Αντισφαίριση

Η αντισφαίριση, αλλιώς τένις, όπως κατά κανόνα αναφέρεται στα ελληνικά και είναι κοινώς γνωστό, είναι σύγχρονο αθλητικό παιχνίδι. Οι παίκτες χρησιμοποιούν ρακέτες για να χτυπήσουν μια λαστιχένια σφαίρα που καλύπτεται με χνουδωτό ύφασμα πέρα από ένα δίχτυ στο γήπεδο του αντιπάλου. Με προέλευση την Ευρώπη, προς τα τέλη του 19ου αιώνα, η αντισφαίριση διαδόθηκε πρώτα σε όλο τον αγγλόφωνο κόσμο, ιδιαίτερα μεταξύ των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων τα πρώτα χρόνια.

Αντισφαίριση

Αγώνας τένις
Ύψιστη διοικητική αρχή	Διεθνής Ομοσπονδία Αντισφαίρισης
Πρώτο παιχνίδι	Μεταξύ 1859 και 1865, Μπέρμιγχαμ, Αγγλία
Χαρακτηριστικά
Επαφή	Όχι
Μέλη ομάδας	Ατομικό ή διπλό (2-4ατόμων)
Μικτών φύλων	Ναι, διακριτές διοργανώσεις και μικτό διπλό
Κατηγοριοποίηση	Άθλημα ρακέτας
Εξοπλισμός	Μπαλάκι τένις, Ρακέτα τένις
Χώρος διεξαγωγής	Κλειστό ή ανοικτό γήπεδο τένις
Παρουσία
Χώρα ή περιοχή	Παγκόσμια
Ολυμπιακό άθλημα	1896 – 1924, 1988 – σήμερα
Παραολυμπιακό άθλημα	Τμήμα του Θερινού Ολυμπιακού προγράμματος από το 1992

Η αντισφαίριση είναι ολυμπιακό άθλημα και παίζεται από όλα τα στρώματα της κοινωνίας, από όλες τις ηλικίες, και σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Με εξαίρεση την υιοθέτηση της παράτασης (tie-break) στη δεκαετία του 1990, οι κανόνες του έχουν παραμείνει αμετάβλητοι από την δεκαετία του 1890. Το άθλημα παρακολουθείται ευρέως, ειδικότερα τα τέσσερα μεγάλα πρωταθλήματα (Grand Slam).

Ιστορική αναδρομή του τένις

Λέγεται ότι τα χρόνια του Μεσαίωνα σε μερικά μοναστήρια, μοναχοί έπαιζαν ένα άθλημα που θεωρείται ο πρόδρομος του σημερινού τένις. Η προέλευση της σύγχρονης αντισφαίρισης ξεκινά το 1856 όταν οι Χάρι Γκεμ και Αουγκούριο Περέιρα έπαιζαν ένα παιχνίδι που ονόμασαν pallelleota.

Οι Pereira, Dr. Frederick Haynes και Dr. A. Wellesley Tomkins δημιούργησαν την πρώτη λέσχη τένις το 1874 (Leamington Tennis Club) και καθόρισαν τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού. Αμέσως, το παιχνίδι αυτό διαδόθηκε στην Αγγλία και, από το 1881, σ’ όλη την Ευρώπη.

Βλέποντας τις εμπορικές προοπτικές που έχει η αντισφαίριση, πατένταρε το 1874, ο Άγγλος ταγματάρχης Ουόλτερ Κλοπτον Γουίκφλιντ ένα παρόμοιο με την αντισφαίριση παιχνίδι, όταν υπηρετούσε στην Ινδία, με τις ονομασίες sphairistike, από το ομώνυμο αρχαιοελληνικό άθλημα της σφαιριστικής και τένις, αλλά απέτυχε στην καθιέρωση της πατέντας του. Η αντισφαίριση του Γουίκφλιντ βασίστηκε στο παλαιότερο γαλλικό άθλημα της αντισφαίρισης εσωτερικού χώρου γνωστό ως indoor tennis ή real tennis.

Το πρώτο τουρνουά αντισφαίρισης καταγράφεται στο Γουίμπλεντον στο Λονδίνο το 1877.

Το 1881 δημιουργήθηκε στις Η.Π.Α. ο σύλλογος United States National Lawn Tennis Association με σκοπό να τυποποιήσει τους κανόνες και να διοργανώσει τουρνουά αντισφαίρισης.

Το πρώτο γυναικείο τουρνουά αντισφαίρισης διοργανώθηκε το 1887 στις Η.Π.Α.

Στην Ελλάδα η αντισφαίριση χρονολογείται από το 1896.

Το Davis Cup, το παγκόσμιο πρωτάθλημα αντισφαίρισης αντρών (μεταξύ χωρών) και ξεκινά το 1900. Για τις γυναίκες υπάρχει αντίστοιχο πρωτάθλημα, το λεγόμενο Fed Cup.

Το 1926 ο C.C. Pyle δημιούργησε το πρώτο επαγγελματικό τουρνουά αντισφαίρισης, με Αμερικανούς και Γάλλους τενίστες που έπαιζαν παιχνίδια επίδειξης μπροστά σε κοινό. Εκείνη την περίοδο αν κάποιος τενίστας γίνονταν επαγγελματίας δεν μπορούσε να συμμετέχει στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα.

Το 1968 κατόπιν εμπορικών πιέσεων ο περιορισμός αυτός καταργήθηκε και δημιουργήθηκε η ανοιχτή εποχή (open era) στο τένις, οπού μπορούσε οποιοσδήποτε αθλητής να αγωνιστεί σε όποιο τουρνουά ήθελε. Μετά το 1968 οι καλύτεροι αθλητές της αντισφαίρισης μπορούν να ζουν από τον αθλητισμό. Στην ανοιχτή εποχή με την καθιέρωση παγκόσμιου πρωταθλήματος αντισφαίρισης, η αντισφαίριση διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο και έχασε την εικόνα που είχε ως άθλημα της υψηλής κοινωνίας.

Ορολογία αντισφαίρισης

Ο Ρότζερ Φέντερερ ετοιμάζεται για χτύπημα "forehand"

• Η λέξη τένις προέρχεται από την Γαλλική λέξη tenez (τενέ) (από το ρήμα tenir) που φώναζαν οι Γάλλοι παίκτες όταν ήταν να σερβίρουν.
• Η λέξη ρακέτα προέρχεται από την Αραβική λέξη rakechat που σημαίνει η παλάμη του χεριού.
• Η λέξη deuce (ισοπαλία) προέρχεται από την Γαλλική φράση à deux le jeu που σημαίνει ότι και στους δύο είναι το παιχνίδι.
• Η λέξη love (μηδέν) μπορεί να προέρχεται από την Γαλλική λέξη l'œuf που σημαίνει αβγό, από το σχήμα του μηδενός.

Περιγραφή της αντισφαίρισης

Οι διαστάσεις του γηπέδου αντισφαίρισης.

Η αντισφαίριση είναι άθλημα στο οποίο αγωνίζονται δύο ή τέσσερις παίκτες. Αν οι αντίπαλοι είναι δύο, το παιχνίδι λέγεται απλό, ενώ αν είναι τέσσερις (ένα ζευγάρι σε κάθε πλευρά), λέγεται διπλό (double) και σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούνται και οι εξωτερικές γραμμές του γηπέδου.

Το γήπεδο

Ο αγώνας διεξάγεται σε ειδικό γήπεδο, το οποίο χωρίζεται στη μέση με δίχτυ ύψους 91 εκατοστά.

Τύποι γηπέδων

Τα γήπεδα χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες ανάλογα με την επιφάνεια τους.

• Σκληρά γήπεδα. Η πλειοψηφία των γηπέδων στον κόσμο. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει το Αυστραλιανό Όπεν που διεξάγεται στο Melbourne Park και το U.S. Open που διεξάγεται στο USTA National Tennis Center (ακρυλική επιφάνεια).
• Χωμάτινα γήπεδα. Στην Ευρώπη τα περισσότερα γήπεδα ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει το Γαλλικό Όπεν που διεξάγεται στο Ρολάν Γκαρός (Stade de Roland Garros).
• Γήπεδα με χόρτο. Τέτοια γήπεδα υπάρχουν κυρίως στην Αγγλία. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει το Γουίμπλεντον. Η δυσκολία στην συντήρηση τους έχει οδηγήσει σε πολλά γήπεδα να καταργούν το χόρτο και να βάζουν άλλη επιφάνεια (συνήθως σκληρή).

Οι μπάλες του τένις είναι ελαστικές, λαστιχένιες, ντυμένες με χνουδωτό ύφασμα, με διάμετρο 85 χιλιοστά και βάρος 75-85 γραμμάρια. Το μέγεθος της ρακέτας δεν είναι καθορισμένο. Έχει μήκος 45-60 εκατοστά.

Το παιχνίδι

Η Τζάστιν Χένιν σε χτύπημα "βολέ"

Κάθε αγώνας χωρίζεται σε σετ. Οι γυναίκες χρειάζονται δύο νικηφόρα από τα τρία (στο σύνολο) σετ, ενώ οι άντρες χρειαζονται τρία νικηφόρα από τα πέντε (στο σύνολο) σετ σε παιχνίδια γκραν σλαμ και δυο νικηφόρα από τα τρία σετ σε όλα τα άλλα για να κερδίσουν έναν αγώνα.

Κάθε σετ κερδίζεται με έξι τουλάχιστον νικηφόρα γκέιμ (παιχνίδια). Χρειάζεται να υπάρχει διαφορά δυο γκέιμ για να κερδηθεί ένα σετ, εκτός των περιπτώσεων που το σετ έχει έρθει ισόπαλο 6-6. Η νίκη του σετ τότε καθορίζεται με παράταση (tie-break). Στην παράταση μετρούνται οι κερδισμένοι βαθμοί και όποιος φτάσει τους 7 βαθμούς και έχει διαφορά 2 βαθμών από τον αντίπαλο κερδίζει το γκέιμ και συνεπώς το σετ. Υπάρχει η τάση τα σετ να καθορίζονται σε παράταση (tie-break) εκτός από από το τελευταίο σετ το οποίο συνεχίζεται να παίζεται μέχρι να επιτευχθεί η διαφορά των δύο γκέιμ.

Τουρνουά αντισφαίρισης

Αναφορά στα τουρνουά αντισφαίρισης που διεξάγονται γίνεται στην σελίδα Κατάλογος τουρνουά αντισφαίρισης.

Τρόποι χτυπήματος της μπάλας στην αντισφαίριση

Ο τενίστας έχει οκτώ βασικά χτυπήματα στην διάθεση του κατά την διάρκεια του αγώνα: το σερβίς, forehand, backhand, βόλεϊ, half-volley, overhead smash, drop shot, και το lob.

Το σερβίς

Είναι το χτύπημα το οποίο χρησιμοποιεί ο τενίστας για να ξεκινήσει ένα πόντο.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι σερβίς:

• Flat Σερβίς
• Topspin Σερβίς (Μερικές φορές αποκαλείται και "Kick/Kicker" σερβίς. Μερικές φορές το μπερδέυουν με το "American Twist" σερβίς, μια και οι δύο τύποι σερβίς αποκαλούνται "Kick/Kicker" σερβίς.)
• American Twist/Twist Σερβίς (Επίσης, μερικές φορές αποκαλείται και "Kick/Kicker" σερβίς, το οποίο δημιουργεί σύγχυση.)
• Slice/Slider/Sidespin Σερβίς
• Topspin-Slice Σερβίς
• Reverse Slice/Reverse Slider/Reverse Sidespin Σερβίς
• Reverse Twist/Reverse American Twist Σερβίς
• Reverse Topspin-Slice Σερβίς

Forehand (Ντράιβ)

Για τον δεξιόχειρα παίχτη το forehand (ντράιβ) είναι το χτύπημα που ξεκινά από την δεξιά πλευρά του κορμού, συνεχίζει μπροστά στον κορμό του ενώ γίνεται η επαφή με την μπάλα, και τελειώνει με το χέρι στην αριστερή πλευρά του κορμού του.

Backhand (Ρεβέρ)

Για τον δεξιόχειρα παίχτη το ρεβέρ είναι το χτύπημα που ξεκινά από την αριστερή πλευρά του κορμού, συνεχίζει μπροστά στον κορμό του ενώ γίνεται η επαφή με την μπάλα, και τελειώνει με το χέρι στην δεξιά πλευρά του κορμού του.

Βολέ

Το χτύπημα βολέ πραγματοποιείται πριν η μπάλα αναπηδήσει στο έδαφος, συνήθως πραγματοποιείται κοντά στο φιλέ.

Half-Volley

Το χτύπημα half-volley πραγματοποιείται όταν η επαφή με την μπάλα γίνεται αμέσως μετά την αναπήδηση, κατά την διάρκεια ανόδου της μπάλας, συνήθως και αυτό το χτύπημα πραγματοποιείται κοντά στο φιλέ.

Overhead smash

Το overhead smash είναι ένα δυνατό χτύπημα πάνω από το ύψος του κεφαλιού που μοιάζει με το σερβίς.

Drop shot

Όταν ο αντίπαλος βρίσκεται μακριά από το φιλέ ο παίχτης μπορεί να επιλέξει ένα χτύπημα drop shot. Αυτό πραγματοποιείται με ελαφρό άγγιγμα της μπάλας ώστε μόλις να περάσει το φιλέ και ο αντίπαλος να μην προλάβει να τρέξει για την φτάσει εγκαίρως.

Λόμπα

Όταν ο αντίπαλος βρίσκεται κοντά στο φιλέ μπορεί να επιλεγεί ένα χτύπημα τύπου λόμπας (lob). Αυτό πραγματοποιείται στέλνοντας την μπάλα ψηλά πάνω από το κεφάλι του αντιπάλου στο πίσω μέρος του γηπέδου, και αναγκάζοντας το αντίπαλο να τρέξει στο πίσω μέρος του γηπέδου προσπαθώντας να προλάβει την μπάλα. Αυτό δίνει στο παίχτη χρόνο για να προετοιμάσει την άμυνα του στην επόμενη βολή. Υπάρχει ο κίνδυνος η βολή να μην είναι αρκετά ψηλά και ο αντίπαλος να καταφέρει ένα overhead smash.

Λαβές ρακέτας

Κατά την διάρκεια των χτυπημάτων ο παίχτης έχει στην επιλογή του διάφορους τρόπους πιασίματος της ρακέτας. Αυτές οι λαβές ονομάζονται ηπειρωτική (continental), ημιδυτική (semi-western), δυτική (western), ανατολική (eastern) κλπ.

Πρωταθλητισμός και ψυχολογία

Ο γνωστός αθλητικός ψυχολόγος Glyn Roberts τονίζει ότι, η υπερβολική σημασία που δίνεται στο αποτέλεσμα και η μικρή έμφαση στην ορθή εκμάθηση ενός αθλήματος, είναι ένας από τους πρωταρχικούς παράγοντες, εξαιτίας των οποίων οι νεαροί αθλητές δεν απολαμβάνουν την ενασχόλησή τους με το τένις και σταματούν να ασχολούνται μ΄ αυτό. Σύμφωνα με αυτόν, το 90% των παιδιών μεταξύ 12 και 18 χρονών εγκαταλείπουν την ενεργό αθλητική δράση, όταν αυτή έχει έντονο ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Οι περισσότεροι από αυτούς που εγκαταλείπουν το τένις, έχουν ως κυρίαρχο ή μοναδικό στόχο τους τη νίκη.