Η ομάδα αίματος (ή τύπος αίματος) είναι μια ταξινόμηση του αίματος βασισμένη στην παρουσία ή απουσία κληρονομούμενων αντιγονικών συστατικών στην επιφάνεια των ερυθρών κυττάρων. Αυτά τα αντιγόνα, που ανήκουν στο σύστημα αντιγόνου ABO, μπορεί να είναι πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, γλυκοπρωτεΐνες, γλυκολιπίδια ανάλογα με το σύστημα ταξινόμησης. Κάποια από αυτά τα αντιγόνα μπορεί να παρουσιάζονται και στην επιφάνεια άλλων τύπων κυττάρων σε πολλούς ιστούς. Αρκετά από αυτά τα αντιγόνα των ερυθροκυττάρων μπορεί να προέρχονται από ένα αλληλόμορφο (ή πολύ στενά συνδεδεμένα γονίδια) και αποτελούν ένα σύστημα ομάδας αίματος.[1] Από τη Διεθνή Εταιρεία Μετάγγισης Αίματος αναγνωρίζονται σήμερα συνολικά 30 περίπου συστήματα ομάδων αίματος.[2]

Η ομάδα αίματος καθορίζεται, εν μέρει, από τον τύπο των αντιγόνων του συστήματος ΑΒΟ που βρίσκονται στην επιφάνεια των ερυθρών κυττάρων.

Η ομάδα αίματος κληρονομείται και από τους δύο γονείς καθώς τα γονίδια είναι συνεπικρατή. Συγκεκριμένα, δύο μόνο από τα αλληλόμορφα του γονιδίου που καθορίζει τον τύπο των ομάδων αίματος "ΑΒΟ" του ανθρώπου είναι συνεπικρατή. Τα άτομα με ομάδα αίματος Α έχουν στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων τους αντιγόνο τύπου Α. Άτομα ομάδας αίματος Β έχουν αντιγόνο Β. Ένα άτομο ομάδας αίματος ΑΒ έχει αντιγόνα Α και Β. Πολλές έγκυες γυναίκες μπορεί να κυοφορούν έμβρυο με ομάδα αίματος διαφορετική από την δική τους και η μητέρα μπορεί να δημιουργήσει αντισώματα εναντίον των εμβρυικών ερυθροκυττάρων. Μερικές φορές αυτά τα αντισώματα είναι αντισώματα IgG, μια μικρή ανοσοσφαιρίνη, που μπορεί να διαπεράσει την πλακουντική μεμβράνη και να προκαλέσει αιμόλυση των εμβρυικών ερυθροκυττάρων, και έτσι να προκληθεί μία ασθένεια που ονομάζεται αιμολυτική νόσος των νεογνών, που μπορεί να είναι θανατηφόρα για το έμβρυο (εμβρυικός ύδρωπας).[3]

Τα συστήματα της ομάδας αίματος

Επεξεργασία

Μια πλήρης ομάδα αίματος καθορίζεται από ένα σύνολο από 30 ουσίες στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων, και η ομάδα αίματος ενός ατόμου είναι ένας από τους πολλούς δυνατούς συνδυασμούς συστημάτων αντιγόνων.[2] Σε αυτές τις 30 ομάδες αίματος έχουν βρεθεί πάνω από 600 συστήματα αντιγόνων[4], αλλά πολλά από αυτά είναι πολύ σπάνια και κάποια ευρίσκονται σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες.

Σχεδόν πάντοτε, ένα άτομο έχει την ίδια ομάδα αίματος για όλη του τη ζωή, αλλά πολύ σπάνια η ομάδα αίματος ενός ατόμου αλλάζει τύπο μέσω προσθήκης ή καταστολής ενός αντιγόνου σε λοίμωξη, κακοήθεια, ή αυτοάνοση νόσο.[5][6][7][8] Μια άλλη πιο κοινή αιτία για την αλλαγή της ομάδας αίματος είναι μια μεταμόσχευση μυελού των οστών. Οι μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών πραγματοποιούνται για πολλές λευχαιμίες και λεμφώματα, μεταξύ άλλων νόσων. Εάν ένα άτομο λαμβάνει μυελό των οστών από κάποιον που έχει διαφορετικό τύπο αίματος ΑΒΟ (π.χ., τύπου Α ασθενής λαμβάνει μυελό των οστών τύπου O),η ομάδα αίματος του ασθενούς θα μετατραπεί τελικά σύμφωνα με τον τύπο του δότη.

Ορισμένες ομάδες αίματος σχετίζονται με την κληρονομικότητα των άλλων νόσων: για παράδειγμα, το αντιγόνο Kell συνδέεται μερικές φορές με το σύνδρομο McLeod.[9] Άλλες ομάδες αίματος μπορεί να επηρεάσουν την ευαισθησία σε λοιμώξεις, ένα παράδειγμα είναι η αντίσταση σε συγκεκριμένα είδη ελονοσίας που παρατηρήθηκε σε άτομα που στερούνται το αντιγόνο Duffy.[10] Το αντιγόνο Duffy , πιθανώς ως αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής, είναι λιγότερο κοινό στις εθνικές ομάδες από περιοχές με υψηλή συχνότητα εμφάνισης της ελονοσίας.[11]

Σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ

Επεξεργασία
 
Σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ: το διάγραμμα δείχνει τις αλυσίδες υδατανθράκων στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων που καθορίζουν την ομάδα αίματος κατά ΑΒΟ.

Το σύστημα ΑΒΟ είναι το πλέον σημαντικό σύστημα ομάδων αίματος του συστήματος σε μετάγγιση αίματος ανθρώπου. Οι αντι-Α και αντι-Β ανοσοσφαιρίνες είναι συνήθως ανοσοσφαιρίνη Μ (IgM). Τα ABO IgM αντισώματα παράγονται κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής από την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικές ουσίες, όπως τρόφιμα, βακτήρια και ιούς. Το αντιγόνο O στο σύστημα ΑΒΟ ορθά ονομάζεται 0 (μηδέν).[12] Η ανακάλυψή του έγινε από τον Αυστριακό ιατρό Καρλ Λαντστάινερ.

Φαινότυπος Γονότυπος
Α ΑΑ ή ΑΟ
Β ΒΒ ή ΒΟ
ΑΒ ΑΒ
Ο ΟΟ

Σύστημα ομάδας αίματος Ρέζους

Επεξεργασία

Το σύστημα Rh (Ρέζους) είναι η δεύτερη πιο σημαντική ομάδα αίματος όσον αφορά την μετάγγιση αίματος, ανάμεσα σε σύνολο 50 αντιγόνων. Το πιο σημαντικό Rh αντιγόνο είναι το αντιγόνο D, επειδή είναι το πιο πιθανό να προκαλέσει μια αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος των πέντε κύριων Rh αντιγόνων. Είναι κοινό για D-αρνητικά άτομα να μην έχουν καμία αντι-D IgG ή IgM αντισώματα, επειδή τα αντι-D αντισώματα συνήθως παράγονται με ευαισθητοποίηση έναντι των περιβαλλοντικών ουσιών. Ωστόσο, τα D-αρνητικά άτομα που μπορούν να παράγουν IgG αντι-D αντισώματα μετά από μια εκδήλωση ευαισθητοποίησης: πιθανώς εμβρυομητρική μετάγγιση αίματος από ένα έμβρυο κατά την εγκυμοσύνη ή περιστασιακά μια μετάγγιση αίματος με D-θετικό RBC s[13] και ασθένειες Rhμπορεί να προκληθούν.[14] Ομάδα αίματος με αρνητικό ρέζους "Rh" είναι πολύ λιγότερα ποσοτικά στον Ασιατικό πληθυσμό (0.3%) από όσο είναι στους Καυκάσιους (15%).[15] Στον παρακάτω πίνακα, η παρουσία ή απουσία των αντιγόνων Rh σημαίνεται από το + ή - σημάδι, έτσι ώστε για παράδειγμα η Α-ομάδα δεν έχει κανένα από τα Rh αντιγόνα.

Κατανομή συστημάτων ΑΒΟ και Ρέζους ανά χώρα

Επεξεργασία
Κατανομή τύπων αίματος ABO και Rh ανά χώρα (μέσες τιμές πληθυσμού)
Χώρα Πληθυσμός[16] O+ (%) A+ (%) B+ (%) AB+ (%) O− (%) A− (%) B− (%) AB− (%)
Αυστραλία[17] 22.015.576 40 31 8 2 9 7 2 1
Αυστρία[18] 8.219.743 30 37 12 5 6 7 2 1
Βέλγιο[19] 110.438.353 39 50 7 2,5 7 7 1 0,5
Βραζιλία[20] 199.321.413 36 34 8 2,5 9 8 2 0,5
Καναδάς[21] 34.300.083 39 36 7,6 2,5 7 6 1,4 0,5
Δανία[22] 5.543.453 35 37 8 4 6 7 2 1
Εσθονία[23] 1.274.709 30 31 20 6 4,5 4,5 3 1
Φινλανδία[24] 5.262.930 27 38 15 7 4 6 2 1
Γαλλία[25] 65.630.692 36 37 9 3 6 7 1 1
Γερμανία[26] 81.305.856 35 37 9 4 6 6 2 1
Χονγκ-Κονγκ[27] 7.153.519 40 26 27 7 0,31 0,19 0,14 0,05
Ισλανδία[28] 313.183 47,6 26,4 9,3 1,6 8,4 4,6 1,7 0,4
Ινδία[29] 1.205.073.612 36,5 22,1 30,9 6,4 2,0 0,8 1,1 0,2
Ιρλανδία[30] 4.722.028 47 26 9 2 8 5 2 1
Ισραήλ[31] 7.590.758 32 34 17 7 3 4 2 1
Ιταλία[31] 61.261.254 40 36 7,5 2,5 7 6 1,5 0,5
Ιαπωνία[32] 127.368.088 29,9 39,8 19,9 9,9 0,15 0,2 0,1 0,05
Ολλανδία[33] 16.730.632 39,5 35 6,7 2,5 7,5 7 1,3 0,5
Νέα Ζηλανδία[34] 4.327.944 38 32 9 3 9 6 2 1
Νορβηγία[35] 4.707.270 34 40,8 6,8 3,4 6 7,2 1,2 0,6
Πολωνία[36] 38.415.284 31 32 15 7 6 6 2 1
Πορτογαλία[37] 10.781.459 36,2 39,8 6,6 2,9 6,0 6,6 1,1 0,5
Σαουδική Αραβία[38] 26.534.504 48 24 17 4 4 2 1 0,23
Νότια Αφρική[39] 48.810.427 39 32 12 3 7 5 2 1
Ισπανία[40] 47.042.984 36 34 8 2,5 9 8 2 0,5
Σουηδία[41] 9.103.788 32 37 10 5 6 7 2 1
Ταϊβάν[15] 23.234.936 43,9 25,9 23,9 6,0 0,1 0,1 0,01 0,02
Τουρκία[42] 79.749.461 29,8 37,8 14,2 7,2 3,9 4,7 1,6 0,8
Ουκρανία[43] 44.854.065 ~40 ~10
Ηνωμένο Βασίλειο[44] 63.047.162 37 35 8 3 7 7 2 1
ΗΠΑ[45] 313.847.465 37,4 35,7 8,5 3,4 6,6 6,3 1,5 0,6
Πληθυσμιακά-σταθμισμένος μέσος όρος 2.261.025.244 36,44 28,27 20,59 5,06 4,33 3,52 1,39 0,45
Φυλετική και εθνική κατανομή των τύπων αίματος ABO, χωρίς Rh[46]
(Ο πίνακας αυτός περιέχει περισσότερες εγγραφές από ότι ο προηγούμενος, αλλά δεν διακρίνει μεταξύ τύπων Ρέζους).
Ανθρώπινη ομάδα Ο (%) A (%) B (%) AB (%)
Αβορίγινες 61 39 0 0
Άγγλοι 47 42 9 3
Αιγύπτιοι 33 36 24 8
Αϊνού (Ιαπωνία) 17 32 32 18
Αλβανοί 38 43 13 6
Άραβες 34 31 29 6
Αρμένιοι 31 50 13 6
Ασιάτες (στις ΗΠΑ—γενικά) 40 28 27 5
Αυστριακοί 36 44 13 6
Βάσκοι 51 44 4 1
Βέλγοι 47 42 8 3
Βιετναμέζοι 42 22 30 5
Βιρμανοί 36 24 33 7
Βούλγαροι 32 44 15 8
Βραζιλιάνοι 47 41 9 3
Γάλλοι 43 47 7 3
Γερμανοί 41 43 11 5
Γεωργιανοί 46 37 12 4
Δανοί 41 44 11 4
Εβραίοι (Γερμανία) 42 41 12 5
Εβραίοι (Πολωνία) 33 41 18 8
Ελβετοί 40 50 7 3
Έλληνες 40 42 14 5
Εσθονοί 34 36 23 8
Εσκιμώοι (Αλάσκα) 38 44 13 5
Εσκιμώοι (Γροιλανδία) 54 36 23 8
ΗΠΑ (Αφρικανοί) 49 27 20 4
ΗΠΑ (Καυκάσιοι) 45 40 11 4
Ιάπωνες 30 38 22 10
Ινδοί (ΗΠΑ—γενικά) 79 16 4 1
Ινδοί (Ινδία—γενικά) 37 22 33 7
Ινδουιστές (Μπομπάι) 32 29 28 11
Ιρλανδοί 52 35 10 3
Ισλανδοί 56 32 10 3
Ισπανοί 38 47 10 5
Ιταλοί (Μιλάνο) 46 41 11 3
Καλμούκοι 26 23 41 11
Κικούγιου (Κένυα) 60 19 20 1
Κινέζοι-Καντονέζοι 46 23 25 6
Κινέζοι-Πεκίνο 29 27 32 13
Κορεάτες 28 32 31 10
Λάπωνες 29 63 4 4
Λετονοί 32 37 24 7
Λιθουανοί 40 34 20 6
Μαλαισιανοί 62 18 20 0
Μάορι 46 54 1 0
Μάγια 98 1 1 1
Μέγα Ανδαμανοί 9 60 23 9
Μόρος 64 16 20 0
Μπαντού 46 30 19 5
Μπλάκφουτ (Ινδιάνοι Βορείου Αμερικής) 17 82 0 1
Μπορόρο (Βραζιλία) 100 0 0 0
Μπουριάτες (Σιβηρία) 33 21 38 8
Ναβάχο 73 27 0 0
Νικοβαρέζοι (Νικοβάροι) 74 9 15 1
Νορβηγοί 39 50 8 4
Νοτιοαφρικανοί 45 40 11 4
Ολλανδοί 45 43 9 3
Ούγγροι 36 43 16 5
Ουκρανοί 37 40 18 6
Παπούα (Νέα Γουινέα) 41 27 23 9
Περού (Ινδιάνοι) 100 0 0 0
Πέρσες 38 33 22 7
Πολωνοί 33 39 20 9
Πορτογάλοι 35 53 8 4
Ρομά (Ουγγαρία) 29 27 35 10
Ρουμάνοι 34 41 19 6
Ρώσοι 33 36 23 8
Σαν 56 34 9 2
Σαρδίνιοι 50 26 19 5
Σέρβοι 38 42 16 5
Σκωτσέζοι 51 34 12 3
Σλοβάκοι 42 37 16 5
Σόμπεν (Νικοβάροι) 100 0 0 0
Σουδανοί 62 16 21 0
Σουηδοί 38 47 10 5
Ταϊλανδοί 37 22 33 8
Τατάροι 28 30 29 13
Τούρκοι 43 34 18 6
Τσέχοι 30 44 18 9
Τσουβάς 30 29 33 7
Φιλιππινέζοι 45 22 27 6
Φίτζι 44 34 17 6
Φινλανδοί 34 41 18 7
Χαβανέζοι 37 61 2 1
Μέσος όρος 43,91 34,80 16,55 5,14
Τυπική απόκλιση 16,87 13,80 9,97 3,41

Η ομάδα αίματος Β έχει υψηλότερη συχνότητα στη Βόρεια Ινδία και τις γειτονικές περιοχές της Κεντρικής Ασίας, καθώς  η συχνότητά του μειώνεται τόσο προς τα δυτικά και τα ανατολικά, και φθάνει μονοψήφια ποσοστά στην Ισπανία.[47][48] Πιστεύεται ότι ήταν εντελώς απούσα από τους Εγγενής Αμερικανούς και τους  Αβορίγινες πληθυσμούς της Αυστραλίας πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων σε αυτές τις περιοχές.[48][49]

Η ομάδα Α συνδέεται με υψηλές συχνότητες στην Ευρώπη, κυρίως στη Σκανδιναβία και την Κεντρική Ευρώπη, αν και οι υψηλότερες συχνότητες της εμφανίζονται σε ορισμένους πληθυσμούς Αβορίγινων της Αυστραλίας καθώς και στους Ινδιάνους Blackfoot της Μοντάνα.[50][51]

Τα υπόλοιπα συστήματα ομάδων αίματος

Επεξεργασία

Συμπεριλαμβανομένων των ΑΒΟ και Rh συστημάτων, έχουν ταυτοποιηθεί συνολικά 32 συστήματα ομάδων αίματος.[52] Έτσι, εκτός από τα ΑΒΟ και Rh , πολλά άλλα αντιγόνα εκφράζονται επί της επιφανειακής μεμβράνης των ερυθροκυττάρων. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να είναι ΑΒ, D θετικό, και την ίδια στιγμή Μ και Ν θετικό (MNS σύστημα ομάδας αίματος), Κ θετικό (Kell σύστημα ομάδας αίματος), Le α ή Le β αρνητικό (αντιγόνο Lewis), και ούτω καθεξής, όντας ταυτόχρονα θετικό ή αρνητικό για κάθε σύστημα ομάδας αίματος. Πολλά από τα συστήματα ομάδας αίματος ονομάστηκαν  από τους ασθενείς στους οποίους τα αντίστοιχα αντισώματα βρέθηκαν αρχικά.

Κλινική σημασία

Επεξεργασία

Μετάγγιση αίματος

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Μετάγγιση αίματος

Η ιατρική των μεταγγίσεων είναι ένας εξειδικευμένος κλάδος της αιματολογίας που ασχολείται με τη μελέτη των ομάδων αίματος, και μαζί με τις τράπεζες αίματος επιδιώκει να παρέχει υπηρεσίες που έχουν να κάνουν με το αίμα και άλλα προϊόντα αίματος. Σε όλο τον κόσμο, τα προϊόντα πρέπει να συνταγογραφούνται από γιατρό με παρόμοιο τρόπο όπως τα φάρμακα.

 
Κύρια συμπτώματα της οξείας αιμολυτικής αντίδρασης που μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια μετάγγισης λόγω της ασυμβατότητας των ομάδων αίματος δότη και λήπτη.[53][54]

Μεγάλο μέρος της δουλειάς ρουτίνας μιας τράπεζα αίματος αποτελεί ο έλεγχος του αίματος τόσο από δότες όσο και από λήπτες για να διασφαλίσει ότι σε κάθε μεμονωμένο λήπτη δίνεται αίμα που είναι συμβατό με την ομάδα του αίματός του και είναι όσο το δυνατόν ασφαλέστερο. Αν μια μονάδα αίματος είναι ασυμβίβαστη στη μετάγγιση αίματος ανάμεσα σε ένα δότη και τον λήπτη, είναι πιθανό να συμβεί μια σοβαρή οξεία αιμολυτική αντίδραση με αιμόλυση (καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων), νεφρική ανεπάρκεια και κυκλοφορικό σοκ, κατάσταση που μπορεί πιθανά να οδηγήσει στο θάνατο. Τα αντισώματα μπορούν να είναι εξαιρετικά ενεργά και να επιτεθούν στα ερυθροκύτταρα δεσμεύοντας συστατικά του συστήματος συμπληρώματος και προκαλώντας έτσι μαζική αιμόλυση του μεταγγιζόμενου αίματος.

Στην ιδανική περίπτωση, οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν το δικό τους αίμα ή ειδικού τύπου προϊόντα αίματος για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα μιας αντίδρασης στη μετάγγιση. Οι κίνδυνοι μπορούν να μειωθούν περισσότερο με ελέγχους διασταύρωσης στο αίμα, αλλά αυτό μπορεί να παραλείπεται όταν η χορήγηση αίματος απαιτείται άμεσα σε επείγοντα περιστατικά. Ο έλεγχος διασταύρωσης περιλαμβάνει την ανάμιξη ενός δείγματος του ορού του παραλήπτη με ένα δείγμα των ερυθρών κυττάρων του αίματος του δότη, ελέγχοντας εάν το μείγμα υφίσταται συγκόλληση, ή σχηματίζει μορφές. Αν η συγκόλληση δεν είναι προφανής με γυμνό μάτι, οι τεχνικοί της τράπεζας αίματος συνήθως ελέγχουν για συγκολλήσεις με μικροσκόπιο. Αν συμβεί συγκόλληση, το αίμα αυτού του συγκεκριμένου δότη δεν μπορεί να μεταγγίζεται για το συγκεκριμένο παραλήπτη. Σε μια τράπεζα αίματος είναι ζωτικής σημασίας όλα τα δείγματα αίματος να έχουν αναγνωριστεί σωστά. Έτσι η επισήμανση έχει τυποποιηθεί βάσει ενός συστήματος γνωστού ως ISBT 128.

Η ομάδα αίματος μπορεί να συμπεριλαμβάνεται στις μεταλλικές ταυτότητες που φοριούνται από το στρατιωτικό προσωπικό, σε περίπτωση που θα χρειαστεί μια επείγουσα μετάγγιση αίματος έκτακτης ανάγκης. Οι στρατιώτες των Waffen-SS που πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είχαν τατουάζ όπου αναγραφόταν η ομάδα αίματος.

Σπάνιες ομάδες αίματος μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα εφοδιασμού για τις τράπεζες αίματος και τα νοσοκομεία. Για παράδειγμα, Duffy-αρνητικό αίμα εμφανίζεται πολύ πιο συχνά σε ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής,[55] και η σπανιότητα αυτής της ομάδας αίματος στο υπόλοιπο του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη Duffy-αρνητικού αίματος για αυτούς τους ασθενείς. Ομοίως για RhD αρνητικούς ανθρώπους, υπάρχει ένας κίνδυνος που σχετίζεται με τα ταξίδια σε μέρη του κόσμου όπου τα αποθέματα RhD αρνητικού αίματος είναι περιορισμένα, ειδικά στην Ανατολική Ασία, όπου οι υπηρεσίες αίματος μπορεί να προσπαθήσουν να ενθαρρύνουν Δυτικούς να δώσουν αίμα.[56]

Αιμολυτική ασθένεια των νεογνών

Επεξεργασία

Μια προγεννητική, έγκυος γυναίκα μπορεί να κάνει IgG αντισώματα μιας ομάδας αίματος, εάν το έμβρυο της έχει αντιγόνο της ομάδα αίματος που εκείνη δεν έχει. Αυτό μπορεί να συμβεί αν κάποια από τα κύτταρα αίματος του εμβρύου περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος της μητέρας (π.χ. μια μικρή εμβρυομητρική αιμορραγία, αιμορραγία κατά το χρόνο του τοκετού ή μαιευτική επέμβαση), ή μερικές φορές μετά από μια θεραπευτική μετάγγιση αίματος . Αυτό μπορεί να προκαλέσει Rh νόσος ή άλλες μορφές αιμολυτική νόσος του νεογνού (HDN) στην τρέχουσα κύηση και, ή επόμενες εγκυμοσύνες. Εάν μια έγκυος γυναίκα είναι γνωστό ότι έχει αντι-D αντισώματα, το Rh τύπο του αίματος ενός εμβρύου μπορεί να ελεγχθεί με ανάλυση του εμβρυϊκού DNA στο μητρικό πλάσμα για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο για την αιμολυτική νόσο των νεογνών.[57] Μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις του εικοστού αιώνα ήταν η πρόληψη αυτής της ασθένειας από τη διακοπή του σχηματισμού των αντι-D από D αντισώματα, αρνητικών μητέρων με ένα ενέσιμο φάρμακο που ονομάζεται __Rho (D) ανοσοσφαιρίνης .[58][59] Αντισώματα που συνδέονται με ορισμένες ομάδες αίματος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή HDN, άλλα μπορούν να προκαλέσουν μόνο ήπιες HDN και άλλοι δεν είναι γνωστό ότι προκαλούν HDN.[3]

Παράγωγα αίματος

Επεξεργασία

Για να παρέχουν το μέγιστο όφελος από κάθε αιμοδοσία και να επεκτείνουν την διάρκεια ζωής, οι τράπεζες αίματος διαχωρίζουν το ολικό αίμα σε διάφορα προϊόντα. Τα πιο κοινά από αυτά τα προϊόντα είναι συσκευασμένα ερυθρά αιμοσφαίρια, πλάσμα αίματος ,αιμοπετάλια, κρυοϊζήμα και φρέσκου κατεψυγμένου πλάσματος (FFP). FFP είναι βαθείας κατάψυξης για να διατηρήσει απενεργοποιημένους τους παράγοντας πήξηςV και [Παράγοντα VIII | VIII], οι οποίοι χορηγούνται συνήθως σε ασθενείς οι οποίοι έχουν ένα δυνητικά θανατηφόρο πρόβλημα πήξης που προκαλείται από κατάσταση, όπως προχωρημένη ηπατική νόσο, υπερδοσολογία αντιπηκτικού, ή διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (DIC).

Οι μονάδες συμπυκνωμένων ερυθρών κυττάρων γίνονται με την αφαίρεση όσου μέρους του πλάσματος είναι δυνατόν από ολόκληρες μονάδες αίματος.

Πήξης παράγοντες συντίθεται με σύγχρονες μεθόδους ανασυνδυασμένου DNΑ και είναι τώρα σε κλινική χρήση ρουτίνας για αιμοφιλίες, καθώς αποφεύγονται οι κίνδυνοι μετάδοσης λοίμωξης που συμβαίνουν με συγκεντρωμένα προϊόντα αίματος.

Συμβατότητα ερυθροκυττάρων

Επεξεργασία
  • Άτομα με Ομάδα αίματος ΑΒ έχουν τόσο Α και Β αντιγόνα στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων τους, και στο πλάσμα αίματος δεν περιέχονται αντισώματα έναντι είτε του  Α ή Β αντιγόνου. Επομένως, ένα άτομο με ομάδα αίματος ΑΒ μπορεί να λάβει αίμα από κάθε ομάδα (με την ΑΒ να είναι προτιμότερη), αλλά δεν μπορεί να δώσει αίμα είτε σε Α ή Β ομάδα. Είναι γνωστοί ως καθολικοί παραλήπτες.
  • Άτομα με Ομάδα αίματος Α έχουν το Α αντιγόνο στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων τους, και ο ορός του αίματος περιέχει IgM αντισώματα κατά του αντιγόνου Β. Συνεπώς, η ομάδα Α μπορεί να λάβει αίμα μόνο από άτομα των ομάδων Α ή Ο (με την Α να προτιμάται), και μπορούν να δώσουν αίμα σε άτομα των ομάδων Α ή ΑΒ.
  • Άτομα με Ομάδα αίματος Β έχουν το αντιγόνο Β επί της επιφανείας των ερυθροκυττάρων τους, και ο ορός του αίματος περιέχει αντισώματα IgM κατά του αντιγόνου Α. Συνεπώς, ένα άτομο με αίμα ομάδας Β μπορεί να λάβει αίμα μόνο από άτομα των ομάδων Β ή Ο (με τη Β να προτιμάται), και μπορούν να δώσουν αίμα σε άτομα με τύπου Β ή ΑΒ.
  • Τα άτομα με ομάδα αίματος Ο (ή αίμα μηδενικής ομάδας σε ορισμένες χώρες) δεν έχουν  Α ή Β αντιγόνα στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων τους, αλλά ο ορός του αίματος τους περιέχει IgM αντι-Α και αντι-Β αντισώματα έναντι των Α και Β αντιγόνων της ομάδας αίματος. Συνεπώς, ένα άτομο  ομάδας Ο μπορεί να λάβει αίμα μόνο ίδιας ομάδας (ομάδα Ο), αλλά μπορούν να δώσουν αίμα σε άτομα κάθε ομάδας αίματος ΑΒΟ (δηλ., Α, Β, Ο ή ΑΒ). Εάν ένας ασθενής στο νοσοκομείο  χρειαστεί επειγόντως μετάγγιση αίματος σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, και εφόσον ο χρόνος που απαιτείται για την εξακρίβωση της ομάδας αίματος του δέκτη θα προκαλούσε επιζήμια καθυστέρηση, μπορεί να δοθεί Ο αρνητικό αίμα. Τα άτομα με ομάδα αίματος Ο αρνητικό είναι γνωστοί ως καθολικοί δότες.
 
Διάγραμμα συμβατότητας ερυθροκυττάρων
Εκτός από την ίδια τους την ομάδα, τα άτομα ομάδας Ο μπορούν να δώσουν αίμα και σε όλες τις υπόλοιπες ομάδες. Η ομάδα Ο είναι καθολικός δότης. Τα άτομα ομάδας Α και Β μπορούν, εκτός από την ομάδα τους, να δώσουν αίμα και στην ομάδα ΑΒ. Η ΑΒ είναι καθολικός δέκτης.
Πίνακας συμβατότητας ερυθροκυττάρων[60][61]
Δέκτης[1] Δότης[1]
O− O+ A− A+ B− B+ AB− AB+
O−  Y  N  N  N  N  N  N  N
O+  Y  Y  N  N  N  N  N  N
A−  Y  N  Y  N  N  N  N  N
A+  Y  Y  Y  Y  N  N  N  N
B−  Y  N  N  N  Y  N  N  N
B+  Y  Y  N  N  Y  Y  N  N
AB−  Y  N  Y  N  Y  N  Y  N
AB+  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y  Y

Σημείωση
1. Υποθέτοντας απουσία άτυπων αντισωμάτων που θα προκαλούσαν ασυμβατότητα μεταξύ του αίματος δότη και δέκτη, απουσία που συνήθως υπάρχει στο αίμα που επιλέγεται από τη διαδικασία αντιστοίχισης.

Μια ασθενής ρέζους D- αρνητικό που δεν έχει αντι-D αντισώματα (και δεν υπήρξε ποτέ προηγουμένως ευαισθητοποιημένη σε D-θετικά ερυθροκύτταρα) μπορεί να λάβει με μετάγγιση D-θετικό αίμα μία φορά, αλλά αυτό θα προκαλέσει ευαισθητοποίηση στο D αντιγόνο, και μια γυναίκα ασθενής θα διέτρεχε στο εξής κίνδυνο για αιμολυτική νόσο νεογνού. Εάν ένας D-αρνητικός ασθενής έχει αναπτύξει αντι-D αντισώματα, μία επακόλουθη έκθεση σε D-θετικό αίμα θα οδηγούσε σε μία δυνητικά επικίνδυνη αντίδραση σε μετάγγιση. Rh D-θετικό αίμα δεν πρέπει ποτέ να δίνεται σε D-αρνητικές γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία ή σε ασθενείς με αντισώματα D, έτσι οι τράπεζες πρέπει να χορηγούν αίμα ρέζους αρνητικό στους ασθενείς αυτούς. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως μείζονα αιμορραγία, όταν τα αποθέματα των D-αρνητικών μονάδων αίματος είναι πολύ χαμηλά στην τράπεζα αίματος, D-θετικό αίμα μπορεί να δοθεί σε D-αρνητικές γυναίκες πάνω από την ηλικία τεκνοποίησης ή Rh-αρνητικούς άνδρες, υπό τον όρο ότι δεν έχουν αντι-D αντισώματα, για να διατηρηθεί το απόθεμα D-αρνητικού αίματος στην τράπεζα. Το αντίστροφο δεν είναι ισχύει: οι Rh D-θετικοί ασθενείς δεν αντιδρούν αρνητικά με το αντιγόνο D στο αίμα.

Αυτή η αντιστοίχιση γίνεται και για άλλα αντιγόνα του συστήματος Rh όπως C, c, Ε και e και για άλλα συστήματα της ομάδας αίματος με γνωστό κίνδυνο για ανοσοποίηση όπως το σύστημα Kell, ιδίως για τις γυναίκες σε ηλικία τεκνοποίησης ή ασθενείς με γνωστή ανάγκη για πολλές μεταγγίσεις.

Συμβατότητα πλάσματος

Επεξεργασία
 
Διάγραμμα συμβατότητας πλάσματος
Επιπρόσθετα της δωρεάς στην ίδια ομάδα αίματος: πλάσμα από τον τύπο ΑΒ μπορεί να δοθεί στους Α, Β και Ο· πλάσμα από τους τύπους Α, Β και ΑΒ μπορεί να δοθεί στον Ο.

Οι αποδέκτες μπορούν να πάρουν πλάσμα της ίδιας ομάδας αίματος, αλλιώς η συμβατότητα δωρητή-αποδέκτη για το πλάσμα αίματος είναι η αντίστροφη αυτής των RBC: πλάσμα από αίμα ΑΒ μπορεί να μεταγγιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ομάδας αίματος· άτομα της ομάδας Ο μπορούν να πάρουν πλάσμα από οποιαδήποτε ομάδα· και πλάσμα τύπο Ο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από αποδέκτες τύπου Ο.

Πίνακας συμβατότητας πλάσματος[61]
Αποδέκτης Δωρητής[1]
O A B AB
O  Y  Y  Y  Y
A  N  Y  N  Y
B  N  N  Y  Y
AB  N  N  N  Y

Σημείωση πίνακα
1. Υποθέτει απουσία σθεναρών άτυπων αντισωμάτων στο πλάσμα του δωρητή.

Τα αντισώματα Rh D είναι ασυνήθιστα, έτσι γενικά ούτε D αρνητικό ούτε D-θετικό αίμα  περιέχει αντι-D αντισώματα. Εάν ένας δυνητικός δότης βρεθεί να έχει αντι-D αντισώματα ή οποιοδήποτε ισχυρό άτυπο αντίσωμα ομάδας αίματος δια διαλογής αντισώματος στην τράπεζα , δεν θα γίνεται δεκτός ως δότης (ή σε μερικές τράπεζες αίματος το αίμα θα πρέπει να επισημαίνεται κατάλληλα) συνεπώς, ο δότης πλάσματος αίματος που εκδίδεται από μια τράπεζα αίματος μπορεί να επιλεγεί ώστε να είναι απαλλαγμένο το αίμα του από αντισώματα D και άλλα άτυπα αντισώματα, και τέτοιο πλάσμα  που εκδίδεται από μία τράπεζα αίματος θα ήταν κατάλληλο για έναν παραλήπτη ο οποίος μπορεί είναι θετικού ή αρνητικού D, εφ 'όσον το πλάσμα του αίματος και ο λήπτης είναι ΑΒΟ συμβατών [εκκρεμεί παραπομπή]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Maton, Anthea· Jean Hopkins· Charles William McLaughlin· Susan Johnson· Maryanna Quon Warner· David LaHart· Jill D. Wright (1993). Human Biology and Health . Englewood Cliffs, New Jersey,: Prentice Hall. ISBN 0-13-981176-1. 
  2. 2,0 2,1 «Table of blood group systems». International Society of Blood Transfusion. Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2008. 
  3. 3,0 3,1 E.A. Letsky· I. Leck· J.M. Bowman (2000). «Chapter 12: Rhesus and other haemolytic diseases». Antenatal & neonatal screening (2η έκδοση). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-262826-8. 
  4. «American Red Cross Blood Services, New England Region, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Vermont». American Red Cross Blood Services – New England Region. 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008. there are more than 600 known antigens besides A and B that characterize the proteins found on a person's red cells 
  5. Dean, Laura. «The ABO blood group». Blood Groups and Red Cell Antigens. online: NCBI. A number of illnesses may alter a person's ABO phenotype 
  6. Stayboldt C, Rearden A, Lane TA (1987). «B antigen acquired by normal A1 red cells exposed to a patient's serum». Transfusion 27 (1): 41–4. doi:10.1046/j.1537-2995.1987.27187121471.x. PMID 3810822. 
  7. Matsushita S, Imamura T, Mizuta T, Hanada M (November 1983). «Acquired B antigen and polyagglutination in a patient with gastric cancer». The Japanese Journal of Surgery 13 (6): 540–2. doi:10.1007/BF02469500. PMID 6672386. 
  8. Kremer Hovinga I, Koopmans M, de Heer E, Bruijn J, Bajema I (2007). «Change in blood group in systemic lupus erythematosus». Lancet 369 (9557): 186–7; author reply 187. doi:10.1016/S0140-6736(07)60099-3. PMID 17240276. 
  9. Chown B., Lewis M., Kaita K. (October 1957). «A new Kell blood-group phenotype». Nature 180 (4588): 711. doi:10.1038/180711a0. PMID 13477267. 
  10. Miller LH, Mason SJ, Clyde DF, McGinniss MH (August 1976). «The resistance factor to Plasmodium vivax in blacks. The Duffy-blood-group genotype, FyFy». The New England Journal of Medicine 295 (6): 302–4. doi:10.1056/NEJM197608052950602. PMID 778616. 
  11. Kwiatkowski DP (August 2005). «How Malaria Has Affected the Human Genome and What Human Genetics Can Teach Us about Malaria». American Journal of Human Genetics 77 (2): 171–92. doi:10.1086/432519. PMID 16001361. PMC 1224522. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-human-genetics_2005-08_77_2/page/171. «The different geographic distributions of α thalassemia, G6PD deficiency, ovalocytosis, and the Duffy-negative blood group are further examples of the general principle that different populations have evolved different genetic variants to protect against malaria». 
  12. «Your blood – a textbook about blood and blood donation» (PDF). σελ. 63. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008. 
  13. Talaro, Kathleen P. (2005). Foundations in microbiology (5th έκδοση). New York: McGraw-Hill. σελίδες 510–1. ISBN 0-07-111203-0. 
  14. Moise KJ (July 2008). «Management of rhesus alloimmunization in pregnancy». Obstetrics and Gynecology 112 (1): 164–76. doi:10.1097/AOG.0b013e31817d453c. PMID 18591322. https://archive.org/details/sim_obstetrics-and-gynecology_2008-07_112_1/page/164. 
  15. 15,0 15,1 «Rh血型的由來». Hospital.kingnet.com.tw. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  16. «CIA World Factbook». Cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2012. 
  17. «Blood Types, Australian Red Cross Blood Service». donateblood.com.au. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2012. 
  18. «Austrian Red Cross – Blood Groups». roteskreuz.at. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2012. 
  19. «Croix-Rouge de Belgique – The blood service». transfusion.be. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2012. 
  20. «Tipos Sanguíneos». Hemoam.org.br. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2011. 
  21. Canadian Blood Services – Société canadienne du sang. «Types & Rh System, Canadian Blood Services». Bloodservices.ca. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  22. «Frequency of major blood groups in the Danish population». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2012. 
  23. «Veregruppide esinemissagedus Eestis». Kliinikum.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  24. «Suomalaisten veriryhmäjakauma». Veripalvelu.fi. 21 Αυγούστου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  25. «Les groupes sanguins (système ABO)». Le Centre Hospitalier Princesse Grace – Monaco (στα Γαλλικά). C.H.P.G. MONACO. 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008. 
  26. Häufigkeit der Blutgruppen (Γερμανικά)
  27. «Blood Donation, Hong Kong Red Cross». .ha.org.hk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2011. 
  28. «Blóðflokkar». Landspitali.is. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  29. «Indian Journal for the Practising Doctor». Indmedica.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  30. «Irish Blood Transfusion Service – Irish Blood Group Type Frequency Distribution». Irish Blood Transfusion Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2009. 
  31. 31,0 31,1 «The national rescue service in Israel». Mdais.org. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  32. «血液の知識». Japanese Red Cross Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2012. 
  33. «Voorraad Erytrocytenconcentraten Bij Sanquin» (στα Ολλανδικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2009. 
  34. «What are Blood Groups?». NZ Blood. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  35. «Norwegian Blood Donor Organization». Giblod.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2011. 
  36. «Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa we Wroclawiu». Rckik.wroclaw.pl. 20 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  37. Portuguese Blood Institute Αρχειοθετήθηκε 2011-06-03 στο Wayback Machine. (υποθέτει ότι τα αντιγόνα Rh και AB είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους)
  38. «Fequency of ABO blood groups in the eastern region of Saudi Arabia». Cat.inist.fr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  39. «South African National Blood Service – What's Your Type?». Sanbs.org.za. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  40. «Federación Nacional de Donantes de Sangre/La sangre/Grupos». Donantesdesangre.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  41. «Frequency of major blood groups in the Swedish population». Geblod.nu. 2 Οκτωβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  42. «Turkey Blood Group Site». Kangrubu.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  43. "Палеоантропологічні дані та гематологічні групи сучасних народів дають право вважати українців спорідненими з людністю Північної Італії, Балкан, Швейцарії, Півдня Німеччини, Півдня Англії, Чехії, Словаччини, окремих районів Франції (90 % українців мають групу крові «А», «АВ» та «О». Пор. з росіянами та монголами, у яких група «В» становить 80 %)." [in:] Etnologia Ukrainy. filosofsko-teoretychnyĭ ta etnorelihiieznavchyĭ aspekt. Helyna Lozko. str. 69. 2001
  44. «Frequency of major blood groups in the UK». Blood.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  45. «Blood Types in the U.S». Bloodcenter.stanford.edu. 20 Ιουνίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  46. «Racial and ethnic distribution of ABO blood types». Bloodbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  47. Blood Transfusion Division, United States Army Medical Research Laboratory (1971). Selected contributions to the literature of blood groups and immunology. 1971 v. 4. United States Army Medical Research Laboratory, Fort Knox, Kentucky. ... In northern India, in Southern and Central China and in the neighboring Central Asiatic areas, we find the highest known frequencies of B. If we leave this center, the frequency of the B gene decreases almost everywhere ... 
  48. 48,0 48,1 Encyclopaedia Britannica (2002). The New Encyclopaedia Britannica. Encyclopaedia Britannica, Inc. ISBN 0-85229-787-4. ... The maximum frequency of the B gene occurs in Central Asia and northern India. The B gene was probably absent from American Indians and Australian Aborigines before racial admixture occurred with the coming of the white man ... 
  49. Carol R. Ember, Melvin Ember (1973). Anthropology. Appleton-Century-Crofts. […] Blood type B is completely absent in most North and South American Indians […] 
  50. Laura Dean, MD (2005). Blood Groups an Red Cell Antigens. National Center for Biotechnology Information, United States Government. ISBN 1-932811-05-2. […] Type A is common in Central and Eastern Europe. In countries such as Austria, Denmark, Norway, and Switzerland, about 45–50% of the population have this blood type, whereas about 40% of Poles and Ukrainians do so. The highest frequencies are found in small, unrelated populations. For example, about 80% of the Blackfoot Indians of Montana have blood type A […] 
  51. Technical Monograph No. 2: The ABO Blood Group System and ABO Subgroups (PDF). Biotec. Μαρτίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2012. […] The frequency of blood group A is quite high (25-55%) in Europe, especially in Scandinavia and parts of central Europe. High group A frequency is also found in the Aborigines of South Australia (up to 45%) and in certain American Indian tribes where the frequency reaches 35% […] 
  52. Joshua E. Brown (22 Φεβρουαρίου 2012). «Blood Mystery Solved». University Of Vermont. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2012. 
  53. Possible Risks of Blood Product Transfusions from American Cancer Society. Last Medical Review: 03/08/2008. Last Revised: 01/13/2009
  54. 7 adverse reactions to transfusion Pathology Department at University of Michigan. Version July 2004, Revised 11/5/08
  55. Nickel RG, Willadsen SA, Freidhoff LR και άλλοι. (August 1999). «Determination of Duffy genotypes in three populations of African descent using PCR and sequence-specific oligonucleotides». Human Immunology 60 (8): 738–42. doi:10.1016/S0198-8859(99)00039-7. PMID 10439320. 
  56. Bruce, MG (Μαΐου 2002). «BCF – Members – Chairman's Annual Report». The Blood Care Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008. As Rhesus Negative blood is rare amongst local nationals, this Agreement will be of particular value to Rhesus Negative expatriates and travellers 
  57. Daniels G, Finning K, Martin P, Summers J (September 2006). «Fetal blood group genotyping: present and future». Annals of the New York Academy of Sciences 1075: 88–95. doi:10.1196/annals.1368.011. PMID 17108196. 
  58. «Use of Anti-D Immunoglobulin for Rh Prophylaxis». Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Μαΐου 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2012. 
  59. «Pregnancy – routine anti-D prophylaxis for D-negative women». National Institute for Health and Clinical Excellence. Μαΐου 2002. 
  60. «RBC compatibility table». American National Red Cross. Δεκεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008. 
  61. 61,0 61,1 Blood types and compatibility Αρχειοθετήθηκε 2010-04-19 στο Wayback Machine. bloodbook.com