Βικιπαίδεια

Υπάρχει και φιλότιμο

Κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου

Το Υπάρχει και φιλότιμο είναι ελληνική κωμική ταινία της Φίνος Φιλμ του 1965 σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου, με πρωταγωνιστή τον Λάμπρο Κωνσταντάρα. Το κινηματογραφικό έργο βασίστηκε στο θεατρικό έργο «Ανώμαλη προσγείωση», μια διαχρονική κωμωδία που έγραψαν οι Αλέκος Σακελλάριος - Χρήστος Γιαννακόπουλος και την οποία ανέδειξε ο Λάμπρος Κωνσταντάρας με την ερμηνεία του στον κινηματογράφο.[2] Το όνομα του πρωταγωνιστικού ρόλου «Μαυρογιαλούρος» έχει γίνει μέρος της πολιτικής ορολογίας στην Ελλάδα[3][4]. Η ταινία Υπάρχει και φιλότιμο έχει παιχτεί πολλές φορές στην τηλεόραση και παραμένει δημοφιλής ακόμη και πολλά χρόνια μετά την πρώτη παράστασή της[5].

Υπάρχει και φιλότιμο
ΣκηνοθεσίαΑλέκος Σακελλάριος[1]
ΠαραγωγήΦίνος Φιλμ
ΣενάριοΑλέκος Σακελλάριος
ΙστορίαΧρήστου Γιαννακόπουλου
Αλέκου Σακελλάριου
Βασισμένο σεΑνώμαλη Προσγείωση (θεατρικό)
ΠρωταγωνιστέςΛάμπρος Κωνσταντάρας, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Νίκη Λινάρδου, Ανδρέας Ντούζος, Γιώργος Γαβριηλίδης, Μέλπω Ζαρόκωστα, Μήτση Κωνσταντάρα και Τάκης Χριστοφορίδης
ΜουσικήΜίμης Πλέσσας
ΦωτογραφίαΠαύλος Φιλίππου
ΜοντάζΒασίλης Συρόπουλος
ΣκηνογραφίαΜάρκος Ζέρβας
Εταιρεία παραγωγήςΦίνος Φιλμ
Πρώτη προβολή3 Ιανουαρίου 1965 (Ελλάδα)
Κυκλοφορία22 Νοεμβρίου 2005 (DVD)
Διάρκεια91΄
ΠροέλευσηΕλλάδα
ΓλώσσαΕλληνικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Πλοκή

Επεξεργασία

Ο Ανδρέας Μαυρογιαλούρος (Λάμπρος Κωνσταντάρας) είναι υπουργός Εθνικής Ανασυγκροτήσεως και Περιθάλψεως, αρμόδιος γενικά για τα ζητήματα υποδομής της υπαίθρου και της περιφέρειας. Καταγόμενος από παλαιό πολιτικό τζάκι και αρεσκόμενος στη χαρτοπαιξία και την καλοπέραση, ο Μαυρογιαλούρος παίζει μάλλον διακοσμητικό ρόλο, αφού με τις περισσότερες υποθέσεις του υπουργείου ασχολούνται ο ιδιαίτερος γραμματέας του Γιώργος (Ανδρέας Ντούζος) και ο κομματικός παράγοντας Θόδωρος Γκρούεζας (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος), οι οποίοι κατ' επανάληψη υπεξαιρούν δημόσιο χρήμα και υπερτιμολογούν δημόσια έργα για να πλουτίσουν, ενώ διατηρούν τον υπουργό σε πλήρη άγνοια για τις κάκιστες και πρωτόγονες υποδομές και τα προβλήματα των αγροτικών περιοχών στις οποίες εκλέγεται βουλευτής. Με αφορμή την πρόσφατη ανέγερση του νέου μαιευτηρίου στην Πλατανιά, το κεφαλοχώρι της εκλογικής του περιφέρειας, ο Μαυρογιαλούρος έχει προγραμματίσει να παραστεί στα εγκαίνια, ώστε μεταξύ άλλων να τονώσει το πολιτικό του προφίλ. Στο ταξίδι αυτό, που πραγματοποιείται οδικώς, τον συνοδεύει απρόθυμα η κακομαθημένη κόρη του Αλίκη (Νίκη Λινάρδου) καθώς και ο οδηγός του, Κώστας (Γιώργος Γρηγορίου).

Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, η Αλίκη επιμένει να οδηγήσει εκείνη το αυτοκίνητο, παρόλο που δεν είναι ιδιαίτερα ικανή οδηγός, και ο πατέρας της τελικά συγκατατίθεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πρόσκρουση του αυτοκινήτου σε μια ελιά πάνω σε χωματόδρομο, δίπλα στο μικρό χωριό Άγριλος που είναι κοντά στην Πλατανιά. Οι κάτοικοι του χωριού σπεύδουν να βοηθήσουν τους επιβάτες και αφότου ακούει μερικά αρνητικά σχόλια για το άτομό του από τους χωρικούς, οι οποίοι δεν γνωρίζουν ποιος πραγματικά είναι, αποφασίζει να κρατήσει την πραγματική του ταυτότητα μυστική ώστε να πληροφορηθεί τα πραγματικά αισθήματά τους για εκείνον.

Προοδευτικά και με παραινέσεις του ίδιου του υπουργού, οι χωρικοί αρχίζουν να αποκαλύπτουν την παντελή αδιαφορία του κράτους προς τα προβλήματά τους, την ψηφοθηρία, την οικονομική διαφθορά και τα ψέματα των συνεργατών του υπουργού, και κυριότερα του Γκρούεζα, καθώς και τις διακρίσεις εις βάρος των χωρικών ανάλογα με τις κομματικές τους προτιμήσεις. Βαθμιαία ο Μαυρογιαλούρος συνειδητοποιεί τόσο τη δική του ανικανότητα και την αδικία όσο και τα λάθη που έκανε σε όλους τους τομείς της ζωής του. Όταν ο Γκρούεζας καταφθάνει με ένα νοσοκομειακό αυτοκίνητο για να παραλάβει τον υπουργό, εκείνος νευριασμένος μεταβαίνει στην Πλατανιά και την άλλη μέρα οι εφημερίδες δημοσιεύουν την επιστολή παραίτησής του. Γυρίζοντας στο σπίτι του στην Αθήνα αντιμετωπίζει και αποπέμπει τον γραμματέα του και τον Γκρούεζα και αποφασίζει να προωθήσει στη δικαιοσύνη τις υπεξαιρέσεις τους, καθώς και να επιβάλει στην οικογένειά του έναν πιο μετρημένο και ουσιαστικό τρόπο ζωής.

Διανομή ρόλων

Επεξεργασία

Παραγωγή

Επεξεργασία

Το 2013 το θεατρικό έργο ξανανέβηκε σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου και με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Παρτσαλάκη.

Ατάκες

Επεξεργασία
Γκρούεζας (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος): Τα έχω κανονίσει όλα.
Γιώργος: Α, μπράβο! Γιατί πρέπει να υπάρχει παλμός... αυθορμητισμός.
Γκρούεζας: Και τον αυθορμητισμό τον έχω κανονίσει!
—Οι γυναίκες και οι πολιτικοί, Κωστάκη, πρέπει να προσέχουν πολύ τις περιφέρειές τους!
—(προβάρει τον λόγο του) Χαίρω πολύ που αναπνέω τον ζωοκτόνον αέρα τής αγαπημένης μου Πλατανιάς! (επαναλαμβάνει) … τον ζωογόνον αέρα! Θα σας εξαφανίσωμεν! (παύση, ξανακοιτάζει το χειρόγραφο) Θα σας εξασφαλίσωμεν! (…) Δεν είμεθα οι άνθρωποι των λόγων. Είμεθα οι άνθρωποι των έργων! Θα... θα... θα... Σύνθημά μας είναι ένα:... (ανοίγει το στόμα του και ακούγεται το γκάρισμα γαϊδάρου που περνούσε εκεί κοντά).
—(συνομιλεί στο τηλέφωνο με τον υπουργό Παιδείας) Και τι έκανε αυτός ο ευγενής νέος;... Πέταξε δύο κεσέδες γιαούρτι στη φαλάκρα τού γυμνασιάρχη του; Και δεν μου λέτε, κύριε Παπαδάκη μου, τι ζητάμε τώρα εμείς; Να επιτρέψουμε στον νεαρό να ρίχνει και μουσταλευριά;
—(μετά τη φασαρία και τον καβγά στο χωριό, απευθύνεται σε εκείνον που τον χτυπούσε) Δεν μου λες, άνθρωπέ μου, εσύ γιατί με άρπαξες; Με ξέρεις; —Όχι. —Οχιά διμούτσουνη!
—(μετά την αποκάλυψη της ταυτότητάς του) Μαύρο στον Μαυρογιαλούρο! Το λέει το όνομά του! Το ζητάει ο οργανισμός του!...
  • Διάλογος (Μαυρογιαλούρος - Γκρούεζας)
Μαυρογιαλούρος: Καλά, εσύ δεν είπες ότι πίνουν νερό στο όνομά μου;
Γκρούεζας: Ναι πίνουν νερό, αλλά πρέπει να φάνε και τίποτε... Μην πάθουν καμία υδρωπικία!...

Κυκλοφορία

Επεξεργασία

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 1 Ιανουαρίου 1966 στις κινηματογραφικές αίθουσες Άστρον, Έλλη, Μαξίμ, Ριβόλι, Σελέκτ στην Αθήνα, ενώ συγχρόνως ξεκίνησε να προβάλλεται στους κινηματογράφους Τερψιθέα του Πειραιά, Ρίο της Θεσσαλονίκη και Αττικόν της Πάτρας.[6]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ www.imdb.com/title/tt0181600/. Ανακτήθηκε στις 1  Ιουλίου 2016.
  2. ↑ Επτά, Θέατρο, Ελευθεροτυπία, Κυριακή 20 Μαρτίου 2011 «Είναι εντυπωσιακό το πόσο ανατριχιαστικά επίκαιρες ηχούν οι ατάκες του έργου, μισό αιώνα μετά τη συγγραφή του έργου, το οποίο απογείωσε στον κινηματογράφο ο Λάμπρος Κωνσταντάρας ερμηνεύοντας μοναδικά τον Μαυρογιαλούρο»
  3. ↑ Και να διδάξει και ήθος και φιλότιμο!.. 11/04/2012, Αδέσμευτος Τύπος «ΚΑΚΩΣ, πολύ κακώς κάνοντας δυσμενή κριτική σε κάποια λαμόγια της πολιτικής τούς αποκαλούμε «Μαυρογιαλούρους»!.. Και για όσους έχουμε δει το αριστούργημα του αείμνηστου Αλέκου Σακελλάριου «Υπάρχει και φιλότιμο» ο Μαυρογυαλούρος (Λάμπρος Κωνσταντάρας) υπήρξε πολιτικός με ξεχωριστό ήθος και φιλότιμο!.. ...Και μόλις πληροφορήθηκε τις ανομίες και τα σκάνδαλα που διαπράττονταν πίσω από την πλάτη του, έσπευσε να παραιτηθεί!»
  4. ↑ Ο Μαυρογυαλούρος και οι άλλοι...[νεκρός σύνδεσμος] cosmo.gr, ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2012, «Ο "Μαυρογυαλούρος", που τον ερμήνευσε με επιτυχία ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, είναι το σημείο αναφοράς κάθε φορά που η Ελλάδα μπαίνει σε προεκλογική περίοδο»
  5. ↑ O πιο δημοφιλής πολιτικός χθες στην Ελλάδα ήταν ο Μαυρογυαλούρος[νεκρός σύνδεσμος], 8 Νοεμβρίου 2010 «Η κλασική ελληνική ταινία "Υπάρχει και φιλότιμο" με ήρωα τον υπουργό Μαυρογιαλούρο, ο οποίος μοιράζει αφειδώς υποσχέσεις στον απλό λαό και τον υποδύεται με απίστευτη μαεστρία ο θρυλικός Λάμπρος Κωνσταντάρας, κέρδισε το κοινό χθες βράδυ καθώς τερμάτισε πρώτη στα νεανικά κοινά, ενώ οι άλλοι σταθμοί έδειχναν «αληθινούς» υπουργούς και βουλευτές οι όποιοι έκαναν ακριβώς το ίδιο».
  6. ↑ «Η ζωή της πόλεως» (PDF). Ψηφιακό Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου - Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εφημερίδα Ελευθερία. 1 Ιανουαρίου 1966. σελ. 2η. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Υπάρχει_και_φιλότιμο&oldid=10861036"