Βικιπαίδεια

Παραπόταμος Θεσπρωτίας

χωριό της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 39°32′53″N 20°19′23″E / 39.54806°N 20.32306°E / 39.54806; 20.32306

Ο Παραπόταμος (πρώην Βάρφανη[1][2]) είναι πεδινό χωριό του δήμου Ηγουμενίτσας, στον νομό Θεσπρωτίας. Βρίσκεται 10 χλμ. ΒΑ της Ηγουμενίτσας σε υψόμετρο 100 μέτρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 754 κατοίκους[3].

Παραπόταμος Θεσπρωτίας
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Παραπόταμος Θεσπρωτίας
39°32′53″N 20°19′23″E
ΧώραΕλλάδα
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Ηγουμενίτσας
Γεωγραφική υπαγωγήΉπειρος
Πληθυσμός634 (2021)
δεδομένα (π • σ • ε )

Γενικά στοιχεία

Επεξεργασία

Σύμφωνα με την τελευταία διοικητική διαίρεση (Σχέδιο Καλλικράτης) καταργήθηκε από ομώνυμος δήμος που είχε αναδειχθεί (Παραποτάμου τέως Δήμος), αποτελώντας πλέον έδρα τοπικής κοινότητας της ομώνυμης δημοτικής ενότητας, του δήμου Ηγουμενίτσας. Εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας και η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Μηνά.

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Κατά την ύστερη περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο Παραπόταμος επρόκειτο για ένα κατεξοχήν μουσουλμανικό χωριό, το οποίο διοικητικά υπαγόταν στον καζά Μαργαριτίου. Σύμφωνα με οθωμανική στατιστική, το 1895 είχε 726 κατοίκους (381 άνδρες και 345 γυναίκες), κατανεμημένους σε 141 φορολογικούς χανέδες[4].

Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, προσαρτήθηκε, όπως και η υπόλοιπη Θεσπρωτία, στο ελληνικό κράτος. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκαν προσωρινά στον Παραπόταμο περίπου 100 Έλληνες πρόσφυγες[5]. Το 1925, ο μουσουλμάνος πρόεδρος της κοινότητας, Χουσεΐν Ρουστάν, δολοφονήθηκε από κύκλους προσκείμενους στην αλβανική κυβέρνηση, καθώς είχε ταχθεί ανοικτά υπέρ της μετανάστευσης των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας στην Τουρκία, στο πλαίσιο της ελληνοτουρκικής συμφωνίας περί ανταλλαγής πληθυσμών[6]. Εν τέλει, κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, ορισμένοι κάτοικοι του Παραποτάμου μετανάστευσαν - μόνιμα ή προσωρινά - τόσο στην Τουρκία όσο και την Αλβανία[7].

Τρία χρόνια αργότερα, στον οικισμό λειτουργούσε ανεπίσημο μουσουλμανικό σχολείο, όπου διδάσκονταν θρησκευτικά, αραβικά και λίγα αλβανικά[8]. Αργότερα, μετά από διακρατικές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, ο Παραπόταμος συμπεριλήφθηκε στις περιοχές της Θεσπρωτίας όπου διδασκόταν επίσημα η αλβανική γλώσσα, καθώς και τα θρησκευτικά σε μουσουλμανική κατεύθυνση[9]. Σύμφωνα με την απογραφή του 1940, στον Παραπόταμο κατοικούσαν 802 άτομα, εκ των οποίων τα 762 ήταν Τσάμηδες[10]. Επίσης, στο χωριό ζούσαν και Αρβανιτόβλαχοι κτηνοτρόφοι[2]. Εκείνη την περίοδο, ο Παραπόταμος διέθετε σημαντική κτηνοτροφία[11], δενδροκαλλιέργειες και μικρή παραγωγή εσπεριδοειδών[12].

Στη διάρκεια της Κατοχής, κάτοικοι του οικισμού προερχόμενοι από τη κοινότητα των Τσάμηδων συμμετείχαν σε δοσιλογικές οργανώσεις[13]. Την ίδια περίοδο, υπολογίζεται πως άλλοι τέσσερις κάτοικοι του Παραποτάμου σκοτώθηκαν εξαιτίας της δράσης των κατοχικών στρατευμάτων και των συνεργατών τους[14]. Μεταπολεμικά, έπειτα από την αποχώρηση των Τσάμηδων, εγκαταστάθηκαν στον οικισμό οικογένειες προερχόμενες από την ευρύτερη περιοχή του Σουλίου, καθώς και οικογένειες πρώην νομαδοκτηνοτρόφων (έτεροι Αρβανιτόβλαχοι[15] αλλά και Σαρακατσάνοι)[2]. Ο πληθυσμός του Παραπόταμου κατά το 1971 ήταν 663 κάτοικοι, ενώ το 2001 αριθμούσε 1004 κατοίκους.

Απογραφές πληθυσμού

Επεξεργασία

Ο ακόλουθος πίνακας περιλαμβάνει τη δημογραφική εξέλιξη του οικισμού:

Απογραφή 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 841[16] 802[10] 657[16] 832[16] 683[16] 663[16] 739[16] 1004 754[3]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Διοικητικές Μεταβολές της Τ.Α.: Παραπόταμος (Θεσπρωτίας)». eetaa.gr. Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2019. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Παραπόταμος Θεσπρωτίας». repository.academyofathens.gr. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2024. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2014. 
  4. ↑ Κοκολάκης, Μιχάλης (2003). «Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895». Στο: Παναγιωτόπουλος, Βασίλης. Πληθυσμοί και οικισμοί του ελληνικού χώρου. Ιστορικά μελετήματα (PDF). Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 310. 
  5. ↑ Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες από την είσοδό τους στο ελληνικό κράτος μέχρι την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (1913-1940). Η ιστορία μιας κοινότητας από το millet στο έθνος, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών-Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα 2009, σελ. 252-253.
  6. ↑ Λένα Διβάνη, Ελλάδα και μειονότητες. Το σύστημα διεθνούς προστασίας της Κοινωνίας των Εθνών, εκδόσεις Νεφέλη, β΄ έκδοση, Αθήνα 1995, σελ. 231.
  7. ↑ Μπαλτσιώτης, 2009, σελ. 366.
  8. ↑ Ελευθερία Μαντά, Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923 - 2000), Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 54-55.
  9. ↑ Μπαλτσιώτης, 2009, σελ. 354, 357.
  10. ↑ 10,0 10,1 Αθανάσιος Γκότοβος, Τσαμουριά. Ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της μουσουλμανικής μειονότητας, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2016, σελ. 92.
  11. ↑ Μπαλτσιώτης, 2009, σελ. 26.
  12. ↑ Μπαλτσιώτης, 2009, σελ. 23-24.
  13. ↑ Μαντά, 2004, σελ. 148-149.
  14. ↑ Γκότοβος, 2016, σελ. 111.
  15. ↑ Αστέριος Ι. Κουκούδης, Μελέτες για τους Βλάχους, τόμος Β΄. Οι Μητροπόλεις και η Διασπορά των Βλάχων, εκδόσεις Ζήτρος, Θεσσαλονίκη 2000, σελ. 294.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 592.

Πηγές

Επεξεργασία
  • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Laousse Britannica" τομ. 48ος, σελ. 167.
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Παραπόταμος_Θεσπρωτίας&oldid=10729299"