Τείθρας
Ο Τείθρας ή Τιθράς[1] ή η Τείθρα[2] (αρχαία ελληνικά: Τείθρας), (ο δήμος: Τειθρασίων) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Αιγηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).
| Γενικά στοιχεία | |
|---|---|
| Ονομασία | Τείθρας |
| Άλλες ονομασίες | (ο) Τιθράς ή (η) Τείθρα |
| Κύριος οικισμός | Τείθρας |
| Διοικητικά στοιχεία | |
| Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αθήνας |
| Ονομασία δήμου | Δήμος Τειθρασίων |
| Ονομασία δημότη | Τειθράσιος |
| Φυλή | Αιγηίδα |
| Τριττύς | Μεσογείων ή Παραλίας |
| Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
| Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
| Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
| Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
| Αριθμός βουλευτών | |
| 1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 4 |
| 2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 4 |
| 3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 4 |
| 4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
| 5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
| Ιστορική εξέλιξη | |
| Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
| Λήξη | 3ος αιώνας |
| Αντικαταστάθηκε από | Δήμος Ραφήνας - Πικερμίου |
| Λατρευτικές παραδόσεις | |
| Ιερά | Ναός της Αθηνάς Ναός του Χθόνιου Διός Ναός της Ίσιδας Ιερό του Διονύσου Ιερό του Ηρακλή Ιερό του επώνυμου ήρωα Τείθρα |
| Μυθολογία | Τείθρας |
| Αρχαιολογία | |
| Περιοχή | |
| Αρχαία Αθήνα Σήμερα: Πικέρμι Αττικής | |
_Attica_Demos_II-el.svg) | |
| Οι δήμοι της αρχαίας Αθήνας | |
Ονομασία
ΕπεξεργασίαΟ δήμος πήρε το όνομά του από τον μυθικό επώνυμο ήρωα Τείθρα, τον μικρότερο γιο του βασιλιά της Αρχαίας Αθήνας Πανδίωνα.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου
ΕπεξεργασίαΟ δήμος του Τειθρά, ήταν δήμος των Μεσογείων ή της Παραλίας.[3] Βρίσκεται στο σύγχρονο Πικέρμι,[4] του Δήμου Ραφήνας - Πικερμίου, ανατολικά της Αθήνας.
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
ΕπεξεργασίαΟ δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[5] ως μέλος της Αιγηίδας φυλής, συμμετείχε με 4 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν επίσης με 4 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι του Τειθρά
ΕπεξεργασίαΟ δημότης του αρχαίου Τειθρά ονομαζόταν Τειθράσιος ή Τιθράσιος,[6]
Στον δήμο, όπως αποδεικνύεται από την ανακάλυψη ιερού ημερολογίου, λατρευόταν η Αθηνά, ο Χθόνιος Ζεύς, ο Ηρακλής και ο επώνυμος ήρωας Τείθρας. Υπήρχε επίσης ιερό του Διονύσου, καθώς και θέατρο, όπου γίνονταν διάφορες παραστάσεις. Στην αρχαιότητα ο δήμος ήταν διάσημος για τα ξερά σύκα, τα οποία παράγονταν εκεί.
Στην περιοχή της εκκλησίας της Μεταμόρφωσης στο Πικέρμι, πιθανολογείται πως υπήρχε ναός του Δία, αλλά και της θεάς Ίσιδας, σύμφωνα με στήλη, η οποία βρέθηκε το 1962 και η οποία παρέχει πληροφορίες για τη λατρεία της θεάς και για τους κανονισμούς λειτουργίας του ναού. Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα και αρχαιολόγο Ιωάννη Τραυλό, ανακαλύφθηκαν, το 1908, σε μικρή απόσταση από την εκκλησία της Μεταμόρφωσης, διάφορες ανάγλυφες παραστάσεις και επιγραφές των αποφάσεων του δήμου, καθώς και πολυάριθμα διατάγματα σχετικά με τους ιδιοκτησιακούς νόμους, μεταξύ των οποίων και ένα, το οποίο αναφέρει τα καθήκοντα του δημάρχου.
Στο έργο του Αριστοφάνη «Βάτραχοι» εμφανίζονται οι «Γοργόνες του Τειθρά» (αρχαία ελληνικά: Γοργόνες Τειθράσιαι), χαρακτήρες που εφευρέθηκαν από τον Αιακό, κριτή του κάτω κόσμου, για να να τρομάξουν τον Διόνυσο.[7] Ο θεατρικός συγγραφέας μάλλον αναφέρεται σε γυναίκες του δήμου, οι οποίες θεωρήθηκαν από τους Αθηναίους ως ιδιαίτερα τρομερές και άσχημες στην όψη.
Προσωπικότητες από τον Τειθρά
ΕπεξεργασίαΥπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο του Τειθρά, όπως ο επιμελητής Βλέπυρος ο Τειθράσιος γιος του Φυλείδου, ο δικαστής Βλεψίδης ο Τειθράσιος, ο βουλευτής Δημοκλής ο Τειθράσιος, ο Δημοσθένης ο Τειθράσιος γιος του Δημοκλέους κ.α.[8]
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές - σημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 279: [...] "Τιθράς, δήμος φυλής Αιγηίδος εν αγνώστω θέσει• οι κάτοικοι του δήμου τούτου ήσαν κακής φήμης (4 = Αριστοφ. Βατρ. 477 και σχολ. - Σουίδ. εις λ. Τίθρασος)• τα δε σύκα εξαίρετα (5 = Αθην. Δειπν. 14. σελ. 652.)• οι δημόται Τίθράσιοι (6 = Στεφ-Φωτ.)". [...]
- ↑ Πικέρμι Αρχειοθετήθηκε 2016-09-20 στο Wayback Machine., στην ιστοσελίδα: www.rafina-pikermi.gr του Δήμου Ραφήνας - Πικερμίου.
- ↑ [...] "Teithras: (Τείθρας/Teíthras, Τίθρας/Títhras). Attic paralia(?) deme, Aegeis phyle, four bouleutaí. Decrees of the Teithrasians place T. certainly at modern Pikermi (SEG 21, 520; 542; 24, 151-153). There is evidence of cults of Athena, Zeus, Kore (SEG 24, 542), Heracles [1] and the hero Datylus (SEG 24, 151). A hero T. (schol. Aristoph. Ran. 477) and T. figs (Ath. 14,652f) are mentioned". [...] Lohmann, Hans (Bochum), Teithras
- ↑ John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 138.
- ↑ Τειθρ και Τιθρ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
- ↑ «Τίθρας, δήμος της Αιγηίδος φυλής. ο δημότης Τιθράσιος. εκ τόπου Τιθραντόθεν, εις τόπον Τιθραντάδε, εν τόπω Τιθραντοί.» Στέφανος Βυζάντιος, «Εθνικών», Έκδοση 1839: Stephanus (Byzantius), Anton Westermann: “Stephani Byzantii Ethnikōn quae supersunt”, Sumptibus et typis B.G. Teubneri, Λειψία 1839. Σελ 278.
- ↑ Αριστοφάνης «Βάτραχοι» στιχ. 466-478: [...] "Ἄιακος: ὦ βδελυρὲ κἀναίσχυντε καὶ τολμηρὲ σὺ / καὶ μιαρὲ καὶ παμμίαρε καὶ μιαρώτατε, / ὃς τὸν κύν᾽ ἡμῶν ἐξελάσας τὸν Κέρβερον / ἀπῇξας ἄγχων κἀποδρὰς ᾤχου λαβών, / ὃν ἐγὼ ᾽φύλαττον. ἀλλὰ νῦν ἔχει μέσος• / τοία Στυγός σε μελανοκάρδιος πέτρα 470 / Ἀχερόντιός τε σκόπελος αἱματοσταγὴς / φρουροῦσι, Κωκυτοῦ τε περίδρομοι κύνες, / ἔχιδνά θ᾽ ἑκατογκέφαλος, ἣ τὰ σπλάγχνα σου / διασπαράξει, πλευμόνων τ᾽ ἀνθάψεται / Ταρτησία μύραινα• τὼ νεφρὼ δέ σου / αὐτοῖσιν ἐντέροισιν ᾑματωμένω / διασπάσονται Γοργόνες Τειθράσιαι, / ἐφ᾽ ἃς ἐγὼ δρομαῖον ὁρμήσω πόδα". [...]
- ↑ Δημότες του Τειθρά Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): TEIQRASIOS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές – βιβλιογραφία
ΕπεξεργασίαΠρωτογενείς πηγές
- Αριστοφάνης «Βάτραχοι» στιχ. 466-478.
- Ελληνικές επιγραφές - IG Τειθρ και Τιθρ Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
- Teithras, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
- John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. (5, 41 with note 13, 68, 112 No 133, Table. 2.). Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
- John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 138.
- Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- «Teithras». www.ancientworlds.net. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]