Ουράνιο Τόξο (κόμμα)

Το Ουράνιο Τόξο (σλαβομακεδονικά: Виножито‎‎, Vinožito) (πλήρες όνομα: Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία-Ουράνιο Τόξο) είναι ένα μειονοτικό πολιτικό κόμμα στην Ελλάδα, με έδρα τη Φλώρινα που εκπροσωπεί μία ομάδα (δίγλωσσων) σλαβόφωνων της ελληνικής Μακεδονίας που συχνά αυτοπροσδιορίζονται εθνικά ως «Μακεδόνες».

Ουράνιο Τόξο Виножито
Γενικός Γραμματέας	Παύλος Βοσκόπουλος
Ίδρυση	1994
Έδρα	Στέφανου Δραγούμη 11, Φλώρινα
Εφημερίδα	Νόβα Ζόρα
Ιδεολογία	Μειονοτική πολιτική Ρεζιοναλισμός
Βουλή των Ελλήνων	0 / 300
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο	0 / 21
Ιστότοπος
florina.org/
Πολιτικό σύστημα Ελλάδας Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Βασικός στόχος του κόμματος αυτού, είναι η αναγνώριση αυτών των «σλαβόφωνων» ως εθνική «μακεδονική μειονότητα» (ως Σλαβομακεδόνων) στην Ελλάδα. Το ελληνικό κράτος από την πλευρά του αδυνατεί να αναγνωρίζει κάθετα, για πολιτικούς λόγους, την ύπαρξη «μακεδονικού έθνους», αλλά ούτε και την ύπαρξη σλαβομακεδονικής μειονότητας στην ελληνική Μακεδονία, παρά μόνο την Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία θεωρεί ότι πρέπει να τηρείται, τόσο από τους πολίτες της, άλλα και τους πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας, ανεξαρτήτως εθνικότητας.

Αντίστοιχα μια μερίδα Σλαβομακεδόνων (ακόμα και εντός Ελλάδας), αρνούνται να χαρακτηρίσουν τους εαυτούς τους ως εθνικά ως «Μακεδόνες», και θεωρούν ότι είναι Βούλγαροι, λόγω της ομοιότητας της Σλαβομακεδονικής γλώσσας, με αυτή της Βουλγαρικής, την οποία θεωρούν ότι είναι διάλεκτος της, ενώ επίσης και η Βουλγαρία, έχει θέσει βέτο στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και αδυνατεί να αναγνωρίζει κάθετα και η άλλη γειτονική μας χώρα, επίσης για πολιτικούς λόγους, την ύπαρξη «μακεδονικού έθνους», και η Βουλγαρική κυβέρνηση, επιθυμεί και αυτή να δημιουργηθεί μία συμφωνία «τύπου Πρεσπών» μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας, προκείμενου να λύσει ορισμένα πολιτικά ζητήματα.

Εντάσεις και επεισόδια στη Φλώρινα

Αυτή η μεγάλη αντίθεση και αντιπαράθεση μεταξύ της επίσημης ελληνικής θέσης και της θέσης του Ουράνιου Τόξου στο Μακεδονικό δημιουργεί κατά καιρούς εντάσεις –καθώς μάλιστα υφίσταται ακόμα και η αντιπαράθεση της Ελλάδας με τη γειτονική χώρα στο Μακεδονικό– κυρίως στην περιοχή της Φλώρινας. Ένας άλλος λόγος που προκαλεί εντάσεις ανάμεσα στους υποστηρικτές του κόμματος και τους ελληνόφωνους Μακεδόνες είναι η ρητορική του κόμματος περί υποστήριξης της «γλωσσικής και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας» που περιλαμβάνει κατ' αυτόν τον τρόπο το σύνολο των σλαβόφωνων Ελλήνων. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1995, μέλη του κόμματος προπηλακίστηκαν, τα γραφεία του κόμματος πυρπολήθηκαν, ενώ εκλάπη και εξοπλισμός. Η αφορμή ήταν η ανάρτηση πινακίδας από το κόμμα με την κυριλλική γραφή Виножито - Лерински Комитет (μεταφράζεται στα ελληνικά ως Ουράνιο Τόξο - ΝΕ Φλώρινας). Η επιγραφή αυτή ήταν η αφορμή να δεχθούν επίθεση τα γραφεία τη νύχτα 13-14 Σεπτεμβρίου 1995 από πολίτες, με την υποστήριξη του δημάρχου της πόλης μαζί με ένα μέρος του δημοτικού συμβουλίου. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1995 ασκήθηκε δίωξη από την Εισαγγελία Φλώρινας εναντίον τεσσάρων μελών του Ουράνιου Τόξου για «πρόκληση και διέγερση πολιτών σε αμοιβαία διχόνοια, με αποτέλεσμα τη διατάραξη της κοινής ειρήνης». Η υπόθεση αυτή έφτασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την καταδίκη της Ελλάδος στις 20 Οκτωβρίου 2005.

Το 2009 στην Αθήνα μέλη του Ουράνιου Τόξου και άλλοι παρευρισκόμενοι δέχθηκαν φραστική επίθεση από μέλη της Χρυσής Αυγής που εισέβαλαν σε αίθουσα όπου τελείτο παρουσίαση λεξικού που ονομαζόταν Ελληνομακεδονικό. Άλλη θέση του κόμματος είναι ότι εναντιώνεται στο μοντέλο των ανεξάρτητων εθνικών κρατών και ζητά από την Ευρωπαϊκή Ένωση την συνταγματική κατοχύρωση ανεξάρτητων οικονομικά, «περιφερειακών εθνικών οντοτήτων», που θα ασκούν πολιτική και νομοθετική εξουσία.

Αποφάσεις διεθνών οργανισμών

Με αφορμή τη δράση του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την ελληνική κυβέρνηση για παραβίαση δύο άρθρων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας τoυ συvέρχεσθαι και συvεταιρίζεσθαι. Η απόφαση καταλόγισε ευθύνες στην Ελληνική Αστυνομία για την αδυναμία της να αποτρέψει ή να περιορίσει φαινόμενα βίας. Αφορμή για το επεισόδιο υπήρξε η αντίδραση μελών του δημοτικού συμβουλίου και ιερέων της περιοχής στην ανάρτηση επιγραφής στη σλαβομακεδονική γλώσσα έξω από τα γραφεία του κόμματος. Το 2006, με πρωτοβουλία του Ουράνιου Τόξου και υπό την αιγίδα της πρώην Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης EBLUL («Ευρωπαϊκό Γραφείο για τις Λιγότερο Ομιλούμενες Γλώσσες»), επανατυπώθηκε το αλφαβητάριο Abecedar, το οποίο είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το Μάιο του 1925 με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία του σλαβόφωνου πληθυσμού σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας και να ελαχιστοποιήσει τη σερβική και βουλγαρική επιρροή στα εσωτερικά θέματα της χώρας.

Το Ουράνιο Τόξο έχει δεχθεί κριτική από Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, κατηγορούμενο για ανθελληνικές θέσεις και ταύτιση με την πολιτική της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας. Εντούτοις, ο Παύλος Βοσκόπουλος, ένας από τους ιδρυτές του κόμματος και μέλος της πολιτικής του γραμματείας, δηλώνει πως «όσοι υποστηρίζουν ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν αρχαίοι Έλληνες κι ότι οι σημερινοί Μακεδόνες (αναφέρεται στους "εθνικά Μακεδόνες") είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν έχουν θέση στο κόμμα μας».

Το Ουράνιο Τόξο δέχεται τη συμπάθεια της μερίδας των Σλαβοφώνων της Ελλάδας που αυτοπροσδιορίζονται ως «Μακεδόνες», καθώς συμμερίζονται τους κύριους στόχους του, το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και την εξάλειψη των διακρίσεων λόγω της σλαβικής ταυτότητας. Ωστόσο, δεν μπορεί να θεωρηθεί εντελώς αντιπροσωπευτικό ούτε του πλήθους ούτε των απόψεών τους, καθώς πολλοί από αυτούς διαφωνούν με τις πολιτικές θέσεις, τη στρατηγική και τη ρητορική του κόμματος, που θεωρείται ότι επιδεινώνει την κατάσταση χρησιμοποιώντας προκλητικούς τόνους.

Εκλογικά αποτελέσματα

Δεν έχει κατέλθει ποτέ αυτόνομα σε εθνικές εκλογές παρά μόνο σε συνεργασία με την ΟΑΚΚΕ το 1996, ενώ στις ευρωεκλογές του 1999 έλαβε 4.951 ψήφους και του 2004 6.176 ψήφους. Στις ευρωεκλογές του 2009 κατήλθε με την ονομασία «Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία – Ουράνιο Τόξο» και έλαβε στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας 4.530 ψήφους (0,09%), από τις οποίες οι 2.594 στις εκλογικές περιφέρειες της Μακεδονίας. Το 1994, το Ουράνιο τόξο, πριν από τα γεγονότα του 1995 είχε αποσπάσει στο Νομό Φλώρινας 2.250 ψήφους - ποσοστό 5,7%. Στις Ευρωεκλογές 2009 έλαβε 1.195 ψήφους, ποσοστό 3.69 %, στο Νομό Φλώρινας.

Στις Ευρωεκλογές του 2019, το Ουράνιο Τόξο, απέσπασε ποσοστό της τάξεως του 0,11% δηλαδή 6.364 ψήφους, με τις περισσότερες, να προέρχονται από την Εκλογική περιφέρεια της Φλώρινας, ενώ μάλιστα ήρθε έκτο κόμμα, στα τελικά αποτελέσματα των Ευρωεκλογών του 2019, ενώ αντίστοιχα, στην Εκλογική περιφέρεια της Πέλλας, πήρε ποσοστά της τάξεως του 0,09%, με τις περισσότερες, να προέρχονται από τους Δήμους Αλμωπίας και Έδεσσας, ενώ στην υπόλοιπη χώρα κατατάχθηκε στα τελευταία κόμματα, με πάρα πολύ χαμηλότερα ποσοστά.

Δείτε επίσης

• Σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας
• Abecedar

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ουράνιο Τόξο
• Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Case of Sidiropoulos and others v. Greece (57/1997/841/1047) 10 Ιουλίου 1998. (pdf) (Αγγλικά)
• Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων-Πρώτο Τμήμα. Υπόθεση Ουράνιου Τόξου και λοιπών κατά Ελλάδας Προσφυγή αριθ. 74989/01 (μετάφραση στα ελληνικά από το Ελληνικό Νομικό Συμβούλιο του Κράτους), 9/09/2010. (pdf)