Βικιπαίδεια

Τεύκρος Ανθίας

Κύπριος ποιητής (1903-1968)

Ο Τεύκρος Ανθίας (Ανδρέας Παύλου) ήταν Ελληνοκύπριος ποιητής (1903-1968). Γνωστότερο έργο του είναι η ποιητική συλλογή «Τα σφυρίγματα του αλήτη» (Αθήνα, 1929).[4]

Τεύκρος Ανθίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Απριλίου 1903[1][2]
Κοντέα/Τουρκμένκιοϊ
Θάνατος8  Νοεμβρίου 1968[1][2]
Λονδίνο
Χώρα πολιτογράφησηςΚύπρος
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Τουρκικά[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
Υπογραφή
δεδομένα

Για την ποιητική συλλογή «Δευτέρα παρουσία» μέσα από τους στίχους της οποίας ο ποιητής έβαζε την εργατιά να δικάζει τον Θεό, ο Τεύκρος Ανθίας αφορίστηκε από την Εκκλησία της Κύπρου.

Βίος

Επεξεργασία

Ο Τεύκρος Ανθίας, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ανδρέα Παύλου Χατζημηνά, γεννήθηκε στην Κοντέα της Κύπρου το 1903.[4] Αφού έμαθε τα πρώτα γράμματα στο χωριό του φοίτησε στη συνέχεια στο Εμπορικό Λύκειο και στο Παγκύπριο Ιεροδιδασκαλείο Λάρνακας, από όπου αποφοίτησε το 1922. Ο μητροπολίτης Μελέτιος Μεταξάκης τον έλαβε υπό την προστασία του και τον προόριζε για ιερέα. Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε ως δάσκαλος στην Κύπρο.[5] Το 1919 πρωτοχρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Τεύκρος Ανθίας.[6] Αν και επιθυμούσε να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο δεν το κατόρθωσε, επειδή δεν είχε την οικονομική δυνατότητα. Πήγε στην Ελλάδα όπου εργάστηκε ως δάσκαλος στο διάστημα 1924-1925 στη Σπάρτη, όπου εξέδιδε και το περιοδικό Φλόγα. Το 1930 επέστρεψε στην Κύπρο όπου αναμείχθηκε ενεργά στο αριστερό και εργατικό κίνημα. Πέθανε στο Λονδίνο το 1968.[5]Παντρεύτηκε 2 φορές (πρώτη σύζυγος: Λόλα Λεοντιάδη και δεύτερη σύζυγος: Αναστασία Παγώνη) και είχε συνολικά 3 κόρες και 2 γιούς.[4][7]

Το έργο του «Η Δευτέρα παρουσία» και ο αφορισμός του

Επεξεργασία

Το 1931 εκδίδει το έργο του Η Δευτέρα παρουσία, Ιλαροτραγικό έπος, Κύπρος 1931, με σατιρικό περιεχόμενο σατιρικό κατά της χριστιανικής θρησκείας. Σε αυτό περιγράφει εφημερίδες με πρωτοσέλιδα όπως «ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΘΕΟΥ» και μανιασμένο πλήθος να Τον κυνηγά γύρω από την Αγία Τράπεζα. Στο τέλος, η φτωχολογία συλλαμβάνει τον Θεό και τον υποχρεώνει να καθίσει στο σκαμνί, για να περάσει από δίκη για τα δεινά του κόσμου:

«Εμείς, που από τις σάρκες μας τη σάρκα σου έχεις πάρει
Κι απ’ τη δική μας την πλευρά τα κόκαλά σου τα γερά
Το βράδυ αυτό σε ορίζουμε, όπως ορίζουμε τη γης.
Ήρθ’ η στιγμή απ’ τον άνθρωπο να δικαστείς»

Τον δικάζει αρχικά ένας στρατιώτης ο οποίος συμβολίζει την φρίκη του πολέμου. Λέει «ανθρώπινα κορμιά ταϊζουν το φούρνο ‘της πατρίδας και της πίστεως», και «Κύριε Θεέ, εσύ γελούσες βλέποντας το ανθρώπινο κοπάδι να σέρνεται στης μάχης το λιβάδι». Σειρά στο κατηγορητήριο παίρνει μια γυναίκα η οποία γεννήθηκε φτωχή, πουλήθηκε σε ένα πλούσιο σύζυγο ο οποίος αργότερα την εγκατέλειψε και αναγκάστηκε να εκπορνευτεί. Λέει χαρακτηριστικά «Δυο νύχτες του χειμώνα αγριεμένες, κοιμήθηκα, θυμάμαι νηστική. Το εικόνισμα με κοίταζε και γέλαγε με μάσκα πονηρή, σαρκαστική… Το πέταξα και σ’ έβρισα ω Θεέ. Βλασφήμησα, θυμάμαι, όσο ποτέ». Σειρά πήρε ένας εργάτης ο οποίος προσωποποιούσε την ξεσηκωμένη εργατική τάξη: «Τα χέρια αυτά που χτίσανε τα μέγαρά σας, ξέρουν και δύνανται να σκάψουν βαθιά-βαθιά τα μνήματά σας» Το έργο θα κλείσει με την καταδίκη του Θεού.[8]

Η Ιερά Σύνοδος της Κυπριακής Εκκλησίας την 1η Μαΐου 1931 εξέδωσε «Πράξη αφορισμού» σε βάρος του για «απ’ αρχής μέχρι τέλους άρνησις της χριστιανικής θρησκείας, των δογμάτων αυτής και των ηθικών παραγγελμάτων ως και της εννοίας περί Θεού κατά τρόπον ανευλαβή και ασεβή».[9] Αργότερα ζήτησε με επιστολή του συγγνώμη προς την Ιερά Σύνοδο και στις 16 Απριλίου 1935 έγινε άρση του αφορισμού του.[5]

Το έργο συμπεριλήφθηκε σε μια λίστα απαγορευμένων βιβλίων, που εξέδωσε η αποικιακή κυβέρνηση. Για να μην κατασχεθούν τα αντίτυπα, ο εκδότης της ποιητικής συλλογής, Ποτάπιος, τα έθαψε στα θεμέλια της νεόδμητης οικίας του, στην Καρπασία.[9]

Άλλα έργα

Επεξεργασία

Ενδεικτική εργογραφία του Τεύκρου Ανθία:

  • «Τα σφυρίγματα του αλήτη» (1929 Α΄ και Β΄ έκδοση στην Αθήνα και Γ΄ στην Κύπρο. Αλλες πέντε εκδόσεις σε Κύπρο και Λονδίνο μέχρι το 1956).
  • «Αγιε Σατάν, Ελέησόν με» (Ποιήματα, Α΄ έκδοση Αθήνα 1930).
  • «Η Δευτέρα Παρουσία» (Ιλαροτραγικό έπος, 1931).
  • «Το πουργατόριο» (Ιλαροτραγικό έπος, 1931).
  • «Μπλακ Μαρία Νο Ι» (Ρομάντζο, 1934).
  • «Η δημοπρασία» (Τρίπρακτο δράμα, 1935).
  • «Ο γιόκας μας» (Τρίπρακτο παιδικό δράμα, 1936).
  • «Το χάος» (Ποιήματα, 1936).
  • «Η έξοδος» (Ποιήματα, 1937).
  • «Η άνοδος» (Ποιήματα, 1938).
  • «Ιντερμέδιο» (Ποιήματα, 1939).
  • «Το Β΄ Ιντερμέδιο» (Ποιήματα, 1940).
  • «Βομβύκιο» (Λυρική σύνθεση, 1940).
  • «Ταξίδι στον ήλιο» (Τρίπρακτο παιδικό δράμα, 1940).
  • «Σερενάτα» (Συμφωνικό ποίημα,1941).
  • «Ηρωικό εμβατήριο» (Τρίπρακτο δράμα, 1941).
  • «Η ζωντανή Κύπρος» (Λαογραφικά θέματα, 1941).
  • «Το παλληκάρι της φακής» (Τρίπρακτη παιδική κωμωδία,1942).
  • «Ηρωική συμφωνία» (Επικό ποίημα, 1942).
  • «Στάλινγκραντ» (Δράμα σε 3 εικόνες, 1942).
  • «Ανώνυμοι εν οδώ αλληλούια» (Πολεμική κωμωδία, 1943).
  • «Αμαρτωλοί και κλέφτες» (Τρίπρακτο δράμα, 1943).
  • «Σφυρίγματα του ερημίτη» (Ποιήματα, 1943).
  • «Εκ βαθέων» (Ποιήματα,1945).
  • «Μουσικό εγκόλπιο» (α΄ και β΄ τόμος, εθνικά, λαϊκά κι εργατικά τραγούδια, 1945).
  • «Το ανθρώπινο έπος» (Επικολυρικό ποίημα, 1946).
  • «Ελλάδα» (Επικολυρικό, ποίημα,1946).
  • «Κυπριακή ραψωδία» (Επικολυρικό ποίημα, 1947).
  • «Το τραγούδι της Γης» (Λονδίνο, 1951).
  • «S.O.S.» (Συμφωνικό ποίημα, Λονδίνο 1952).
  • «Το ημερολόγιο του C.D.P.» (Κύπρος 1956).
  • «Ορατόριο» (Λονδίνο, 1961).

Τέσσερα έργα του Τεύκρου Ανθία μεταφράστηκαν στα Αγγλικά.[10]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 CONOR.SI. 103306595. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Trove. 1287857. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ CONOR.SI. 103306595.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Εθνικό Κέντρο Βιβλίου / Από το 18ο αιώνα μέχρι το 1935». www.ekebi.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2022. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Τηλλυρίδης 1994, σελ. 116-7.
  6. ↑ Νίκος Σαραντάκος (6 Απριλίου 2014). «Στοιχεία για τον Τεύκρο Ανθία». Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2018. 
  7. ↑ Φλόρα Ανθία (30 Ιουλίου 2000). «Η ποιητική «λαλιά» της Κύπρου και των αγώνων της». Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2018. 
  8. ↑ Γιώργος Κουκουμάς (Oct 7, 2015). «Η αφορισμένη Δευτέρα Παρουσία του Τεύκρου Ανθία». Διάλογος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-10-13. https://web.archive.org/web/20151013100530/http://dialogos.com.cy/blog/i-aforismeni-deftera-parousia-tou-anthia/#.WtWAiS5ubIU. Ανακτήθηκε στις 17/4/2018. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Μερόπη Μωυσέως (17/10/2014). ««Εδώ ετάφησαν βιβλία»». Πολίτης. http://politis.com.cy/article/edo-etafisan-biblia. Ανακτήθηκε στις 17/4/2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  10. ↑ «Εργα του Τεύκρου Ανθία». Ριζοσπάστης, ένθετη έκδοση 7 ημέρες. Ριζοσπάστης: σελ. 4. Κυριακή 30 Ιούλη 2000. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=372491. Ανακτήθηκε στις 17/4/2018. 

Πηγές

Επεξεργασία
  • Ανδρέας Τηλλυρίδης, «Τεύκρος Ανθίας. Νέα στοιχεία για τον αφορισμό του», Κυπριακαί Σπουδαί, τομ.57-58 (1993-1994), σελ.115-138

Εξωτερικοί συνδέσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Τεύκρος_Ανθίας&oldid=10602003"