Στέφανος Ούρος Β΄ Μιλούτιν

Ο Στέφανος Ούρος Β΄ Μιλούτιν (Стефан Урош II Милутин, 1253 - 29 Οκτωβρίου 1321) ήταν βασιλιάς της Σερβίας μεταξύ 1282-1321, μέλος της δυναστείας Νεμάνια. Ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς ηγεμόνες της Σερβίας κατά τον Μεσαίωνα. Ανακηρύχθηκε άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία και εορτάζεται στις 30 Οκτωβρίου.

Στέφανος Ούρος Β΄ Μιλούτιν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Стефан Урош II Милутин Немањић (Σερβικά)
Γέννηση	1253 (περίπου)
Θάνατος	12  Νοεμβρίου 1321 ή 29  Οκτωβρίου 1321 Donje Nerodimlje
Τόπος ταφής	Banjska Monastery
Eορτασμός αγίου	30 Οκτωβρίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ηγεμόνας
Οικογένεια
Σύζυγος	Σιμωνίς Παλαιολογίνα (από 1299) Ελισάβετ της Ουγγαρίας, βασίλισσα της Σερβίας (1283–1284) Άννα Τέρτερ (1284–1299) Ελένη Δούκαινα Αγγελίνα
Τέκνα	Στέφανος Κωνσταντίνος των Νεμάνια Ζόριτσα (πριγκίπισσα) Άννα Νέδα της Σερβίας Στέφανος Ούρος Γ΄
Γονείς	Στέφανος Ούρος Α΄ και Έλενα των Ανζού
Αδέλφια	Στέφανος Ντραγκούτιν d:Q85999528 Brnjača
Οικογένεια	Οίκος των Νεμάνια
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μιλούτιν σε τοιχογραφία της μονής Στουντένιτσα.

Βιογραφία

Ήταν ο νεότερος γιος του βασιλιά Στέφανου Ούρος Α΄ και της Έλενας των Ανζού. Έγινε απροσδόκητα βασιλιάς της Σερβίας, μετά την παραίτηση τού αδελφού του Ντραγκούτιν· ήταν περίπου 29 ετών. Αμέσως μετά την ανάρρησή του στο θρόνο, επιτέθηκε στα Ρωμαϊκά εδάφη στη Μακεδονία. Το 1282, κατέκτησε τα βόρεια τμήματα της Μακεδονίας και την πόλη των Σκοπίων, η οποία έγινε πρωτεύουσά του. Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ άρχισε τις προετοιμασίες για τον πόλεμο, αλλά απεβίωσε πριν από την ολοκλήρωσή τους. Το επόμενο έτος ο Μιλούτιν προχώρησε ποιο βαθιά στο βυζαντινό έδαφος, κατακτώντας νέα εδάφη σε όλη τη διαδρομή προς την Καβάλα. Το 1284 κέρδισε τον έλεγχο της σημερινής βόρειας Αλβανίας και την πόλη τού Δυρραχίου. Για τα επόμενα 15 χρόνια δεν υπήρξαν αλλαγές στον πόλεμο. Μία ειρήνη έγινε το 1299, όπου ο Μιλούτιν κράτησε τα κατακτημένα εδάφη ως προίκα της Σιμωνίδας Παλαιολογίνας, κόρης του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β' που έγινε η 4η σύζυγός του.

Στο τέλος του 13ου αιώνα οι βούλγαροι φεουδάρχες Νταρμάν και Κουντελίν διοικούσαν από κοινού την περιοχή του Μπρανίσεβο (στη σύγχρονη Σερβία) ως ανεξάρτητοι ή ήμι-ανεξάρτητοι άρχοντες. Έκαναν τακτικά επιθέσεις στον Ντραγκούτιν και στο, Σερβικό, Βασίλειο της Σίρμιας. Οι Ούγγροι είχαν στείλει στρατεύματα για να διεκδικήσουν το Μπρανίσεβο, αλλά οι δυνάμεις τους είχαν απωθηθεί. Μία άλλη εκστρατεία, που αυτή τη φορά διοργανώθηκε από κοινού από τον Ντραγούτιν και την Ελισσάβετ της Ουγγαρίας, απέτυχε ξανά και υπέστη αντι-επιδρομή από τους δύο βούλγαρους αδελφούς. Το 1291 μια κοινή στρατιωτική δύναμη από τον Ντραγκούτιν και τον Μιλούτιν κατάφεραν να νικήσουν τους δύο βούλγαρους αδελφούς και για πρώτη φορά η περιοχή ήταν υπό την κυριαρχία των Σέρβων· προσαρτήθηκε από τον Ντραγκούτιν. Απαντώντας στην προσάρτηση του Μπρανίσεβο ο Βούλγαρος πρίγκιπας τού Βιντίμ, ο Σισμάν, άρχισε να επιτίθεταισ τις σερβικές περιοχές προς τα δυτικά του. Αργότερα εισέβαλε στο Σερβικό βασίλειο στο Χβόσνο, αλλά επέστρεψε πίσω μετά από αντεπίθεση των Σέρβων. Ο Μιλούτιν εισέβαλε και κατέστρεψε το Βιντίν, αναγκάζοντας τον Σισμάν να διαφύγει στην άλλη πλευρά του Δούναβη. Έπειτα ο Μιλούτιν έδωσε την κόρη του Άννα στο γιο Σισμάν Μιχαήλο, οποίος θα γίνει τσάρος της Βουλγαρίας το 1323.

Ο Μιλούτιν νικά τους Ταρτάρους, λιθογραφία του Ανάστας Γιοβάνοβιτς το 1853

Μετά από μία συνθήκη ειρήνης με τη Ρωμανία, που υπεγράφη το 1299, ο Μιλούτιν ήρθε σε ρήξη με τον αδελφό του Ντραγκούτιν. Άρχισε εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των αδελφών και διήρκεσε με σποραδικές εκεχειρίες μέχρι το θάνατο του Ντραγκούτιν το 1314. Κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου ο Μιλούτιν όρισε τον Στέφανο Ούρο Γ΄ ως αντιβασιλέα στη Ζέτα. Αυτό σήμαινε, ότι ο Στέφανος Ούρος Γ΄ θα ήταν ο διάδοχος τού θρόνου της Σερβίας και όχι ο γιος τού Ντραγκούτιν Στέφανος Βλάντισλαβ Β΄.

Ο Μιλούτιν κατέλαβε το Δυρράχιο το 1296. Στις 15 Μαρτίου του 1306 διόρισε το γιο του Στέφανο ως διάδοχο του.

Το 1312 ο Μιλούτιν έστειλε στρατεύματα για να βοηθήσει τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Ανδρόνικο ενάντια στους Οθωμανούς· ο στρατός του συμμετείχε στη μάχη της Καλλίπολης. Από την ευγνωμοσύνη προς τη Σερβία για τη βοήθεια της, η πόλη της Κούσοβο δωρήθηκε στους Σέρβους.

Μετά τον θάνατο του Ντραγκούτιν το 1314, ο Μιλούτιν κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών του, συμπεριλαμβανομένου και του Βελιγραδίου. Αλλά το 1319 ο Κάρολος Α΄ της Ουγγαρίας ανέκτησε τον έλεγχο του Βελιγραδίου και της Μάτσβα, ενώ ο Μιλούτιν κράτησε τον έλεγχο στο Μπρανίσεβο. Το 1314 ο γιος και διάδοχος του Μιλούτιν Στέφανος επαναστάτησε ενάντια στον πατέρα του, αλλά συνελήφθη, τυφλώθηκε και στάλθηκε εξορία στην Κωνσταντινούπολη. Για το υπόλοιπο της βασιλείας τού Μιλούτιν, ο νεότερος γιος του Κωνσταντίνος θεωρήθηκε ο διάδοχος του θρόνου, αλλά την άνοιξη του 1321 ο Στέφανος επέστρεψε στη Σερβία και έλαβε χάρη από τον πατέρα του.

Στο τέλος της ζωής του Ο Μιλούτιν είχε κάνει τη Σερβία μία από τις ισχυρότερες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με εξαίρεση την Ουγγαρία. Επίσης ήταν κτήτορας πολλών μοναστηριών.

Ο (τέταρτος) γάμος του Στεφάνου-Ούρου Δ΄ Δουσάν με τη Σιμωνίδα Παλαιολογίνα.

Οικογένεια

Με την πρώτη σύζυγό του Ελένη Αγγελίνα, κόρη του Ιωάννη Α΄ ηγεμόνα της Θεσσαλίας, είχε έναν γιο:

• Στέφανος-Κωνσταντίνος, διεκδικητής του θρόνου, βασιλιάς της Σερβίας 1321-1322.

Με τη δεύτερη σύζυγό του Ελισάβετ των Άρπαντ, κόρη του βασιλιά Στέφανου Ε΄ της Ουγγαρίας, απέκτησαν μία κόρη, που μεγάλωσε στην Αυλή του Μιλούτιν:

• Ζόριτσα, γνωστή ως τσάριτσα (αυτοκράτειρα).

Με την τρίτη σύζυγό του Άννα Τέρτερ, κόρη του Γεωργίου Α΄ της Βουλγαρίας, είχε τα ακόλουθα παιδιά:

• Στέφανος Ούρος Γ΄, ο οποίος τον διαδέχθηκε ως βασιλιάς.
• Άννα Νέδα, παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Γ΄ των Σισμάν της Βουλγαρίας.

Με την τέταρτη σύζυγό του Σιμωνίδα Παλαιολογίνα, κόρη του Ανδρόνικου Β΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων, δεν είχε παιδιά.

Πηγές

• John V.A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans, Ann Arbor, 1987.
• Group of authors, "History of Serbian people I-III", Belgrade 1994.