Μορφίνη
Η μορφίνη (INN) (εμπορική ονομασία: MS Contin, MSIR, Avinza, Kadian, Oramorph, Roxanol) είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό οπιούχο αναλγητικό ψυχοδραστικό φάρμακο[1] και θεωρείται ότι είναι το πρωτοτυπικό οπιοειδές. Βρίσκεται φυσικά σε σκούρα καφέ, ρητινώδη μορφή, και προέρχεται από το φυτό παπαρούνας (Papaver somniferum).[2][3]
| Μορφίνη | |
|---|---|
| |
| |
| Γενικά | |
| Χημικά αναγνωριστικά | |
| Χημικός τύπος | C17H19NO3 |
| Μοριακή μάζα | 285.343 g·mol−1 |
| Φυσικές ιδιότητες | |
| Χημικές ιδιότητες | |
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |
Στην κλινική ιατρική, η μορφίνη θεωρείται ως ο χρυσός κανόνας, ή αναφορά, των αναλγητικών που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση σοβαρού ή αγωνιώδους πόνου και ταλαιπωρίας. Όπως και άλλα οπιοειδή, π.χ. οξυκωδόνη (OxyContin, Percocet, Percodan), υδρομορφόνη (Dilaudid, Palladone), και διακετυλομορφίνη (ηρωίνη), η μορφίνη δρα άμεσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) για να ανακουφίσει τον πόνο. Η μορφίνη έχει υψηλό δυναμικό για εθισμό· η ανοχή και η φυσική και η ψυχολογική εξάρτηση σε αυτήν αναπτύσσεται γρήγορα.[1][2][4]
Μπορεί να ληφθεί τόσο για τον οξύ πόνο όσο και για χρόνιο πόνο και χρησιμοποιείται συχνά για τον πόνο που προκαλείται από έμφραγμα του μυοκαρδίου, πέτρες στα νεφρά και κατά τη διάρκεια του τοκετού. Η μορφίνη μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, με ένεση σε μυ, με ένεση κάτω από το δέρμα, ενδοφλέβια, ένεση στον χώρο γύρω από το νωτιαίο μυελό ή από το ορθό. Η μέγιστη επίδρασή της επιτυγχάνεται μετά από περίπου 20 λεπτά όταν χορηγείται ενδοφλεβίως και 60 λεπτά όταν χορηγείται από το στόμα, ενώ η διάρκεια της δράσης της είναι 3-7 ώρες.[2]
Οι δυνητικά σοβαρές παρενέργειες της μορφίνης περιλαμβάνουν μειωμένη αναπνευστική προσπάθεια, έμετο, ναυτία και χαμηλή αρτηριακή πίεση. Εάν η δόση μειωθεί μετά από μακροχρόνια χρήση, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα στέρησης οπιοειδών. Συνιστάται προσοχή στη χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού, καθώς μπορεί να επηρεάσει την υγεία του μωρού.[2]
Το 2013 παρήχθησαν περίπου 523 τόνοι μορφίνης. Περίπου 45 τόνοι χρησιμοποιήθηκαν απευθείας για τον πόνο, μια αύξηση πάνω από 400% τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η μεγαλύτερη χρήση για αυτόν τον σκοπό έγινε στον αναπτυγμένο κόσμο.[4] Περίπου το 70% της μορφίνης χρησιμοποιείται για την παρασκευή άλλων οπιοειδών όπως η υδρομορφόνη, η οξυμορφόνη και η ηρωίνη.[4][5][6] Είναι φάρμακο που βρίσκεται στον Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας,[7] και στον Κατάλογο Φαρμάκων που περιλαμβάνονται στα Προγράμματα I και III των Ηνωμένων Εθνών.[8]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Morphine: MedlinePlus Drug Information». medlineplus.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Morphine Monograph for Professionals». Drugs.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Stefano, G. B.; Ptáček, R.; Kuželová, H.; Kream, R. M. (2012). «Endogenous morphine: up-to-date review 2011». Folia Biologica 58 (2): 49–56. ISSN 0015-5500. PMID 22578954. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22578954/.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 International Narcotics Control Board. «Narcotic drugs 2014» (PDF). UN. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Busse, Gregory D.· Triggle, D. J. (2006). Morphine. Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0211-5.
- ↑ Bicerano, Jozef (21 Δεκεμβρίου 2006). Drug Abuse Handbook. CRC Press. ISBN 978-1-4200-0346-8.
- ↑ World Health Organization (2019) (στα αγγλικά). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/325771.
- ↑ «Single Convention on Narcotic Drugs, 1961» (PDF). UN. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2021.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία |
Αυτό το λήμμα σχετικά με μία χημική ένωση χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |