Πηγή Δημητρακοπούλου

Η Πηγή Δημητρακοπούλου είναι σύγχρονη Ελληνίδα σκηνοθέτης του θεάτρου και της τηλεόρασης, περισσότερο γνωστή για τη σκηνοθεσία της στις τηλεοπτικές μεταφορές των μυθιστορημάτων του Τάσου Αθανασιάδη και του Μ. Καραγάτση, Η αίθουσα του θρόνου και Το 10 αντίστοιχα.

Πηγή Δημητρακοπούλου
Γενικές πληροφορίες
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	θεατρική παραγωγός σκηνοθέτης τηλεόρασης
Αξιοσημείωτο έργο	Η αίθουσα του θρόνου Οι εκτελεστές Το 10 Δυο μέρες μόνο

Η θεατρική της παράσταση «Η ισορροπία του Νας» που ανήκει στο είδος του θεάτρου - ντοκουμέντο - είδος το οποίο η Δημητρακοπούλου έχει προωθήσει στην Ελλάδα με τη δουλειά της- παρουσιάστηκε από την «Πειραματική Σκηνή» του Εθνικού θέατρου το 2016 έγινε η αιτία να ξεσπάσει μείζον θέμα λογοκρισίας. Η προσθήκη στην παράσταση υλικού από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού, «Η μέρα εκείνη...1560 ώρες στην εντατική. Μια μαρτυρία για το δικό μας Γκουαντάναμο», προκάλεσε έντονες αντιδράσεις που ανάγκασαν τον τότε καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού, Στάθη Λιβαθινό, να τη διακόψει οριστικά.

Παραστασιογραφία

Η Πηγή Δημητρακοπούλου που σπούδασε οπερατέρ στη Σχολή Σταυράκου, ασχολήθηκε στην αρχή της καριέρας της, με ταινίες μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ. Συγκεκριμένα, το 1983 έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε το ντοκιμαντέρ Αρχαία μεταλλεία της Λαυρεωτικής ενώ το 1991 έγραψε το σενάριο και αφηγήθηκε το ντοκιμαντέρ Οικολογισμός για τον Νέστο, παραγωγής του Υπουργείου Πολιτισμού.

Από το 1997 μπαίνει στο χώρο της τηλεόρασης, σκηνοθετώντας την τηλεοπτική σειρά της ΕΤ1 Διπλή αλήθεια: Αγνώστου πατρός και το 1998 κάνει την πρώτη σκηνοθετική της επιτυχία στην τηλεοπτική σειρά η Η αίθουσα του θρόνου. Η σειρά, που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τάσου Αθανασιάδη, σημείωσε μεγάλη εμπορική αλλά και καλλιτεχνική επιτυχία, καθιερώνοντας την Πηγή Δημητρακοπούλου. Μαζί με το Το νησί, ήταν η πιο πετυχημένη μεταφορά βιβλίου που έγινε ποτέ στην ιδιωτική τηλεόραση και μια από τις ακριβότερες σειρές που έχουν γυριστεί ποτέ στην Ελλάδα. Ξεκίνησε να προβάλλεται στο Mega Channel τον Οκτώβριο του 1998 και τέλειωσε τον Απρίλιο του 1999». Το 2002 θα σκηνοθετήσει την τηλεοπτική σειρά Εν Ιορδάνη που προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι Star Channel και το 2006, τον δεύτερο κύκλο της επίσης πολύ επιτυχημένης σειράς του Χριστόφορου Παπακαλιάτη Δυο μέρες μόνο.

Το 2007 θα κάνει την επόμενη μεγάλη τηλεοπτική της επιτυχία, με τη μεταφορά στη μικρή οθόνη, του (ανολοκλήρωτου) έργου του Μ. Καραγάτση, Το 10, που προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι ALPHA. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές: «...η έξοχη αυτή τηλεοπτική εκδοχή του καραγάτσειου μυθιστορήματος από την Πηγή Δημητρακοπούλου, που κάνει την τηλεόραση τέχνη...», «...Οι μελωδίες της βραβευμένης συνθέτριας Ελένης Καραΐνδρου ολοκληρώνουν την ατμοσφαιρική σκηνοθεσία της Πηγής Δημητρακοπούλου...», «...Μπράβο στη σκηνοθέτιδα Πηγή Δημητρακοπούλου, για το 10 στον Alpha που "κεντά" αριστουργηματικά το κείμενο του Μ. Καραγάτση, αξιοποιώντας βεβαίως και τις... "κλωστές" που της δίνουν οι εξαιρετικές υποκριτικές ερμηνείες των ηθοποιών...», «...Η Πηγή Δημητρακοπούλου που υπογράφει τη σκηνοθεσία, με τους εκλεκτούς συνεργάτες της, αντιστάθηκε πεισματικά στις «σταθερές» τηλεοπτικές αξίες, εράνισε από το άνθος του ελληνικού θεάτρου και δίνει μία σειρά από τις καλύτερες που έχουν περάσει ποτέ....». Μάλιστα, στη διοργάνωση των τηλεοπτικών βραβείων «Πρόσωπα 2008» του περιοδικού ΤV Έθνος, η σκηνοθέτης πήρε το «Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας», (ένα από τα πολλά βραβεία που πήρε συνολικά η σειρά).

Το 2009 θα σκηνοθετήσει το πρώτο θεατρικό της έργο, το διεθνούς έργο του Ντούσαν Κοβάτσεβιτς «Ο επαγγελματίας» και θα αποδείξει ότι ξέρει να κάνει θέατρο τόσο καλά όσο και τηλεόραση. Σύμφωνα με τις κριτικές προέκυψε μια αξιοζήλευτη παράσταση, σφιχτή, δυνατή και ώριμη. «[...]Ευτυχής συγκυρία, γόνιμη συνεργασία, σπουδαία παράσταση. Ο «Επαγγελματίας» του Ντούσαν Κοβάτσεβιτς που παρουσιάζεται στο «Αγγέλων Βήμα» διαθέτει τις αρετές εκείνες που μπορούν, εν πρώτοις, να οδηγήσουν μία παραγωγή σε καλλιτεχνική επιτυχία: πρώτη ύλη (κείμενο), σκηνοθεσία που το «διαβάζει» και το σέβεται, ηθοποιούς που «αντέχουν» το βάρος των ρόλων που υποδύονται.[...]»

Η δεύτερη σκηνοθεσία της, ήταν στο θεατρικό έργο του Γιώργου Σκούρτη, «Εκτελεστές», που ανέβηκε στον τεχνοχώρο Cartel, τον Φεβρουάριο του 2013 στην Αθήνα. Τον επόμενο χρόνο, 2014, θα συνεργαστεί με τη θεατρική ομάδα «Εκτός Σχεδίου», στην παράσταση «Ο καφές και η δημοκρατία». Η παράσταση βασίστηκε στην ομώνυμη συλλογή διηγημάτων του Τούρκου συγγραφέα Αζίζ Νεσίν, από την οποία η ομάδα επέλεξε 6 διηγήματα και με τη βοήθεια της Πηγής Δημητρακοπούλου τα διασκεύασε σε ενιαίο θεατρικό κείμενο. Η παράσταση παίχτηκε στο μόνιμο θέατρο της ομάδας, στις εργατικές πολυκατοικίες του Γεροβουνού, στο Καματερό.

Στις αρχές του 2016 θα σκηνοθετήσει την πιο αμφιλεγόμενη και πολυσυζητημένη θεατρική της παράσταση, την «Ισορροπία του Nash» δείτε παρακάτω Στα τέλη του 2016 η Πηγή Δημητρακοπούλου σκηνοθέτησε στη θεατρική σκηνή Faust ένα σύγχρονο θεατρικό έργο που είχε ήδη βρει μεγάλη ανταπόκριση στο εξωτερικό. Το «Lebensraum - Ζωτικός Χώρος», του Θανάση Τριαρίδη, το οποίο είχε παιχτεί ήδη στη Γερμανία στα γερμανικά, και είχε προκαλέσει μεγάλη εντύπωση, ευτύχησε στα χέρια της Δημητρακοπούλου: «...Το οξυδερκές, σαρκαστικό και με βιτριολικό χιούμορ κείμενο του αξιόλογου συγγραφέα, ευτύχησε μίας εξίσου «ιδιοφυούς» σκηνοθεσίας από την Πηγή Δημητρακοπούλου, η οποία δεν αποτύπωσε απλά σκηνικά το γεμάτο συμβολισμούς και υπαρξιακά διλήμματα κείμενο του Θανάση Τριαρίδη, αλλά του έδωσε ζωή και υπόσταση, χαρίζοντάς μας μία σπάνια και εξαιρετικά δυνατή θεατρική εμπειρία, από αυτές που καταργούν τις όποιες σκηνικές συμβάσεις, προσφέροντας τις σωστές δόσεις ψυχαγωγίας και προβληματισμού και πυροδοτώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις, ανοίγοντας παράλληλα ένα απέραντο πεδίο σκέψεων, ψυχαναλυτικών προσεγγίσεων και επώδυνων διαπιστώσεων».

Το 2018 η σκηνοθέτης θα συνεργαστεί με τη δεύτερη κρατική σκηνή της χώρας, το «Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδας», στο ανέβασμα της παράστασης - ντοκουμέντο «Υπέρ Ελλάδος (Η υπόθεση Πολκ στο προσκήνιο)». Η παράσταση της οποίας τη δραματουργική επεξεργασία και τη σκηνοθεσία έκανε η Πηγή Δημητρακοπούλου βασίστηκε στο μυθιστόρημα της Σοφίας Νικολαΐδου Χορεύουν οι ελέφαντες (2012) και διερευνά τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ που δολοφονήθηκε το Μάιο του 1948 στη Θεσσαλονίκη. Στην παράσταση διερευνούνται - και πάλι (μετά την Ισορροπία του Νας) όψεις του κράτους δικαίου και των εξιλαστήριων θυμάτων του. «Μία εξαιρετική παράσταση, μια συγκλονιστική ιστορική καταγραφή, αλλά και ένας στοχασμός πάνω στην απώλεια, τη μνήμη και τη φύση της ιστορικής αλήθειας. Μία παράσταση ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας και εξίσου σημαντικής ιστορικής σημασίας».

Το 2019 τέλος, σκηνοθέτησε ένα ακόμα έργο του Θανάση Τριαρίδη «Το περίσσιο παιδί». Η παράσταση βασίστηκε στο ομώνυμο κείμενο του συγγραφέα (ένα δυστοπικό παραβολικό παραμύθι) που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg ταυτόχρονα με τη θεατρική παράσταση. «[...]«Το περίσσιο παιδί» στη σκηνή είχε την τύχη να βρεθεί στα χέρια της έμπειρης, όσο και ευρηματικής σκηνοθετικής ικανότητας της Πηγής Δημητρακοπούλου. Η συγκεκριμένη σκηνοθέτις κράτησε ανέπαφο το αρχικό κείμενο και το μόνο που θέλησε να κάνει είναι να το δει ως ένα πλέγμα τριών φωνών, που μέσα στη λογοτεχνική ενσάρκωση, αν και υπάρχουν, δεν φανερώνουν την αυτονομία τους και τη συμμετοχή τους στην εξέλιξη της υπόθεσης. Λύση απλή όσο και ευρηματική, που μαζί με τις υπόλοιπες θεατρικές προτάσεις (σκηνικά, κίνηση, μουσική κ.λπ.) μετέτρεψε σε ένα απόλυτο θεατρικό έργο ένα απόλυτο λογοτεχνικό κείμενο[...]».

«Ισορροπία του Nash»

Το 2016 η Πηγή Δημητρακοπούλου συνεργάστηκε με την «Πειραματική σκηνή Ι» του Εθνικού Θεάτρου στο ανέβασμα της παράστασης «Η ισορροπία του Nash» (ο τίτλος από την θεωρία του Νας), μιας παράστασης documentary theatre (θεάτρου - ντοκουμέντο). Η παράσταση ήταν εξ ολοκλήρου έργο της Δημητρακοπούλου καθώς είχε την ευθύνη της επιλογής των κειμένων, της σύνθεσής του και την παράστασής τους. Με σκοπό την εξερεύνηση του κράτους δικαίου και της τρομοκρατίας (της θέσης του κράτους δικαίου απέναντι στην τρομοκρατία) η σκηνοθέτης ενσωμάτωσε κείμενα του Αλμπέρ Καμύ από τους «Δίκαιους», της Χάνα Άρεντ από το δοκίμιο «Περί βίας» καθώς και τμήματα από το βιβλίο-ημερολόγιο του Σάββα Ξηρού «Η μέρα εκείνη - 1.560 ώρες στην Εντατική - Μια μαρτυρία για το δικό μας Γκουαντάναμο», καθώς και ηχητικό υλικό από μια τηλεφωνική της συνέντευξη με τον φυλακισμένο Έλληνα τρομοκράτη.

Ο θόρυβος γύρω από το έργο προκλήθηκε με αφορμή τη συνέντευξη του Σάββα Ξηρού στη δημοσιογράφο Ιωάννα Κλεφτογιάννη, όπου μεταξύ άλλων μίλησε και για την παράσταση. Από εκείνη την ημέρα -25 Ιανουαρίου 2016 - (και ενώ η παράσταση παιζόταν ήδη από τις 15 Ιανουαρίου προγραμματισμένη να ολοκληρωθεί στις 31 Ιανουαρίου) και με τη θέση που πήραν τόσο η ομάδα συγγενών θυμάτων τρομοκρατίας «Ως εδώ» όσο και ο Αμερικανός πρέσβης Ντέιβιντ Πιρς -ξέσπασε ένας πόλεμος κατηγοριών (και υπερασπίσεως που πήρε τεράστια έκταση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τέτοια που ανάγκασε πολλά δημόσια πρόσωπα να τοποθετηθούν για την απαγόρευση της παράστασης ή μη. Ο πόλεμος αποκορυφώθηκε με την επερώτηση του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Τζαβάρα στη Βουλή και με την απόφαση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού, Στάθη Λιβαθηνού, να διακόψει την παράσταση.

Η ανακοίνωση του Εθνικού θεάτρου

«Η παράσταση Ισορροπία του Nash που παίζεται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ξέφυγε από τον καλλιτεχνικό της στόχο και μοιάζει, χωρίς να το επιδιώκει, να εξαντλεί τις αντοχές μιας κοινωνίας. Έγινε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης σε μια δύσκολη συγκυρία και παρερμηνεύτηκε η ιδεολογική της πρόθεση. Δέχτηκε τη σκληρή και απολύτως δογματική κριτική ανθρώπων που, ως επί το πλείστον, δεν την έχουν παρακολουθήσει.

Ενώ το βασικό της μήνυμα είναι πως καμία ιδέα δεν δικαιούται να αφαιρέσει ανθρώπινη ζωή, η παράσταση οδήγησε, ερήμην της, στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, προξενώντας περισσότερο πόνο παρά προβληματισμό. Τέλος, ενεργοποίησε αντιδράσεις ακραίων κύκλων, που έφτασαν στο σημείο να εκφράζουν απειλές για τη σωματική ακεραιότητα του κοινού, των καλλιτεχνών και των εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες θεωρούμε ότι η συνέχιση της παράστασης θα καλλιεργήσει τη στρεβλή εντύπωση ότι το Εθνικό Θέατρο, αντί να προβάλει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και το γόνιμο προβληματισμό, στηρίζει εγκληματίες για πάντα καταδικασμένους στη συνείδηση του ελληνικού λαού.

Για τους παραπάνω λόγους επιλέγουμε να σταματήσουμε τις παραστάσεις του έργου Ισορροπία του Nash, χωρίς επ’ ουδενί να παραιτούμαστε από το δικαίωμα, τώρα και στο μέλλον, της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως οφείλουμε να κάνουμε ως Εθνικό Θέατρο.

Από την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το κείμενο της επερώτησης του βουλευτή Ν.Δ. Κώστα Τζαβάρα με θέμα: «Επίκαιρη ερώτηση προς τον Υπουργό Πολιτισμου και Αθλητισμού Αριστείδη Μπαλτά: Η προβολή από το Εθνικό θέατρο με κρατικά χρήματα των ιδεών ενός τρομοκράτη (28/01/2016)»[1]