Πολέμων της Λαοδικείας

Έλληνας σοφιστής

Ο Μάρκος Αντώνιος Πολέμων (λατινικά: Marcus Antonius Polemon, αρχαία ελληνικά: Μάρκος Ἀντώνιος Πολέμων, π. 90 – 144 μ.Χ.), επίσης γνωστός ως Αντώνιος Πολέμων (λατινικά: Antonius Polemon) ή Πολέμων της Σμύρνης ή Πολέμων της Λαοδικείας (αρχαία ελληνικά: Πολέμων ὁ Λαοδικεύς), ήταν σοφιστής, που έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Πολέμων της Λαοδικείας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση90 (περίπου)
Λαοδίκεια η εν Φρυγία
Θάνατος144 (περίπου)[1]
Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
πολιτικός[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Νεανικά χρόνια

Επεξεργασία

Ο Πολέμων ήταν Έλληνας της Ανατολίας από οικογένεια Ρωμαϊκής προξενικής τάξης. Ήταν εγγονός του Πολέμωνα Β' του Πόντου.[3]

Γεννήθηκε στη Λαοδίκεια επί του Λύκου της Φρυγίας (στη σημερινή Τουρκία), ωστόσο πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη Σμύρνη. Από την πρώιμη ενηλικίωσή του, έλαβε τιμητικές διακρίσεις από τους πολίτες της Σμύρνης για τις υπηρεσίες του στην πόλη.

Στη Σμύρνη εκπαιδεύτηκε από τον Σκοπελιανό, που καταγόταν από τις Κλαζομενές. Στη συνέχεια φοίτησε στη σχολή του Τιμοκράτους από την Ηράκλεια για τέσσερα χρόνια. Μετά από αυτό ταξίδεψε στη Βιθυνία για να μάθει από τον Σοφιστή Δίων τον Χρυσόστομο.[3]

Ο Πολέμων ήταν δεξιοτέχνης της ρητορικής, εξέχον μέλος της Δεύτερης Σοφιστικής. Ευνοήθηκε από αρκετούς Ρωμαίους Αυτοκράτορες. Λέγεται ότι ο Τραϊανός του παραχώρησε το προνόμιο να ταξιδεύει δωρεάν όπου ήθελε. Ο Αδριανός επέκτεινε αυτό το προνόμιο στους απογόνους του Πολέμωνα.[4] Ο Αδριανός όχι μόνο παραδέχτηκε ότι κυβέρνησε με τις συμβουλές του Πολέμωνα, αλλά ο Πολέμων συνόδευε τον αυτοκράτορα κατά τα ταξίδια του στην Ελλάδα και τη Μικρά Ασία.[5] Όταν οι εχθροί του κατηγόρησαν τον Πολέμωνα ότι ξόδεψε χρήματα, που του είχε δώσει ο Αδριανός, για να ωφελήσει την πόλη της Σμύρνης, ο αυτοκράτορας υπερασπίστηκε τον σοφιστή με μια επιστολή, που δήλωνε ότι ο Πολέμων είχε δώσει στον Αδριανό λογαριασμό για τα χρήματα, που του είχαν εμπιστευτεί. Ο Πολέμων έδωσε τον αφιερωτικό λόγο στον Ναό του Ολυμπίου Διός του Αδριανού στην Αθήνα, τον οποίο ο GW Bowersock εικάζει ότι ήταν «μια ντροπιαστική αποκήρυξη του προφανούς για την περίσταση προσώπου, του Ηρώδου του Αττικού.[4] Υπάρχει μια περίφημη ιστορία της αλαζονικής συμπεριφοράς του προς τον Αντωνίνο Πίο, τον οποίο πέταξε έξω από το σπίτι του τα μεσάνυχτα, όταν ο Αντωνίνος ήταν ο νεοφερμένος Κυβερνήτης της Ασίας.[6]

Τρεις φορές ηγήθηκε μιας αποστολής που έστειλε η Σμύρνη στον αυτοκράτορα. Επί Αδριανού έγινε στρατηγός και στη συνέχεια διορίστηκε στρατηγός εφ' όρου ζωής. Ήταν ιερέας του Διονύσου και αγωνιστής των αθλητικών αγώνων, που γίνονταν στη Σμύρνη προς τιμή του αυτοκράτορα Αδριανού. Λόγω των ρητορικών δεξιοτήτων του Πολέμωνα, ο αυτοκράτορας σταμάτησε να ευνοεί την Έφεσο και προίκισε τη Σμύρνη με 10 εκατομμύρια δραχμές, που χρηματοδότησε την κατασκευή μιας νέας αγοράς σιτηρών, ενός γυμνασίου και ενός ναού.[3]

Ο Πολέμων ίδρυσε στη Σμύρνη μια από τις κορυφαίες σχολές ρητορικής. Το στυλ της ρητορικής του ήταν επιβλητικό παρά ευχάριστο. Ωστόσο ο χαρακτήρας του ήταν αγέρωχος και συγκρατημένος.

Μετέπειτα ζωή

Επεξεργασία

Στα τελευταία του χρόνια, ο Πολέμων υπέφερε από αρθρίτιδα. Σε ηλικία 56 ετών και μη αντέχοντας άλλο τον πόνο, διέταξε τους υπηρέτες του να τον κλείσουν στον οικογενειακό του τάφο. Όταν οι φίλοι και η οικογένειά του τον παρακάλεσαν να μην αυτοκτονήσει με αυτόν τον τρόπο, εκείνος είπε: «Δώσε μου ένα άλλο σώμα και θα βγω έξω». Εκεί, πιθανότατα πέθανε είτε από πείνα είτε από αφυδάτωση.[7]

Η πραγματεία του Πολέμωνα για τη φυσιογνωμία σώζεται σε αραβική μετάφραση του 14ου αιώνα.[8] Τα μόνα πλήρως σωζόμενα έργα του Πολέμωνα είναι οι επικήδειοι λόγοι του για τους Αθηναίους στρατηγούς Καλλίμαχο και Κυναίγειρο, οι οποίοι πέθαναν στη μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. Οι λόγοι αυτοί φέρουν τον τίτλο Λόγοι επιτάφιοι. Οι ρητορικές του συνθέσεις ήταν θέματα παρμένα από την Αθηναϊκή ιστορία.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Real-Encyclopädie der classischen Alterthumswissenschaft in alphabetischer Ordnung» (Γερμανικά) J.B. Metzler. Στουτγκάρδη. 1837.
  2. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  3. 3,0 3,1 3,2 Krystyna Stebnicka, THE PHYSICAL APPEARANCE OFA PURE GREEK IN LITERATURE OF THE SECOND SOPHISTIC PERIOD, Palamedes: A Journal of Ancient History 2007
  4. 4,0 4,1 G.W. Bowersock, Greek Sophists in the Roman Empire (Oxford: Clarendon Press, 1969), p. 48
  5. The path of this travel is detailed in Bowersock, Greek Sophists, pp.120-123
  6. Bowersock, Greek Sophists, pp. 48f
  7. Suda π 1889
  8. Published with a Latin translation in Polemonis de Physiognomonia liber arabice et latine, ed. G. Hoffmann, in R. Foerster, Scriptores physiognomici graecis et latini (Leipzig, 1893)