Παναγία της Επισκοπής

Η Παναγία της Επισκοπής, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας.

Ο βυζαντινός ναός βρίσκονταν στο παλιό χωριό της Επισκοπής Ευρυτανίας και ήταν αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Υπήρξε έδρα της Επισκοπής "Λιτζάς και Αγράφων", από την οποία φέρεται να προήλθε και το ίδιο το όνομα του χωριού. Επίσημα έγγραφα του 20ου αιώνα μαρτυρούν επίσης ότι παλαιότερα λειτούργησε και σαν Καθολικό ιεράς μονής. Το 1965 με την κατασκευή του φράγματος Κρεμαστών, ο ναός βυθίστηκε για πάντα στα νερά της λίμνης που δημιουργήθηκε.

Ιστορία

Ο ναός υπολογίζεται ότι πρέπει να χτίστηκε κατά τον 8ο ή 9ο αιώνα, όπως μαρτυρεί το αρχαιότερο στρώμα τοιχογραφιών με ανεικονικό περιεχόμενο, που τοποθετείται στην περίοδο της εικονομαχίας. Συνολικά, ανακαλύφθηκαν το 1965 τρία στρώματα τοιχογραφιών, του 8ου-9ου αιώνα, του 11ου και του 13ου. Επίσης αγιογραφήθηκε και τέταρτη φορά τον 17ο αιώνα, όπου ανάγεται και η εικονογράφηση του κτιστού τέμπλου.

Η Παναγία της Επισκοπής ήταν κτισμένη στη δεξιά όχθη του Μέγδοβα, παραπόταμου του Αχελώου και δέσποζε στη γύρω περιοχή. Στις αρχές του 20ου αιώνα ο ναός κινδύνεψε από τη διάβρωση της όχθης του ποταμού. Χρειάστηκαν αρκετές εκκλήσεις προς το κράτος για να κατασκευαστεί τελικά το 1955-1959 ένα προστατευτικό τοιχίο που θωράκισε το έδαφος γύρω από το ναό.

Το τέμπλο του ναού στο Βυζαντινό μουσείο

Δυστυχώς όμως, το 1961 αποφασίστηκε η κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών και η μοίρα του μνημείου ήταν να χαθεί για πάντα κάτω από τα νερά της λίμνης Κρεμαστών. Παρά τις προσπάθειες των κατοίκων για μεταφορά του ναού σε ασφαλές έδαφος, αυτό δεν κατέστη εφικτό. Τον Ιανουάριο του 1965, λίγους μήνες πριν τη βύθιση του ναού, αποκαλύφθηκαν οι τοιχογραφίες μετά την αφαίρεση του σοβά, και μεταφέρθηκαν στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο των Αθηνών, όπου εκτείθενται σε ξεχωριστή αίθουσα μέχρι σήμερα.^[1].

Τον Μάιο του 2008 ομάδα ερασιτεχνών αυτοδυτών εντόπισε τον παλαιό ναό σε βάθος 32 περίπου μέτρων κάτω από την επιφάνεια της λίμνης Κρεμαστών, σε πάρα πολύ καλή κατάσταση^[2].

Παραπομπές

↑ Τουλούπα, Έβη. «Τριπόταμος Ευρυτανίας». Τα Νέα (24 Σεπτεμβρίου 1998): σελ. 30.
↑ Ισμαηλίδου, Έλλη. «Μια Ατλαντίδα στα βουνά της Ευρυτανίας». Το Βήμα (28 Ιανουαρίου 2011). http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=1&artId=327137&dt=28/01/2011. Ανακτήθηκε στις 29-01-2011. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

Βιβλιογραφία

Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Βασιλόπουλος (2008) [1995]. Παναγία Επισκοπής Ευρυτανίας. Ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδος (8ος αιώνας) στο βυθό της Λίμνης των Κρεμαστών (1965). Επαυξημένη έκδοση. ISBN 978-960-930782-6.

[1] Τουλούπα, Έβη. «Τριπόταμος Ευρυτανίας». Τα Νέα (24 Σεπτεμβρίου 1998): σελ. 30.

[vima-2] Ισμαηλίδου, Έλλη. «Μια Ατλαντίδα στα βουνά της Ευρυτανίας». Το Βήμα (28 Ιανουαρίου 2011). http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=1&artId=327137&dt=28/01/2011. Ανακτήθηκε στις 29-01-2011. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[1]

[2]