Βικιπαίδεια

Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου

σύζυγος της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Φίλιππος.

Ο Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου (αγγλ. Philip, Duke of Edinburgh, Μον Ρεπό, Κέρκυρα, 10 Ιουνίου 1921 - Κάστρο του Ουίνδσορ, Μπέρκσιρ, 9 Απριλίου 2021[1]), ήταν πρίγκηπας της Ελλάδας και της Δανίας και ο σύζυγος της Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ήταν το μακροβιότερο αρσενικό μέλος της βρετανικής βασιλικής οικογένειας.[2]

Φίλιππος
Πρίγκηπας της Ελλάδας και της Δανίας
Δούκας του Εδιμβούργου
Επίσημο πορτρέτο, 1992
Περίοδος6 Φεβρουαρίου 1952 –
9 Απριλίου 2021
ΠροκάτοχοςΕλίζαμπεθ Μπόουζ-Λάυον
ΔιάδοχοςΚαμίλλα Πάρκερ Μπόουλς
Γέννηση10 Ιουνίου 1921 (1921-06-10)
Παλάτι Μον Ρεπό, Κέρκυρα, Ελλάδα
Θάνατος9 Απριλίου 2021 (99 ετών)
Κάστρο του Ουίνδσορ, Ουίνδσορ, Αγγλία, Ηνωμένο Βασίλειο
Τόπος ταφήςΠαρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου, Κάστρο του Ουίνδσορ
ΣύζυγοςΕλισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου (1947-2021)
ΕπίγονοιΚάρολος Γ΄
Άννα
Ανδρέας
Εδουάρδος
ΟίκοςΟίκος του Γκλύξμπουργκ (από γέννηση)
Οίκος του Μάουντμπαττεν (από το 1947)
ΠατέραςΑνδρέας της Ελλάδας & Δανίας
ΜητέραΑλίκη του Μπάττενμπεργκ
ΘρησκείαΧριστιανός *Αγγλικανός (1947-2021)
*Ορθόδοξος (1921-1947)
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ως απόγονος του Οίκου του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόντερμπουργκ-Γκλύξμπουργκ, ο Φίλιππος γεννήθηκε όντας μέλος της ελληνικής και της δανικής βασιλικής οικογένειας. Γεννήθηκε στην Ελλάδα, όμως η οικογένειά του εξορίστηκε από τη χώρα όταν εκείνος ήταν ακόμη βρέφος. Έχοντας εκπαιδευτεί στη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, κατετάγη σε ηλικία 18 ετών στο Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό, το 1939. Από τον Ιούλιο του 1939 άρχισε να αλληλογραφεί με τη 13χρονη τότε πριγκίπισσα Ελισάβετ, η οποία ήταν μακρινή ξαδέλφη του, την οποία είχε συναντήσει για πρώτη φορά το 1934. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο Βρετανικό Στόλο Μεσογείου και στο Βρετανικό Στόλο Ειρηνικού.

Μετά τον πόλεμο, ο Φίλιππος πήρε την απαιτούμενη άδεια από το Γεώργιο ΣΤ΄ προκειμένου να παντρευτεί την Ελισάβετ. Πριν από την επίσημη ανακοίνωση του αρραβώνα τους, εγκατέλειψε τους ελληνικούς και δανικούς βασιλικούς του τίτλους και έγινε Βρετανός υπήκοος, υιοθετώντας το επώνυμο Μαουντμπάττεν των παππούδων του από την πλευρά της μητέρας του. Μετά από ένα αρραβώνα πέντε μηνών, παντρεύτηκε την Ελισάβετ, στις 20 Νοεμβρίου 1947. Λίγο πριν από το γάμο, ο Βασιλιάς του χορήγησε τον τίτλο Βασιλική Υψηλότητα και τον έχρισε Δούκα του Εδιμβούργου. Ο Φίλιππος αποστρατεύθηκε όταν η Ελισάβετ έγινε βασίλισσα το 1952, έχοντας προηγουμένως φθάσει μέχρι το βαθμό του αντιπλοιάρχου. Η σύζυγός του τον ονόμασε Πρίγκιπα του Ηνωμένου Βασιλείου το 1957.

Ο Φίλιππος απέκτησε τέσσερα παιδιά με την Ελισάβετ: τον Κάρολο, την Άννα, τον Ανδρέα και τον Εδουάρδο. Είχε συνολικά οκτώ εγγόνια και έντεκα δισέγγονα. Μέσω διατάγματος, το 1960, δόθηκε η δυνατότητα στους απογόνους του Φιλίππου και της Ελισάβετ που δεν έφεραν τίτλους να χρησιμοποιούν το επώνυμο Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ.

Ως μεγάλος υποστηρικτής των αθλημάτων, ο Φίλιππος βοήθησε στο να αναπτυχθεί η ιπποδρομία συνδυασμένης οδήγησης. Είχε υπό την προστασία του πάνω από 800 οργανώσεις και υπηρέτησε ως πρόεδρος του προγράμματος «Βραβείο του Δούκα του Εδιμβούργου» για νέους ηλικίας 14 έως 24 ετών.

Απεβίωσε σε ηλικία 99 ετών το 2021, ο δεύτερος μακροβιότερος σύζυγος μονάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Νεανικά χρόνια

Επεξεργασία
 
Η έπαυλη Μον Ρεπό στην Κέρκυρα (σήμερα Μουσείο Παλαιόπολης), το μέρος όπου γεννήθηκε ο Φίλιππος.

Ο Φίλιππος γεννήθηκε στις 10 Ιουνίου 1921 στην Έπαυλη Μον Ρεπό της Κέρκυρας της Ελλάδας. Ήταν ο μόνος γιος και το πέμπτο παιδί του Ανδρέα της Ελλάδας και της Αλίκης του Μπάττενμπεργκ.[3] Οι τέσσερις μεγαλύτερες αδελφές του Φίλιππου ήταν η Μαργαρίτα, η Θεοδώρα, η Καικιλία και η Σοφία. Βαπτίσθηκε Χριστιανός Ορθόδοξος με αναδόχους την γιαγιά του, Όλγα, Βασίλισσα της Ελλάδας, και τον δήμαρχο της Κέρκυρας, Αλέξανδρο Κοκοτό.[4]

Σύντομα μετά από τη γέννηση του Φιλίππου, ο εκ μητρός παππούς του, Λουδοβίκος του Μπάττενμπεργκ, μετέπειτα γνωστός ως Λούις Μαουντμπάττεν, Μαρκήσιος του Μίλφορντ Χέιβεν, πέθανε στο Λονδίνο. Ο Λουδοβίκος ήταν πολιτογραφημένος ως Βρετανός υπήκοος, ο οποίος είχε αρνηθεί τους γερμανικούς τίτλους του και είχε υιοθετήσει το επώνυμο Μαουντμπάττεν, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Ο Φίλιππος και η μητέρα του μετέβησαν στο Λονδίνο για την κηδεία, όμως ο πατέρας του Ανδρέας δεν παρέστη, βρισκόμενος στο Μικρασιατικό μέτωπο.[5] Ο πόλεμος τερματίστηκε με την ήττα της Ελλάδας και, στις 21 Σεπτεμβρίου 1922, ο θείος του Φιλίππου, Κωνσταντίνος Α΄, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το θρόνο, ενώ ο πατέρας του συνελήφθη από το στρατιωτικό καθεστώς που είχε επιβληθεί στην Αθήνα. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, αποφασίστηκε η εξορία του πρίγκιπα Ανδρέα από την Ελλάδα.[6] Το βρετανικό πολεμικό πλοίο HMS Calypso παρέλαβε την οικογένεια του Ανδρέα, με το Φίλιππο να μεταφέρεται ασφαλώς μέσα από ένα αυτοσχέδιο κρεβατάκι φτιαγμένο από κουτιά φρούτων. Αρχικά η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι σε ένα σπίτι που τους παραχωρήθηκε από την πλούσια θεία του Φιλίππου, Μαρία Βοναπάρτη.[7] Επειδή έφυγε από την Ελλάδα στη βρεφική του ηλικία, δεν απέκτησε καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. Το 1992 είχε δηλώσει ότι μπορούσε να καταλάβει ένα συγκεκριμένο ποσοστό της γλώσσας.[8]

Εκπαίδευση

Επεξεργασία
 
Το σχολείο Γκόρντονστουν της Σκωτίας, όπου φοίτησε ο Φίλιππος.

Ο Φίλιππος εκπαιδεύτηκε αρχικά σε ένα αμερικανικό σχολείο στο Παρίσι που βρισκόταν υπό τη διεύθυνση του Ντόναλντ Μακτζάνετ, ο οποίος περιέγραψε το Φίλιππο ως «τραχύ, άγριο αγόρι, αλλά πάντα εξαιρετικά ευγενικό».[9] Το 1928 εστάλη στο Ηνωμένο Βασίλειο για να ενταχθεί στο Σχολείο Τσιμ, μένοντας μαζί με τη γιαγιά του, Βικτωρία της Έσσης-Ντάρμσταντ, στο Παλάτι του Κένσινγκτον και το θείο του, λόρδο Τζορτζ Μαουντμπάτεν, στο Μπρέυ του Μπέρκσιρ.[10]

Τα επόμενα τρία χρόνια, οι τέσσερις αδελφές του παντρεύτηκαν Γερμανούς ευγενείς και μετακόμισαν στη Γερμανία, η μητέρα του τοποθετήθηκε σε άσυλο, καθώς είχε διαγνωστεί με σχιζοφρένεια, και ο πατέρας του μετακόμισε σε ένα μικρό διαμέρισμα στο Μόντε Κάρλο.[11] Οι επαφές του με τη μητέρα του ήταν ελάχιστες για τα επόμενα χρόνια της παιδικής του ηλικίας.[12] Το 1933 εστάλη στο σχολείο του Κάστρου του Ζάλεμ στη Γερμανία, στο οποίο φοίτησε δωρεάν καθώς ήταν ιδιοκτησία του γαμπρού του Βερθόλδου της Βάδης.[13] Μετά από δύο χρόνια στο Ζάλεμ, ο Φίλιππος μετακόμισε στο σχολείο Γκόρντονστουν της Σκωτίας.[14] Το 1937, η εγκυμονούσα αδελφή του Καικιλία, ο σύζυγός της και τα δύο τους παιδιά σκοτώθηκαν σε αεροπορική τραγωδία, κοντά στην Οστένδη. Ο δεκαεξάχρονος τότε Φίλιππος παρευρέθηκε στην κηδεία τους στο Ντάρμστατ.[15] Το επόμενο έτος απεβίωσε και ο θείος του, Τζορτζ Μαουντμπάτεν, από καρκίνο στο μυελό των οστών.[16]

Στρατιωτική καριέρα

Επεξεργασία

Μετά την αποφοίτησή του από το Γκόρντονστουν, το 1939, ο πρίγκιπας Φίλιππος κατατάχθηκε στο Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό και αποφοίτησε ένα έτος αργότερα από το Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο Μπριτάννια ως ο καλύτερος δόκιμος της σειράς του.[17] Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, συνέχισε να υπηρετεί στις Βρετανικές δυνάμεις, τη στιγμή που δύο από τους γαμπρούς του, ο Χριστόφορος της Έσσης και ο μαρκήσιος Μπερτόλδος της Βάδης, πολεμούσαν στο πλευρό των Δυνάμεων του Άξονα.[18] Ο Φίλιππος πέρασε τέσσερις μήνες στο θωρηκτό HMS Ramillies, το οποίο προστάτευε κομβόι πλοίων του Αυστραλιανού Εκστρατευτικού Σώματος στον Ινδικό Ωκεανό, και υπηρέτησε για μικρότερα διαστήματα στα πλοία HMS Kent και HMS Shropshire. Μετά το ξέσπασμα του Ελληνοϊταλικού Πολέμου στάλθηκε στο θωρηκτό HMS Valiant για την ενίσχυση του Βρετανικού Μεσογειακού Στόλου.[19]

 
Το θωρηκτό HMS Valiant, στο οποίο υπηρέτησε ο Φίλιππος.

Ο Φίλιππος συμμετείχε στη Μάχη της Κρήτης και, κατά τη διάρκεια της Ναυμαχίας του Ταινάρου, βρισκόταν στον έλεγχο των προβολέων του θωρηκτού. Για τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις αυτές τιμήθηκε από το ελληνικό κράτος με τον Ελληνικό Πολεμικό Σταυρό.[17] Σημαντική πράξη του θεωρείται η τροφοδότηση των λεβητών του πλοίου μεταφοράς στρατευμάτων RMS Empress of Russia.[20]

Έπειτα από μια σειρά μαθημάτων στο Πόρτσμουθ, προήχθη στο βαθμό του ανθυποπλοιάρχου, όπου αναδείχθηκε και πάλι ως ο καλύτερος μαθητής στα πέντε τμήματα εξετάσεων της σχολής.[21] Τον Ιούνιο του 1942 τοποθετήθηκε στο αντιτορπιλικό HMS Wallace, το οποίο εκτελούσε συνοδείες σε πλοία που έπλεαν στις ανατολικές ακτές της Βρετανίας, καθώς και στη συμμαχική απόβαση στη Σικελία.[22]

Στις 16 Ιουλίου 1942, όντας σε ηλικία 21 ετών, ονομάστηκε υποπλοίαρχος, ένα βαθμό που έφεραν ελάχιστοι νέοι της ηλικίας του. Κατά τη διάρκεια της εισβολής στη Σικελία, τον Ιούλιο του 1943, όντας δεύτερος σε ιεραρχία στο HMS Wallace, έσωσε το πλοίο του από ένα νυχτερινό βομβαρδισμό, καθώς είχε την ιδέα να τοποθετήσουν μια λέμβο με καπνογόνα στη θάλασσα, η οποία αποσυντόνισε τα βομβαρδιστικά, επιτρέποντας στο αντιτορπιλικό να ξεφύγει.[22] Το 1944 μετακινήθηκε στο νέο αντιτορπιλικό HMS Whelp, όπου υπηρετούσε στο Βρετανικό Στόλο του Ειρηνικού.[23][24] Ήταν παρών στον Κόλπο του Τόκιο, όταν υπεγράφη η ιαπωνική παράδοση, στις 2 Σεπτεμβρίου 1945. Τον Ιανουάριο του 1946 επέστρεψε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ανέλαβε καθήκοντα εκπαιδευτή στη βάση του ναυτικού HMS Royal Arthur, η οποία χρησίμευε ως σχολή υπαξιωματικών.[25]

Γάμος

Επεξεργασία
 
Το έμβλημα του Φιλίππου ως Μαουντμπάττεν (1947-1949).
 
Το έμβλημα του Φιλίππου ως Δούκα του Εδιμβούργου (1949 - 2021).

Το 1939, ο Γεώργιος ΣΤ΄ και η σύζυγός του Ελισάβετ επισκέφθηκαν το Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο Μπριτάννια. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, η Βασίλισσα και ο θείος του Φιλίππου, Λουδοβίκος, ζήτησαν από εκείνον να συνοδεύσει τις δύο κόρες του Βασιλιά, την Ελισάβετ και την Μαργαρίτα, οι οποίες ήταν μακρινές ξαδέλφες του.[26] Η Ελισάβετ, δεκατριών ετών τότε, ερωτεύθηκε τον Φίλιππο και ξεκίνησε να αλληλογραφεί μαζί του.[27] Τελικά, το καλοκαίρι του 1946, ο Φίλιππος ζήτησε και πήρε την άδεια από το Γεώργιο προκειμένου να παντρευτεί την κόρη του. Ο Βασιλιάς ενέκρινε το αίτημα υπό τον όρο ότι οποιαδήποτε επίσημη δέσμευση έπρεπε να καθυστερήσει μέχρι τα εικοστά γενέθλια της Ελισάβετ. [28] Τον Μάρτιο του 1947, ο Φίλιππος εγκατέλειψε τους ελληνικούς και δανικούς βασιλικούς του τίτλους και υιοθέτησε το επώνυμο της οικογένειας της μητέρας του, Μαουντμπάττεν, ενώ απέκτησε τη βρετανική υπηκοότητα.[fn 1]

Ο αρραβώνας τους ανακοινώθηκε επίσημα στις 10 Ιουλίου 1947.[29] Αν και ο Φίλιππος θεωρούταν πάντοτε Αγγλικανός και συμμετείχε στις αγγλικανικές λειτουργίες, ο Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπερυ, Τζέφρυ Φίσερ, ήθελε να τοποθετήσει επίσημα τον Φίλιππο στην Εκκλησία της Αγγλίας, κάτι που το πέτυχε τον Οκτώβριο του 1947.[30][31][32] Μία ημέρα πριν από το γάμο ο βασιλιάς Γεώργιος έδωσε στον Φίλιππο τον τίτλο προσφώνησης Βασιλική Υψηλότητα και την ημέρα του γάμου, στις 20 Νοεμβρίου 1947, τον ονόμασε Δούκα του Εδιμβούργου, Κόμη του Μέριονεθ και Βαρώνο Γκρίνουιτς.[33]

Ο Φίλιππος και η Ελισάβετ παντρεύτηκαν στο Αββαείο του Ουέστμινστερ, με την τελετή να μεταδίδεται τηλεοπτικά από το BBC σε πάνω από 200 εκατομμύρια ανθρώπους.[34] Στο γάμο δεν προσκλήθηκαν συγγενείς του Φιλίππου από τη Γερμανία, όπως οι τρεις εν ζωή αδελφές του, καθώς ήταν ακόμη νωπές οι μνήμες από τον πόλεμο. Μετά το γάμο, το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στην Οικία Κλάρενς.

Μετά το μήνα του μέλιτος, ο Φίλιππος επέστρεψε στο ναυτικό, υπηρετώντας αρχικά σε θέση γραφείου στο Ναυαρχείο και αργότερα ως εκπαιδευτής του Βασιλικού Ναυτικού Κολεγίου του Γκρίνουιτς.[17] Από το 1949 βρισκόταν στη Μάλτα, όπου διέμενε στη Βίλα Γκουαρνταμαντζιά, καθώς στο νησί βρισκόταν το θωρηκτό HMS Chequers, στο οποίο είχε τοποθετηθεί να υπηρετήσει.[35] Στις 16 Ιουλίου 1950 πήρε το βαθμό του Πλωτάρχη και ανέλαβε τη διοίκηση του HMS Magpie.[36][37] Δύο έτη αργότερα προήχθη στο βαθμό του αντιπλοιάρχου, αν και η ενεργή υπηρεσία του στο βασιλικό ναυτικό τερματίστηκε τον Ιούλιο του 1951.[17][38][39]

Με την υγεία του βασιλιά Γεωργίου να επιδεινώνεται, η Ελισάβετ και ο Φίλιππος διορίστηκαν στο Ανακτοβούλιο, στις 4 Νοεμβρίου 1951. Στα τέλη του Ιανουαρίου του 1952, το ζευγάρι ξεκίνησε μια περιοδεία στις χώρες της Κοινοπολιτείας. Ωστόσο, στις 6 Φεβρουαρίου 1952, όταν βρίσκονταν στην Κένυα, ο πατέρας της Ελισάβετ απεβίωσε και εκείνη έγινε βασίλισσα. Ο Φίλιππος ήταν μάλιστα εκείνος που της μετέδωσε την είδηση του θανάτου του Βασιλιά.[40]

Σύζυγος της Βασίλισσας

Επεξεργασία
 
Επίσημη φωτογραφία από την ενθρόνιση της βασίλισσας Ελισάβετ τον Ιούνιο του 1953.

Ονομασία της δυναστείας

Επεξεργασία

Με την άνοδο της Ελισάβετ στο θρόνο τέθηκε το ερώτημα της ονομασίας της βασιλικής δυναστείας. Ο θείος του Φιλίππου, Λούις Μαουντμπάττεν, υποστήριξε ότι έπρεπε να δοθεί το όνομα «Οίκος των Μαουντμπάττεν», κάτι στο οποίο εναντιώθηκε αμέσως ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ, υποστηρίζοντας ότι η δυναστεία έπρεπε να διατηρήσει το όνομα «Οίκος του Ουίνδσορ». Η ισχυρή αντιπάθεια του Τσώρτσιλ προς τον Μαουντμπάττεν, τον οποίο θεωρούσε επικίνδυνο και υπαίτιο για την απώλεια της Ινδίας, θεωρείται ότι συνέβαλε σε αυτή του την άποψη.[41]

Στις 8 Φεβρουαρίου 1960, αρκετά έτη μετά από το θάνατο της βασίλισσας Μαρίας και την παραίτηση του Τσώρτσιλ, η Βασίλισσα εξέδωσε διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο οι απόγονοι του ζεύγους που δεν έφεραν τον τίτλο «Βασιλική Υψηλότητα» και ούτε έφεραν πριγκιπική ιδιότητα, είχαν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν το επώνυμο «Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ».[42] Η απόφαση για το διάταγμα αυτό ήρθε έπειτα από τις συμβουλές του συνταγματολόγου Έντουαρντ Ίουι, αλλά χωρίς να βρίσκει σύμφωνο τον πρωθυπουργό Χάρολντ Μακμίλαν.[43]

Μετά την άνοδό της στο θρόνο, η Βασίλισσα ανακοίνωσε, επίσης, ότι ο Δούκας του Εδιμβούργου, Φίλιππος, θα είχε θέση και προτεραιότητα έναντι άλλων δίπλα της για όλες τις περιπτώσεις, εκτός εάν προβλεπόταν διαφορετικά από νόμο του κοινοβουλίου. Αυτό σήμαινε ότι ο Φίλιππος θα υπερίσχυε τις περισσότερες φορές έναντι του γιου του, πρίγκιπα Καρόλου, ο οποίος ήταν διάδοχος του θρόνου.[44]

Καθήκοντα και ορόσημα

Επεξεργασία

Ως σύζυγος της Βασίλισσας, ο Φίλιππος υποστήριξε τη σύζυγό του στα νέα της καθήκοντα και τη συνόδευσε σε τελετές, όπως στο κοινοβούλιο, σε δείπνα και ταξίδια στο εξωτερικό. Ως πρόεδρος της επιτροπής στέψης, ήταν το πρώτο μέλος της βασιλικής οικογένειας που πέταξε με ελικόπτερο για να επισκεφθεί τα στρατεύματα που επρόκειτο να λάβουν μέρος στην τελετή ενθρόνισης.[45]

 
Ο Φίλιππος σε επίσκεψή του στο Μπρίσμπεϊν το 1954.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η νύφη του, Μαργαρίτα, σχεδίαζε να παντρευτεί ένα διαζευγμένο και μεγαλύτερο από εκείνη άντρα, τον Πήτερ Τάουνσεντ, και ο τύπος κατηγόρησε τον Φίλιππο ως εχθρό του δεσμού αυτού. Εκείνος αρνήθηκε την ανάμιξή του, ενώ το ζευγάρι τελικώς χώρισε.[46]

Το 1956 καθιέρωσε, μαζί με τον Κουρτ Χαν, το «Βραβείο του Δούκα του Εδιμβούργου», προκειμένου να δώσει στους νέους το αίσθημα της ευθύνης για τον εαυτό τους και τις κοινότητές τους. Την ίδια χρονιά ίδρυσε το Συνέδριο Μελέτης της Κοινοπολιτείας σχετικά με τις ανθρώπινες πτυχές των βιομηχανικών ζητημάτων. Τα έτη 1956-1957, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο με το πλοίο HMY Britannia και κήρυξε την έναρξη των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μελβούρνης, ενώ επισκέφθηκε και την Ανταρκτική.[47][48]

Εκείνη την περίοδο δημοσιεύματα στον τύπο ισχυρίστηκαν ότι η Βασίλισσα και ο Δούκας απομακρύνονταν ο ένας από τον άλλο, κάτι που εξόργισε το Δούκα και λύπησε τη Βασίλισσα, με αποτέλεσμα να εκδοθεί μια έντονα διατυπωμένη διάψευση.[49] Σε αντίθεση με τις φήμες κατά πέρασμα των χρόνων, η Βασίλισσα και ο Δούκας φαίνεται να διατηρούν μια ισχυρή σχέση καθ΄ όλη τη διάρκεια του γάμου τους, παρά τις προκλήσεις της βασιλείας της Ελισάβετ.[50][51] Η Βασίλισσα είχε αναφερθεί στον πρίγκιπα Φίλιππο με αφορμή το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο το 2012 ως η «σταθερή δύναμή της και ο οδηγός» της.[52]

Στις 22 Φεβρουαρίου 1957, η Ελισάβετ χορήγησε στο σύζυγό της τον τίτλο του πρίγκιπα του Ηνωμένου Βασιλείου, μέσω βασιλικού διατάγματος. Έτσι, από την ίδια ημερομηνία έγινε γνωστός ως «Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα ο Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου».[53] Ο Φίλιππος διορίστηκε στο Ανακτοβούλιο του Καναδά, στις 14 Οκτωβρίου 1957, λαμβάνοντας τον προβλεπόμενο όρκο αφοσίωσης ενώπιον της Βασίλισσας στην καναδική κατοικία της, το Ρίντο Χολ.[54]

Το 1969, βρισκόμενος στον Καναδά, ο Φίλιππος μίλησε σχετικά με τις απόψεις του για τη δημοκρατία:

"Είναι ένα τελείως λανθασμένη αντίληψη να φανταστεί κανείς ότι η μοναρχία υφίσταται προς το συμφέρον του μονάρχη. Αυτό δεν ισχύει. Υπάρχει προς το συμφέρον του λαού. Εάν σε οποιαδήποτε στιγμή οποιοδήποτε έθνος αποφασίσει ότι το σύστημα αυτό δεν είναι αποδεκτό, τότε είναι στο χέρι τους να το αλλάξουν."[55]

 
Ο Φίλιππος το 1982.

Ο Φίλιππος ήταν προστάτης σε περίπου 800 οργανώσεις, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αυτές που αφορούν το περιβάλλον, τη βιομηχανία, τον αθλητισμό και την εκπαίδευση. Τα έτη 1961 ως 1982 υπηρέτησε ως επικεφαλής του βρετανικού τμήματος του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση, ενώ την περίοδο 1981 ως 1996 ήταν ο διεθνής πρόεδρος της οργάνωσης. Αποτέλεσε προστάτης του think tank Ίδρυμα Εργασίας και είχε υπάρξει πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ιππασίας την περίοδο 1964-1986, πρύτανης των πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ, Εδιμβούργου, Σάλφορντ και Ουαλίας.[56]

Στις αρχές του 1981, ο Φίλιππος έγραψε μια επιστολή στον πρωτότοκο γιο του, Κάρολο, συμβουλεύοντάς τον είτε να προχωρήσει σε γάμο με τη λαίδη Νταϊάνα Σπένσερ είτε να διακόψει τη σχέση που είχε μαζί της.[57] Ο Κάρολος αισθάνθηκε πιεσμένος από τον πατέρα του προκειμένου να λάβει μια απόφαση, κάτι που τελικώς έκανε, προτείνοντας την Νταϊάνα σε γάμο τον Φεβρουάριο.[58] Ο γάμος τους πραγματοποιήθηκε έξι μήνες αργότερα.

 
Φωτογραφία από τον Άλλαν Ουόρρεν (1992).

Το 1992, ο γάμος του Πρίγκιπα και της Πριγκίπισσας της Ουαλίας είχε βρεθεί σε αδιέξοδο. Η Βασίλισσα και ο Φίλιππος παρέθεσαν μια συνάντηση ανάμεσα στον Κάρολο και την Νταϊάνα, προσπαθώντας να πετύχουν ένα συμβιβασμό, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.[59] Ο Φίλιππος έγραψε μια επιστολή στην Νταϊάνα, εκφράζοντας την απογοήτευσή του τόσο για το γιο του όσο και για την ίδια, ζητώντας της να εξετάσει τη συμπεριφορά της και του συζύγου της.[60] Η Νταϊάνα εκτίμησε την πρόθεση του Φιλίππου προκειμένου να μην υπάρξει διαζύγιο, κάτι που ωστόσο ήταν αναπόφευκτο.[61]

Ένα χρόνο μετά το διαζύγιο του Καρόλου και της Νταϊάνα, η τελευταία σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι, στις 31 Αυγούστου 1997. Την εποχή εκείνη, ο Δούκας ήταν σε διακοπές στο Κάστρο Μπαλμόραλ με μέλη της βασιλικής οικογένειας. Οι δύο γιοι της Νταϊάνα, Ουίλλιαμ και Χάρρυ, ήθελαν να μεταβούν στην εκκλησία κι έτσι οι παππούδες τους τους πήγαν εκείνο το πρωί.[62] Για πέντε ημέρες, η Βασίλισσα και ο Δούκας προστάτευσαν τα εγγόνια τους από το έντονο ενδιαφέρον του τύπου, κρατώντας τα στο Μπαλμόραλ, όπου μπόρεσαν να θρηνήσουν ιδιωτικά το χαμό της μητέρας τους.[62] Την ημέρα της κηδείας, ο Φίλιππος, ο Ουίλλιαμ, ο Χάρρυ, ο Κάρολος και ο αδελφός της Νταϊάνα, Τσαρλς Σπένσερ, περπάτησαν πίσω από τη πομπή που τη μετέφερε στους δρόμους του Λονδίνου.[63] Κατά τα επόμενα χρόνια, ο Μοχάμεντ Φαγιέντ, του οποίου ο γιος Ντόντι Φαγιέντ σκοτώθηκε επίσης στο δυστύχημα, ισχυρίστηκε ότι ο πρίγκιπας Φίλιππος διέταξε το θάνατο της Νταϊάνα και ότι το ατύχημα ήταν στημένο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις δικαστικές αρχές, αποφάνθηκε το 2008 ότι δεν υπήρχε απόδειξη μιας τέτοιας συνωμοσίας.[64]

Ο Φίλιππος λάμβανε από το κοινοβούλιο το ποσό των £359.000 ετησίως, από το 1990, ως αποζημίωση για την κάλυψη των δημοσίων καθηκόντων των.[65][66] Οποιοδήποτε ποσό της αποζημίωσης δεν χρησιμοποιούνταν για επίσημο σκοπό και φορολογούνταν. [67] Η προσωπική περιουσία του Φιλίππου εκτιμούνταν στα £28 εκατομμύρια το 2001.[68]

 
Η Βασίλισσα και ο δούκας του Εδιμβούργου στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ τον Ιούνιο του 2012.

Κατά τη διάρκεια του Χρυσού Ιωβηλαίου της Ελισάβετ, το 2002, ο Δούκας είχε επαινεθεί από τον Πρόεδρο της Βουλής των Κοινοτήτων για το ρόλο στην υποστήριξη της Βασίλισσας, κατά τη διάρκεια της βασιλείας της. Αποτελεί το μεγαλύτερο σε ηλικία μέλος της Βρετανικής Βασιλικής Οικογένειας. Ο χρόνος του ως σύζυγος της Βασίλισσας ήταν μεγαλύτερος από κάθε άλλο πρώην σύζυγο μονάρχη στη βρετανική ιστορία.[69] Ωστόσο, η βασιλομήτωρ Ελισάβετ (η πεθερά του), που πέθανε σε ηλικία 101 ετών, είχε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Τον Ιούνιο του 2011, σε μια συνέντευξη για τα 90α γενέθλιά του, είπε ότι επρόκειτο να επιβραδύνει και να μειώσει τα καθήκοντά του, αναφέροντας ότι είχε κάνει το «κομμάτι» του.[70] Για τα γενέθλιά του η Βασίλισσα του χάρισε τον τίτλο του Λόρδου Αρχιναυάρχου.[71]

Τον Μάιο του 2017 ανακοινώθηκε από το Μπάκιγχαμ πως ο 95χρονος πρίγκιπας Φίλιππος από το ερχόμενο φθινόπωρο δεν θα ασκεί τα βασιλικά του καθήκοντα και υποχρεώσεις. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους πραγματοποίησε την τελευταία του επίσημη εμφάνιση συμπληρώνοντας συνολικά 22.219 ατομικές δημόσιες εμφανίσεις από το 1952 που ανήλθε στον θρόνο η Βασίλισσα. [72]

Προβλήματα υγείας

Επεξεργασία

Ο πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, νοσηλεύτηκε αρκετές φορές σε νοσοκομείο κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

Τον Απρίλιο του 2008, εισήχθη στο Νοσοκομείο Βασιλιάς Εδουάρδος Ζ´ για τη θεραπεία λοίμωξης των πνευμόνων με γρήγορη ανάρρωση[73][74]. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, η εφημερίδα Evening Standard ανέφερε ότι ο Δούκας έπασχε από καρκίνο του προστάτη, έπειτα όμως από παρέμβαση των ανακτόρων, η εφημερίδα αναγκάστηκε να χαρακτηρίσει την είδηση ως εσφαλμένη[75][76].

Κατά την παραμονή του στην Οικία Σάντριγχαμ του Νόρφοκ, στις 23 Δεκεμβρίου 2011, ο Δούκας ένιωσε πόνους στο στήθος και μεταφέρθηκε στην καρδιοθωρακική μονάδα του Νοσοκομείου Πάπγουορθ του Καίμπριτζσιρ, όπου υποβλήθηκε σε επιτυχή στεφανιαία αγγειοπλαστική και ενσωμάτωση στεφανιαίας ενδοπρόθεσης[77]. Στις 4 Ιουνίου 2012, κατά τη διάρκεια των εορτασμών για το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο της Ελισάβετ, εισήχθη στο Νοσοκομείο «Βασιλιάς Εδουάρδος Ζ΄» με ουρολοίμωξη[78][79][80]. Τον Αύγουστο παρουσίασε υποτροπή της λοίμωξης και εισήχθη στο Βασιλικό Θεραπευτήριο του Αμπερντήν για πέντε ημέρες[81]. Τον Ιούνιο του 2013 εισήχθη στην Κλινική του Λονδίνου για μια διερευνητική χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα, περνώντας 11 ημέρες στο νοσοκομείο[82]. Τον Απρίλιο του 2018 πραγματοποιήθηκε επέμβαση αντικατάστασης του ισχίου του.[83][84]

Στις 16 Φεβρουαρίου 2021, ο Δούκας εισήχθη προληπτικά στο νοσοκομείο «Βασιλιάς Εδουάρδος Ζ΄» λόγω αδιαθεσίας. Την 1η Μαρτίου 2021 μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο «Saint Bart's» και στις 3 Μαρτίου εγχειρίστηκε με επιτυχία στην καρδιά[85]. Στις 5 Μαρτίου μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο «Βασιλιάς Εδουάρδος Ζ΄», από το οποίο έλαβε εξιτήριο στις 16 Μαρτίου, οπότε και επέστρεψε στο Κάστρο του Ουίνδσορ.[86][87]

Θάνατος και κηδεία

Επεξεργασία

Ο πρίγκιπας Φίλιππος έγινε ο μακροβιότερος βασιλικός σύζυγος στη βρετανική ιστορία[88], καθώς πέθανε στο Κάστρο του Ουίνδσορ σε ηλικία 99 ετών το πρωί της 9ης Απριλίου 2021[88], δύο μήνες πριν τα 100ά του γενέθλια[89][90][91]. Η είδηση μεταδόθηκε μέσω ανακοίνωσής των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ, η οποία ανέφερε:

 
Η ανακοίνωση του θανάτου του Πρίγκηπα όπως δημοσιεύτηκε έξω από το Παλάτι του Μπάκιγχαμ.

«Με μεγάλη της λύπη, η Μεγαλειότητά της η Βασίλισσα, ανακοινώνει τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου, του Δούκα του Εδιμβούργου, Φιλίππου»[92].

Η νύφη του Δούκα, Σοφία, Κόμισσα του Ουέσσεξ, σχολίασε ότι ο θάνατός ήταν «... τόσο ευγενής. Ήταν σαν κάποιος να τον πήρε από το χέρι και να έφυγε»[90].

Ο θάνατος του Δούκα έθεσε σε εφαρμογή τη λεγόμενη «Επιχείρηση Γέφυρα Φορθ», ένα σχέδιο που περιέχει λεπτομερώς διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης πληροφοριών, του εθνικού πένθους και την κηδεία του. Η κηδεία του έλαβε χώρα στις 17 Απριλίου 2021, στο Κάστρο του Ουίνδσορ[93]. Ο ίδιος ζήτησε να μη γίνει «φασαρία» στην κηδεία του. Έτσι, δεν πραγματοποιήθηκε λαϊκό προσκύνημα, και η τελετή έγινε στο Παρεκκλήσιo του Αγίου Γεωργίου στο Κάστρο του Ουίνδσορ, αντί για το Αββαείο του Ουέστμινστερ. Λόγω της πανδημίας COVID-19, η Βρετανία είχε υιοθετήσει μέτρα για τον περιορισμό της διασποράς του ιού SARS-CoV-2, μεταξύ των οποίων και η δυνατότητα παρουσίας μέχρι 30 ατόμων στις κηδείες (το όριο αυτό δεν περιλάμβανε τα άτομα που συμμετείχαν στην διεξαγωγή της κηδείας, όπως οι κληρικοί και οι στρατιωτικοί[94]). Έτσι, παραβρέθηκαν μόνο 30 άτομα φορώντας μάσκα και τηρώντας αποστάσεις ασφαλείας[95], ενώ προβλέφθηκε και απομόνωση για μέλη της οικογένειάς του που ταξίδευσαν από το εξωτερικό. Το κάθε ζευγάρι τήρησε απόσταση τουλάχιστον δύο μέτρων από το άλλο, τα νοικοκυριά χωρίστηκαν κατά δύο μέτρα. Όλοι οι συμμετέχοντες φορούσαν μάσκες και δεν επετράπη να ψάλουν[96]. Η βασίλισσα Ελισάβετ αναγκάστηκε να καθίσει μόνη της στην κηδεία του επί 73 χρόνια συζύγου της[97][98].

Συμμετέχοντες στην κηδεία

Επεξεργασία
Συμμετέχων Σχέση με τον πρίγκιπα Φίλιππο
Η Βασίλισσα[99] Η σύζυγος
Ο Πρίγκιπας της Ουαλίας και η Δούκισσα της Κορνουάλης[99] Γιος και η σύζυγός του
Ο Δούκας και η Δούκισσα του Κέιμπριτζ[99] Εγγονός και η σύζυγός του
Ο Δούκας του Σάσσεξ[99] Εγγονός
Η Βασιλική Πριγκίπισσα και ο αντιναύαρχος Τίμοθυ Λώρενς[99] Κόρη και ο σύζυγός της
Ο Πήτερ Φίλιπς[99] Εγγονός
Η Ζάρα και ο Μάικλ Τίνταλ[99] Εγγονή και ο σύζυγός της
Ο Δούκας της Υόρκης[99] Γιος
Η Πριγκίπισσα Βεατρίκη και ο Εντοάρντο Μαπέλι Μότζι[99] Εγγονή και ο σύζυγός της
Η Πριγκίπισσα Ευγενία και ο Τζακ Μπρούκσμπανκ[99] Εγγονή και ο σύζυγός της
Ο Κόμης και η Κόμισσα του Ουέσσεξ[99] Γιος και η σύζυγός του
Η Λαίδη Λουίζα Μαουντμπάτεν-Ουίνδσορ[99] Εγγονή
Ο Ιάκωβος, Υποκόμης του Σέβερν[99] Εγγονός
Ο Ριχάρδος, Δούκας του Γκλόστερ[99] Εξάδελφος της Ελισάβετ
Ο Εδουάρδος, Δούκας του Κεντ[99] Εξάδελφος της Ελισάβετ
Αλεξάνδρα του Κεντ, Η Αξιότιμη Κα. Ότζιλβυ[99] Εξαδέλφη της Ελισάβετ
Ο Ντέηβιντ Άρμστρονγκ-Τζόουνς, Κόμης του Σνόουντον[99] Ανιψιός της Ελισάβετ
Η Λαίδη Σάρα και ο Ντάνιελ Τσάτο[99] Ανιψιά της Ελισάβετ και ο σύζυγός της
Ο Φίλιππος του Χοενλόε-Λάνγκενμπουργκ[99] Ανιψιός
Ο Βερνάρδος, Τιτουλάριος Πρίγκιπας της Βάδης[99] Ανιψιός
Ο Δονάτος, Λανδγράβος της Έσσης[99] Ανιψιός
Η Πενέλοπι Νάτσμπουλ, Κόμισσα Μαουντμπάτεν της Βιρμανίας[99] Η σύζυγος του εξαδέλφου του

Αντιδράσεις

Επεξεργασία

Εκπρόσωποι εθνών και οργανώσεων από όλο τον κόσμο έστειλαν συλλυπητήρια μηνύματα στη Βασίλισσα, στους Βρετανούς και τους πολίτες της Κοινοπολιτείας. Λουλούδια και μηνύματα συλλυπητηρίων αφέθηκαν από πολίτες έξω από το Ανάκτορο του Μπάκιγχαμ και στο Κάστρο του Ουίνδσορ, με τα μέλη της βασιλικής οικογένειας να αποτίουν φόρο τιμής στον Δούκα τις ημέρες μετά το θάνατό του.

Βασιλική οικογένεια
Επεξεργασία

Σε ιδιωτική συνομιλία, η Βασίλισσα ανέφερε ότι ο θάνατος του συζύγου της «άφησε ένα τεράστιο κενό στη ζωή της»[100]. Θέλοντας να αποτίμει φόρο τιμής για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του εκλιπόντας συζύγου της πρίγκιπα Φίλιππου, φύτεψε ένα ιδιαίτερο λουλούδι αφιερωμένο στον Δούκα του Εδιμβούργου στο οποίο έδωσε το όνομα του. Είναι ένα ροζ αιωνόβιο λουλούδι τριανταφυλλιά και με τη βοήθεια του κηπουρού το φύτεψε σε τέτοιο σημείο στους κήπους του Κάστρου Ουίνδσορ ώστε να μπορούσε να το βλέπει από τα ιδιαίτερα διαμερίσματα της όταν ξεκουραζόταν.

Τα παιδιά του Δούκα του Εδιμβούργου απέτιναν φόρο τιμής σε συνεντεύξεις που καταγράφηκαν για μετάδοση μετά το θάνατό του[101][102][103]. Η πριγκίπισσα Άννα δήλωσε ότι «χωρίς αυτόν, η ζωή θα είναι εντελώς διαφορετική»[102]. Ο πρίγκιπας Κάρολος έκανε επίσης μια σύντομη δήλωση από το Μέγαρο Χάιγκροουβ, χαρακτηρίζοντας τον πατέρα του ως μια «πολύ αγαπητή και εκτιμημένη μορφή» που «έδωσε την πιο αξιοθαύμαστη, αφοσιωμένη υπηρεσία στη Βασίλισσα, στην οικογένειά μου και στη χώρα, αλλά και σε ολόκληρη την Κοινοπολιτεία»[104]. Ο εγγονός του Χάρρυ και η σύζυγός του Μέγκαν ανέφεραν δημόσια ότι θα ο Δούκας θα τους λείψει βαθιά[105].

Με την ανακοίνωση του θανάτου του Δούκα, ο ιστότοπος της Βασιλικής Οικογένειας αφαίρεσε προσωρινά όλο το περιεχόμενό του και το αντικατέστησε με ένα μαύρο φόντο, εμφανίζοντας μια ανακοίνωση από το παλάτι[106]. Αργότερα έγινε διαθέσιμο ένα διαδικτυακό βιβλίο συλλυπητηρίων για το κοινό, δεδομένου ότι οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί λόγω του covid-19 εμπόδιζαν την δημιουργία ενός φυσικού βιβλίου συλλυπητηρίων[107][108]. Σύμφωνα με τις επιθυμίες της Βασίλισσας, η βασιλική οικογένεια τήρησε δύο εβδομάδες πένθους με έναρξη στις 9 Απριλίου[109]. Στις 21 Απριλίου, ημέρα των γενεθλίων της Βασίλισσας, που συνέπεσαν εντός της περιόδου του πένθους, δεν πραγματοποιήθηκαν οι παραδοσιακοί κανονιοβολισμοί στο Χάυντ Παρκ και τον Πύργο του Λονδίνου[110].

 
Μέλη της Βουλής των Λόρδων τηρούν ενός λεπτού σιγή εις μνήμην του Δούκα (12 Απριλίου 2021).

Ηνωμένο Βασίλειο

Επεξεργασία

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον, μιλώντας έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ Νο. 10, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του και δήλωσε ότι ο Δούκας «βοήθησε να οδηγηθεί η Βασιλική Οικογένεια και η μοναρχία, έτσι ώστε να παραμείνει ένας θεσμός αναμφισβήτητα ζωτικής σημασίας για την ισορροπία και την ευτυχία της εθνικής μας ζωής»[111][112][113], και ότι διαμόρφωσε και ενέπνευσε τις ζωές αναρίθμητων νέων ανθρώπων. Την ημέρα πριν από την κηδεία του Δούκα, επισκέφτηκε τον κήπο στο Ντάρτμουθ, όπου ο Δούκας πρωτογνώρισε τη Βασίλισσα το 1939, στέλνοντας τις σκέψεις του προς εκείνη[114][115].

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Κιρ Στάρμερ, οι τρεις πρωθυπουργοί των συστατικών χωρών του Ηνωμένου Βασιλείου (Σκωτίας, Ουαλίας, Βόρειας Ιρλανδίας), και όλοι οι εν ζωή πρώην Βρετανοί πρωθυπουργοί εξέφρασαν παρόμοια συναισθήματα, όπως και οι θρησκευτικοί ηγέτες του έθνους[116][117][118][116][119][120][121][116][122][123]. Η Βουλή των Κοινοτήτων ξεκίνησε τις εργασίες της μια ημέρα νωρίτερα μετά από τις διακοπές Πάσχα, στις 12 Απριλίου, για να επιτρέψει στους βουλευτές αποτίνουν φόρο τιμής στον πρίγκιπα Φίλιππο[124].

Οικογένεια

Επεξεργασία

Με την Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου[125] [126]) απέκτησαν τέσσερα παιδιά:

  • Κάρολος Γ (γενν. 1948), Βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου.
  • Άννα (γενν. 1950), Βασιλική Πριγκίπισσα.
  • Ανδρέας (γενν. 1960), Δούκας της Υόρκης.
  • Εδουάρδος (γενν. 1964), Κόμης του Ουέσσεξ, Δούκας του Εδιμβούργου.

Πρόγονοι

Επεξεργασία

Τίτλοι και προσφωνήσεις

Επεξεργασία
Προσφωνήσεις του
πρίγκιπα Φιλίππου
 
Προσφώνηση αναφοράςΗ Αυτού Βασιλική Υψηλότητα
Προφορική προσφώνησηΥψηλότατε
Εναλλακτική προσφώνησηΔ/Δ
  • 10 Ιουνίου 1921 - 28 Φεβρουαρίου 1947: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Πρίγκιπας Φίλιππος της Ελλάδας και της Δανίας
  • 28 Φεβρουαρίου 1947 - 19 Νοεμβρίου 1947: Ο Υπολοχαγός Φίλιπ Μαουντμπάττεν
  • 19 Νοεμβρίου 1947 - 20 Νοεμβρίου 1947: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Σερ Φίλιπ Μαουντμπάττεν
  • 20 Νοέμβρη 1947 - 22 Φεβρουαρίου 1957: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα ο Δούκας του Εδιμβούργου
  • 22 Φεβρουαρίου 1957 - 9 Απριλίου 2021: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου

Πλήρεις προσφωνήσεις και τίτλοι του Πρίγκιπα: Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, κόμης του Μέριονεθ, Βαρώνος του Γκρίνουιτς, Βασιλικός Ιππότης του ευγενέστερου Τάγματος της Περικνημίδας, Επιπλέον Ιππότης του αρχαιότερου και ευγενέστερου Τάγματος της Ακάνθου, Μέλος του Τάγματος της Αξίας, Μεγάλος Μαγίστρος και πρώτος και βασικός Ιππότης Μεγαλόσταυρος του πλέον εξαιρετικού Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, Ιππότης του Τάγματος της Αυστραλίας, πρόσθετο μέλος του Τάγματος της Νέας Ζηλανδίας, επιπλέον σύντροφος του Υπηρεσιακού Τάγματος της Βασίλισσας, Βασιλικός Αρχηγός του Τάγματος του Λόγκοχου, Έκτακτος Υπασπιστής του Τάγματος του Καναδά, Έκτακτος Ταξιάρχης του Τάγματος της Στρατιωτικής Αξίας, Τιμόμενος των Καναδικών Δυνάμεων, Λόρδος του πιο αξιότιμου Μυημένου Συμβουλίου της Αυτής Μεγαλειότητος, Μυημένος Σύμβουλος του Μυημένου Συμβουλίου της Βασίλισσας για τον Καναδά, προσωπικός βοηθός της Αυτής Μεγαλειότητας, Λόρδος Ανώτατος Ναύαρχος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οικόσημο του Δούκα του Εδιμβούργου

Επεξεργασία

Το Οικόσημο του Δούκα του Εδιμβούργου υιοθετήθηκε το 1947 και περιλαμβάνει: το οικόσημο της Δανίας (πάνω αριστερά), το οικόσημο της Ελλάδας (πάνω δεξια), το οικόσημο της οικογενείας των Μαουντμπάττεν (κάτω αριστερά) και το οικόσημο της πόλης του Εδιμβούργου (κάτω δεξιά).


Μετά τον θάνατο του πρίγκιπα Φιλίππου ο τίτλος του Δούκα του Εδιμβούργου πέρασε στον πρωτότοκο γιο του, Κάρολο (τότε ακόμη Πρίγκιπα της Ουαλίας), και όταν πια ο Κάρολος έγινε Βασιλιάς ο τίτλος συγχωνεύτηκε στο Στέμμα. [127] Στις 10 Μαρτίου του 2023, ο Βασιλιάς έχρισε Δούκα του Εδιμβούργου τον αδελφό του Εδουάρδο, τον νεότερο γιο του πρίγκιπα Φιλίππου.[128]

  •  
    Ο θυρεός.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Το 1957, αποφάνθηκε από τη Βουλή των Λόρδων, ότι όλοι οι απόγονοι της Σοφίας του Αννοβέρου, συμπεριλαμβανομένου του Φιλίππου, κατείχαν την βρετανική υπηκοότητα, μέσω της Πράξης Πολιτογράφησης της Σοφίας το 1705.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Canadian Heritage Αρχειοθετήθηκε 2012-03-17 στο Wayback Machine.; Daily Telegraph; Sky News Αρχειοθετήθηκε 2015-09-29 στο Wayback Machine.; Website of the Royal Family, ανακτήθηκαν στις 10 Ιουνίου 2011
  2. ↑ http://www.ibtimes.co.uk/happy-birthday-prince-philip-facts-about-oldest-man-british-royal-family-history-1451946
  3. ↑ Brandreth, σελ. 56
  4. ↑ «Yvonne's Royalty Home Page – Royal Christenings». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2016. 
  5. ↑ Brandreth, σελ. 58–59
  6. ↑ «News in Brief: Prince Andrew's Departure», The Times: 12, 5 Δεκεμβρίου 1922 
  7. ↑ Alexandra, σελ. 35–37; Heald, σελ. 31; Vickers, σελ. 176–178
  8. ↑ Rocco, Fiammetta (13 Δεκεμβρίου 1992). «A strange life: Profile of Prince Philip». The Independent (Λονδίνο). http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/a-strange-life-profile-of-prince-philip-1563268.html. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2010. 
  9. ↑ Alexandra, σελ. 42; Heald, σελ. 34.
  10. ↑ Heald, σελ. 35–39
  11. ↑ Brandreth, σελ. 66; Vickers, σελ. 205
  12. ↑ Brandreth, σελ. 67
  13. ↑ Brandreth, σελ. 72
  14. ↑ Brandreth, σελ. 72; Heald, σελ. 42
  15. ↑ Brandreth, σελ. 69; Vickers, σελ. 273
  16. ↑ Brandreth, σελ. 77, 136
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Naval career, Official website of the British Monarchy, http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/TheDukeofEdinburgh/Navalcareer.aspx, ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2010 
  18. ↑ Vickers, σελ. 293–295
  19. ↑ Heald, p. 60
  20. ↑ Royal Naval Reserve (RNR) officers 1939–1945 – M, Unithistories.com, http://www.unithistories.com/officers/RNR_officersM.html, ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2008 
  21. ↑ Brandreth, σελ. 154; Heald, σελ. 66
  22. ↑ 22,0 22,1 Smith, David (28 Δεκεμβρίου 2003), «Prince Philip's war heroics come to light after 60 years», The Guardian (Λονδίνο), http://www.guardian.co.uk/uk/2003/dec/28/monarchy.davidsmith, ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2008 
  23. ↑ Brandreth, σελ. 155–163; Heald, σελ. 66–67
  24. ↑ HMS Whelp, destroyer, Naval-history.net, http://www.naval-history.net/xGM-Chrono-10DD-63W-Whelp.htm, ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2008 
  25. ↑ Brandreth, σελ. 176
  26. ↑ Heald, σελ. 57
  27. ↑ Brandreth, σελ. 132–136, 166–168
  28. ↑ Brandreth, σελ. 183
  29. ↑ Heald, σελ. 77
  30. ↑ The Times, 10 Ιουλίου 1947, σελ. 4
  31. ↑ Boothroyd, Basil (1971). Prince Philip: An Informal Biography. McCall. σελίδες 45–47. ISBN 0841501165. 
  32. ↑ "Elizabeth's Fiance Now an Anglican" The New York Times, 4 Οκτωβρίου 1947
  33. ↑ No. 38128. 21 Νοεμβρίου 1947. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/38128/page/ 
  34. ↑ Heald, σελ. 86
  35. ↑ Heald, σελ. 94
  36. ↑ Heald, σελ. 95
  37. ↑ «38994, 15 Αυγούστου 1950». The London Gazette. 25 Μαρτίου 2015. 
  38. ↑ The Duke of Edinburgh > Military involvement, Official website of the British Monarchy, http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/TheDukeofEdinburgh/Militaryinvolvement.aspx, ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2010 
  39. ↑ Heald, σελ. 97
  40. ↑ Brandreth, σελ. 245–247
  41. ↑ Brandreth, σελ. 253–254
  42. ↑ «Supplement to The London Gazette of Friday, 5th Φεβρουαρίου 1960». The London Gazette. 8 Φεβρουαρίου 1960. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/41948/supplement/1003. 
  43. ↑ Travis, Alan (18 Φεβρουαρίου 1999). "Queen feared 'slur' on family", The Guardian. Ανακτήθηκε 17 Απριλίου 2014
  44. ↑ British-Japanese Parliamentary Group. Tour of the Palace of Westminster Αρχειοθετήθηκε 2013-06-03 στο Wayback Machine.. 2012/5/2.
  45. ↑ Brandreth, σελ. 259
  46. ↑ Brandreth, σελ. 270
  47. ↑ Quoted in Brandreth, σελ. 287
  48. ↑ Brandreth, σελ. 287, 289
  49. ↑ Brandreth, σελ. 288
  50. ↑ http://www.vanityfair.com/style/society/2012/01/queen-elizabeth-201201
  51. ↑ http://www.itv.com/news/2012-06-05/prince-philip-the-man-at-the-queens-side/
  52. ↑ http://www.express.co.uk/news/uk/309434/My-constant-strength-Queen-s-tribute-to-Prince-Philip
  53. ↑ No. 41009. 22 Φεβρουαρίου 1957. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/41009/page/ 
  54. ↑ Bousfield, Arthur; Toffoli, Gary (2002), Fifty Years the Queen, Toronto: Dundurn Press, σελ. 12, ISBN 1-55002-360-8, https://books.google.com/?id=w8l5reK7NjoC&printsec=frontcover&q= 
  55. ↑ Brandreth, σελ. 50
  56. ↑ The Duke of Edinburgh: Activities and interests, Official website of the British Monarchy, http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/TheDukeofEdinburgh/Activitiesandinterests.aspx, ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2011 
  57. ↑ Brandreth, σελ. 344; Lacey, σελ. 276
  58. ↑ Brandreth, σελ. 346; Lacey, σελ. 277–278
  59. ↑ Brandreth, σελ. 348–349
  60. ↑ Brandreth, σελ. 349–351
  61. ↑ Brandreth, σελ. 351–353
  62. ↑ 62,0 62,1 Brandreth, σελ. 358
  63. ↑ Brandreth, σελ. 359
  64. ↑ «Duke 'did not order Diana death'». BBC News. 31 Μαρτίου 2008. http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7322204.stm. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2010. 
  65. ↑ «Royal Public Finances» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2014. 
  66. ↑ "Living off the State, A critical guide to UK Royal Finance", Jon Temple, 2nd edition 2012
  67. ↑ «Sovereign grant Act 2011: Tax». www.gov.uk. https://www.gov.uk/government/publications/sovereign-grant-act-2011-guidance/sovereign-grant-act-2011-guidance#tax. Ανακτήθηκε στις 7-08-2014. 
  68. ↑ Oldroyd, Rachel (14-10-2001) "Royal Rich Report", Mail on Sunday
  69. ↑ «Prince Philip reaches milestone». BBC News. 18-04-2009. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/8005464.stm. Ανακτήθηκε στις 7-06-2013. 
  70. ↑ Prince Philip turns 90 and vows to 'slow down', BBC, 10-06-2011, http://www.bbc.co.uk/news/uk-13722857, ανακτήθηκε στις 11-06-2011 
  71. ↑ «New title for Duke of Edinburgh as he turns 90». BBC News. 10-06-2011. http://www.bbc.co.uk/news/uk-13730067. Ανακτήθηκε στις 10-06-2011. 
  72. ↑ [www.bbc.com/news/uk-40798469 «BBC»] Check |url= value (βοήθεια). 
  73. ↑ Duke of Edinburgh is in hospital, BBC, 4 Απριλίου 2008, http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7333280.stm, ανακτήθηκε στις 12-10-2008 
  74. ↑ Prince discharged from hospital, BBC, 6 Απριλίου 2008, http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7330697.stm, ανακτήθηκε στις 12-10-2008 
  75. ↑ Statement From Buckingham Palace Following the Evening Standard's Story Entitled 'Prince Philip Defies Cancer Scare', Buckingham Palace, 6 Αυγούστου 2008, http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Pressreleases/2008/STATEMENTFROMBUCKINGHAMPALACEFOLLOWINGTHEEVENINGST.aspx, ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2010 
  76. ↑ British Paper Retracts Story Claiming Prince Philip Has Prostate Cancer, Fox News, 8 August 2008, http://www.foxnews.com/story/2008/08/08/british-paper-retracts-story-claiming-prince-philip-has-prostate-cancer/ 
  77. ↑ Peter Hunt (24-12-2011), Prince Philip has heart procedure at Papworth Hospital, BBC, http://www.bbc.co.uk/news/uk-16323794, ανακτήθηκε στις 24-12-2011 
  78. ↑ «Duke of Edinburgh hospitalised». ITN. 4 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]
  79. ↑ «Prince Philip in hospital and to miss Diamond Jubilee concert». BBC. 4 Ιουνίου 2012. http://www.bbc.co.uk/news/uk-18325522. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2012. 
  80. ↑ «Britain's Prince Philip released from hospital in time for his birthday». CNN. 9 Ιουνίου 2012. http://www.cnn.com/2012/06/09/world/europe/uk-prince-philip/index.html?hpt=hp_t2. 
  81. ↑ «Prince Philip leaves Aberdeen hospital after five nights». BBC. 20-08-2012. http://www.bbc.co.uk/news/uk-19317991. 
  82. ↑ «Prince Philip leaves hospital, will recuperate at Windsor Castle». CNN. 17 Ιουνίου 2013. http://edition.cnn.com/2013/06/17/world/europe/uk-prince-philip-hospital/index.html. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  83. ↑ Topping, Alexandra. «Prince Philip leaves hospital 11 days after operation». The Guardian. https://www.theguardian.com/uk/2013/jun/17/prince-philip-leaves-hospital-after-operation. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2021. 
  84. ↑ Sarah, Marsh (9 Απριλίου 2021). «Prince Philip: death of royal follows period of ill health». The Guardian. https://www.theguardian.com/uk-news/2021/apr/09/prince-philip-death-royal-follows-period-ill-health. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  85. ↑ «Prince Philip recovering from successful heart procedure». BBC News. 4 March 2021. https://www.bbc.co.uk/newsround/56278874. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  86. ↑ «Prince Philip transfers back to King Edward VII's Hospital». BBC News. 5 March 2021. https://www.bbc.com/news/uk-56293518. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  87. ↑ «Prince Philip: Duke of Edinburgh leaves hospital after a month». BBC News. 16 March 2021. https://www.bbc.com/news/uk-56413762. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  88. ↑ 88,0 88,1 «Prince Philip has died aged 99, Buckingham Palace announces». BBC News. 9 Απριλίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2021. https://web.archive.org/web/20210409111256/https://www.bbc.com/news/uk-11437314. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  89. ↑ Shields, Bevan (9 Απριλίου 2021). «Prince Philip dies in Windsor Castle aged 99». The Sydney Morning Herald. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  90. ↑ 90,0 90,1 Davies, Caroline (11 Απριλίου 2021). «Queen says Prince Philip's death has left 'a huge void'». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2021. 
  91. ↑ Tominey, Camilla. «Prince Philip's peaceful passing reflects a remarkable life lived in self-effacing dignity». The Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. 
  92. ↑ Newsroom. «Βρετανία: Απεβίωσε ο πρίγκιπας Φίλιππος | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  93. ↑ «in.gr». in.gr. 
  94. ↑ «COVID-19: guidance for arranging or attending a funeral during the coronavirus pandemic». GOV.UK (στα Αγγλικά). 22 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2021. 
  95. ↑ Newsroom. «Η κηδεία του πρίγκιπα Φιλίππου, Δούκα του Εδιμβούργου | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2021. 
  96. ↑ Rodger, James (14 Απριλίου 2021). «Prince Philip's funeral rules in full – Queen sits alone and singing ban». Birmingham Live. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2021. 
  97. ↑ Newsroom. ««Μόνη στο πένθος της» – Η εικόνα της βασίλισσας Ελισάβετ μονοπωλεί τα βρετανικά πρωτοσέλιδα | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2021. 
  98. ↑ «Βασίλισσα Ελισάβετ: Η πιο συγκινητική εικόνα από την κηδεία του πρίγκιπα Φιλίππου». tanea.gr. 
  99. ↑ 99,00 99,01 99,02 99,03 99,04 99,05 99,06 99,07 99,08 99,09 99,10 99,11 99,12 99,13 99,14 99,15 99,16 99,17 99,18 99,19 99,20 99,21 «Who attended Prince Philip's funeral?». 17 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2021. 
  100. ↑ «Prince Philip: The Queen says his death has 'left a huge void' - Duke of York». BBC News. 11 Απριλίου 2021. https://www.bbc.com/news/uk-56710086. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2021. 
  101. ↑ «Prince Philip tributes: Royals reflect on the 'rock in the Queen's life'». BBC News. 10 Απριλίου 2021. https://www.bbc.com/news/uk-56698618. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021. 
  102. ↑ 102,0 102,1 «Prince Philip: Princess Anne and Prince Edward pay tribute to their late father». ITV. 9 Απριλίου 2021. https://www.itv.com/news/2021-04-09/prince-philip-princess-anne-and-prince-edward-pay-tribute-to-their-late-father. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  103. ↑ Jamieson, Alastair; Forrest, Adam (10 Απριλίου 2021). «Prince Philip: Duke of Edinburgh's children pay tribute to the Queen's 'rock'». Independent. https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/prince-philip-children-tributes-charles-b1829432.html. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021. 
  104. ↑ «Prince Philip: Charles says dear papa was very special». BBC News. 10 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021. 
  105. ↑ Wilkinson, David· Foster, Max (9 Απριλίου 2021). «Harry and Meghan say Prince Philip will be 'greatly missed'». CNN. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  106. ↑ Campbell, Nakeisha (9 Απριλίου 2021). «The Royal Family's Website Was Taken Down Entirely Following the Passing of Prince Philip». PureWow. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  107. ↑ Low, Valentine (9 April 2021). «Prince Philip funeral plans: what happens next after his death». The Times. https://www.thetimes.co.uk/article/prince-philip-funeral-plans-what-happens-next-after-his-death-hz3fs235b. Ανακτήθηκε στις 9 April 2021. 
  108. ↑ «Prince Philip has died aged 99, Buckingham Palace announces». BBC News. 9 April 2021. https://www.bbc.com/news/uk-11437314. Ανακτήθηκε στις 10 April 2021. 
  109. ↑ «Funeral of The Duke of Edinburgh». The Royal Family. 10 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021. 
  110. ↑ «No gun salute for Queen Elizabeth II's birthday this week». The New Zealand Herald. 19 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2021. 
  111. ↑ Eccleston, Ben (9 Απριλίου 2021). «Reaction and updates: Prince Philip dies at age of 99». Coventry Telegraph. https://www.coventrytelegraph.net/news/coventry-news/live-prince-philip-dies-age-20351271. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  112. ↑ «Tributes paid to Prince Philip». BBC News. 9 Απριλίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-04-09. https://web.archive.org/web/20210409132120/https://www.bbc.com/news/live/uk-30039262. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  113. ↑ «Boris Johnson speaks to nation after death of Prince Philip – video». The Guardian. 9 Απριλίου 2021. https://www.theguardian.com/uk-news/video/2021/apr/09/boris-johnson-speaks-to-nation-after-death-of-prince-philip-video. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  114. ↑ Grylls, George (16 Απριλίου 2021). «Boris Johnson’s tribute in Dartmouth, where Elizabeth and Philip’s love story began». The Times. https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnsons-tribute-in-dartmouth-where-elizabeth-and-philips-love-story-began-xf2txgfp5. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2021. 
  115. ↑ «Watch: Boris Johnson says 'thoughts are with Queen' as he visits garden where she met Prince Philip». The Telegraph. 15 Απριλίου 2021. https://www.telegraph.co.uk/news/2021/04/15/watch-boris-johnson-says-thoughts-queen-visits-garden-met-prince/. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2021. 
  116. ↑ 116,0 116,1 116,2 «Factbox: World reacts to death of Britain's Prince Philip». Reuters. 9 Απριλίου 2021. https://www.reuters.com/article/us-britain-royals-philip-reaction-factbo/factbox-world-reacts-to-death-of-britains-prince-philip-idUSKBN2BW1IA. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  117. ↑ «First Minister of Wales pays tribute to The Duke of Edinburgh». 9 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  118. ↑ «Prince Philip 'widely respected' in Northern Ireland». BBC News. https://www.bbc.co.uk/news/av/uk-56692546. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  119. ↑ «Statement from David Cameron, on the sad news that His Royal Highness The Prince Philip, Duke of Edinburgh has passed away». Twitter. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  120. ↑ «Politicians mark 'extraordinary life' of Prince Philip». BBC News. 9 Απριλίου 2021. https://www.bbc.com/news/uk-politics-56691199. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  121. ↑ «Boris Johnson pays tribute to Prince Philip's 'ethic of service'». The Guardian. 9 Απριλίου 2021. http://www.theguardian.com/uk-news/2021/apr/09/boris-johnson-tribute-prince-philip-ethic-service-duke-edinburgh. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  122. ↑ «Cardinal prays for the repose of the soul of Prince Philip». rcdow.org.uk. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  123. ↑ «MCB sends its condolences on passing of the Duke of Edinburgh». Muslim Council of Britain (MCB). 9 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  124. ↑ «Parliament recalled for Duke of Edinburgh tributes». Independent. 9 Απριλίου 2021. https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/parliament-recalled-duke-of-edinburgh-death-b1829176.html. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021. «Parliament is to be recalled on Monday to allow MPs to pay tribute to the Duke of Edinburgh following his death earlier today. Prime Minister Boris Johnson will lead the tributes from 2.30pm, as the House of Commons reconvenes a day early after its Easter break.» 
  125. ↑ Φίλιππος < Ανδρέας πρίγκιπας της Ελλάδας < Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας < Χριστιανός Θ΄ της Δανίας > Αλεξάνδρα πριγκίπισσα της Δανίας > Γεώργιος Ε΄ του Η.Β. > Γεώργιος ΣΤ΄ του Η.Β.
  126. ↑ Φίλιππος < Αλίκη του Μπάττενμπεργκ (Μάουντμπατεν) < Βικτώρια πριγκίπισσα της Έσσης και του Ρήνου < Αλίκη πριγκίπισσα του Η.Β.< Αλβέρτος πρίγκιπας της Σαξονίας-Κόμπουργκ-Γκότα & Βικτώρια του Η.Β. > Εδουάρδος Ζ΄ του Η.Β. > Γεώργιος Ε΄ του Η.Β.> Γεώργιος ΣΤ΄ του Η.Β. > Ελισάβετ του Η.Β.
  127. ↑ «express.co.uk». 
  128. ↑ «The Washington Post». 
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Πρίγκιπας_Φίλιππος,_Δούκας_του_Εδιμβούργου&oldid=10728106"