Βικιπαίδεια

Φαστ φουντ

φαγητό που ετοιμάζεται και σερβίρεται γρήγορα

Φαστ φουντ (Αγγλικά: fast food)[1] είναι φαγητό που ετοιμάζεται και σερβίρεται γρήγορα.[2] Κάθε γεύμα με μικρό χρόνο παρασκευής μπορεί να θεωρηθεί φαστ φουντ, και αφορά πρώτιστα το φαγητό που διατίθεται από εστιατόρια γρήγορης εξυπηρέτησης και καντίνες. Ετοιμάζεται με τυποποιημένη διαδικασία και υλικά και προσφέρεται συσκευασμένο ως «φαγητό στο χέρι» για το δρόμο. Τα καταστήματα πώλησης φαστ φουντ ονομάζονται φαστφουντάδικα (ταχυφαγεία).[3]

Τυπικό φαγητό φαστ φουντ είναι μπέργκερ με πατάτες.

Οι νέοι συνήθως προτιμούν τα φαστφουντάδικα από την παραδοσιακή κουζίνα. Το φαστ φουντ είναι σαν σνακ που προσφέρεται για «φαγητό στο χέρι» και δεν χρειάζονται μαχαιροπίρουνα ή σερβίτσιο. Η κατηγορία περιλαμβάνει χάμπεργκερ, τηγανητές πατάτες, τηγανητό κοτόπουλο, κρεμμυδοροδέλες, μπουρίτο και πίτσα. Τα γεύματα βασίζονται συνήθως σε προμαγειρεμένα ή κατεψυγμένα τρόφιμα που χρειάζονται μόνο ζέσταμα ή τηγάνισμα. Η τυποποιημένη διαδικασία παρασκευής του γεύματος επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο και τα ίδια υλικά για κάθε γεύμα, οπότε το αποτέλεσμα είναι σταθερό και επαναλήψιμο, χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες μαγειρικές ικανότητες ή γαστρονομική πρωτοτυπία από τον μάγειρα.

Ιστορία

Επεξεργασία

Εστιατόρια υπήρχαν σε κάθε βήμα του ανθρώπινου πολιτισμού για τους ταξιδιώτες και περαστικούς. Στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη[4][5][6] χώροι εστίασης ήταν τα πανδοχεία και καπηλειά. Οι ταβέρνες και οι καφετέριες ήταν οι δημοφιλέστεροι χώροι για φαγητό και συζήτηση τον 17ο αιώνα. Με την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης και την ανάπτυξη της μαζικής παραγωγής προϊόντων σε εργοστασιακή κλίμακα, δημιουργήθηκαν και οι πρόδρομοι των φαστφουντάδικων.

Η ιστορία του φαστ φουντ ξεκίνησε στο Νέο Κόσμο στις αρχές του 20ού αιώνα, και η λέξη φαστ φουντ αναγνωρίστηκε ως όρος και προστέθηκε στο έγκυρο λεξικό Merriam-Webster από το 1951.[7] Η πρώτη εμφάνιση του χάμπεργκερ με τη σημερινή του μορφή (σάντουιτς με μπιφτέκι δηλαδή) έγινε στη Διεθνή Έκθεση του St Louis το 1904.[8][9][10] Στην ίδια έκθεση παρουσιάστηκε και το hot dog, ενώ έναν χρόνο αργότερα έκανε την εμφάνισή της στη Νέα Υόρκη και η πρώτη πιτσαρία της Αμερικής.

 
Μακντόναλντς στο Μπάουτσεν Γερμανίας.

Tο 1940 όταν οι αδελφοί ΜακΝτόναλντ Ρίτσαρντ και Μόρις άνοιξαν το πρώτο εστιατόριο McDonald's στο Σαν Μπερναντίνο της Καλιφόρνιας.[11] Το 1948 παρουσίασαν το «Σύστημα Ταχείας Εξυπηρέτησης» που αποτέλεσε τη βάση για τα φαστφουντάδικα. Πρόκειται για ένα σύνολο νεωτερισμών και τυποποιημένες διαδικασίες που επιταχύνουν την εξυπηρέτηση. Συνοπτικά, τα μενού απλοποιήθηκαν ώστε να μη χρειάζονται μαχαιροπίρουνα και σερβίτσια.[2] Τα πιατικά και γυαλικά της παραδοσιακής ταβέρνας αντικαταστάθηκαν από μίας χρήσης πλαστικά ποτήρια και σακούλες. Καταργήθηκαν οι σερβιτόροι και το βοηθητικό προσωπικό, ο πελάτης παραγγέλνει το φαγητό μόνος του άνευ διαμεσολάβησης και το παραλαμβάνει με τυποποιημένη διαδικασία στην οποία ενσωματώνεται η πληρωμή και η εστίαση.[2] Η επιτυχία της αλυσίδας εστιατορίων οφείλεται στις καινοτομίες, τις χαμηλές τιμές, την γρήγορη εξυπηρέτηση, την ποιότητα των προπαρασκευασμένων προϊόντων και την αλυσίδα παραγωγής. Σήμερα είναι η μεγαλύτερη αλυσίδα φαστφουντάδικων στον κόσμο που εξυπηρετεί περίπου 68 εκατομμύρια πελάτες ημερησίως σε 119 χώρες.[12][13] Η McDonald's άνοιξε το πρώτο εστιατόριό της στην Ελλάδα, στις 12 Νοεμβρίου 1991 στην πλατεία Συντάγματος.

 
Πίτσα Χατ στο Ίρβιν Πενσυλβάνιας.

Λίστα με αλυσίδες φαστφουντάδικων στην Ελλάδα

Επεξεργασία
  • McDonald's: Το πρώτο άνοιξε στις 12 Νοεμβρίου 1991 στην πλατεία Συντάγματος. Από τις 25 Ιουνίου 2014, λειτουργούν πλέον 24 καταστήματα, 5 εκ των οποίων εποχιακά.[14][15]
  • Goody's[16]: Μέχρι και το 2013 υπήρχαν 178 εστιατόρια Goody’s σε όλη την Ελλάδα, 6 στην Κύπρο (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα).
  • Wendy's: Η αμερικάνικη εταιρεία που «φημίζεται» για τα τετράγωνα μπιφτέκια των χάμπουργκερ που προσφέρει, οφείλει το όνομά της σε μία από τις κόρες του ιδρυτή της.[17]
  • ο Γρηγόρης: αναπτύσσεται συνεχώς και σήμερα διαθέτει περισσότερα από 320 καταστήματα σε Ελλάδα, Κύπρο, Γερμανία και Μπαχάμες, καταλαμβάνοντας την 9η θέση στην Ευρωπαϊκή κατάταξη με τις μεγαλύτερες αλυσίδες καφέ.[18]

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  1. ↑ «φαστ φουντ - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Η ιστορία του fast food». Newsbeast.gr. 2012-09-19. https://www.newsbeast.gr/world/arthro/415771/i-istoria-tou-fast-food. Ανακτήθηκε στις 2018-07-23. 
  3. ↑ «ταχυφαγείο - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  4. ↑ Madden, John; Dupont, Florence; Woodall, Christopher (1995). «Daily Life in Ancient Rome». Classics Ireland 2: 88. doi:10.2307/25528280. ISSN 0791-9417. http://dx.doi.org/10.2307/25528280. 
  5. ↑ E.,, Stambaugh, John. The ancient Roman city. Baltimore. ISBN 0801835747. 16832749. 
  6. ↑ «Ancient Romans preferred fast food». www.abc.net.au (στα Αγγλικά). 20 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  7. ↑ «Jack In The Box Inc». www.jackintheboxinc.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  8. ↑ Great American food chronicles: the hamburger. (restaurant marketing). 1989-02-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-18. https://web.archive.org/web/20180918130656/https://www.highbeam.com/doc/1G1-7049156.html. Ανακτήθηκε στις 2018-07-23. 
  9. ↑ Birth of an icon: Hamburger's origins unclear, but it became popular 100 years ago. 2004-04-02. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-19. https://web.archive.org/web/20180919114556/https://www.highbeam.com/doc/1P2-7144512.html. Ανακτήθηκε στις 2018-07-23. 
  10. ↑ News, A. B. C. (20 Φεβρουαρίου 2007). «A Major Beef! Who Invented the Hamburger?». ABC News (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  11. ↑ «McDonald's Corporation - The McDonalds and Their Restaurant». www.referenceforbusiness.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  12. ↑ «McDonald's Is King Of Resaurants In 2017». Forbes. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  13. ↑ «McDonald's Momentum Delivers Another Year of Strong Results for 2011 - Yahoo! Finance». 18 Μαρτίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  14. ↑ «Premier Capital Hellas: "Συνεχίζουμε Ελλάδα και επενδύουμε στη McDonalds"». http://www.reporter.gr/Eidhseis/Epicheirhseis/item/244135-Premier-Capital-Hellas-Synechizoyme-Ellada-kai-ependyoyme-sth-McDonalds. Ανακτήθηκε στις 2018-07-23. 
  15. ↑ «McDonald's». McDonald's. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  16. ↑ «GOODY'S | Goody's». 13 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  17. ↑ «The Wendy's Story | Wendy's». www.wendys.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  18. ↑ «Ο Γρηγόρης». www.gregorys.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Φαστ_φουντ&oldid=10595565"