Η περιφέρεια Καρς (ρωσικά: Карсская область) ήταν μια από τις περιφέρειες του Καυκάσου της Ρωσικής Αυτοκρατορίας μεταξύ 1878 και 1917. Η πρωτεύουσα της ήταν η πόλη του Καρς, που μετέπειτα περιήλθε στην Τουρκική Δημοκρατία. Συνόρευε με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, την περιφέρεια Μπατούμι, το κυβερνείο Τιφλίδας, το κυβερνείο Εριβάν και από το 1883 έως το 1903 το κυβερνείο Κουτάισι. Κάλυπτε όλες τις μετέπειτα επαρχίες της Τουρκίας Καρς και Αρνταχάν και το βορειοανατολικό τμήμα της επαρχίας Ερζουρούμ, καθώς και ένα μικρό τμήμα της Αρμενίας. Σύμφωνα με την απογραφή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας του 1897, η περιφέρεια κατοικούνταν από 25,3% Αρμένιους, 21,9% Τούρκους, 14,8% Κούρδους, 11,2% Καυκάσιους, 10,3% Καραπάπακους και 7,7% Ρώσους.

Περιφέρεια Καρς
18782  Δεκεμβρίου 1920

Έμβλημα
ΧώραΡωσική Αυτοκρατορία και Λαϊκή Δημοκρατία της Αρμενίας
ΠρωτεύουσαΚαρς
Ίδρυση1878
Έκταση16.630,7 square verst
Πληθυσμός290.654 (1897)[1] και 162.979 (1882)
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°36′25″N 43°5′35″E
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η περιφέρεια Καρς δημιουργήθηκε το 1878 με ορισμένες από τις περιοχές που κατάκτησε η Ρωσία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και ενσωματώθηκε στη Ρωσία με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (1878). Τα εδάφη της περιφέρειας ανήκαν προηγουμένως στο οθωμανικό εγιαλέτι του Καρς και στην επαρχία του Τσιλντίρ πριν από το 1845 και στο εγιαλέτι του Ερζερούμ μετά το 1845.[2]

Με την ενσωμάτωση της περιοχής στη ρωσική αυτοκρατορία, ένα μεγάλο μέρος (82.000 κατά τη διάρκεια του 1878-81, σύμφωνα με ρωσικές πηγές)[2] του τοπικού μουσουλμανικού πληθυσμού έφυγε για την οθωμανική επικράτεια. Αντίθετα, νέοι άποικοι (κυρίως Αρμένιοι, Καυκάσιοι Έλληνες (δηλαδή Ρωσίζοντες, ανατολικοί Έλληνες Πόντιοι από την Αρμενία και Γεωργία) και Ρώσοι)[2] μετανάστευσαν ή επανεγκαταστάθηκαν στις πρόσφατα κατακτημένες χώρες από τις άλλες υπερκαυκασιανές επαρχίες της Ρωσίας ή από περιοχές που εξακολουθούσαν να εμπίπτουν την οθωμανική τουρκική πλευρά των νέων συνόρων. Πολλές από αυτές τις χριστιανικές ορθόδοξες κοινότητες είχαν πολεμήσει ή συνεργάζονταν με το ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό ως μέσο ανακατάληψης της επικράτειας από τους Μουσουλμάνους Οθωμανούς για τη Χριστιανική Ορθοδοξία.[2]

Ο πρώτος κυβερνήτης της περιοχής κρατούσε τον τίτλο του νατσάλνικ (αρχηγός) ενώ, αργότερα ο τίτλος έγινε στρατιωτικός κυβερνήτης. Οι νατσάλνικ ήταν ο Ιβάν Κόπκο (ρωσικά: Попко, Иван Диомидович) μεταξύ 01.11.1877 και 08.06.1878, και ο Βίκτορ Φρανκίνι (ρωσικά: Франкини, Виктор Антонович), μεταξύ 08.06.1878 και 27.10.1878. Ο πρώτος στρατιωτικός κυβερνήτης ήταν ο Βίκτορ Φρανκίνι (27.10.1878-01.04.1881).

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 και την αποσύνθεση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, τα εδάφη της περιφέρειας Καρς ελέγχονταν για λίγο από την Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας και στο βορειοανατολικό τμήμα της από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γεωργίας. Σε κάθε περίπτωση, οι τουρκικές δυνάμεις σύντομα εισέβαλαν στην περιοχή, σχηματίζοντας μία μη αναγνωρισμένη κυβέρνηση μαριονέτα, μετά την κατάληψη των εδαφών αυτών από την Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας. Η ενσωμάτωση των περισσότερων εδαφών της πρώην περιφέρειας Καρς στην Τουρκία επιβεβαιώθηκε με τη Συνθήκη του Καρς (1921), η οποία υπεγράφη από το μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκίας και τη Σοβιετική Ένωση.

Διοικητική διαίρεση

Επεξεργασία

Από το 1881, η περιφέρεια Καρς αποτελείται από τέσσερα όκρουγκ (επαρχίες):

Δύο ακόμα όκρουγκ, Ζαρουσάτ και Σοραγκιάλ υπήρξαν το διάστημα 1878–81.

Δημογραφικά

Επεξεργασία
 
Ένας χάρτης του 1883 που περιλαμβάνει την περιφέρεια Καρς και παρακείμενες επαρχίες ρωσικής και οθωμανικής αυτοκρατορίας
 
Εθνογραφικός χάρτης της περιφέρειας Καρς, 1902 (σύμφωνα με την απογραφή του 1886)

Το 1892 ο πληθυσμός της περιφέρειας Καρς εκτιμάται σε 200.868. Η εθνοτική σύνθεση και η θρησκευτική ένταξη των εθνοτικών ομάδων αναφέρθηκαν ως εξής:[2]

Η θρησκευτική σύνθεση του πληθυσμού αναφέρθηκε ως εξής:

 
Απογραφή Καρς 1897

Η απογραφή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας του 1897 περιλάμβανε 290.654 κατοίκους στην περιφέρεια Καρς, συμπεριλαμβανομένων 160.571 ανδρών και 130.083 γυναικών. Αυτός ο αριθμός ίσως υποδηλώνει ότι η εκτίμηση 200.868 για το 1892 που δόθηκε από τον Μπρόκχαους είναι πολύ χαμηλή ή ότι μια μετανάστευση μεγάλης κλίμακας από άλλες επαρχίες της αυτοκρατορίας έλαβε χώρα στο μεταξύ. Αναφέρθηκε η ακόλουθη κατανομή του πληθυσμού από τη μητρική γλώσσα:[3]

Το πλεόνασμα πληθυσμού 30.000 ανδρών και γυναικών αποδίδεται κυρίως στις "ευρωπαϊκές" εθνοτικές ομάδες. Από τους 27.856 Ρωσόφωνους, Ουκρανόφωνους και Λευκορωσόφωνους, καταγράφηκαν 19.910 άνδρες και 7.946 γυναίκες. Οι Πολωνόφωνοι και οι Λιθουανόφωνοι ήταν σχεδόν αποκλειστικά (99%) άνδρες. Γερμανόφωνοι και Εβραοόφωνοι, από 80 έως 90% άνδρες. Αυτή η υπεροχή των ανδρών στις "ευρωπαϊκές" εθνοτικές ομάδες (αναφέρεται, συνήθως σε μικρότερο βαθμό, και σε γειτονικές κυβερνήσεις) μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία μεγάλου αριθμού στρατιωτών ή εξόριστων ατόμων στην περιοχή.

Εθνοτικές ομάδες στην περιφέρεια Καρς σύμφωνα με τη ρωσική απογραφή 1897.[4]

Όκρουγκ (επαρχία) Αρμένιοι Τούρκοι Κούρδοι Καυκάσιοι Έλληνες Καραπαπάκοι Ρώσοι Τουρκμένοι Ουκρανοί Πολωνοί Τάταροι (Αζέροι)
Σύνολο 25,3% 21,9% 14,8% 11,2% 10,3% 7,7% 2,9% 1,8% 1,1%
Αρνταχάν 2,9% 42,6% 19,1% 11,9% 12,0% 3,0% 6,6%
Καγκιζμάν 36,5% 8,7% 29,9% 12,2% 4,4% 1,1% 2,4% 1,5% 1,5%
Καρς 34,8% 7,9% 6,8% 11,0% 16,4% 12,6% 1,8% 2,5% 1,6% 1,1%
Οτλί 9,9% 62,6% 11,1% 8,6% 2,8% 3,2%

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία