Ρήγας Παλαμήδης
Ο Ρήγας Παλαμήδης ή Παλαμίδης (1794- 10 Απριλίου 1872) ήταν Έλληνας λόγιος και αγωνιστής στην επανάσταση του 1821 που αναδείχθηκε από τους πρόκριτους της Πελοποννήσου (Μαντινείας), πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας, πληρεξούσιος σε έξι εθνοσυνελεύσεις, μέλος του Πανελληνίου, γερουσιαστής, σύμβουλος της επικράτειας, νομάρχης, πρόεδρος της Βουλής και υπουργός Εσωτερικών σε έξη κυβερνήσεις.
| Ρήγας Παλαμήδης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1794[1][2] Τρίπολη |
| Θάνατος | 10 Απριλίου 1872 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός συγγραφέας |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Ιωάννης Παλαμήδης |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Ελληνική Επανάσταση του 1821 |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Μαντινείας) Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Υπουργός Εσωτερικών της Ελλάδας μέλος της Γερουσίας της Ελλάδας νομάρχης |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΜε καταγωγή του πατέρα του από την Στεμνίτσα[3] (ο οποίος καρατομήθηκε από τους Τούρκους), γεννήθηκε στην Τρίπολη και καταγόταν από σπουδαία οικογένεια προυχόντων (κοτζαμπάσηδων) της Πελοποννήσου. Αναφέρεται ότι πήγε στο σχολείο στην ελληνική σχολή της Στεμνίτσας, που είχε ιδρυθεί το 1790 από τον Στεμνιτσιώτη Νεόφυτο Μούτζο, αρχιδιάκονο στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης[4]. Ακολούθως σπούδασε στην σχολή της Δημητσάνας και συμπλήρωσε την μόρφωσή του στην Κωνσταντινούπολη. Με την επιστροφή του στην Τριπολιτσά διορίστηκε γραμματέας του Δραγουμάνου του Μόρα Βαλεσή διατελώντας ταυτόχρονα σύμβουλος πολλών προεστών του Μοριά. Με το ξέσπασμα της Επανάστασης ανέλαβε γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας καθώς και γραμματέας και αγγελιαφόρος του Θ. Κολοκοτρώνη στην μάχη του Βαλτετσίου και στην άλωση της Τριπολιτσάς που ακολούθησε.
Από τις αρχές του 1822, όταν πλέον άρχισε να γίνεται αισθητή η έχθρα μεταξύ προκρίτων και οπλαρχηγών, ακολούθησε τους πρόκριτους. Τότε το Εκτελεστικό υπό τον Α. Μαυροκορδάτο τον όρισε αρχηγό αγωνιστών φρουράς των Μεγάλων Δερβενίων παρά τα Γεράνεια όρη. Στην κάθοδο του Δράμαλη στην Πελοπόννησο (αρχές Ιουλίου) δείλιασε εγκαταλείποντας αμαχητί την θέση του παρασύροντας ομοίως και την φρουρά του Ακροκορίνθου υποχωρώντας ατάκτως στο Άργος και σκορπώντας τον πανικό.
Παρά ταύτα έλαβε μέρος, ως πληρεξούσιος, στις συνελεύσεις της τότε κυβέρνησης «της περιπλανωμένης εν ταις παραλίαις της Αργολίδος»[5] του Άστρους του 1823 [6] , της Επιδαύρου του 1826 [7] , της Ερμιόνης του 1827 [8] , της Τροιζήνας επίσης το 1827 [9] και του Άργους του 1829 [10] . Το 1828 είχε την θέση του συμβολαιογράφου Τριπόλεως[11]. Επί Καποδίστρια, το 1828, διορίστηκε μέλος του Πανελλήνιου και εκλέχτηκε γερουσιαστής. Επί Όθωνα έγινε Σύμβουλος Επικρατείας, Νομάρχης και πρωτοστάτησε στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843. Εκλέχθηκε βουλευτής στην Α' Εθνική Συνέλευση της Αθήνας του ίδιου έτους[12] ως βουλευτής Μαντινείας. Στην κυβέρνηση Ανδρέα Μεταξά του 1843 χρημάτισε Υπουργός Εσωτερικών,[13] ενώ ήταν και μέλος της επιτροπής σύνταξης του Συντάγματος. Διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων σε δυο συνόδους, το 1845 και το 1846, το 1846 διορίστηκε Υπουργός Εσωτερικών σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης Κωλέττη [14], το 1847 στην κυβέρνηση Κωλέττη στον ανασχηματισμό του 1847, το 1852 σε ανασχηματισμό της Κυβέρνησης Αντωνίου Κριεζή και το 1854 στην κυβέρνηση Μαυροκορδάτου αλλά και στην Κυβέρνηση Αθανασίου Μιαούλη στον ανασχηματισμό του 1859[15].
Ο Ρήγας Παλαμήδης κηδεύτηκε στις 11 Απριλίου 1872.[16]
Οικογενειακή κατάσταση
ΕπεξεργασίαΉταν νυμφευμένος με την (προηγουμένως αιχμάλωτη των Ελλήνων) κόρη του Πασά της Λάρισας με την οποία και απέκτησε τρεις κόρες: την Ελένη (μετέπειτα σύζυγο Αριστείδη Γ. Καρατζά), την Αικατερίνη (μετέπειτα σύζυγο Σαράντη Κωνσταντινίδη) και την Αγλαΐα (μετέπειτα σύζυγο Ιάσονα Ράγκου) και ένα γιο (τον Ιωάννη, διπλωμάτη), ο οποίος πέθανε στο Παρίσι το 1886[17].
Το σπίτι στο οποίο κατοίκησε για μεγάλο μέρος της ζωής του διατηρείται ακόμα και σήμερα στου Ψυρή.
Συγγραφικό έργο
ΕπεξεργασίαΟ Ρήγας Παλαμήδης είχε γράψει τα εξής συγγράμματα:
- «Πρόχειρος απάντησις επί των περί εισβολής του Δράμαλη εις την Πελοπόννησον ιστορουμένων εν τω Α' τόμω των λεγομένων απομνημονευμάτων του Ν. Σπηλιάδου» (1853)
- «Ο Ελληνικός Αγών» (1854) και
- «Ποία η εκτέλεσις των εθνικών αποφάσεων» (1856)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 www
.biolex .ios-regensburg .de /BioLexViewview .php?ID=1386. - ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/236836.
- ↑ Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2010.
- ↑ Πνευματική ζωή Αρχειοθετήθηκε 2012-02-05 στο Wayback Machine., Ευαγγελία Γεωργιτσογιάννη 09/11/2003, Εφημερίδα Καθημερινή
- ↑ όπως αναφέρει ο Herzberg στην "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως (μετάφραση Π. Κακουλίδη) τ.2ος
- ↑ «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-19 στο Wayback Machine., Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Α', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, τόμος Γ, σελ. 76 (από απόφαση εν Άστρει ιζ' Απριλίου αωκγ' για αποζημίωση των νησιών Ύδρας, Σπετσών και Ψαρρών)
- ↑ «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-19 στο Wayback Machine., Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Α', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839
- ↑ «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-19 στο Wayback Machine., Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 13 του τόμου 6, Α' Προκαταρκτική Συνεδρίασις 18 Ιανουαρίου 1827 και σελ.66 του τόμου 7
- ↑ «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832», Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Α', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, τόμος Z, σελ. 156 ΚΓ' Συνεδρίασης την 5 Απριλίου 1927
- ↑ «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832», Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Αθήνα, Βασιλικό Τυπογραφείο, 1852, τόμος ΙΑ' (11ος), σελ. 12, Επαρχίαι και ονόματα πληρεξουσίων
- ↑ Δήμος Μαντίνειας, Καψιά Αρχειοθετήθηκε 2021-05-31 στο Wayback Machine. «...Στην απογραφή του 1828, την οποία διενήργησε ο τότε συμβολαιογράφος Τριπόλεως Ρήγας Παλαμήδης, το χωριό Κάψια είχε 45 οικογένειες...»
- ↑ Τρύφων Ε. Ευαγγελίδης (1894). Ιστορία του Όθωνος, Βασιλέως της Ελλάδος (1832-1862). έκδοση 2η, Αθήνα: Αριστείδης Γ. Γαλανός. σελ. 221.
- ↑ Ανδρέας Γ. Δημητρόπουλος (2004). Οι Ελληνικές Κυβερνήσεις 1843-2004 (PDF). Αθήνα. σελ. 5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Αυγούστου 2011.
- ↑ Τρύφων Ε. Ευαγγελίδης (1894). Ιστορία του Όθωνος, Βασιλέως της Ελλάδος (1832-1862). έκδοση 2η, Αθήνα: Αριστείδης Γ. Γαλανός. σελ. 358.
- ↑ Εγκ. Λεξικό Ελευθερουδάκη, 1959 ως Υπ. Εσωτερικών
- ↑ Γορτυνιακά, τ. 1, σελ. 456 Αρχειοθετήθηκε 2017-01-10 στο Wayback Machine..
- ↑ «Μικρή Αρχειακή συλλογή Ρήγα Παλαμήδη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2010.