Βικιπαίδεια

12 χρόνια σκλάβος

Αμερικανική ιστορική δραματική ταινία του 2013

Το 12 χρόνια σκλάβος (αγγλικά: 12 Years a Slave) είναι αμερικανική/βρετανική ιστορική, δραματική ταινία παραγωγής του 2013. Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Στιβ ΜακΚουίν και το σενάριο έγραψε ο Τζον Ρίντλεϊ. Η ταινία αποτελεί μια μυθιστορηματική προσαρμογή της αυτοβιογραφίας Twelve Years a Slave του Σόλομον Νόρθαπ, ενός ελεύθερου μαύρου άνδρα που απήχθη στη Γουάσινγκτον το 1841 και πουλήθηκε στη σκλαβιά. Εργάστηκε σε φυτείες στη Λουιζιάνα για 12 χρόνια πριν την απελευθέρωσή του.[16] Την πρώτη επιστημονική έκδοση των απομνημονευμάτων του Νόρθαπ επιμελήθηκαν οι Σου Ίκιν και Τζόσεφ Λόγκσντον[17] το 1968[18], οι οποίοι προσεχτικά εντόπισαν και επικύρωσαν τη μαρτυρία του Νόρθαπ, βρίσκοντάς την εξαιρετικά ακριβή.[19] Τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Νόρθαπ υποδύεται ο Τσιούετελ Έτζιοφορ, ενώ συμμετέχουν οι Μάικλ Φασμπέντερ, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Πολ Ντέινο, Πολ Τζιαμάτι, Λουπίτα Ναϊόνγκ'ο, Σάρα Πόλσον, Κουβενζανέ Γουόλις, Άλφρ Γούνταρντ και Μπραντ Πιτ.

12 χρόνια σκλάβος
ΣκηνοθεσίαΣτηβ ΜακΚουήν[1][2][3]
ΠαραγωγήΜπραντ Πιτ[4], Ντίντι Γκάρντνερ, Μπιλ Πόλαντ, Άρνον Μίλτσαν, Τζέρεμι Κλάινερ[5], Άντονι Κατάγκας[5] και Στηβ ΜακΚουήν[5]
ΣενάριοΤζον Ρίντλεϊ[6]
Βασισμένο σεTwelve Years a Slave
ΠρωταγωνιστέςΤσιούετελ Έτζιοφορ[3][7][8], Μάικλ Φασμπέντερ[7][8][9], Μπένεντικτ Κάμπερμπατς[7][8][9], Πολ Ντέινο[7][9][6], Πολ Τζιαμάτι[9][10][11], Λουπίτα Νιόνγκο[8][9][6], Σάρα Πόλσον[9][6][10], Μπραντ Πιτ[9][6][10], Άλφρι Γούνταρντ[10][11][12], Adepero Oduye[11], Μπράιαν Μπατ[11], Κρις Τσαλκ[11][12], Γκάρετ Ντίλαχαντ[10][11][13], Μάικλ Κ. Γουίλιαμς[10][13][12], Κουβενζανέ Γουόλις[9][11][12], Ρουθ Νέγκα[11][12], Σκουτ ΜακΝέρι[11][13][12], Μαρκ Μακόλεϊ[11][12], Τόμας Φράνσις Μέρφι[11][12], Τζ. Ντ. Έβερμορ[6][11][12], Τάραν Κίλιαμ[11][13][12], Τζον ΜακΚόνελ[11][12], Άνουαν Γκλόβερ[11], Dwight Henry[11][12], Τζέι Χιούγκουλι[11], Ντάγκλας Μ. Γκρίφιν[12], Στορμ Ριντ, Κρίστοφερ Μπέρι, Μπιλ Καμπ και Τομ Πρόκτορ
ΜουσικήΧανς Ζίμμερ
ΤραγούδιΧανς Ζίμμερ
ΦωτογραφίαΣιν Μπόμπιτ
ΜοντάζΤζο Γουόκερ
ΕνδυματολόγοςΠατρίσια Νόρις
Εταιρεία παραγωγήςPlan B Entertainment, Film4 Productions, Regency Enterprises και Summit Entertainment
ΔιανομήInterCom, ProVideo[14][15] και Netflix
Πρώτη προβολή30  Αυγούστου 2013[5]
Διάρκεια133 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους σε περιορισμένο αριθμό αιθουσών στις 18 Οκτωβρίου 2013 και σε ευρύτερη διανομή την 1η Νοεμβρίου 2013. Απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από τους κριτικούς[20] και έλαβε 9 υποψηφιότητες για Όσκαρ[21] μεταξύ των οποίων για Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία, Α΄ Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του Έτζιοφορ, Β΄ Ανδρικού Ρόλου για τον Φασμπέντερ, Β' Γυναικείου Ρόλου για την Ναϊόνγκ'ο και Διασκευασμένου Σεναρίου, κερδίζοντας στις κατηγορίες Καλύτερης Ταινίας, Διασκευασμένου Σεναρίου και Β' Γυναικείου Ρόλου. Έλαβε επίσης 11 υποψηφιότητες για BAFTA κερδίζοντας δύο στις κατηγορίες Καλύτερης Ταινίας και Α΄ Ανδρικού Ρόλου.[22] Βραβεύτηκε επίσης με τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας - Δράμα από τις συνολικά 7 υποψηφιότητες.[23]

Το 2023 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.[24]

Πλοκή

Επεξεργασία

Το 1841, ο Σόλομον Νόρθαπ είναι ένας ελεύθερος μαύρος άνδρας που ζει μαζί με τη σύζυγό του και τα παιδιά τους στη Σαρατόγκα της Νέας Υόρκης, όπου εργάζεται ως βιολιστής. Όταν θα εμφανιστεί μια προσοδοφόρα ευκαιρία για περιοδεία από δύο άνδρες που γνώρισε σε μια συναυλία, ο Νόρθαπ μετά από μια νύχτα εξόδου με τους δύο αυτούς άνδρες, ξυπνά από ένα φάρμακο που προκαλεί λήθαργο και βρίσκει τον εαυτό του αλυσοδεμένο στο πάτωμα σε μια φυτεία βαμβακιού στον αμερικανικό Νότο. Εκεί θα τον αγοράσει ένας ιδιοκτήτης σκλάβος, ο Γουίλιαμ Φορντ, ο οποίος θα τον πουλήσει σε μια άλλη φυτεία που τη διοικεί ο σκληρός οδηγός σκλάβων Έντγουιν Επς. Ο Νόρθαπ θα περάσει 12 χρόνια ως σκλάβος πριν την απελευθέρωσή του.

Ηθοποιοί και Χαρακτήρες

Επεξεργασία

Παραγωγή

Επεξεργασία

Το πρότζεκτ βρισκόταν στο στάδιο της ανάπτυξης πολύ καιρό πριν ανακοινωθεί επίσημα τον Αύγουστο του 2011 με τον Στιβ ΜακΚουίν να αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία και τον Τσιούετελ Έτζιοφορ να υποδύεται τον πρωταγωνιστικό ρόλο.[25] Τον Οκτώβριο του 2011, ο Μάικλ Φασμπέντερ ο οποίος πρωταγωνίστησε στις προηγούμενες ταινίες του ΜακΚουίν Hunger (2008) και Shame (2011), συμφώνησε να συμμετάσχει στο πρότζεκτ.[26] Στις αρχές του 2012 ολοκληρώθηκε η επιλογή των ηθοποιών και προς το τέλος του Ιουνίου ξεκίνησαν τα γυρίσματα.[27] Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνα και διήρκησαν επτά εβδομάδες.[28] Ολοκληρώθηκαν στις 13 Αυγούστου 2012.[29]

Υποδοχή

Επεξεργασία

Εισπράξεις

Επεξεργασία

Με προϋπολογισμό 20.000.000 δολάρια[30], η ταινία 12 χρόνια σκλάβος έκανε άνοιγμα τριημέρου στην 7η θέση με 6,6 εκατομμύρια δολάρια.[31] Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 56,6 εκατομμύριο δολάρια και στον υπόλοιπο κόσμο συγκέντρωσε 131 εκατομμύρια δολάρια.[31] Παγκοσμίως απέφερε 187,7 εκατομμύρια δολάρια.[31]

Βραβεία και Υποψηφιότητες

Επεξεργασία
Οργάνωση Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Όσκαρ[21] Καλύτερη Ταινία Νίκη
Σκηνοθεσία Στιβ ΜακΚουίν Υποψηφιότητα
Διασκευασμένο Σενάριο Τζον Ρίντλεϊ Νίκη
Α' Ανδρικού Ρόλου Τσιούετελ Έτζιοφορ Υποψηφιότητα
Β' Ανδρικού Ρόλου Μάικλ Φασμπέντερ Υποψηφιότητα
Β' Γυναικείου Ρόλου Λουπίτα Ναϊόνγκ'ο Νίκη
Σχεδιασμός Κοστουμιών Πατρίσια Νόρις Υποψηφιότητα
Σχεδιασμός Παραγωγής Άνταμ Στοκχάουζεν & Άλις Μπέικερ Υποψηφιότητα
Μοντάζ Τζο Γουόκερ Υποψηφιότητα
Χρυσές Σφαίρες[23] Καλύτερη Ταινία - Δράμα Νίκη
Σκηνοθεσία Στιβ ΜακΚουίν Υποψηφιότητα
Σενάριο Τζον Ρίντλεϊ Υποψηφιότητα
Α΄ Ανδρικού Ρόλου - Δράμα Τσιούετελ Έτζιοφορ Υποψηφιότητα
Β΄ Ανδρικού Ρόλου Μάικλ Φασμπέντερ Υποψηφιότητα
Β΄ Γυναικείου Ρόλου Λουπίτα Ναϊόνγκ'ο Υποψηφιότητα
Μουσική Χανς Ζίμερ Υποψηφιότητα
Screen Actors Guild Awards[32] Καλύτερη Ανδρική Ερμηνεία σε Πρωταγωνιστικό Ρόλο Τσιούετελ Έτζιοφορ Υποψηφιότητα
Καλύτερη Ανδρική Ερμηνεία σε Δευτεραγωνιστικό Ρόλο Μάικλ Φασμπέντερ Υποψηφιότητα
Καλύτερη Γυναικεία Ερμηνεία σε Δευτεραγωνιστικό Ρόλο Λουπίτα Ναϊόνγκ'ο Νίκη
Καλύτερη Ερμηνεία από Καστ Υποψηφιότητα
BAFTA[22] Καλύτερη Ταινία Νίκη
Σκηνοθεσία Στιβ ΜακΚουίν Υποψηφιότητα
Α΄ Ανδρικού Ρόλου Τσιούετελ Έτζιοφορ Νίκη
Β΄ Ανδρικού Ρόλου Μάικλ Φασμπέντερ Υποψηφιότητα
Β΄ Γυναικείου Ρόλου Λουπίτα Ναϊόνγκ'ο Υποψηφιότητα
Διασκευασμένο Σενάριο Τζον Ρίντλεϊ Υποψηφιότητα
Φωτογραφία Σον Μπόμπιτ Υποψηφιότητα
Μουσική Χανς Ζίμερ Υποψηφιότητα
Σχεδιασμός Παραγωγής Άνταμ Στοκχάουζεν & Άλις Μπέικερ Υποψηφιότητα
Μοντάζ Τζο Γουόκερ Υποψηφιότητα
Ανερχόμενο Αστέρι Λουπίτα Ναϊόνγκ'ο Υποψηφιότητα

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ www.bbfc.co.uk/releases/12-years-slave-2013. Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2015.
  2. ↑ www.imdb.com/title/tt2024544. Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 www.filmaffinity.com/en/film554692.html. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  4. ↑ www.sinemalar.com/film/188946/12-years-a-slave. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Freebase Data Dumps. Google.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 www.siamzone.com/movie/m/7008. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 www.adorocinema.com/filmes/filme-196885/. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 www.film-o-holic.com/arvostelut/12-years-a-slave. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 www.bbfc.co.uk/releases/12-years-slave-2013. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 www.metacritic.com/movie/12-years-a-slave. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 11,15 11,16 www.imdb.com/title/tt2024544/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 www.ofdb.de/film/243909,12-Years-a-Slave. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2016.
  14. ↑ nmhh.hu/dokumentum/166259/premierfilmek_forgalmi_adatai_2014.xlsx.
  15. ↑ nmhh.hu/dokumentum/198182/terjesztett_filmalkotasok_art_filmek_nyilvantartasa.xlsx.
  16. ↑ «12 Years a Slave». ComingSoon.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  17. ↑ «'12 Years a Slave' prompts effort to recognize work of UNO historian in reviving tale». www.nola.com. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  18. ↑ «Twelve Years A Slave by Solomon Northup». lsupress.org/. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  19. ↑ «An Escape From Slavery, Now a Movie, Has Long Intrigued Historians». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  20. ↑ «12 χρόνια σκλάβος στο Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2014. 
  21. ↑ 21,0 21,1 «86th Academy Awards Nominations». oscars.org. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014. 
  22. ↑ 22,0 22,1 «BAFTA Awards». bafta.org. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2013. 
  23. ↑ 23,0 23,1 «71st Golden Globe Awards - Nominations». hfpa.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2014. 
  24. ↑ «Ο πλήρης κατάλογος ταινιών του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου των Η.Π.Α» (στα Αγγλικά). loc.gov. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2024. 
  25. ↑ Sneider, Jeff (17 Αυγούστου 2011). «McQueen tallying '12 Years' at Plan B». Variety. 
  26. ↑ Kroll, Justin (12 Οκτωβρίου 2011). «Duo team on 'Slave'». Variety. 
  27. ↑ Sneider, Jeff (24 Μαΐου 2012). «Thesps join McQueen's 'Slave' cast». Variety. 
  28. ↑ Scott, Mike (3 Μαΐου 2012). «Brad Pitt to shoot '12 Years a Slave' adaptation in New Orleans». The Times-Picayune. http://www.nola.com/movies/index.ssf/2012/05/brad_pitt_to_bring_12_years_a.html. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  29. ↑ Smith, Nigel M. (13 Αυγούστου 2012). «'Twelve Years a Slave' Star Paul Giamatti Hints at What to Expect From Steve McQueen's Next Project». indieWire. http://www.indiewire.com/article/twelve-years-a-slave-star-paul-giamatti-hints-at-what-to-expect-from-steve-mcqueens-next-project. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  30. ↑ Fuller, Graham (10 Απριλίου 2012). «Steve McQueen's 'Twelve Years a Slave' Set to Shine Light on Solomon Northup's Ordeal». Artinfo (Louise Blouin Media). http://www.artinfo.com/news/story/798583/steve-mcqueens-twelve-years-a-slave-set-to-shine-light-on-solomon-northups-ordeal/. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 «12 χρόνια σκλάβος στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  32. ↑ «The 20th Annual Screen Actors Guild Awards». sagawards.org. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=12_χρόνια_σκλάβος&oldid=10811927"