Υπερκαλιαιμία

Η υπερκαλιαιμία αναφέρεται στη κατάσταση κατά την οποία η συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη Κάλιο στον οργανισμό είναι αυξημένη.Η αυξημένη υπερκαλιαιμία είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση που συνδέεται με δυνητικά θανατηφόρους μη φυσιολογικούς καρδιακούς ρυθμούς(αρρυθμία). Τα φυσιολογικά επίπεδα Καλίου στον ορό είναι μεταξύ 3.5 και 5.0 mEq/L.Τουλάχιστον το 95% του Καλίου του οργανισμού βρίσκεται μέσα στα κύτταρα με το υπόλοιπο στο αίμα.Αυτή η κλίση συγκέντρωσης διατηρείται κυρίως με την αντλία Νατρίου-Καλίου(Na+/K+).

Υπερκαλιαιμία
Ηλεκτροκαρδιογράφημα ατόμου με υπερκαλιαιμία.
Ειδικότητα	ενδοκρινολογία
Ταξινόμηση
ICD-10	E87.5
ICD-9	276.7
DiseasesDB	6242
MedlinePlus	001179
eMedicine	emerg/261
MeSH	D006947

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι αρκετά μη ειδικά και γενικά περιλαμβάνουν κακουχία,αίσθημα παλμών και μυϊκή αδυναμία.Ο ήπιος υπεραερισμός αποτελεί απάντηση στην μεταβολική οξέωση,η οποία είναι μια από τις πιθανές αιτίες υπερκαλιαιμίας.Συχνά το πρόβλημα εντοπίζεται κατά τη διάρκεια αιματολογικών εξετάσεων για μια ιατρική διαταραχή ή γίνεται αντιληπτό από τον γιατρό μετά από επιπλοκές που έχουν αναπτυχθεί όπως η καρδιακή αρρυθμία και ο αιφνίδιος θάνατος. Κατά τη διάρκεια της λήψης του ιατρικού ιστορικού,ένας γιατρός θα επικεντρωθεί στη νεφρική νόσο και στη χρήση φαρμακευτικής αγωγής δεδομένου ότι αυτές είναι οι κύριες αιτίες.Ο συνδυασμός του κοιλιακού πόνου,υπογλυκαιμίας και υπέρχρωσης,συχνά στο πλαίσιο μιας ιστορίας από άλλες αυτοάνοσες διαταραχές,μπορεί να είναι συμπτώματα της νόσου του Addison.

Αιτίες

Αναποτελεσματική εξάλλειψη

• Νεφρική ανεπάρκεια
• Φαρμακευτική αγωγή που παρεμβαίνει στην ουρική έκκριση με:
  • Αναστολείς ΜΕΑ και αποκλειστές των υποδοχέων αγγειοτενσίνης
  • Καλιοσυντηρητικά διουρητικά (π.χ. αμιλορίδη και σπειρονολακτόνη)
  • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
  • Ανοσοκατασταλτικά του αναστολέα καλσινευρίνης όπως η κυκλοσπορίνη
  • Το αντιβιοτικό τριμεθοπρίμη
  • Το αντιπαρασιτικό φάρμακο πενταμιδίνη
• Ανεπάρκεια ή αντίσταση αλατοκορτικοειδών όπως:
  • Η νόσος του Addison
  • Ανεπάρκεια της αλδοστερόνης
  • Μερικές μορφές συγγενούς υπερπλασίας των επινεφριδίων
  • Τύπος IV νεφρικής σωληναριακής οξέωσης(αντίσταση των νεφρικών σωληναρίων στην αλδοστερόνη)
  • Σύνδρομο του Gordon("οικογενειακή υπέρταση με υπερκαλιαιμία"),μια σπάνια γενετική διαταραχή που προκαλείται από ελαττωματικούς ρυθμιστές των μεταφορέων αλατιού,συμπεριλαμβανομένου του θειαζιδικού συμμεταφορέα Na-Cl

Η υπερβολική απελευθέρωση από τα κύτταρα

• Ραβδομυόλυση, εγκαύματα ή οποιαδήποτε αιτία ταχεία νέκρωση των ιστών, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου λύσης όγκου
• Μαζική μετάγγιση αίματος ή μαζική αιμόλυση
• Μετατοπίσεις/μεταφορές εκτός των κυττάρων που προκαλείται από οξέωση, από χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης, από βήτα-αναστολείς, από υπερδοσολογία διγοξίνης ή από τον παραλυτικό παράγοντα σουκινιλοχολίνη

Υπερβολική πρόσληψη

Η υπερβολική πρόσληψη με υποκατάστατα αλατιού,συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν κάλιο,ή με έγχυση χλωριούχου καλίου(KCl).Σημειώστε ότι για ένα άτομο με φυσιολογική νεφρική λειτουργία και τίποτα να παρεμβαίνει στην κανονική αποβολή (βλ. παραπάνω),υπερκαλιαιμία με πρόσληψη καλίου θα ήταν ορατή μόνο με μεγάλες εγχύσεις KCl ή με αρκετές από του στόματος δόσεις εκατοντάδων χιλιοστοϊσοδύναμων KCl.

Θανατηφόρος ένεση

Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής,σε μια εκτέλεση σκόπιμα προκλήθηκε υπερκαλιαιμία με ένεση.Μια θανατηφόρα δόση χλωριούχου καλίου είναι η τρίτη και τελευταία της χορηγηθείσας τριών φαρμάκων,και αυτό που προκαλεί πραγματικά τον θάνατο.

Ψευδοϋπερκαλιαιμία

Ψευδοϋπερκαλιαιμία είναι μια αύξηση στην ποσότητα καλίου που προκύπτει λόγω της υπερβολικής διαρροής του καλίου από τα κύτταρα,κατά τη διάρκεια ή μετά τη λήψη αίματος.Πρόκειται για ένα εργαστηρικό τεχνούργημα και όχι μια βιολογική ανωμαλία και μπορεί να είναι παραπλανητική στον γιατρό.Η ψευδοϋπερκαλιαιμία συνήθως προκαλείται από αιμόλυση κατά τη φλεβοκέντηση ή σφίξιμο γροθιάς κατά τη διάρκεια της φλεβοπαρακέντησης (η οποία πιθανώς οδηγεί σε εκροή καλίου από τα μυικά κύτταρα στην κυκλοφορία του αίματος).Μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε δείγματα από ασθενείς με αφύσικα υψηλό αριθμό αιμοπεταλίων (> 500.000 / mm ³), λευκοκυττάρων (> 70 ³ 000/mm), ή ερυθροκυττάρων (αιματοκρίτης> 55%).

Παθοφυσιολογία

Το κάλιο είναι το αφθονότερο ενδοκυτταρικό κατιόν. Είναι πολύ σημαντικό για πολλές φυσιολογικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης του δυναμικού της κυτταρικής μεμβράνης, ομοιόστασης του όγκου των κυττάρων και της μετάδοσης των δυναμικών ενέργειας στα νευρικά κύτταρα. Κύριες διατροφικές πηγές του είναι τα λαχανικά (ντομάτα και πατάτες), φρούτα (πορτοκάλι και μπανάνα) και το κρέας. Η αποβολή είναι από το γαστρεντερικό σωλήνα και στους νεφρούς. Η νεφρική αποβολή του καλίου είναι παθητική (μέσω των σπειραμάτων) και η επαναρρόφηση του πραγματοποιείται στο εγγύς σωληνάριο και στο ανιόν σκέλος της αγκύλης του Henle. Ενεργός απέκκριση του καλίου πραγματοποιείται στο άπω σωληνάριο και το αθροιστικό σωληνάριο, και οι δύο ελέγχονται από την αλδοστερόνη.

Υπερκαλιαιμία αναπτύσσεται όταν υπάρχει υπερβολική παραγωγή (από του στόματος λήψη, ανάλυση ιστού) ή αναποτελεσματική αποβολή του καλίου. Αναποτελεσματική αποβολή μπορεί να οφείλεται σε ορμονικές αιτίες (σε έλλειψη αλδοστερόνης) ή σε αίτια του νεφρικού παρεγχύματος που δεν ευνοούν την αποβολή. Τα αυξημένα εξωκυττάρια επίπεδα καλίου συντελλούν στην εκπόλωση του δυναμικού μεμβράνης των κυττάρων. Αυτή η εκπόλωση αυξάνει την τάση διαύλων νατρίου, αλλά δεν αρκεί για να δημιουργήσει ένα δυναμικό ενέργειας. Μετά από λίγο, τα ανοιχτά κανάλια νατρίου αδρανοποιούνται και γίνονται ανθεκτικά, αυξάνοντας το όριο που απαιτείται για την παραγωγή ενός δυναμικού ενέργειας. Αυτό οδηγεί στη νευρομυϊκή, καρδιακή και γαστρεντερική ανεπάρκεια οργανικών συστημάτων. Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι η διαταραχή της καρδιακής αγωγιμότητας που μπορεί να οδηγήσει σε κοιλιακή μαρμαρυγή ή ασυστολία.

Κατά τη διάρκεια πολύ έντονης άσκησης, κάλιο απελευθερώνεται από τους ενεργούς μύες και το κάλιο του ορού αυξάνεται σε ένα σημείο που θα ήταν επικίνδυνο σε κατάσταση ηρεμίας. Για άγνωστους λόγους, φαίνεται οτι τα υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης και νοραδρεναλίνης έχουν μια προστατευτική επίδραση στην καρδιακή ηλεκτροφυσιολογία. Οι ασθενείς με τη σπάνια κληρονομική πάθηση της υπερκαλιαιμικής περιοδικής παράλυσης φαίνεται να έχουν αυξημένη ευαισθησία στα μυϊκά συμπτώματα που σχετίζονται με την παροδική αύξηση των επιπέδων του καλίου. Επεισόδια μυϊκής αδυναμίας και σπασμών μπορεί να προκληθούν από την άσκηση ή από τη νηστεία σε αυτές τις περιπτώσεις.

Η διάγνωση

Για να συγκεντρωθούν αρκετές πληροφορίες για τη διάγνωση,η μέτρηση του καλίου είναι αναγκαίο να επαναληφθεί καθώς η αύξηση μπορεί να οφείλεται σε αιμόλυση στο πρώτο δείγμα.Στον ορό το φυσιολογικό επίπεδο του καλίου είναι 3,5 - 5 mEq / L.Γενικά,θα πρέπει να πραγματοποιηθούν εξετάσεις αίματος για τη νεφρική λειτουργία (κρεατινίνη, άζωτο ουρίας αίματος), τη γλυκόζη και περιστασιακά την κινάση της κρεατίνης και της κορτιζόλης. Υπολογισμός της σωληνοειδούς κλίσης του καλίου μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει στη διάκριση της αιτίας της υπερκαλιαιμίας.Σε πολλές περιπτώσεις νεφρικό υπερηχογράφημα θα πραγματοποιηθεί,αφού η υπερκαλιαιμία είναι άκρως ενδεικτική της νεφρικής ανεπάρκειας.Επίσης, ηλεκτροκαρδιογράφημα μπορεί να γίνει για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος καρδιακών αρρυθμιών.

Θεραπεία

Όταν συμβαίνουν αρρυθμίες, ή όταν τα επίπεδα του καλίου υπερβαίνουν τα 6.5 mmol / l,δίνεται εντολή για απεγκλωβισμό των επιπέδων του καλίου. Πολλές ουσίες που χρησιμοποιούνται για να μειώσουν παροδικά τα επίπεδα Κ +. Η επιλογή εξαρτάται από τον βαθμό και την αιτία της υπερκαλιαιμίας, και άλλες πτυχές της κατάστασης του ασθενούς. Το ασβέστιο (χλωριούχο ασβέστιο ή γλυκονικό ασβέστιο) έχει σαν αποτέλεσμα να αποκατασταθεί η κανονική κλίση και ηρεμήσει το δυναμικό της μεμβράνης, το οποίο είναι ασυνήθιστα υψηλό σε υπερκαλιαιμία. Μία φύσιγγα χλωριούχου ασβεστίου έχει περίπου 3 φορές περισσότερο ασβέστιο από το γλυκονικό ασβέστιο. Η έναρξη της δράσης είναι <5 λεπτά και διαρκεί περίπου 30-60 λεπτά. Οι δόσεις θα πρέπει να προσδιορίζονται με συνεχή παρακολούθηση των αλλαγών του ΗΚΓ κατά τη διάρκεια της χορήγησης. Η πρόληψη της υποτροπής υπερκαλιαιμίας κατά κανόνα συνεπάγεται με τη μείωση του διατροφικού καλίου. Σουλφονική πολυστερίνη χρησιμοποιείται σε συνεχή βάση για να διατηρηθούν χαμηλότερα τα επίπεδα του καλίου στον ορό.

Βιβλιογραφία

• Kratz, A; Ferraro, M; Sluss, PM; Lewandrowski, KB; Ellender, Stacey M.; Peters, Christine C.; Kratz, Alexander; Ferraro, Maryjane et al. (2004). "Case records of the Massachusetts General Hospital. Weekly clinicopathological exercises. Laboratory reference values". The New England journal of medicine 351 (15): 1548–63. http://dx.doi.org/10.1056%2FNEJMcpc049016
• Su M, Stork C, Ravuri S, et al. (2001). "Sustained-release potassium chloride overdose". J. Toxicol. Clin. Toxicol. 39 (6): 641–8. http://dx.doi.org/10.1081%2FCLT-100108499
• Sevastos, N; Theodossiades, G; Efstathiou, S; Papatheodoridis, GV; Manesis, E; Archimandritis, AJ (March 2006). "Pseudohyperkalemia in serum: the phenomenon and its clinical magnitude". J. Lab. Clin. Med. 147 (3): 139–144.
• Don, BR; Sebastian, A; Cheitlin, M; Christiansen, M; Schambelan, M (May 1990). "Pseudohyperkalemia caused by fist clenching during phlebotomy". N. Engl. J. Med. 322 (18): 1290–1292. http://dx.doi.org/10.1056%2FNEJM199005033221806
• Iolascon, A; Stewart, GW; Ajetunmobi, JF; et al. (May 1999).Blood 93 (9): 3120–3123. http://www.bloodjournal.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=10216110
• Lindinger, MI (April 1995). http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/0022-2828(95)90070-5 .J. Mol. Cell. Cardiol. 27 (4): 1011–1022.
• Wrenn, KD; Slovis, CM; Slovis, BS (1991). "The ability of physicians to predict hyperkalemia from the ECG.". Annals of emergency medicine 20 (11): 1229–32.
• Aslam, S; Friedman, EA; Ifudu, Ο (2002). "Electrocardiography is unreliable in detecting potentially lethal hyperkalaemia in haemodialysis patients.". Nephrology, dialysis, transplantation : official publication of the European Dialysis and Transplant Association - European Renal Association 17 (9): 1639–42.
• Surawicz, B (1967). "Relationship between electrocardiogram and electrolytes.". American heart journal 73 (6): 814–34 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/5338052
• Leitch, SP; Patterson, DJ (1994). "Interactive effects of K+, acidosis, and catecholamines on isolated rabbit heart: implications for exercise.". Journal of applied physiology (Bethesda, Md. : 1985) 77 (3): 1164–71.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7836118
• Elliott MJ, Ronksley PE, Clase CM, Ahmed SB, Hemmelgarn BR (October 2010). http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2952010 .CMAJ 182 (15): 1631–5.http://dx.doi.org/10.1503%2Fcmaj.100461
• Vanden Hoek, TL; Morrison, LJ, Shuster, M, Donnino, M, Sinz, E, Lavonas, EJ, Jeejeebhoy, FM, Gabrielli, A (2010-11-02). "Part 12: cardiac arrest in special situations: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care.". Circulation 122 (18 Suppl 3): S829-61.http://dx.doi.org/10.1161%2FCIRCULATIONAHA.110.971069
• Sterns RH, Rojas M, Bernstein P, Chennupati S (May 2010). "Ion-exchange resins for the treatment of hyperkalemia: are they safe and effective?". J. Am. Soc. Nephrol. 21 (5): 733–5. http://dx.doi.org/10.1681%2FASN.2010010079