Ντέβα (πόλη)

Η Ντέβα (Deva, Ουγγρικά Déva, Γερμανικά Diemrich, Schlossberg, Denburg, Λατινικά Sargetia, Tουρκικά Deve, Devevar) είναι πόλη της δυτικής Ρουμανίας, πρωτεύουσα της επαρχίας Χουνεντοάρα, στην ιστορική-γεωγραφική περιοχή της Τρανσυλβανίας. Είναι χτισμένη κοντά στην αριστερή όχθη του ποταμού Μούρες, 400 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Βουκουρεστίου και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 61.123 κάτοικοι.

Ντέβα
χάρτης
Χώρα	Ρουμανία
Περιφέρεια	Δυτική
Επαρχία	Χουνεντοάρα
Δήμαρχος	Lucian-Ioan Rus
Πληθυσμός	61.123
Έκταση ( km²)	60,03
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα σχετικά με την πόλη
δεδομένα ()

Πάνω από την πόλη κυριαρχεί ο λόφος του κάστρου (370m), σε σχήμα κόλουρου κώνου, η οποία παρέχει μια επιβλητική θέα της κοιλάδας του Μούρες. Στην κορυφή του λόφου βρίσκονται τα ερείπια της ακρόπολης, που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, κατά τη διάρκεια των επιδρομών των Μογγόλων . Η πόλη μεγάλωσε κάτω από την προστατευτική σκιά της ακρόπολης κατά τη διάρκεια του 13ου και 14ου αιώνα, αλλά μια έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη στις αρχές του 19ου αιώνα κατέστρεψε μεγάλο μέρος της.

Ονομα

Το όνομά της καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1269 ως κάστρουμ Ντέβα. Η προέλευση του ονόματος υπήρξε αντικείμενο αντιπαράθεσης. Μερικοί θεωρούν ότι το όνομα είναι παλαιοτουρκικής καταγωγής από το όνομα Gyeücsa. Άλλοι ισχυρίζονται ότι το όνομα είναι πιθανώς σλαβικής προέλευσης όπου Deva ή Devín σημαίνει «κορίτσι» ή «παρθένος». Παρόμοια περίπτωση υπάρχει στα Σλοβακικά για το Κάστρο Ντεβίν, που βρίσκεται στη συμβολή του Δούναβη και του Μεγάλου Μοράβα, στην πρώην πόλη Ντεβίν (σήμερα προάστιο της Μπρατισλάβας). Θεωρείται επίσης ότι το όνομα προέρχεται από την αρχαία Δακική λέξη ντάβα, που σημαίνει «φρούριο» (όπως στα Πελεντάβα, Πιρομποριντάβα ή Ζαριγκντάβα). Άλλες θεωρίες εντοπίζουν τα ίχνη του ονόματος σε μια Ρωμαϊκή Λεγεώνα, τη Legio II Augusta, που μεταφέρθηκει στη Ντέβα από το Castrum Deva, σημερινό Τσέστερ (Deva Victrix) στη Βρετανία.

Ακόμη η *ντάβα* 'πόλη' προέρχεται από το αναδομημένο πρωτοϊνδοευρωπαϊκό *dhewa* 'οικισμός'.

Σε μεσαιωνικούς χάρτες η Ντέβα εμφανίζεται ως: Dewan (πρώτη αναφορά), Deva ή αργότερα Diemrich.

Ιστορία

Έγγραφα που αποδεικνύουν την ύπαρξη της πόλης εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1269, όταν ο Στέφανος Ε΄, Βασιλιάς της Ουγγαρίας και Δούκας της Τρανσυλβανίας, ανέφερε "το βασιλικό κάστρο της Deva" σε μια παραχώρηση προνομίων προς τον Κόμη Κυλ του Kέλιγκ (Ρουμανικά: comitele Chyl din Câlnic). Υπό το Βοεβόδα Ιωάννης Ουνιάδη, η Ντέβα έγινε σημαντικό στρατιωτικό και διοικητικό κέντρο. Εν μέρει καταστράφηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1550, αλλά αργότερα ανοικοδομήθηκε και το φρούριο επεκτάθηκε. Το 1621 πρίγκιπας Γαβριήλ Μπέτλεν αναδιαμόρφωσε και επέκτεινε το αναγεννησιακού ρυθμού Μέγαρο Μάγκνα Κούρια (επίσης γνωστό και ως Κάστρο Μπέτλεν).

Βουλγαρική εμπορική παροικία

Το 1711-1712 η Ντέβα εποικίστηκε από μια ομάδα Ρωμαιοκαθολικών Βούλγαρων εμπόρων, προσφύγων μετά την αποτυχημένη αντιοθωμανικό Εξέγερση του Τσίπροφτσι του 1688. Οι έποικοι ήταν αρχικά κυρίως από το Τσίπροφτσι και τη Ζέλεζνα της βορειοδυτικής Βουλγαρίας, αλλά επίσης και από το γειτονικο Koπίλοφτσι και την Kλεισούρα (στην Κεντρική Βουλγαρία). Ωστόσο οι άποικοι ήρθαν στη Ντέβα από τη Βλαχία και από το Βίντσου ντε Ζος (στην Τρανσυλβανία), όπου είχε ιδρυθεί μια παρόμοια αποικία το 1700.

Οι Βούλγαροι έμποροι, που το 1716 αριθμούσαν 51 οικογένειες και 3 Φραγκισκανούς μοναχούς, δημιούργησαν τη δική τους συνοικία, που ήταν γνωστή στους ντόπιους ως Greci ("Ελληνες", δηλαδή "έμποροι"). Η επιρροή τους στις τοπικές υποθέσεις είχε ως αποτέλεσμα να ονομάζεται επίσημα "βουλγαρική πόλη" για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν το μέγιστο του πληθυσμού της παροικίας ήταν 71 οικογένειες το 1721. Οι Βούλγαροι έλαβε βασιλικά προνόμια του αυστριακού στέμματος μαζί με την άδεια να εγκατασταθούν και να αποκτήσουν γη και περιουσία. Η κατασκευή του μοναστηριού Φραγκισκανών ξεκίνησε το 1724 με τη χρηματοδότηση και τις προσπάθειες του βουλγαρικού πληθυσμού της, έτσι ώστε η μονή ήταν γνωστή ως Βουλγαρικό ΜΟναστήρι. Ωστόσο, η Μεγάλη Πανώλη του 1738 και η σταδιακή αφομοίωση των Βουλγάρων της Ντέβα από άλλες εθνότητες της Τρανσυλβανίας εμπόδισε την ανάπτυξη της παροικίας από την καλλιέργεια και στα τέλη του 19ου αιώνα το βουλγαρικό εθνικό στοιχείο στην πόλη είχε εξαφανιστεί πλήρως.

Δημογραφικά

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1912	8.654	—
1930	10.509	+21.4%
1948	12.959	+23.3%
1956	16.879	+30.2%
1966	26.969	+59.8%
1977	60.334	+123.7%
1992	78.438	+30.0%
2002	69.390	−11.5%
2011	61.123	−11.9%

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011 η πόλη είχε πληθυσμό 56.647, που την καθιστούσε 37η μεγαλύτερη πόλη της Ρουμανίας. Η εθνοτική σύνθεση είναι η εξής :

• Ρουμάνοι: 89,67%
• Ούγγροι: 7,79%
• Ρομά: 1,6%
• Αλλοι: 0,91%

Οικονομία - Εκπαίδευση

Σημαντικά για την οικονομία της Ντέβα είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, το εμπόριο, τα δομικά υλικά και η ενεργειακή βιομηχανία.

Ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Οικολογίας και Τουρισμού ιδρύθηκε στην πόλη το 1990 και τα ακαδημαϊκά κέντρα της Τιμισοάρα και της Κλουζ-Ναπόκα έχουν ανοίξει παραρτήματα στην πόλη. Η Ντέβα φιλοξενεί επίσης το εθνικό προπονητικό κέντρο γυμναστικής γυναικών της Ρουμανίας που ονομάζεται Colegiul National Sportiv "Cetatea" Deva.

Γηγενείς

• Φρανσουά Μπρέντα (γ. 1956), συγγραφέας
• Μαρία Κόρντα (1898 –1976), Ουγγαρέζα ηθοποιός του βουβού κινηματογράφου
• Ματίας Ντεβάι (? - 1547), Ούγγρος Θρησκευτικός Μεταρρυθμιστής
• Μπόγκνταν Μάρα (γ. 1977), ποδοσφαιριστής
• Ντόρα Πάβελ (γ. 1946), συγγραφέας
• Ντανιέλα Σιλιβάς (γ. 1972), αθλήτρια γυμναστικής

Κλίμα

Το κλίμα της Ντέβα, όπως και της υπόλοιπης Ρουμανίας, χαρακτηρίζεται ως ηπειρωτικό, με ψυχρούς χειμώνες και θερμά καλοκαίρια. Οι βροχοπτώσεις είναι σε ετήσια βάση μέτριες, με τις περισσότερες να παρατηρούνται στη διάρκεια του καλοκαιριού.

Κλιματικά δεδομένα της Ντέβα
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μάρ	Απρ	Μάι	Ιούν	Ιούλ	Αύγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέση Μέγιστη °C (°F)	0.9	4.7	11.3	17.0	22.6	24.3	26.7	26.7	23.0	17.0	8.9	3.0	15,5
Μέση Ελάχιστη °C (°F)	−5.9	−3.2	0.3	4.6	9.0	12.0	13.2	12.8	9.7	4.6	1.1	−2.7	4,6
Υετός mm (ίντσες)	33,9	28,1	29,1	50	63,9	79,8	67,1	56,1	42,8	37,5	37,2	39,5	565
Πηγή: Administrația Natională de Meteorologie

Τουρισμός

Στη Ντέβα δεσπόζει ο Λόφος του Κάστρου, ένα προστατευόμενο φυσικό καταφύγιο, λόγω των σπάνιων ειδών λουλουδιών και της παρουσίας της κερασφόρου οχιάς. Σκαρφαλωμένα στην κορυφή του λόφου βρίσκονται τα ερείπια του κάστρου που χτίστηκε το 13ο αιώνα. Οι τουρίστες μπορούν να επισκεφθούν το Κάστρο αναρριχώμενοι στο λόφο ή χρησιμοποιώντας το τελεφερίκ, που καλύπτει μια απόσταση 160 μέτρων και μπορεί να μεταφέρει μέχρι 16 άτομα.

Η Ντέβα όπως φαίνεται από το Κάστρο (θέα προς βορρά)

Η Ντέβα όπως φαίνεται από το Κάστρο (θέα προς ανατολάς)

Τα τουριστικά αξιοθέατα της Ντέβα περιλαμβάνουν το Θέατρο Τέχνης, τον Κινηματογράφο Πάτρια, το Παλιό Κέντρο και το Πάρκο του Κάστρου, όπου υπάρχουν τα αγάλματα του Μιχαήλ Εμινέσκου και του Δεκέβαλου και το Μέγαρο Μάγκνα Κούρια. Υπάρχει επίσης και το Συγκρότημα Aqualand, ένα νεόδμητο κέντρο αναψυχής που βρίσκεται κοντά στο Πάρκο του Κάστρου. Είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός της περιοχής της Τρανσυλβανίας.] Στο κέντρο της πόλης το Πολιτιστικό Μέγαρο και το μουσικό σιντριβάνι αποτελούν δύο καθοριστικά στοιχεία του.

Η Ντέβα τη νύχτα

Αδελφοποιήσεις

• Αράς, Γαλλία
• Χερβούργο, Γαλλία
• Σίγκετβαρ, Ουγγαρία
• Γιαντσέγκ, Κίνα

Φωτογραφίες

• 
  Ερείπια του Κάστρου της Ντέβα υπό ανακαίνιση
• 
  Μάγκνα Κούρια
• 
  Θέατρο Τέχνης
• 
  Εκκλησία της μονής των Φραγκισκανών, ιδρυμένη από Βούλγαρους έποικους το 1724
• 
  Νομαρχία της Χουνεντοάρα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Deva στο Wikimedia Commons