Κάστρο του Υμηττού
Η μάχη της Γούβας έλαβε χώρα σε κτήριο του δήμου Δάφνης-Υμηττού στις 29 Απριλίου του 1944 μεταξύ τριών νεαρών ανταρτών του ΕΛΑΣ και των δυνάμεων κατοχής. Το κτήριο στο οποίο κλείστηκαν οι ΕΛΑΣιτες ονομάστηκε «Το κάστρο του Υμηττού» λόγω της έντονης αντίστασης που προέβαλαν, παρά την αριθμητική υπεροχή των κατακτητών. Πλέον ο χώρος λειτουργεί σαν μουσείο.
| Μάχη της Γούβας | |||
|---|---|---|---|
| μέρος της Εθνικής Αντίστασης | |||
 | |||
| Χρονολογία | 29 Απριλίου 1944 | ||
| Τόπος | Αγραίων 47, Υμηττός Αττικής | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
| Εμπλεκόμενες μονάδες | |||
| |||
| Απολογισμός | |||
| |||
Τα γεγονότα
ΕπεξεργασίαΗ μάχη
ΕπεξεργασίαΤα ξημερώματα της 29ης Απριλίου του 1944 οι ΕΛΑΣιτες Δημήτρης Αυγέρης, Κώστας Φολτόπουλος και Θάνος Κιοκμενίδης επέστρεφαν στο σπίτι της οδού Αγραίων 47[1] το οποίο λειτουργούσε ως αποθήκη πυρομαχικών για το δεύτερο τάγμα Βύρωνα-Γούβας.[2] Σύντομα, μονάδες του Μηχανοκίνητου τμήματος της Γερμανικής Χωροφυλακής συνοδευόμενες από διμοιρία των Ταγμάτων Ασφαλείας εγκλώβισαν τους τρείς ΕΛΑΣιτες.[1] Οπλίτες των Ταγμάτων είχαν περικυκλώσει το σπίτι προκειμένου να αποτρέψουν τυχόν προσπάθεια του ΕΛΑΣ να σπάσει τον κλοιό.[3] Γερμανοί στρατιώτες ξεκίνησαν την επίθεση εκτοξεύοντας χειροβομβίδες, ενώ παράλληλα καλύπτονταν από τα πυρά των ταγματασφαλιτών.[3] Όντας περικυκλωμένοι, οι ΕΛΑΣιτες αντιστάθηκαν στις κατοχικές δυνάμεις χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό της αποθήκης, όπως υποπολυβόλα sten.[2] Οι Γερμανοί, προκειμένου να κυριεύσουν το σπίτι χρησιμοποίησαν φλογοβόλο.[3] Οι αλλεπάλληλες ανταλλαγές πυροβολισμών οδήγησαν στην εκδήλωση πυρκαγιάς και κατ'επέκταση στην έκρηξη πυρομαχικών στην αποθήκη.[3]
Οι νέοι, αναγνωρίζοντας πως δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να αμύνονται με αυτό τον τρόπο, ξήλωσαν σανίδες του σπιτιού και σύρθηκαν ως τις ξεθυμάστρες από την μπροστινή μεριά του κτιρίου και συνέχισαν να πυροβολούν.[3] Η μάχη διήρκησε ως περίπου στις 4 το απόγευμα και έληξε με την επικράτηση των κατοχικών δυνάμεων.[3] Με τη λήξη της μάχης, γερμανικό φορτηγό κατέφθασε στο σημείο το οποίο σύλλεξε τον οπλισμό της αποθήκης.[4] Οι Γερμανοί αποχώρησαν τους οποίους και ακολούθησαν σύντομα οι οπλίτες των Ταγμάτων, ενώ στο σημείο παρέμειναν λίγοι αστυφύλακες και οι αξιωματικοί τους, λόγω της πυρκαγιας.[5] Τα πτώματα των τριών νεαρών ΕΛΑΣιτων εκτέθηκαν σε κοινή θέα[6] στον κήπο του σπιτιού.[5]
Επακόλουθα
ΕπεξεργασίαΗ ηγεσία του δεύτερου τάγματος του ΕΛΑΣ καθώς και η ΟΠΛΑ Υμμητού ξεκίνησαν άμεσα την αναζήτηση των ενόχων για την κατάδοση του σπιτιού στις κατοχικές αρχές.[7] Έπειτα απο έρευνα στο εσωτερικό των εαμικών οργανώσεων, η ιδιοκτήτρια του σπιτιού Νίτσα Αντωνίου καθώς και ένας ΕΛΑΣιτης που είχε φέρει πολεμοφόδια στο σπίτι, εκτελέστηκαν από την ΟΠΛΑ Υμηττού θεωρούμενοι ως προδότες.[8]
Η μάχη έγινε απο νωρίς σύμβολο της αντίστασης στην Αθήνα.[5] Η Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη εξέδωσε το ποίημα «Σαν θρύλος», ενώ ο Γιώργος Μόσχος απεικόνεισε τη μάχη σε χαρακτικό.[5]
Δημόσια μνήμη
ΕπεξεργασίαΟ Δήμος Δάφνης–Υμηττού τιμά κάθε χρόνο τους τρεις πεσόντες με εκδήλωση στην Πλατεία Υμηττού και πορεία στο Κάστρο.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 312.
- ↑ 2,0 2,1 Χανδρινός 2012, σελ. 213.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 313.
- ↑ Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 313-14.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 314.
- ↑ Χανδρινός 2012, σελ. 213-14.
- ↑ Χανδρινός 2012, σελ. 214.
- ↑ Χανδρινός 2012, σελ. 214-15.
Πηγές
Επεξεργασία- Χανδρινός, Ιάσονας (2012). Το τιμωρό χέρι του λαού: Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944 (Β' έκδοση). Αθήνα: Θεμέλιο. ISBN 978-960-310-356-1.
- Χαραλαμπίδης, Μενέλαος (2023). Οι δωσίλογοι:Ένοπλη, πολιτική και οικονομική συνεργασία στα χρόνια της κατοχής (Β' έκδοση). Αθήνα: Αλεξάνδρεια. ISBN 978-618-223-034-3.