η πρόωση του γινόταν με παλινδρομικό κινητήρα, τριπλής εκτονώσεως, δυνάμεως 100 ίππων. Είχε δύο υδραυλωτούς πετρελαιολέβητες τύπου «Babcock & Wilcox» με 160 τόννους χωρητικότητα καυσίμου ύλης. Η ταχύτητά του δια της μηχανής ήταν 11 κόμβων. Επιπλέον, είχε τεχνητό αερισμό, κεντρική θέρμανση, φυκτική εγκατάσταση, βαστήρες, παρασκευή πόσιου ύδατος, πλυντήρια και λουτήρες, ευρύχωρο νοσοκομείο, εργοστάσιο για τους δοκίμους, βιβλιοθήκη, εργαστήρια φυσικής και ναυτικών οργάνων.[3]

Χρησιμοποιήθηκε εντατικά για τον σκοπό που είχε αγοραστεί και περήφανα περιέφερε την Ελληνική Σημαία στη Μεσόγειο και πολλές φορές πέρα από αυτή.

Πλωτό νοσοκομείο

Επεξεργασία

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως Πλωτό νοσοκομείο. Λόγω της μικρής του ταχύτητος δεν ακολούθησε τον Ελληνικό Στόλο στην Αίγυπτο, έτσι τον Μάιο του 1941 αιχμαλωτίσθηκε από τους Γερμανούς στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας και στις 28 Νοεμβρίου 1941 μετονομάσθηκε σε «Γκρατς» αναλαμβάνοντας πλέον δράση ως πλωτό νοσοκομείο του ναζιστικού στόλου. Ως νοσοκομειακό είχε διαμορφωθεί για περίθαλψη 299 τραυματιών, έχοντας πλήρωμα 38 ατόμων. Με πρόωση 1000 ίππους επαγόμενους από έναν κινητήρα τριών κυλίνδρων με μία άτρακτο και έναν λέβητα. Η ταχύτητά του δια της μηχανής ήταν 10 κόμβων.[1]

Στις 5 Δεκεμβρίου 1942 6:15 π.μ., με το όνομα «Γκρατς» και υπό την Σημαία της Γερμανίας, προσέκρουσε σε νάρκη ανοικτά της νήσου Κανι 10 ν.μ. βορειοανατολικά από το λιμάνι Μπιζέρτα της Τυνησίας και βυθίστηκε.[1] Από τους Έλληνες του πληρώματος απωλέσθησαν 50 και διεσώθησαν 11.[2]

Πλοία με το όνομα «Άρης»

Επεξεργασία

Το Ιστιοφόρο Εκπαιδευτικό «Άρης» είναι το τέταρτo κατα σειρά από τα πέντε πλοία συνολικά που φέρουν το όνομα αυτό. Τα πλοία είναι τα εξής:

ΑΑ Πλοίο (τύπος) Περιγραφή
I Άρης (βρίκιο) κατασκευής 1807 που μετονομάστηκε σε «Αθηνά» το 1829 και ξαναονομάστηκε «Άρης» το 1879
II Άρης (γαβάρα) πρώην «Ηρακλής» η οποία ενετάγη το 1834 και βυθίσθηκε το 1842
III Άρης (ναρκοθέτις) (επίτακτο) χρησιμοποιήθηκε ως ναρκοθέτιδα κατά τους βαλκανικούς πολέμους 1912–1913
IV Άρης (εκπαιδευτικό) το οποίο ενετάγη το 1927, αιχμαλωτίσθηκε από τους Γερμανούς το 1941 και βυθίσθηκε το 1942
V Άρης Α-74 (εκπαιδευτικό) ελληνικής κατασκευής το οποίο ενετάγη το 1979 και παροπλίσθηκε το 2004

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 «Hospital Ship Graz». feldgrau.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2014. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Εκπαιδευτικό Άρης (Γενικές πληροφορίες)». hellasarmy.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2014. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 «Άρης (Ελληνικόν εκπαιδευτικόν πλοίον, καθελκυσθέν τω 1927)». Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδείας. 2. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης, σελ. 226. http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/e/3/e/metadata-01-0001601.tkl&do=276657_02.pdf&pageno=230&width=619&height=906&maxpage=843&lang=en. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2014. 
  4. «Εκπαιδευτικό Άρης (Τεχνικά χαρακτηριστικά)». hellasarmy.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2014.