Πάπας Θεόδωρος Α΄

Άγιος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας

Ο Πάπας Θεόδωρος Α΄ ή Άγιος Θεόδωρος ο Έλληνας (πέθανε στις 14 Μαΐου 649) ήταν Πάπας και επίσκοπος της Ρώμης από τις 24 Νοεμβρίου 642 ως τις 14 Μαΐου 649. Την περίοδο της Παποσύνης του κυριάρχησε η διαμάχη του με τον Μονοθελητισμό. Σύμφωνα με το Liber Pontificalis ο Θεόδωρος ήταν Έλληνας στην καταγωγή, γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ όπου ο πατέρας του ήταν επίσκοπος της πόλης. Ο Θεόδωρος Α΄ ήταν ο μοναδικός Πάπας που γεννήθηκε στα Ιεροσόλυμα.[2] Μετά την Αραβική κατάκτηση της Συρίας και Παλαιστίνης οι περισσότεροι Σύριοι κληρικοί, ανάμεσα τους και ο πατέρας του, δραπέτευσαν στην Ρώμη.[3]

Πάπας και Άγιος
Θεόδωρος Α΄
Από24 Νοεμβρίου 642
Έως14 Μαΐου 649
ΠροκάτοχοςΙωάννης Δ΄
ΔιάδοχοςΜαρτίνος Α΄
Αγιοποίηση
Εορτασμός18 Μαΐου[1]
Τιμάται απόΑνατολική Ορθόδοξη Εκκλησία[1]

Ο Θεόδωρος Α΄ διετέλεσε αρχικά Καρδινάλιος-Διάκονος (640) και κατόπιν ο Πάπας Ιωάννης Δ΄ τον διόρισε επίσημα Καρδινάλιο. Την εκλογή του Πάπα Θεοδώρου Α΄ μετά τον θάνατο του Ιωάννη Δ΄ (24 Νοεμβρίου 642) επικύρωσε ο Βυζαντινός παπισμός, που εκπροσωπούσε το Εξαρχάτο της Ραβέννας και κυβερνούσε την Ιταλία για λογαριασμό της Κωνσταντινούπολη.[4]

Ο βασικός στόχος της Παποσύνης του ήταν ο πόλεμος με τους Μονοθελητιστές. Δεν αναγνώρισε τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης, Παύλο Β΄, επειδή ο προκάτοχος του Πατριάρχης Πύρρος δεν είχε αντικατασταθεί νόμιμα. Ο Θεόδωρος Α΄ πίεσε επίσης τον αυτοκράτορα, Κώνστα Β΄, να αποκηρύξει την "Έκθεσις" που είχε συνθέσει ο παππούς του Ηράκλειος. Οι προσπάθειες του δεν είχαν ανταπόκριση στην Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η διάσταση ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση, κάτι που θεωρείται ως η ρίζα του μικρού Σχίσματος (867) και του Μεγάλου Σχίσματος (1054).

Ο Πύρρος αποκήρυξε κάποια στιγμή τον Μονοθελητισμό (645) αλλά αφορίστηκε (648), κατόπιν αφορίστηκε και ο Παύλος (649). Ο Παύλος κατέστρεψε σε απάντηση το Ρωμαϊκό ιερό στα ανάκτορα της Πλακιδίας και έστειλε εξορία ή φυλάκισε τον παπικό απεσταλμένο. Στην συνέχεια, στράφηκε στον ίδιο τον αυτοκράτορα Κώνστα Β΄ και του ζήτησε να αποσυρθεί η "Έκθεσις"΄του παππού του και να τερματίσουν όλες οι συζητήσεις για το δόγμα.[5]

Ο Θεόδωρος Α΄ προανήγγειλε την Σύνοδο του Λατερανού (649) με στόχο να καταδικάσει την "Έκθεσις", αλλά πέθανε πριν συγκληθεί και την πραγματοποίησε ο διάδοχος του, Πάπας Μαρτίνος Α΄. Η ταφή του έγινε στην παλαιά Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Έχει ανακηρυχθεί Άγιος από την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και η μνήμη του εορτάζεται στις 18 Μαΐου.[5][1]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 https://www.synaxarion.gr/gr/sid/3247/sxsaintinfo.aspx
  2. Anastasius (bibliothecarius) (1602). Bibliothecarii Historia, de vitis romanorvm pontificvm. in typographeio I. Albini. σ. 67
  3. Paul F. Bradshaw (2013). New SCM Dictionary of Liturgy and Worship. Hymns Ancient and Modern Ltd, σ. 5.
  4. Chisholm 1911
  5. 5,0 5,1 Mann 1913
  • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, έκδοση 2004, τόμος 12ος: σελ. 235-236: λήμμα «Θεόδωρος. Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας»
Πάπας Θεόδωρος Α΄
 Θάνατος: 14 Μαΐου 649
Προκάτοχος
Ιωάννης Δ΄
Πάπας
24 Νοεμβρίου 642 - 14 Μαΐου 649
Διάδοχος
Μαρτίνος Α΄