Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία
Η Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία (φινλανδικά: Suomen ortodoksinen kirkko, σουηδικά: Ortodoxa kyrkan i Finland) είναι αυτόνομη Ορθόδοξη Εκκλησία στην Φινλανδία. Η αυτονομία της αποδόθηκε το 1921 από την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία[1] και το 1923 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, στο οποίο υπάγεται πνευματικά. Έχει νομική κατοχύρωση ως εθνική εκκλησία της χώρας, όπως και η Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία της Φινλανδίας.[2]
| Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία | |
|---|---|
 Το έμβλημα της Εκκλησίας | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ίδρυση | 1921 (Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία) 1923 (Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως) |
| Ιδρυτής | Νικόλαος Β' της Ρωσίας |
| Xώρα |  Φινλανδία |
| Έδρα | Ελσίνκι, Φινλανδία |
| Υπαγωγή | Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως |
| Ενορίες | 21 |
| Ναοί | 150 |
| Μονές | 2 |
| Μητροπολιτικός Ναός | Καθεδρικός Ναός Ουσπένσκι |
| Ιεραρχία | |
| Αρχιεπίσκοπος | Ελσινκίου και πάσης Φινλανδίας Λέων |
| Ιστοσελίδα | |
| ort.fi | |
Από το 2001, ανώτερος Επίσκοπος της Φινλανδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ο Αρχιεπίσκοπος Ελσίνκι και πάσης Φινλανδίας Λέων. Τον Ιανουάριο του 2024 υπέβαλε την παραίτηση του, η οποία έγινε αποδεκτή από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 18 Μαΐου.[3] Σύμφωνα με ανακοίνωσή της,[4] η παραίτηση του κ. Λέοντος θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2025 και η εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου θα πραγματοποιηθεί στις 28 Νοεμβρίου 2024 από την κληρικολαϊκή Συνέλευση. Η ενθρόνισή του θα γίνει στις 15 Δεκεμβρίου 2024 στον Καθεδρικό ναό Ουσπένσκι (Κοιμήσεως της Θεοτόκου).[5]
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΠρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΗ Ορθοδοξία εξαπλώθηκε στην περιοχή της σημερινής Καρελίας και της Νοτιοανατολικής Φινλανδίας τον 11ο αιώνα από ιεραποστόλους που προέρχονταν από το πριγκιπάτο του Νόβγκοροντ. Τον ίδιο αιώνα, η Καρελία ενσωματώθηκε χαλαρά στην Αρχιεπισκοπή του Νόβγκοροντ. Ιεραπόστολοι από το Νόβγκοροντ ίδρυσαν πιθανώς το μοναστήρι Βάλαμο στα νησιά Λάντογκα τον 12ο αιώνα και το μοναστήρι Konevitsa τον 14ο αιώνα. Μέχρι τον 16ο αιώνα, η Ορθοδοξία είχε εδραιωθεί στην Καρελία. Η ειρήνη του Pähkinäsaari προώθησε τη διαίρεση της σημερινής Φινλανδίας σε Καθολικό και Ορθόδοξο τμήμα[6].
Με την ειρήνη της Stolbova, η Καρελία περιήλθε σε σουηδική κυριαρχία, αλλά στον πληθυσμό της επετράπη να ασκεί την ορθόδοξη θρησκεία. Ωστόσο, σύντομα η το βασίλειο υιοθέτησε τον Λουθηρανισμό, στον οποίο ωθήθηκε και ο πληθυσμός. Με εντολή της κυβέρνησης, ο ορθόδοξος πληθυσμός έπρεπε να συμμετέχει στις λουθηρανικές λειτουργίες και οι ορθόδοξοι ιερείς επιτρεπόταν να εργάζονται μόνο μεταξύ του ρωσόφωνου πληθυσμού. Κατά τη γνώμη του Λουθηρανού επισκόπου Johannes Gezelius του Νεότερου, ο οποίος ήταν και τοποτηρητής στην Ιγγρία, η Ορθοδοξία ήταν «σχεδόν συγκρίσιμη με την πίστη του σκότους και του διαβόλου, του Ισλάμ και των ειδωλολατρών[6]».
Ρωσική κυριαρχία
ΕπεξεργασίαΜε την ειρήνη του Τούρκου, οι ορθόδοξες περιοχές περιήλθαν στον ρωσικό έλεγχο και η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας βελτιώθηκε. Μετά την ειρήνη της Χαμίνα, ορθόδοξες εκκλησίες ιδρύθηκαν επίσης στη Δυτική Φινλανδία, μεταξύ άλλων στη Βάασα, το Τούρκου, το Τάμπερε και το Ελσίνκι[6]. Από το 1865, οι λειτουργίες γίνονταν στη δημοτική φινλανδική αντί της εκκλησιαστικής σλαβονικής[7]. Το 1892, οι Φινλανδικές Ορθόδοξες εκκλησίες σχημάτισαν τη δική τους επισκοπή, η οποία άρχισε να λειτουργεί το 1895. Κατά τη διάρκεια περιόδων καταπίεσης, η Ρωσία προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την εκκλησία ως εργαλείο εκρωσισμού, στις οποίες ο φινλανδόφωνος ορθόδοξος κλήρος αντιτάχθηκε[6].
Ανεξαρτησία Φινλανδίας
ΕπεξεργασίαΜετά την ανεξαρτησία της Φινλανδίας, το κράτος αναγνώρισε την Ορθόδοξη Μητρόπολη της Φινλανδίας ως ανεξάρτητη εκκλησία το 1918 και το Πατριαρχείο Μόσχας έδωσε τη δική του αναγνώριση το 1921. Ωστόσο, το φινλανδικό κράτος ήθελε να διαχωρίσει την εκκλησία από τη σφαίρα επιρροής της Μόσχας και για αυτό τον λόγο, το 1923 η Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία περιήλθε υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ως αυτόνομη εκκλησία[6]. Αν και η Εκκλησία επιθυμούσε Αυτοκεφαλία, η Κωνσταντινούπολη δεν την παραχώρησε, θεωρώντας ότι μια τέτοια λύση θα εξόργιζε τη Μόσχα[8].
Μεταπολεμική κατάσταση
ΕπεξεργασίαΜετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα μέλη της Φινλανδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας μειώνονταν επί πολλά χρόνια με ρυθμό αρκετών εκατοντάδων ατόμων ετησίως, κυρίως επειδή σε μικτούς γάμους μεταξύ Λουθηρανών και Ορθοδόξων, ο Ορθόδοξος σύζυγος εντασσόταν συχνότερα στη Λουθηρανική Εκκλησία και τα παιδιά του ζευγαριού βαφτίζονταν, συχνά λόγω κοινωνικής πίεσης, ως Λουθηρανοί[6].
Από τη δεκαετία του 1970, η φήμη και το κύρος της Ορθοδοξίας άρχισε να αλλάζει, καθώς ο φινλανδικός εθνικισμός και η λουθηρανική ταυτότητα ατόνισαν, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1960. Ο αριθμός όσων εγκατέλιπαν την εκκλησία μειώθηκε και από το 1991 τα μέλη της εκκλησίας άρχισαν να αυξάνονται. Αυτό διήρκεσε ως το 2013, μετά το οποίο ο αριθμός των μελών της εκκλησίας μειώνεται κατά περίπου 500-600 ετησίως[9]. Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Φινλανδία είναι σχετικά ισχυρότερη στην Ανατολική Φινλανδία, αν και η συντριπτική πλειοψηφία των μελών της εκκλησίας ζει σήμερα στη Νότια Φινλανδία. Η αύξηση του αριθμού των μελών της Φινλανδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει επίσης επηρεαστεί σημαντικά από τη μετανάστευση Ρώσων, και ένα σημαντικό μέρος αυτών που προσχωρούν στην εκκλησία είναι μετανάστες[6].
100 χρόνια αυτονομίας
ΕπεξεργασίαΜε αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την απόδοση καθεστώτος αυτονομίας στην Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, πραγματοποίησε επίσκεψη στη χώρα τον Σεπτέμβριο του 2023. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε συναντήσεις με την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία και προεξήρχε στη δοξολογία, για την εκατονταετηρίδα της αυτονομίας, στον Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ελσίνκι.[10][11]
Η Εκκλησία σήμερα
ΕπεξεργασίαΣήμερα (2022) η Εκκλησία έχει τρεις επισκοπές με 53.871 μέλη, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 1% του πληθυσμού της Φινλανδίας. Από 1 Ιανουαρίου 2018, έδρα της Εκκλησίας είναι η πόλη του Ελσίνκι, όπου υπάρχει και ο μεγαλύτερος αριθμός πιστών.
Γενική Εκκλησιαστική Συνέλευση
Επεξεργασία- Πρόεδρος: Αρχιεπίσκοπος Ελσίνκι και πάσης Φινλανδίας
- Μέλη: Μητροπολίτης Κουπίου και Καρελίας, Μητροπολίτης Όουλου, Επίσκοπος Γιοένσου, Διευθυντής Γραφείου Εκκλησιαστικού Διοικητικού Σώματος και 32 αιρετοί.
Εκκλησιαστικές Επαρχίες
Επεξεργασία
Ιερά Μητρόπολη Ελσίνκι
ΕπεξεργασίαΗ Μητρόπολη Ελσίνκι έχει τους περισσότερους πιστούς ανάμεσα στις Μητροπόλεις της Ορθόδοξη Αυτόνομη Εκκλησία της Φιλλανδίας, πάνω από 28.000.
Η Μητρόπολη περιλαμβάνει οκτώ ενορίες, στις οποίες λειτουργούν περίπου 50 ιερείς. Έδρα της Μητρόπολης είναι ο Καθεδρικός Ναός Ουσπένσκι στο Ελσίνκι.
Την Δευτέρα 1 Ιανουαρίου 2018 ο Μητροπολίτης Ελσινικίου Αμβρόσιος, παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, μετά από 29 χρόνια διακονίας και ακολούθως με απόφασή του ο Αρχιεπισκόπου Λέοντος, ο προκαθήμενος της Φιλανδικής Εκκλησίας θα φέρει τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου Ελσίνσκι και πάσης Φινλανδίας.[12]
Μητροπολίτης είναι ο Αρχιεπίσκοπος Ελσίνκι Λέων.
Ιερά Μητρόπολις Κουπίου και Καρελίας
ΕπεξεργασίαΗ έδρα της Μητροπόλεως Κουπίου και Καρελίας βρίσκεται στο Κουόπιο.
Η Μητρόπολη Κουπίου και Καρελίας έχει 22.000 μέλη σε 12 ενορίες. Ο αριθμός των ιερέων στη μητρόπολη είναι περίπου 45 και εκκλησίες και παρεκκλήσια συνολικά άνω των 80. Η μητρόπολη περιλαμβάνει επίσης τα μοναδικά ορθόδοξα Μοναστήρια στη Φινλανδία.
Στην έδρα της Μητροπόλεως, το Κουόπιο, λειτουργεί το Μουσείο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Φινλανδίας.
Την Δευτέρα 1 Ιανουαρίου 2018, με απόφασή του ο Αρχιεπισκόπου Λέοντος, ο προκαθήμενος της Φιλανδικής Εκκλησίας θα φέρει τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου Ελσίνσκι και πάσης Φινλανδίας.
Ακόμα, δεν έχει εκλεγεί ο Μητροπολίτης Κουπίου και Καρελίας και Αρχιεπίσκοπος είναι ο Λέων (Μακκόνεν), ενώ Βοηθός Επίσκοπος είναι ο Επίσκοπος Γιοένσου Αρσένιος.
Ιερά Μητρόπολις Όουλου
ΕπεξεργασίαΗ Μητρόπολη Όουλου έχει πέντε ενορίες, εκ των οποίων η μεγαλύτερη βρίσκεται στο Όουλου.
Η μητρόπολη ιδρύθηκε το 1980. Έχει λιγότερα από 10.000 μέλη. Έδρα της Μητροπόλεως είναι ο Καθεδρικός Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδας Όουλου.
Σήμερα Μητροπολίτης είναι ο Ηλίας.
Μονές
Επεξεργασία- Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού - Ανδρική Μονή
- Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος - Γυναικεία Μονή
Εορτασμός του Πάσχα
ΕπεξεργασίαΗ Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η μοναδική Ορθόδοξη Εκκλησία που χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο και για τον υπολογισμό του Πάσχα.[13] Το ίδιο ίσχυε και για τους Ορθοδόξους της Εσθονίας μέχρι το 1945, όταν πέρασαν στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας, κάτι που ακολουθεί η Εσθονική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με το Ορθόδοξο Πασχάλιο.[14]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Από την επίσημη σελίδα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας». Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Από την επίσημη σελίδα της εκκλησίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ «Δεκτή έκανε το Φανάρι την παραίτηση του Αρχιεπισκόπου Φινλανδίας». Orthodox Times. 18 Μαΐου 2024. https://www.orthodoxtimes.gr/dekti-ekane-to-fanari-tin-paraitisi-tou-archiepiskopou-finlandias/amp/. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2024.
- ↑ «Uuden arkkipiispan intronisaatiopäivä selvillä». SUOMEN ORTODOKSINEN KIRKKO. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Αρχιεπίσκοπος Ελσίνκι Λέων: Το Πατριαρχείο Μόσχας έχει αντικαταστήσει την Ορθοδοξία με έναν νέο ολοκληρωτισμό». orthodoxianewsagency.gr. 13 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2024.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 «Ortodoksiset kirkot». Religions in Finland project. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2008.
- ↑ Suomalainen tietosanakirja (2. painos έκδοση). Espoo: Weilin+Göös. ISBN 951-35-4471-0.
- ↑ Härkönen, Jyrki. «Konstantinopoli, Moskova ja Suomi». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2009.
- ↑ «Ortodoksisesta kirkosta erottiin vilkkaasti». Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2024.
- ↑ «Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στο Ελσίνκι (ΦΩΤΟ)». ΡΟΜΦΑΙΑ. 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Φινλανδίας». orthodoxianewsagency.gr. 12 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Αλλαγή τίτλου και έδρας για τον Αρχιεπίσκοπο Φινλανδίας
- ↑ Φινλανδία: Εκεί που ήδη ο “Χριστός Ανέστη”, 23/4/2019, orthodoxianewsagency.gr
- ↑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2023, 16/4/2023, Εσθονική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία, εσθονικά
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΗ επίσημη σελίδα της Φινλανδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας