Οδαίναθος
Ο Οδαίναθος (Λούκιος Σεπτίμιος Οδαίναθος, λατινικά: Lucius Septimius Odaenathus, αραμαϊκά: ܐܕܝܢܬ (Oḏainaṯ), αραβικά: أذينة (Udhaynah), εκλατινισμένη μεταφορά του συριακού Odainath (Ονταϊνάθ)) ήταν ο ηγεμόνας της Παλμύρας της Συρίας και αργότερα της βραχύβιας Παλμυρηνής Αυτοκρατορίας, κατά το δεύτερο μισό του 3ου αιώνα, ο οποίος πέτυχε να ανακτήσει την ρωμαϊκή Ανατολή από τους Πέρσες και να την επανεντάξει στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
| Οδαίναθος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Lucius Septimius Odaenathus (Λατινικά) και Οδαίναθος (Αρχαία Ελληνικά) |
| Γέννηση | Δεκαετία του 220 Παλμύρα |
| Θάνατος | 267[1][2] Ηράκλεια η Ποντική |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ζηνοβία |
| Τέκνα | Χαϊράν Α΄ Χαϊράν Β΄ Βαμπάλαθος |
| Γονείς | sheikh Hairan[3] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | έξαρχος Ρωμαίος συγκλητικός βασιλιάς |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ζωή
ΕπεξεργασίαΤο πλήρες όνομά του ήταν Λούκιος Σεπτίμιος Οδαίναθος[4]. Σύμφωνα με μια άποψη, το όνομά του ήταν αραμαϊκής καταγωγής[5], ενώ άλλη άποψη υποστηρίζει ότι προέρχεται από την αραβική λέξη "Odaina" (οντάινα) που σημαίνει "μικρό αφτί"[6]. Η γενεαλογία του υποδηλώνει ότι ήταν αραβικής καταγωγής[7]. Το όνομα του, Σεπτίμιος, δείχνει ότι η οικογένειά του έλαβε τη ρωμαϊκή υπηκοότητα υπό κάποιον αυτοκράτορα της Δυναστείας των Σεβήρων, και έτσι ήταν η σπουδαιότερη οικογένεια της Παλμύρας από τη δεκαετία του 190. Ήταν γιος του Αϊράν, γιου του Ουαβαλλάθου (Wahballath), γιου του Νασόρ[8]. Η χρονιά που ο Οδαίναθος έγινε αρχηγός της Παλμύρας δεν είναι γνωστός, αλλά ήδη σε μια επιγραφή του 258 περιγράφεται ως "ο εκλαμπρότατος συγκλητικός, ο κύριός μας" (N.S.I. No. 126)[9]. Στην περιώνυμη σύζυγό του Ζηνοβία βρήκε έναν μεγάλο υποστηρικτή της πολιτικής του.
Βασιλεία και Περσικός Πόλεμος
Επεξεργασία
Η ήττα και η αιχμαλώτιση του αυτοκράτορα Βαλεριανού το 260 άφησε τις ανατολικές επαρχίες κατά το μεγαλύτερο μέρος στο έλεος των Περσών. Η προοπτική της υπεροχής των Περσών δεν ήταν κάτι που η Παλμύρα ή ο ηγέτης της είχαν οποιοδήποτε λόγο να επιθυμούν. Στην αρχή ο Οδαίναθος προσπάθησε να εξευμενίσει τον Πέρση μονάρχη Σαπώρη Α΄, αλλά όταν τα δώρα του απορρίφθηκαν με περιφρόνηση (Petr. Patricius, 10) αποφάσισε να πολεμήσει για τα συμφέροντα της Ρώμης. Η ουδετερότητα η οποία είχε φτιάξει την τύχη της Παλμύρας εγκαταλείφθηκε για μια ενεργητική στρατιωτική πολιτική, η οποία ενίσχυσε τη φήμη του Οδαίναθου, αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα επέφερε την καταστροφή της πόλης του. Επιτέθηκε στους νικηφόρους Πέρσες που επέστρεφαν από την λεηλασία της Αντιόχειας, και πριν μπορέσουν να διασχίσουν τον Ευφράτη τους κατάφερε αποφασιστική ήττα.
Κατόπιν, όταν η δύο σφετεριστές αυτοκράτορες του θρόνου ανακηρύχτηκαν στην Ανατολή (261), ο Οδαίναθος πήρε το μέρος του Γαλλιηνού, γιου και διαδόχου του Βαλεριανού, και επιτέθηκε και σκότωσε τον σφετεριστή Κύητο στην Έμεσα (το σύγχρονο Χομς) και ανταμείφτηκε για την αφοσίωσή του με την απονομή εξέχουσας θέσης (262). Μπορεί να είχε λάβει πριν τον τίτλο του βασιλιά, αλλά τώρα έγινε totius Orientis imperator, αυτοκράτορας πάσης Ανατολής, όχι καθεαυτό ηγεμόνας ούτε Αύγουστος, αλλά ανεξάρτητος αντιπρόσωπος του αυτοκράτορα στην Ανατολική (Mommsen, Επαρχίες, ii. p. 103).
Σε μια σειρά από γρήγορες και επιτυχημένες εκστρατείες κατά τις οποίες άφησε την Παλμύρα στην ηγεσία του υπαρχηγού του Σεπτίμιου Ηρώδη (Septimius Worod) (N.S.I. Nos. 127–129)[10], πέρασε τον Ευφράτη και ανακούφησε την Έδεσσα, ανέκτησε την Νίσιβι και τις Κάρρες (το σύγχρονο Χαρράν). Επιτέθηκε ακόμα και στην Περσική δύναμη, φτάνοντας δύο φορές στα τείχη της Περσικής πρωτεύουσας Κτησιφών, αλλά αποτυγχάνοντας να την καταλάβει[11][12][13]. Οι επιτυχίες αυτές αποκατέστησαν την Ρωμαϊκή εξουσία στην Ανατολή. Ο Γαλλιηνός δεν απαξίωσε να πραγματοποιήσει θρίαμβο με τους αιχμαλώτους και λάφυρα ποτ είχε κερδίσει ο Οδαίναθος (264). Ο Οδαίναθος γιόρτασε τις νίκες του μοιραζόμενος των ανατολικό τίτλο "βασιλέας βασιλέων" με τον μεγαλύτερο γιο του Χαϊράν (Ηρώδης)[14].
To τέλος και η διαδοχή
ΕπεξεργασίαΕνώ ήταν καθ’ όλα τυπικός προς τον ηγεμόνα του, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι ο Οδαίναθος στόχευε στο να γίνει αυτοκράτορας, αλλά κατά τη διάρκεια της ζωής του δεν υπήρξε σύγκρουση με τη Ρώμη. Επρόκειτο να ξεκινήσει για την Καππαδοκία εναντίον των Γότθων όταν δολοφονήθηκε μαζί με τον Αϊράν από τον ανιψιό του Μαιόνιο. Έχει προταθεί ότι αυτή η πράξη υποκινήθηκε από τη Ρώμη, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις στα ιστορικά αρχεία για να στηρίξουν αυτήν την κατηγορία.
Σύμφωνα με τα προκατειλημμένη προς τον αυτοκράτορα Ιστορία των Αυγούστων (Historia Augusta), ο Μαιόνιος σκότωσε τον Οδαίναθο και το γιο του Αϊράν κατά διάρκεια ενός εορτασμού, εξαιτίας συνωμοσίας της δεύτερης γυναίκας του Οδαίναθου Ζηνοβίας, η οποία ήθελε ο γιος της Βαμπάλαθος να διαδεχθεί τον Οδαίναθο, αντί του Αϊράν (ο οποίος ήταν γιος του Οδαίναθου από άλλη γυναίκα). Σύμφωνα με τον Γκίμπον, η πιο κοινώς αποδεχτή εκδοχή είναι, ότι η δολοφονία ήταν εκδίκηση για τη σύντομη φυλάκιση, που είχε επιβάλει ο Οδαίναθος στον Μαιόνιο για ασέβεια. Μετά το τέλος του (266 – 267), η Ζηνοβία τον διαδέχτηκε και ουσιαστικά κυβερνούσε την Παλμύρα εκ μέρους του νεαρού Βαμπαλάθου.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. odaenathus-septimius. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Store norske leksikon» (Μποκμάλ, Νεονορβηγικά) Septimius_Odaenathus.
- ↑ 3,0 3,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Vogüé, Syrie centrale, Nos. 23, 28; Cooke, North-Semitic Inscriptions. Nos. 126, 530
- ↑ Hillers & Cussini, Delbert & Eleonora (2005). A journey to Palmyra: collected essays to remember Delbert R. Hillers. Brill. σελίδες 195–196. ISBN 978-90-04-12418-9.
- ↑ Palmyra and its empire: Zenobia's revolt against Rome, Richard Stoneman, University of Michigan Press, 1992, Page: 2
- ↑ Robert G. Hoyland, Arabia and the Arabs: From the Bronze Age to the coming of Islam (2001), Routledge imprint of the Taylor & Francis Group, Page: 75
- ↑ Alan Bowman,Peter Garnsey,Averil Cameron (2005). The Cambridge Ancient History: Volume 12, The Crisis of Empire, AD 193-337. σελ. 512.
- ↑ (NSI, σελ. 286)
- ↑ (NSI, σελίδες 287–289)
- ↑ Who's Who in the Roman World By John Hazel
- ↑ Babylonia Judaica in the Talmudic Period By A'haron Oppenheimer, Benjamin H. Isaac, Michael Lecker
- ↑ The New Encyclopaedia Britannica
- ↑ Σύμφωνα με τον Γκίμπον ο Ηρώδης ήταν γιος του Οδαίναθου αλλά όχι της Ζηνοβίας.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.
- Long, Jacqueline, "Vaballathus and Zenobia", De Imperatoribus Romanis site
- Cooke, George Albert (1903). A text-book of North-Semitic inscriptions: Moabite, Hebrew, Phoenician, Aramaic, Nabataean, Palmyrene, Jewish. Oxford: Clarendon Press.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Odaenathus στο Wikimedia Commons