Χαράλαμπος Καλπάκας

Ο Χαράλαμπος Καλπάκας ήταν Έλληνας ευεργέτης για την πόλη της Αλεξανδρούπολης. Πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα «ανέστησε» την κατεστραμμένη τότε πόλη, που διέμενε για χρόνια.

Χαράλαμπος Καλπάκας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	Χαράλαμπος Απ. Καλπάκας 1912 Σουφλί
Θάνατος	2004 Αλεξανδρούπολη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Σπουδές	Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου
Πληροφορίες ασχολίας
Αξιοσημείωτο έργο	Λιμάνι Αλεξ/πόλεως κ.α
Οικογένεια
Σύζυγος	Λυδία Καλπάκα
Γονείς	Απόστολος & Αρχόντω Καλπάκα
Συγγενείς	Όλγα, Τζούλια, Μιμίκα, Αντιγόνη Καλπάκα (αδερφές)

Βιογραφικό

Ο Χαράλαμπος Καλπάκας γεννήθηκε στο Σουφλί, το 1912, από τον Απόστολο και την Αρχόντω. Ο πατέρας, επιχειρηματίας και γνωστός έμπορος της εποχής, μέσα στις δραστηριότητες του περιελάμβανε και την σηροτροφία, η οποία βρισκόταν σε μεγάλη ακμή στο Σουφλί. Στα δύσκολα χρόνια 1913-1920, η οικογένεια Καλπάκα, κατέφυγε ως πρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη, όπως και οι περισσότεροι κάτοικοι της Βουλγαροκρατούμενης Θράκης που είχαν καταφύγει σε διάφορες περιοχές της ελεύθερης Ελλάδας. Με την ενσωμάτωση της Θράκης στον κορμό της Ελλάδας, το 1920, η οικογένεια του Χαράλαμπου Καλπάκα επέστρεψε στο Σουφλί. Το 1950 μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, σταλμένος από την Ελληνική Πολιτεία ως διαπραγματευτής στην Ελληνοαμερικανοτούρκικη Επιτροπή για τα αντιπλημμυρικά έργα του Έβρου και γνώρισε εκεί την μετέπειτα σύζυγο του Λυδία Καλπάκα, η οποία εργαζόταν στην εφημερίδα.

Σπουδές & Σταδιοδρομία

Ο Χαράλαμπος Καλπάκας τελείωσε το 1929 τις εγκύκλιες σπουδές του. Φοίτησε στην Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου και αποφοίτησε το 1934. Επειδή οι σπουδές του ήταν ιδιαίτερα επιτυχείς, προσελήφθη στο γραφείο του καθηγητή της Οικοδομικής Ε.Κριεζή, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1937. Κατά την τετραετία 1934-37, ασχολήθηκε με την επίβλεψη της κατασκευής των πρώτων επαύλεων στην Εκάλη, 140 οικιών, υπαλλήλων της Εθνικής Τράπεζας στην Φιλοθέη, ως και στη σύνταξη της στατικής μελέτης και επίβλεψης του οικοδομικού σκελετού του κτηρίου της Ασφαλιστικής Εταιρείας «Εθνική», στην Αθήνα. Ταυτόχρονα εκτελούσε τα καθήκοντα τού άμισθου βοηθού του Καθηγητού Κριεζή στην έδρα της Οικοδομικής. Από το 1937 και μέχρι της κηρύξεως του πολέμου του 1940 εργάζεται ως μηχανικό στο Νοσοκομείο Σωτηρία, όπου συντάσσει τις στατικές μελέτες των τεσσάρων μεγάλων κτιρίων του Νοσοκομείου και επιβλέπει την κατασκευή των δύο εξ αυτών. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου στρατεύθηκε και υπηρέτησε στην ζώνη των πρόσω δηλαδή στην πρώτη γραμμή.

Έργο & Προσφορά

Το 1947 το όνομα του Χ.Καλπάκα πρωτοστατεί σε μεγάλα κοινωνικά και πολιτιστικά έργα της τότε κατεστραμμένης Αλεξανδρούπολης. Παράλληλα ορίζεται τεχνικός σύμβουλος του Λιμενικού Ταμείου. Θα ξεχωρίσει και θα δημιουργήσει και στους δύο αυτούς τομείς ενώ η επαγγελματική του καριέρα από το 1950 συνεχίζεται ως ελεύθερου επαγγελματία. Στο πλούσιο έργο του στην Αλεξανδρούπολη περιλαμβάνονται πολυάριθμα δημόσια έργα (οικοδομικά, οδοποιία, γεφυροποιία, σιταποθήκες, κτίρια του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, τηλεοπτικοί αναμεταδότες, σχολικά κτίρια, ιδιωτικές πολυκατοικίες και πλείστα άλλα οικοδομήματα). Απέναντι από τον Ε.Ο.Τ και πριν τη γέφυρα του Βανικιώτη, ξεχωρίζουν για την αρχιτεκτονική και αισθητική τους, 96 εργατικές κατοικίες, κατασκευασμένες όλες από το γραφείο του Καλπάκα που διατηρούσε μαζί με τον Κίμωνα Τέντε. Το γραφείο Καλπάκα-Τέντε αναλάμβανε και εκτελούσε έργα είτε δημόσια είτε ιδιωτικά, με συνέπεια και προοπτική και στην ευρύτερη περιφέρεια του Έβρου. Ξεχωρίζει η Εθνική Τράπεζα Ορεστιάδας και η μελέτη για την περιοχή του Δερείου, σε συνεργασία με τον γεωπόνο Γ.Χρύσο καθώς και τη στατική μελέτη του υπό κατεδάφιση Εμπορικού Επιμελητηρίου Αλεξανδρούπολης. Παρακάτω αναφέρονται δυο μεγάλα έργα ζωής του – προσφορά στην Αλεξανδρούπολη.

Προσφορά

Το πρώτο σημαντικό έργο της ζωής του, ήταν και είναι το λιμάνι της πόλης. Η πρώτη μελέτη έγινε από το λιμενολόγο καθηγητή Δ.Πίπα με τη συνεργασία και επίβλεψη του Χ.Καλπάκα ως τεχνικού συμβούλου και επιβλέποντος του Λιμενικού Ταμείου (μέχρι την καθαίρεση του από τη Χούντα το 1967). Σύμφωνα και με την μαρτυρία της συζύγου του Λυδίας Καλπάκα, ο Χαράλαμπος Καλπάκας είχε την μέγιστην, πολύπλευρην και δημιουργική συμβολή εις την πραγματοποίησιν της δημιουργίας του Λιμένος Αλεξανδρουπόλεως.

Αθλητισμός

Η αγάπη του Χ.Καλπάκα για τον αθλητισμό εκδηλώνεται από τα εφηβικά του χρόνια, όταν μαθητής ακόμη στο Γυμνάσιο Σουφλίου, το 1928, ίδρυσε μαζί με άλλους συμμαθητές του, τον Α.Σ. Αχιλλεύς και έγινε πρόεδρός του. Μετά τις σπουδές του, πριν έρθει στην Αλεξανδρούπολη, από το 1934 έως το 1940, αντιπροσώπευε στον ΣΕΓΑΣ, τον Α.Σ Έβρος Σουφλίου. Υπήρξε ιδρυτής του Εθνικού Αλεξ/πολης και του Α.Ο Αλεξ/πολης. Το 1962, ο Χ.Καλπάκας, σε σύσκεψη όλων των αθλητικών σωματείων της Βορείου Ελλάδος, πρότεινε την καθιέρωση πρωταθλήματος μεταξύ των συλλόγων της Ελλάδος – όπως και στο ποδόσφαιρο –κατά κατηγορίες. Μετά από μερικά χρόνια, ο ΣΕΓΑΣ καθιέρωσε το θεσμό με κάποια παραλλαγή και όχι όπως προτάθηκε. Το σημαντικό είναι ότι τον ονόμασε «Σχέδιο Καλπάκα». Ο Χ.Καλπάκας, σε συνεννόηση με τον ΣΕΓΑΣ, ίδρυσε την Τοπική Επιτροπή ΣΕΓΑΣ Θράκης, της οποίας και υπήρξε πρόεδρος επί σειρά ετών ετών. Επιπλέον λόγω των γνώσεων και της επαγγελματικής του ιδιότητας, μελέτησε και επέβλεψε σχεδόν όλα τα στάδια της Θράκης. (Αλεξανδρουπόλεως, Κομοτηνής, Σουφλίου, Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας). Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, εφάρμοσε τη στροφή του στίβου, στο στάδιο της Αλεξανδρούπολης, με τρία τόξα κύκλων (όπως το Ολυμπιακό στάδιο του Βερολίνου, όπου τελέστηκαν οι Ολυμπιακοί το 1936).

Εθνικός Αλεξ/πολης

Το 1947, με την εγκατάσταση του στην Αλεξανδρούπολη, αναλαμβάνει τον Εθνικό Αλεξ/πολης και επανιδρύει το Μουσικό τμήμα του Συλλόγου. Γίνεται πρόεδρος του Εθνικού ΜΓΣ (πλήρη ονομασία Μουσικός Γυμναστικός Σύλλογος) και με προσπάθειες δικές του αναβιώνουν οι Πανέβριοι Αγώνες, όπου συμμετείχαν αθλητές του Εθνικού, της Α.Ε Διδυμοτείχου. Η συμμετοχή των αθλητών ανέβασε το επίπεδο του συλλόγου κι έτσι ο Εθνικός ήρθε πρώτος στον Πανελλήνιο Πανεπαρχιακό Διαγωνισμό του ΣΕΓΑΣ, το 1947 και 1948. Το 1949, ο Εθνικός μετέχει στους αναβιώσαντες Παμβορειοελλαδικούς Αγώνες στη Θεσσαλονίκη, κατακτώντας πολλές νίκες, και του απενεμήθη το κύπελλο του ΣΕΓΑΣ για την καλύτερη εμφάνιση, μεταξύ όλων των συμμετασχόντων συλλόγων. Το 1951, ο σύλλογος πήρε μέρος στους Διασυλλογικούς Αγώνες της Κωνσταντινούπολης και κατόπιν στην Αλεξανδρούπολη, ως ανταπόδοση. Το 1953 ο Εθνικός διοργανώνει για πρώτη φορά τους Πανελλήνιους Αγώνες Στίβου, οι οποίοι στέφθηκαν με επιτυχία. Ο σύλλογος συμμετέχει στους Πανελλήνιους Αγώνες κάθε χρόνο, κατακτώντας τν 4η ή και 5η θέση. Πολλοί αθλητές του Εθνικού αναδείχτηκαν και καλέστηκαν στην Εθνική Ομάδα. Ένας εξ αυτών ο Φώτης Κοσμάς, που αναδείχτηκε πρώτος νικητής του δεκάθλου με νέο Πανελλήνιο ρεκόρ, στους Μεσογειακούς Αγώνες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η όλη δράση του Χ.Καλπάκα στην εξέλιξη του Συλλόγου συνεχίστηκε ως το 1960, όπου η εξέλιξη του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου δημιούργησε αφόρητη κατάσταση, που δεν επέτρεπε την εξέλιξη αγώνων του στίβου. Στη χρονική αυτή στιγμή, ο Χ.Καλπάκας πρότεινε το διαχωρισμό των δύο τμημάτων, κρατώντας ο Εθνικός μόνο το ποδόσφαιρο. Ο Εθνικός, έγινε η πρώτη μεγάλη αθλητική επαρχιακή δύναμη στο στίβο μετέπειτα και στο βόλεϊ και πρωταγωνιστούσε μεταξύ των τεσσάρων συλλόγων της Αθήνας.

Α.Ο Αλεξ/πολης

Το 1960, και προτείνοντας το διαχωρισμός των τμημάτων ποδοσφαίρου και στίβου, ο Χ.Καλπάκας ιδρύει τον Αθλητικό Όμιλο Αλεξ/πόλεως, με αντικείμενο μόνο τον κλασικό αθλητισμό και τις αθλοπαιδιές (βόλεϊ, μπάσκετ κ.α). Ο Εθνικός παραχώρησε στον Α.Ο με ελεύθερη μετεγγραφή όλους τους αθλητές του στίβου. Ο Χ.Καλπάκας παράλληλα, εκτός από ιδρυτής γίνεται και πρόεδρος του συλλόγου. Το 1962, ο Α.Ο Αλεξ/πόλεως, εκπροσωπώντας τον Ν.Έβρου, μετέχει με πέντε αθλητές οι οποίοι και τερματίζουν όλοι, έρχοντας πρώτος σαν σύλλογος στην Ελλάδα κατακτώντας και το χρυσό μετάλλιο. Ο Α.Ο Αλεξ/πόλεως κρατήθηκε ως το 1968, όπου και τέλεσε τους Παμβορειοελλαδικούς Αγώνες. Μετά την τέλεση των αγώνων, ο Χ.Καλπάκας εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από τον τότε Νομάρχη της Έβρου της Χούντας. Ταυτόχρονα ο Νομάρχης Έβρου συγχώνευσε τον Α.Ο Αλεξ/πολης με τον Εθνικό, με αποτέλεσμα και πάλι τον ανταγωνισμό των δύο τμημάτων του και την νέκρωση του τμήματος Στίβου.

Έπαινοι

Για την προσφορά του στον αθλητισμό, η οποία συνδυάστηκε με την επαγγελματική του ιδιότητα, τιμήθηκε με πολλά βραβεία από μέρους της Πολιτείας, με σημαντικότερο το Χρυσό μετάλλιο του ΣΕΓΑΣ που του απενεμήθη για το σύνολο του έργου του.

Τέλος της Ζωής του

Τα τέλη της ζωής του, ήταν μάλλον ειρηνικά και ανεπαίσχυντα. Κηδεύτηκε από την εκκλησία της Αγίας Κυριακής, για το κτίσιμο της οποίας και πρωτοστάτησε επί των ημερών του Μακαριστού Μητροπολίτη Αλεξ/πόλεως Ιωακείμ Καβύρη. Την κηδεία του τίμησαν με την παρουσία τους οι δημοτικές αρχές, αξιωματούχοι του νομού, δημοτικές αρχές. Στεφάνια κατέθεσαν Οργανισμοί,σύλλογοι (κοινωνικοί,πολιτιστικοί,αθλητικοί), συγγενείς και φίλοι.

Βιβλιογραφία

• Δήμος Αλεξανδρούπολης, ΄΄Πρόσωπα & Μορφές της Αλεξανδρούπολης΄΄, Αθήνα, 2007
• Βιογραφικό γραμμένο από τη σύζυγο του Λυδία Καλπάκα
• Αποσπάσματα – Αφιερώματα από τοπικές εφημερίδες (ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΡΑΚΗ)