Περιηγητής ιστού

Ένας περιηγητής web (αγγλικά: web browser) ή φυλλομετρητής web (ή αλλιώς πλοηγός web, πρόγραμμα περιήγησης web, περιηγητής Ιστού ή απλά περιηγητής) είναι λογισμικό που επιτρέπει στον χρήστη του να προβάλλει, και να αλληλεπιδρά με, κείμενα, εικόνες, βίντεο, μουσική, παιχνίδια και άλλες πληροφορίες συνήθως αναρτημένες σε μια ιστοσελίδα ενός ιστότοπου στον Παγκόσμιο Ιστό ή σε ένα τοπικό δίκτυο.

Ένας τυπικός περιηγητής ιστού είναι ο Mozilla Firefox. Εδώ παρουσιάζει την Κύρια Σελίδα της Αγγλικής Βικιπαίδειας.

Το κείμενο και οι εικόνες σε μια ιστοσελίδα μπορεί να περιέχουν υπερσυνδέσμους προς άλλες ιστοσελίδες του ίδιου ή διαφορετικού ιστότοπου. Ο φυλλομετρητής επιτρέπει στον χρήστη την γρήγορη και εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που βρίσκονται σε διάφορες ιστοσελίδες και ιστότοπους εναλλάσσοντας τις ιστοσελίδες μέσω των υπερσυνδέσμων. Οι φυλλομετρητές χρησιμοποιούν τη γλώσσα μορφοποίησης HTML για την προβολή των ιστοσελίδων, για αυτό η εμφάνιση μιας ιστοσελίδας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον περιηγητή.

Οι πλοηγοί ιστού ουσιαστικά αποτελούν λογισμικό πελάτη του δικτυακού πρωτοκόλλου επιπέδου εφαρμογών HTTP. Για κάθε φυλλομετρητή διατίθενται, επίσης, και αρκετά πρόσθετα στοιχεία («add-ons» ή «plug-ins»), με στόχο την επαύξηση των δυνατοτήτων τους, τη βελτίωση της χρηστικότητας τους και την προστασία του χρήστη σε θέματα ασφάλειας.

Ιστορικό

• Το πρώτο πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο ήταν το Mosaic, δημιουργημένο στις αρχές του 1993 από την NCSA. Πριν από αυτό το πρόγραμμα οι ιστοσελίδες ήταν βασισμένες σε κείμενο. Το χρησιμοποιούσε σχεδόν ο περισσότερος πληθυσμός που είχε υπολογιστή για όλο το 1993.
• Στα μέσα του 1994 δημιουργήθηκε το Netscape Navigator, ένας περιηγητής ιστού δημιουργημένος από την εταιρία Netscape. Κόστιζε 49 Αμερικάνικα δολάρια, ενώ είχε 90 ημέρες δωρεάν δοκιμαστική έκδοση. Με πολύ γρήγορο ρυθμό ξεπέρασε το NCSA Mosaic και έγινε το διασημότερο πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο εκείνης της εποχής.
• Στα μέσα του 1995 ήρθε το Miscrosoft Internet Explorer, βασισμένο στο Mosaic της Spyglass Inc., το οποίο ήταν πολύ σπάνιο. Ήρθε ως δωρεάν επέκταση στα Windows 95 και ξεκίνησε με αργό αλλά σταθερό ρυθμό να ξεπερνάει την NCSA Mosaic.
• Στις αρχές του 1996 δημιουργήθηκε το Opera Browser, ένα δοκιμαστικό λογισμικό (ή αλλιώς Trialware ή Beta), αλλά ήταν και παραμένει αρκετά άγνωστο και δεν έχει τεράστια επιτυχία ακόμη και σήμερα, ενώ προσφέρει πολλές δυνατότητες. Το NSCA Mosaic σταματάει να χρησιμοποιείται, ενώ το Internet Explorer ξεκινάει την τεράστια επιτυχία του.
• Το 1997, το Netscape χαμήλωσε την τιμή κόστους κατά 70% επειδή ξεκίνησαν οι καταναλωτές να χρησιμοποιούν το Internet Explorer, αλλά αυτό δεν έφερε και πολλές αποδώσεις μιας και το Internet Explorer συνέχιζε να γίνεται πιο χρησιμοποιούμενο. Τελικά το Netscape έγινε εντελώς δωρεάν λογισμικό ελπίζοντας να κερδίσει μερικούς καταναλωτές, αλλά αυτό δεν βοήθησε και πολύ, μιας και στα μέσα του 1998 το Internet Explorer ξεπέρασε το Netscape και έγινε το πιο διάσημο πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο. Όμως εξ αιτίας αυτού η Microsoft ενεπλάκη σε δικαστικές διαμάχες, επειδή παρέβαινε μονοπωλιακούς κανόνες.
• Στις αρχές του 1999 η America Online αγόρασε το Netscape για 4.2 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το Internet Explorer συνεχίζει την επιτυχία του.
• Το 2000, η Microsoft κρίθηκε ένοχη για όλο το μονοπώλιο και αποφάσισε να αφαιρέσει το Internet Explorer από τα Windows, αλλά ο κόσμος συνέχισε να το χρησιμοποιεί και το μερίδιο αγοράς του συνεχίζει να μεγαλώνει.
• Το 2001, το Internet Explorer έγινε ο επίσημος νικητής στη μάχη με τον «πόλεμο» των προγραμμάτων περιήγησης στο διαδίκτυο.
• Στα μέσα του 2002 δημιουργείται το Mozilla Firefox Beta, το οποίο στην αρχή ονομάστηκε Phoenix και μετά Firebird. Έχει σχετικά μικρή αλλά σταθερή επιτυχία και ξεπερνάει τα τρία πιο παλιά προγράμματα περιήγησης.
• Το 2003 δημιουργείται το Safari, το πρόγραμμα περιήγησης της Apple για Mac υπολογιστές, αλλά δεν υπήρχαν πολλοί καταναλωτές με Mac, όποτε δεν είχε μεγάλη επιτυχία στην αρχή.
• Το 2004, το Mozilla Firefox έρχεται τελικά στην αγορά με το νέο του όνομα και αρχίζει να γίνεται πιο διάσημο.
• Στις αρχές του 2005, το Opera γίνεται δωρεάν, αλλά εξακολουθεί να έχει μικρή επιτυχία.
• Το 2006, η Microsoft επαναφέρει το Internet Explorer στα Windows, αλλά αυτή η νέα έκδοση δεν είναι και τόσο καλή και οδηγεί τους καταναλωτές να ξεκινήσουν να χρησιμοποιούν το Mozilla Firefox.
• Το 2008, το Netscape Navigator σταματάει τις ενημερώσεις και σταματάει να υποστηρίζεται, μιας και σχεδόν κανείς δεν το χρησιμοποιεί πια, ενώ η Google φέρνει στην αγορά το Google Chrome και το μερίδιο αγοράς του Internet Explorer συνεχίζει να υποχωρεί.
• Το 2009 ξεκινάει το διαδίκτυο στα κινητά, όποτε έρχονται τα Nokia Web, Blackberry Web και το Android Web (Google Chrome for Mobile), ενώ το Mozilla Firefox και το Safari γίνονται πιο διάσημα με σταθερό ρυθμό.
• Το 2010, η Mozilla Firefox παρουσιάζει τη θεματική μηχανή Persona, ενώ το Google Chrome κοντεύει να ξεπεράσει το Safari σε χρήσεις.
• Το 2011, το Internet Explorer 11 έρχεται και προσφέρει μερικές νέες δυνατότητες, αλλά δεν καταφέρνει να κερδίσει πολλούς καταναλωτές, ενώ το Google Chrome ξεπερνάει το Safari με πολύ γρήγορο ρυθμό και κοντεύει να ξεπεράσει το Mozilla Firefox.
• To 2012, το Google Chrome ξεπερνάει το Mozilla Firefox και το Internet Explorer, που ήταν το πιο διάσημο πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο για 14 ολόκληρα χρόνια.
• Το 2013, η Microsoft βγάζει την τελευταία έκδοση του Internet Explorer.
• Το 2014, η Opera παρουσιάζει την λειτουργία γραφείου με αρκετές δυνατότητες, ενώ το UC Browser μεγαλώνει με αργό και σταθερό ρυθμό.
• Το 2015, η Microsoft αντικαταθιστά το Internet Explorer με το νέο Microsoft Edge.
• Το 2016, η Opera παρουσιάζει το Opera 40 με δωρεάν VPN και λειτουργία εξοικονόμησης μπαταρίας.
• Το 2017, η Mozilla Firefox προσθέτει την λειτουργία εικονικής πραγματικότητας (VR mode), ενώ το UC Browser χάνει πολλές λήψεις επειδή περιείχε ιό κι έτσι το Safari το ξεπέρασε πολύ γρήγορα.
• Το 2018, η Opera παρουσιάζει το Opera 50 που περιέχει λειτουργία αντιδημιουργίας Bitcoin (Anti-Bitcoin mining tool).
• Το 2019, η Mozilla παρουσιάζει το Firefox 50 με Σκοτεινή Λειτουργία και πρόγραμμα μπλοκαρίσματος παρακολούθησης (tracker blocker).
• Το 2020, το Google Chrome ολοκληρώνει τα 8 χρόνια πιο διάσημου προγράμματος περιήγησης στο διαδίκτυο.

Οι περισσότερο χρησιμοποιούμενοι περιηγητές Ιστού ανά χώρα.

  Google Chrome

  Firefox

  Safari

  Internet Explorer

  Opera

Σημερινό μερίδιο αγοράς

Οι περισσότερο χρησιμοποιούμενοι περιηγητές Ιστού σήμερα (Απρίλιος 2019) είναι κατά σειρά οι:

• Google Chrome (80,3%)
• Mozilla Firefox (9,6%)
• Microsoft Edge (3,6%)
• Safari (3,3%)
• Opera (1,7%)

Υπάρχουν αρκετές ακόμα έρευνες στο διαδίκτυο σχετικά με το ποσοστό χρήσης των περιηγητών ιστού. Οι έρευνες αυτές παρουσιάζουν την ίδια τάση χρήσης των περιηγητών με διαφορές στο ποσοστό χρήσης τους.