Συμεών Θεσσαλονίκης
Ο Συμεών, ο επιλεγόμενος μυσταγωγός, ήταν θεολόγος, λόγιος κληρικός του 15ου αιώνα, ο οποίος διετέλεσε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο τελευταίος πριν την άλωση της πόλης από τους Οθωμανούς.
| Συμεών Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 14ος αιώνας[1] Κωνσταντινούπολη[1] |
| Θάνατος | 15 Σεπτεμβρίου 1429[1] Θεσσαλονίκη[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία[2] |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Ελληνικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας φιλόσοφος[3] αρχιεπίσκοπος θεολόγος[2] liturgist[2] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | αρχιεπίσκοπος (1416–1429) μητροπολίτης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μορφές της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο[4].
Βιογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΓια τη ζωή του δεν είναι πολλά στοιχεία γνωστά, και πάντως όσα ξέρουμε προέρχονται από συστηματική έρευνα των τελευταίων δεκαετιών[5].
Σύμφωνα με αυτά, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα[5]. Δεν είναι γνωστό το κοσμικό του όνομα, καθώς το Συμεών είναι το μοναχικό του[4]. Από τα έργα του δεν προκύπτει ότι απέκτησε ιδιαίτερη φιλοσοφική παιδεία[4], αλλά γίνεται εμφανές ότι έλαβε εκτενή εκκλησιαστική και θεολογική παιδεία, καθώς αναδεικνύεται άριστος γνώστης της Αγίας Γραφής και της πατερικής διδασκαλίας[6]. Εκάρη μοναχός, πιθανότατα στη μονή των αδελφών Καλλίστου και Ιγνατίου Ξανθοπούλων στην Κωνσταντινούπολη[7] και υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας και πνευματικός.
Εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης το 1416 ή 1417. Η χειροτονία του σε επίσκοπο έγινε στην Κωνσταντινούπολη και ακολούθησε η ενθρόνισή του στην Θεσσαλονίκη, φαίνεται με κάποια καθυστέρηση[4], καθώς η πόλη ήταν υπό αυξανόμενο οθωμανικό κλοιό.
Υπήρξε γενναίος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας και φρόντισε ιδιαίτερα για την αναγέννηση της λειτουργικής ζωής στην επισκοπή του[8]. Διακρίθηκε για τη διδακτική του ικανότητα και τη λειτουργική του ευταξία, αλλά και για την προσήλωσή του στην άποψη ότι η Θεσσαλονίκη δεν πρέπει να παραδοθεί ούτε στους Οθωμανούς, ούτε στους Ενετούς[6]. Το 1423 όμως, η πόλη παραχωρήθηκε στους Ενετούς, καθώς θεωρήθηκε ότι έτσι θα σωθεί από την οθωμανική κυριαρχία. Ο Συμεών πάντως κατόρθωσε να μπουν στο σχέδιο συνθήκης με τους Ενετούς όροι, με τους οποίους εξασφαλίζονταν τα εκκλησιαστικά προνόμια της επαρχίας του[9].
Πέθανε αιφνίδια στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1429[10], λίγους μόνο μήνες πριν την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς (Μάρτιος 1430).
Αγιοκατατάχθηκε στις 14 Απριλίου 1981. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 15 Σεπτεμβρίου.
Συγγραφικό έργο
ΕπεξεργασίαΟ Συμεών υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφές. Το έργο του περιλαμβάνει θέματα δογματικά, παραινετικά, παραμυθητικά και κυρίως λειτουργικά, τελετουργικά και υμνολογικά[11].
Με βάση το έργο του, ο Συμεών χαρακτηρίζεται ως υπομνηματιστής ιερών ακολουθιών, ως συντάκτης τυπικού, ως συγγραφέας ευχών και, τέλος, ως υμνογράφος. Η συνεισφορά του στον κλάδο της Λειτουργικής τον καθιέρωσε ως τον κατεξοχήν εκπρόσωπο της βυζαντινής λειτουργικής ερμηνευτικής[4].
Τα άπαντά του δημοσιεύτηκαν από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Δοσίθεο στο Ιάσιο το 1683, με έξοδα του ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Γεωργίου Δούκα[12].
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Большая российская энциклопедия. Электронная версия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. 1 Απριλίου 2016. 3662700. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118620304. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Ζαραβέλας.
- ↑ 5,0 5,1 Ιωαννίδης, σελ. 37.
- ↑ 6,0 6,1 Ιωαννίδης, σελ. 38.
- ↑ Balfour 1979, σελ. 30-33.
- ↑ Πίπη-Σεργίδου 2015, σελ. 23.
- ↑ Ιωαννίδης, σελ. 39.
- ↑ Ιωαννίδης, σελ. 40.
- ↑ Ιωαννίδης, σελ. 42.
- ↑ Φουντούλης 1966, σελ. 26.
Πηγές
Επεξεργασία- Ανδρόνικος Δημητρακόπουλος (1872). Ορθόδοξος Ελλάς : ήτοι περί των Ελλήνων των γραψάντων κατά Λατίνων και περί των συγγραμμάτων αυτών. Εν Λειψίαι: Τύποις Μέτζγερ και Βίττιγ. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2010.
- Ζαραβέλας, Γεώργιος. «Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, ένας μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας». Πεμπτουσία. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
- Ιωαννίδης, Νικόλαος Χ. «Νικόλαος Καβάσιλας και Συμεών Θεσσαλονίκης. Οι θεμελιωτές της Θεολογίας της Βυζαντινής Λατρείας» (PDF). Εκκλησία της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
- Balfour, David (1979). Politico-historical works of Symeon Archbishop of Thessalonica (1416/17 to 1429): critical Greek text with introduction and commentary (στα Αγγλικά). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 9783700103028.
- Φουντούλης, Ιωάννης Μ. (1966). Τὸ Λειτουργικὸν ἔργον Συμεὼν τοῦ Θεσσαλονίκης (Συμβολὴ εἰς τὴν ἱστορίαν καὶ θεωρίαν τῆς θείας λατρείας. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών - Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.
- Πίπη-Σεργίδου, Ευσεβία (2015). Τα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας κατά τον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, μεταπτυχιακή μελέτη (PDF). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
Περαιτέρω ανάγνωση
Επεξεργασία- Πουλής, Γεώργιος, Οι απόψεις του Αγίου Συμεών, Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, για τα εκκλησιαστικά αδικήματα: Ιστορική προσέγγιση. Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Σχολή Θεολογική, Τμήμα Θεολογίας, 1998
- Μακρής, Γεράσιμος Σπυρανδρέα. «Ο μοναχισμός κατά τον Αγιον Συμεών Θεσσαλονίκης». Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, 2002. http://invenio.lib.auth.gr/record/359/files/gri-2003-038.pdf.
- Bathrellos, Demetrios (2008). «St Symeon of Thessalonica and the Question of the Primacy of the Pope» (στα αγγλικά). Sobornost 30: 54-71. https://www.academia.edu/7313061/St_Symeon_of_Thessalonica_and_the_Question_of_the_Primacy_of_the_Pope. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
- Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης, «Πρακτικά Λειτουργικού Συνεδρίου εἰς τιμὴν καὶ μνήμην τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Συμεῶνος ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ Θαυματουργοῦ (15-9-81)», Θεσσαλονίκη 1983