Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια

Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια
; Σημαία	; Έμβλημα
Χώρα	Ιταλία
Διοικητική υπαγωγή	Ιταλία
Πρωτεύουσα	Τεργέστη
Ίδρυση	1963
Γλώσσες	Ιταλικά, Φριουλανικά, Σλοβενικά και Γερμανικά
Διοίκηση
• Σώμα	Περιφερειακή Χούντα του Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια
• Πρόεδρος του Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια	Μασσιμιλιάνο Φεντρίγκα (από 2018)
Έκταση	7.862,3 km²
Υψόμετρο	206 μέτρα
Πληθυσμός	1.215.220 (2019)
Γεωγραφικές συντεταγμένες	46°6′0″N 13°7′0″E
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 46°6′N 13°7′E / 46.100°N 13.117°E / 46.100; 13.117

Το Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια (ιταλικά: Friuli - Venezia Giulia, φριουλανικά: Friûl-Vignesie Julie, σλοβενικά: Furlanija-Julijska krajina, γερμανικά: Friaul-Julisch Venetien) είναι αυτόνομη περιφέρεια της βορειοανατολικής Ιταλίας με πληθυσμό 1.232.000 κατοίκους. Συνορεύει στα ανατολικά με τη Σλοβενία, στα βόρεια με την Αυστρία και στα δυτικά την Ιταλική επαρχία του Βένετο. Φυσικό άνοιγμα προς τη θάλασσα για πολλές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η περιοχή διασχίζεται από μεγάλους άξονες μεταφορών. Περιλαμβάνει την ιστορική-γεωγραφική περιοχή του Φριούλι και τη γεωγραφική περιοχή του Βένετο Τζούλια το καθένα με τη δική του ξεχωριστή ιστορία, τις παραδόσεις και την ταυτότητά του. Το ανατολικό τμήμα της είναι γνωστό σαν Σλάβια Φρουλιάνα δεδομένου ότι επί το πλείστον κατοικείται από Σλοβένους. Πρόεδρος της περιφέρειας είναι η Ντέμπορα Σερρακκιάνι (από τις 22 Απριλίου 2013).^[2]

Γεωγραφία

Εκτός της πρωτεύουσας Τεργέστης άλλες πόλεις είναι το Ούντινε, το Πορντενόνε, το Σατσίλε, το Βιττόριο Βένετο, το Μονφαλκόνε, η Γκορίτσια, το Μπελούνο κι άλλες μικρότερες σε πληθυσμό κωμοπόλεις^[3]. Η ψηλότερη κορυφή είναι το Όρος Σκιάρα (2.563 μ.), οι μεγαλύτεροι ποταμοί είναι ο Ταλιαμέντο και ο Ινζόνσο που εκβάλουν στον κόλπο της Τεργέστης^[3].

Τα τοπία της χαρακτηρίζονται από τεράστια δάση από πεύκα και λιβάδια, ορεινές λίμνες (π.χ. Σάουρις και Μπάρτσις) και πολυάριθμα ρέματα και μικρά ποτάμια που κατεβαίνουν από τα βουνά. Η περιοχή είναι επίσης γνωστή για τους τουριστικούς προορισμούς της, ειδικά κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου (Μόντε Ζονκολάν, Ταρβίζιο).

Η περιοχή έχει εύκρατο κλίμα. Ωστόσο, λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους του, αυτό ποικίλλει σημαντικά από τόπο σε τόπο.

Ιστορία

Στην περιοχή του Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια υπάρχουν διάσπαρτα ερείπια της ρωμαϊκής περιόδου όταν αποτελούσε την επαρχία του Βένετο-Ίστρια. Το 568 Λομβαρδοί που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή την προσαρτούν στο Λομβαρδικό δουκάτο και η πόλη Τσινβιντάλε ντελ Φρίουλι (Cividale del Friuli) γίνεται πρωτεύουσά του παίρνοντας τα πρωτεία από την Ακουιληία (Aquileia). Από τον 10ο αιώνα στην περιοχή ιδρύονται πολλά μικρά ανεξάρτητα κρατίδια ενώ αργότερα τμήμα της περνά στην Αυστροουγγαρία. Κατάλοιπο αυτής της εποχής είναι το Κάστρο Μιραμάρε, εξοχικό θέρετρο-παλάτι του αυστριακού αυτοκράτορα. Το 1420 και το Φρίουλι που ήταν ακόμα ελεύθερο έγινε τμήμα της Ενετικής Δημοκρατίας έως το 1797 που πέρασε με συνθήκη στην Αυστροουγγαρία. Την περίοδο αυτή η Τεργέστη αποτέλεσε το μοναδικό λιμάνι της αυτοκρατορίας και γνώρισε μεγάλη άνθηση.

Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή έγινε θέρετρο πολλών πολεμικών επιχειρήσεων. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή πέρασε από αγγλο-αμερικάνικη διοίκηση κι αποτέλεσε την Ελεύθερη ζώνη της Τεργέστης, το 1954 η περιοχή της Τεργέστης ενσωματώθηκε στην Ιταλία με το μνημόνιο του Λονδίνου και η υπόλοιπη ελεύθερη ζώνη δόθηκε στη Σλοβενία.

Διοικητική διαίρεση

Η αυτόνομη περιφέρεια Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια αποτελείται διοικητικά από 4 επαρχίες:

Επαρχία	Έκταση (τ.χλμ.)	κάτοικοι	πυκνότητα (κατ./τ.χλμ.φ)
Γκορίτσια	466	142,392	305.5
Πορντενόνε	2,273	311,931	137.2
Τεργέστη	212	236,445	1,115.3
Ούντινε	4,905	539,224	109.9

Οικονομία

Το λιμάνι της Τεργέστης

Η οικονομία της περιφέρειας βασίζεται σε μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, σε εξειδικευμένες καλλιέργειες και σε υψηλής ποιότητας τουρισμό^[4]. Γεωργία και κτηνοτροφία διατηρούν ουσιαστικό ρόλο στην οικονομία της περιοχής και απασχολούν, το 2001 περίπου 95.000 άτομα. Τα υψηλής ποιότητας προϊόντα εξάγονται, όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας και της Ευρώπης (φρούτα και λαχανικά, τυρί), αλλά έχουν γίνει γνωστά σε όλο τον κόσμο για την ποιότητά τους (χοιρομέρι και κρασιά, ειδικά λευκά). Αξιοσημείωτη είναι επίσης η παραγωγή σόγιας (τρίτη παραγωγός στην Ιταλία με περισσότερα από 37.000 εκτάρια να καλλιεργούνται το 2000) και την παραγωγή ξυλείας στην Κάρνια^[4].

Διοίκηση

Από τις 3 Μαΐου 2018 πρόεδρος είναι ο Μασιμιλιάνο Φεντρίγκα από τη Λέγκα του Βορρά, νικητής των εκλογών που διεξήχθησαν στις 29 Απριλίου 2018, με ποσοστό 57,1%. Ο Φεντρίγκα επανεξελέγη με ποσοστό 64,2% στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 2-3 Απριλίου 2023.

Παραπομπές

↑ βάση δεδομένων.
↑ Il Friuli Venezia Giulia ha il suo nuovo governatore. È Debora Serracchiani. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ ^3,0 ^3,1 Tim Jepson, National Geograrhic Traveler, τουριστικός οδηγός: Ιταλία, έκδοση για την ελληνική γλώσσα: Δημοσιογραφικός οργανισμός Λαμπράκη, Αθήνα 2001, ISBN 960 8162 19 Χ
↑ ^4,0 ^4,1 «Eurostat». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2011.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια

[5456e32f26b782e6c992acc9a2519636b093e940-1] βάση δεδομένων.

[2] Il Friuli Venezia Giulia ha il suo nuovo governatore. È Debora Serracchiani. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[Labrakis-3] 3,0 ^3,1 Tim Jepson, National Geograrhic Traveler, τουριστικός οδηγός: Ιταλία, έκδοση για την ελληνική γλώσσα: Δημοσιογραφικός οργανισμός Λαμπράκη, Αθήνα 2001, ISBN 960 8162 19 Χ

[Eurostat-4] 4,0 ^4,1 «Eurostat». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2011.

[2]

[1]

[3]

[4]