Το πλάσμα αίματος (αγγλ. blood plasma) είναι υποκίτρινο υγρό που αποτελεί τη βάση του συνδετικού ιστού του κυκλοφορικού συστήματος, ως άμορφο συστατικό, "υδαρή μήτρα", του αίματος. Το χρώμα του οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στο προϊόν αποικοδόμησης της αιμοσφαιρίνης, τη χολερυθρίνη.

1.1 Φυγοκεντρημένο αίμα

Αίμα και πλάσμα

Επεξεργασία

Το αίμα αποτελεί ένα από  τα τρία κυρία μέρη του κυκλοφορικού συστήματος, Αυτά τα τρία μέρη είναι η καρδιά τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα, το αίμα θα λέγαμε ότι αποτελείται από τρία κύρια συστατικά το πλάσμα το οποίο αποτελεί το 55% του συνολικού αίματος τα ερυθροκύτταρα τα οποία αποτελούν το 45% του αίματος και ανήκουν στην κατηγορία  των έμορφων στοιχείων, ανιχνεύουμε επίσης αιμοπετάλια και λευκοκύτταρα τα οποία αποτελούν λιγότερο από το 1% του συνολικού όγκου του αίματος και ανήκουν επίσης στα έμορφα στοιχεία.Κάθε στοιχείο του αίματος επιτελεί και μία διαφορετική λειτουργία σε γενικές γραμμές στο σύνολο του αίματος θα λέγαμε ότι χρησιμεύει στη μεταφορά του οξυγόνου και την μεταφορά θρεπτικών ουσιών απαραίτητη για την κυτταρική λειτουργία από το εξωτερικό περιβάλλον στα κύτταρα και την αποβολή διοξειδίου του άνθρακα και άχρηστων ουσιών από το κύτταρο στο εξωτερικό περιβάλλον. Κατά μέσο όρο το αίμα αποτελεί περίπου το 7%[1] με 8%[2] του συνολικού βάρους του σώματος δηλαδή περίπου 5 λίτρα στις γυναίκες και 5,5 λίτρα τους άντρες πλάσματος. Το πλάσμα εχει pH 7,4[1]

 
1.2 Ασκός πλάσματος

Το πλάσμα Αποτελείται από 90%[2] με 92% [1] νερό το οποίο χρησιμεύει και ως διαλύτης για διάφορες ουσίες θα διαλυθούν μέσα του αλλά χρησιμεύει επίσης στην ομοιόμορφη διανομή της θερμότητας στο σώμα, Στο πλάσμα συναντάμε επίσης άφθονα ανόργανα και οργανικά συστατικά.Τα ανόργανα συστατικά που συναντάμε είναι είναι το νάτριο ( Na+) και το χλώριο ( Cl- ) που είναι τα πολυπληθέστερα, ωστόσο συναντάμε και άλλους ηλεκτρολύτες όπως το κάλιο (K+ ) το ασβέστιο (Ca2+) Και διττανθρακικά (HCO3-) από άποψη βάρους αποτελούν το 1% του βάρους του πλάσματος. Η συγκέντρωση τους παίζει καθοριστικό ρόλο στην οξεοβασική ισορροπία.Τα οργανικά συστατικά αποτελούν το πλάσμα είναι οι λεγόμενες πρωτεΐνες του πλάσματος οι οποίες είναι η αλβουμίνη, Α σφαιρίνες, Β σφαιρίνες, Γ σφαιρίνες και το ινωδογόνο, αυτά αποτελούν το 6% με 8% του βάρους του πλάσματος [2]

Βάρος πλάσματος σε ποσοστό [1]
Ουσία %
Νερό 92%
Αλβουμίνες 58%
Σφαιρίνες 37%
Ινωδογόνο 4%
Ρυθμιστικές πρωτεΐνες 1%
Αλλα μόρια (ηλεκτρολύτες,παραπροϊόντα κλπ.) 1%

Λειτουργίες πλάσματος

Επεξεργασία


Γενικά συστατικά πλάσματος

Επεξεργασία

Το νερό που περιέχει χρησιμεύει σαν μέσο μεταφοράς υλικών και θερμότητας. Οι ηλεκτρολύτες του πλάσματος (Na+,Ca2+, K+ , Cl-  ,HCO3-)Έχουν σημαντικό ρόλο στην ωσμωτική κατανομή των υγρών μεταξύ του κυτταρικού υγρού και των κυττάρων Και στην κυτταρική  διέγερση  και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ρύθμιση του pH. Τα συστατικά που είναι διαλυμένα στο πλάσμα (όπως ορμόνες άχρηστες ουσίες και θρεπτικά συστατικά) Έχουν ρόλο στην οξεοβασική ισορροπία καθώς η συσσώρευση τους η έλλειψη τους μπορεί να προκαλέσει αλκάλωση η οξέωση αντίστοιχα[2]

Πρωτεΐνες πλάσματος

Επεξεργασία

Οι αλβουμίνες μεταφέρουν πολλές ουσίες και έχουν την μεγαλύτερη συμβολή στην κολλώδη ωσμωτική πίεση. Οι α και β σφαιρίνες μεταφέρουν πολλές υδρόφοβες ουσίες όπως παράγοντες πήξης και ανενεργά πρόδρομα μόρια. Οι γ σφαιρίνες είναι τα λεγόμενα αντισώματα. Το ινωδογόνο είναι ένα ενεργό, πρόδρομο μόριο του πλέγματος του ινώδους του θρόμβου[2]

Ιατρική χρήση του πλάσματος

Επεξεργασία

Το πλάσμα χρησιμοποιείται στην Ιατρική τόσο διαγνωστικά σαν μέθοδος εξακρίβωσης της αφυδάτωσης αλλά χρησιμοποιείται κυρίως σαν θεραπευτική επιλογή,φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα μπορεί να δοθεί σε ανθρώπους με σοβαρή αφυδάτωση, εγκαυματίες με σοβαρό βαθμό εγκαυμάτων που αυξάνουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης σε μεγάλο βαθμό (καθώς το έγκαυμα προκαλεί δυνητικά αφυδάτωση λόγω απώλειας πλάσματος) αλλά επίσης μέσων τεχνικών μπορούμε από το πλάσμα να απομονώσουμε συγκεκριμένα αντισώματα τα οποία θα τα χρησιμοποιήσουμε ενδοφλέβια σε ασθενείς σαν ορό ( παραδείγματος χάρη  αντιτετανικός ορός)

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Junqueira, Carlos (Ιανουάριος 2015). JUNQUEIRA'S BASIC HISTOLOGY. -: ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π. Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ. σελ. 328-329. ISBN 9789963716890. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Sherwood, Lauralee (Δεκέμβριος 2016). Εισαγωγή στη Φυσιολογία του Ανθρώπου: Από τα Κύτταρα στα Συστήματα. 0562-0008: Ακαδημαϊκές εκδόσεις. σελ. 494-496. ISBN 9786185135027. 


Φυσιολογία του Ανθρώπου, τόμος Ι