Ο μεσεγκέφαλος (και μεσοεγκέφαλος ή μέσος εγκέφαλος, αγγλικά: midbrain) είναι το πιο πρόσθιο μέρος του στελέχους, κάτω από τον θάλαμο. Συνδέει τη γέφυρα με τον πρόσθιο εγκέφαλο (διάμεσο και τελικό εγκέφαλο). Προέρχεται από το εμβρυϊκό μέσο εγκέφαλικό τυστίδιο. Ο μεσεγκέφαλος αποκλίνει από την κατακόρυφο. Μέσα στον μεσεγκέφαλο πορεύεται ο υδραγωγός του εγκεφάλου (του Σίλβιους), ο οποίος ενώνει τη τρίτη με τη τέταρτη κοιλία. Γύρω από τον υδραγωγό βρίσκεται η κεντρική φαιά ουσία.

Ο υδραγωγός του Σίλβιους χωρίζει τον μεσεγκέφαλο σε δύο μέρη. Το ραχιαίο λέγεται τετράδυμο πέταλο και αποτελείται από τα άνω και κάτω διδύμια, τα οποία σχετίζονται με την όραση και την ακοή αντίστοιχα. Τα διδύμια χωρίζονται μεταξύ τους με μία εγκάρσια και μια οβελιαία αύλακα. Κάτω από τα διδύμια αναδύεται το τροχιλιακό νεύρο, η μόνη εγκεφαλική συζυγία που αναδύεται από πίσω. Ο πυρήνας του τροχιλιακού νεύρου βρίσκεται δίπλα στη μέση γραμμή, κοιλιακώς του υδραγωγού. Στον μεσεγκέφαλο βρίσκεται και ο μεσεγκεφαλικός πυρήνας του τριδύμου νεύρου. Η κοιλιακή μοίρα του μεσεγκεφάλου αποτελείται από τα εγκεφαλικά σκέλη, τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους με το μεσοσκελιαίο βόθρο. Η μέλαινα ουσία χωρίζει τα σκέλη από τον υπόλοιπο μεσεγκέφαλο. Τα σκέλη αποτελούν την κοιλιακή μοίρα του μεσεγκεφάλου (βάση του εγκεφαλικού σκέλους) και το υπόλοιπο είναι η ραχιαία ή καλυπτρική μοίρα του μεσεγκεφάλου. Στο άνω τμήμα της καλυπτρικής μοίρας βρίσκεται ο ερυθρός πυρήνας.

Από τον μεσεγκέφαλο διέρχονται σημαντικές οδοί, κινητικές και αισθητικές. Από τα εγκεφαλικά σκέλη κατέρχονται η φλοιονωτιαία οδός, η φλοιοπυρηνική οδός και οι μετωπογεφυρικές και κροταφογεφυρικές οδοί, οι οποίες καταλήγουν στην παρεγκεφαλίδα. Από τους πυρήνες του μεσεγκεφάλου ξεκινούν οι ερυθρονωτιαίες, τετραδυμονωτιαίες και ερυθροελαιικές οδοί. Οι δύο πρώτες χιάζονται στον μεσεγκέφαλο. Οι ανιούσες οδοί περιλαμβάνουν τον έσω, έξω και νωτιαίο λημνίσκο καθώς και ίνες που καταλήγουν στον μεσεγκεφαλικό πυρήνα του τριδύμου νεύρου. Μια ακόμη οδός είναι η έσω επιμήκης δεσμίδα.

Ο μέσος εγκέφαλος είναι το ρυγχαίο τμήμα του στελέχους του εγκεφάλου, μεταξύ διεγκεφάλου, προς τα άνω, και γέφυρας προς τα κάτω, διασχίζεται από τον εγκεφαλικό υδραγωγό και οι σημαντικότερες λειτουργίες του είναι η συμμετοχή στον σχεδιασμό και στην κίνηση των μυών, η συμμετοχή στη διαδικασία της αντίληψης των ήχων, ελέγχει τη διαστολή της κόρης, την κίνηση των ματιών, και συμβάλλει στον μηχανισμό της όρασης[1]. Είναι δίοδος επικοινωνίας  μεταξύ του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού με μήκος σχεδόν 2 cm και βρίσκεται, το μεγαλύτερο μέρος του, στην οπίσθια κρανιακή βόθρο. Περιέχει δε τους πυρήνες τριών κρανιακών νεύρων Από πλευράς περιγραφής παρουσιάζει 4 επιφάνειες, χωρίζεται σε 3 ζώνες [2], 2 εγκάρσιες τομές και διασχίζεται από 1 υδραγωγό που (4,3,2,1) [1].

Η πρόσθια επιφάνεια, η κοιλιακή του μεσαίου εγκεφάλου, χαρακτηρίζεται από την απόκλιση δύο μαζικών δεσμίδων ινών, τα δύο εγκεφαλικά σκέλη  Αναδύονται από την άνω επιφάνεια της γέφυρας, ένα σε κάθε πλευρά στην μεσαίας γραμμή και, αποκλίνουν καθώς περνούν προς τα πάνω και προς τα εμπρός, εξαφανίζονται στα εγκεφαλικά ημισφαίρια συνεχίζουν στην εσωτερική κάψουλα. Η απόκλιση τους, σχηματίζει έναν βόθρος στην πρόσθια επιφάνεια του μεσαίου εγκεφάλου, που ονομάζεται ενδοκοιλιακός βόθρος. Το δάπεδο αυτού του βόθρος βρίσκεται η οπίσθια διάτρητη ουσία. Σχετίζεται με την μεσοσκελιαία δεξαμενή [3].

Η οπισθιοραχιαία επιφάνεια του μέσου εγκεφάλου διαθέτει τέσσερες ανυψώσεις, εξογκώματα η επάρματα, το τετράδυμο πέταλο(corpora quadrigemina), 2 άνω ή πρόσθια διδύμια και 2 κάτω ή οπίσθια διδύμια[4].  Αυτά βρίσκονται κάτω από την επίφυση (κωνάριο), ουραίος του οπίσθιου συνδέσμου του εγκεφάλου. Τα τροχιλιακά νεύρα αναδύονται ακριβώς κάτω από τα οπίσθια διδύμια. Η οπισθιοραχιαία επιφάνεια σχετίζεται με την τετραδυμική δεξαμενή.

Η πλάγια επιφάνεια σχηματίσετε από τους βραχίονες του τετραδύμου.

Ρυγχαία βρίσκεται ο διενγκέφαλος με τον θάλαμο,  με το επίπεδο ορίου να διέρχεται διαμέσω του οπίσθιου συνδέσμου του εγκεφάλου, ραχιαία και τα μαστικά σώματα, κοιλιακά. Η μεταβατική χώρα μεταξύ του διάμεσου και του μέσου εγκεφάλου ονομάζεται προτετραδυμικη περιοχή και βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον άνω διδύμιο, πίσω από τον θάλαμο και  πάνω από την περιυδραγωγική φαιά ουσία και τον  οπίσθιο σύνδεσμο του εγκεφάλου[5].

Ουραία, συνεχίζει με την γέφυρα του βερόλιου, ενώ πλευρικά σε αυτόν είναι ο παραϊοπόκαμπος. Διασχίζεται από έναν στενό σωλήνα (15 χιλ.) που συνδέει την τρίτη κοιλία με την τέταρτη, τον Υδραγωγό του Εγκέφαλου πού αποτελεί την έσω επιφάνεια του μέσου εγκεφάλου.

Η εγκάρσια τομή του μεσαίου εγκεφάλου επιτρέπει την παρατήρηση δύον δομών:

  • ενός μεγάλου κυτταρικού συσσώματος που στην εγκάρσια τομή εμφανίζεται σε σχήμα ημισελήνου με την κοιλότητα οπίσθια. Αυτός ο ομοιόμορφος και συμμετρικός πυρήνας αποτελείται από κύτταρα πλούσια σε χρωστική ουσία, γι’ αυτό και ονομάζεται μέλαινα ουσία (του Soemmering's).
  • την εγκάρσια διατομή του σωλήνα του υδραγωγού του εγκεφάλου περιτριγυρισμένο με φαιά ουσία που λέγεται περιυδραγωγική φαιά ουσία

Αυτές οι δύο δομές χωρίζουν των μέσο εγκέφαλο σε τρεις μοίρες η περιοχές[2]:

1.    Ραχιαία μοίρα

2.    Καλύπτρα

3.    Βάση (ή πούς)

Ραχιαία μοίρα

Επεξεργασία

Εκτείνεται ραχιαίος του υδραγωγού και περιλαμβάνει τους πυρήνες των άνω (άνω εγκάρσια τομή του μεσαίου εγκεφάλου) και κάτω διδύμιων (κάτω εγκάρσια τομή του μεσαίου εγκεφάλου).

Οι πυρήνες των κάτω διδύμιων βρίσκονται όπισθεν του υδραγωγού και κάτωθεν των πυρήνων των άνω διδυμίων. Λέγονται και οπίσθια διδύμια. Ο κάθε πυρήνας είναι ένα ωοειδής συγκρότημα μικρών και μεσαίου μεγέθους νευρώνων, οργανωμένη σε τρία μέρη: (1) κύρια πολύστρωτη μάζα νευρώνων, που ονομάζεται κεντρικός πυρήνας, (2) ένα λεπτό ραχιαίο κυτταρικό στρώμα, τον περικεντρικό πυρήνα και (3) μια ομάδα νευρώνων που περιβάλλουν τον κεντρικό πυρήνα πλευρικά και κοιλιακά, η οποία ονομάζεται εξωτερικός πυρήνας[6][7]. Ο κεντρικός πυρήνας είναι ο μεγαλύτερος ειδικός πυρήνας (relay nucleus) στην ακουστική οδό. Οι ήχοι υψηλής συχνότητας αντιπροσωπεύονται στο κοιλιακό τμήμα και οι ήχοι χαμηλής συχνότητας στο ραχιαίο τμήμα του πυρήνα (παρόμοιοι με αυτόν στον κοχλία). Ο κεντρικός πυρήνας λαμβάνει μόνο αντίπλευρη μονοφωνική είσοδο και χρησιμεύει για να κατευθύνει την ακουστική προσοχή. Ο εξωτερικός πυρήνας σχετίζεται κυρίως με κινητοακουστικά αντανακλαστικά. Ο ραχιαίος λαμβάνει μη ακουστικές προβολές, όπως σωµατοαισθητικές πληροφορίες[8]. Αριστερά και δεξιά φεύγουν προς τα έξω δύο ταινίες, οι κάτω βραχίονες και απολήγουν στο έσω γονατώδες σώμα.

Οι πυρήνες των άνω διδύμιων είναι μια πολυστρωματική μάζα γκρίζας ύλης που παίζει ρόλο στα οπτικά αντανακλαστικά και στον έλεγχο της κίνησης των ματιών. Η πολυστρωματική εμφάνιση προκύπτει από εναλλασσόμενα στρώματα λευκής και γκρίζας ύλης. Η λευκή ύλη είναι από μυελινωμένες και μη-μυελινωμένες ίνες από τον ινιακό φλοιό (περιοχές 17, 18 και 19), που φθάνουν ως το εξωτερικό κορτικοτετραδυμικό σύστημα. Περιέχει επίσης οπτικούς νευρώνες με αμφιβληστροειδοτοπικά οργανωμένα δεκτικά πεδία, οι οποίες είναι οριζόντια διευθετημένες[9]. Αυτή η διάταξη παρέχει έναν αμφιβληστροειδοτοπικό χάρτη του αντίπλευρου οπτικό πεδίο, στο οποίο το βοθρίο του ματιού αναπαρίσταται εμπροσθιοπλευρικος. Οι αμφιβληστροειδείς άξονες καταλήγουν σε συστάδες από συγκεκριμένους αμφιβληστροειδο-τετραδυμικές ίνες και ως παράπλευρικες αμφιβληστροειδο-γωνατώδης ίνες .

Οι βραχίονες του άνω (πρόσθιου) διδυμίου είναι πιο μακρύς και απολήγει στο έξω γονατώδες σώμα.

Καλύπτρα

Επεξεργασία

Βρίσκεται μεταξύ υδραγωγού και μελανής ουσίας. Περιέχει πυρήνες του α) δικτυωτού σχηματισμού, β) εξωπυραμιδικού συστήματος, γ)των κρανιακών νεύρων, καθώς και αρκετές νευρικές οδούς (δ).

Ο δικτυωτός σχηματισμός

Επεξεργασία

α) Ο όρος δικτυωτός σχηματισμός αναφέρεται σε μια ομαδα νευρώνων και νευρικών ινών που εκτείνονται από τον ουραίο μυελό έως τον ραχιαίο μεσο εγκέφαλο και συνεχήζει με τη αβέβαιη ζώνη της Υποθαλάμιας χώρας και των πυρήνων του θαλάμου. (πυρήνες της μέσης γραμμής, ενδοπετάλιος, δικτυωτός πυρήνας) Ο δικτυωτός σχηματισμός. εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον μέσο εγκέφαλο Μπορεί να περιγραφή ως δυο συμπλέγματα που βρίσκονται αμφοτερόπλευρα  προς τον υδραγωγό, στην περιυδραγωγική φαιά ουσία . Κάθε σύμπλεγμα χωρίζεται σε τρεις στήλες με συγκεκριμένες λειτουργίες:

  • πλευρική στήλη (έξω ζώνη): μικροκυτταρικοί δικτυωτοί πυρήνες - εμπλέκονται στη ρύθμιση της αναπνοής
  • ενδιάμεση στήλη (μέση ζώνη):: Πυρήνες ραφής (Raphe) βρισκονται κατά μήκος της μέσης γραμμής του εγκεφαλικού στελέχους και περιέχουν νευρώνες πλούσιους σε σεροτονίνη, ρυθμίζοντας τον ύπνο και την εγρήγορση και έχουν συσχετιστεί με διάφορες ενδοκρινικές λειτουργίες[10], εμπλέκονται στη ρύθμιση του πόνου και της διάθεσης
  • μεσαία στήλη (έσω ζώνη):: μεγαλοκυτταρικοί δικτυωτοί πυρήνες - εμπλέκονται στον κινητικό συντονισμό.

Ο δικτυωτός σχηματισμός έχει ρόλο στην επεξεργασία αισθητικών πληροφοριών (ανιουσών) αλλά και κινητικών εντολών (κατιούσες και ανιούσες). Μπορεί να διαιρεθεί λειτουργικά σε αισθητικό και σε κινητικό τμήμα. Το αισθητικό τμήμα σχετίζεται με το φαινόμενο της εγρήγορσης και της αφύπνισης. Το κινητικό τμήμα (κατιούσες και ανιούσες) του δικτυωτού σχηματισμού συσχετίζεται με τον μυικό τονο και μπορεί να διαιρεθεί σε μια ανασταλτική και σε μια οδωτική περιοχή. Η διέγερση της οδωτικής περιοχής προκαλεί διάχυτη αύξηση του μυικού τόνου, κυρίως στους εκτείνοντες μύες, ενώ η διέγερση της ανασταλτικής περιοχής προκαλεί αντίστοιχα γενική ελάττωση του μυικού τόνου. Οι δύο αυτές περιοχές του δικτυωτού σχηματισμού βρίσκονται φυσιολογικά σε συνεχή ανταγωνισμό.

Ο Ερυθρός Πυρήνας

Επεξεργασία

β) Ο Ερυθρός Πυρήνας (RN) είναι ένας μεγάλος πυρήνας που βρίσκεται μεσοραχιαίος της μελανής ουσίας, στο επίπεδο του άνω διδυμίου. Υποδιαιρείται σε ένα μικρό ουραίο μεγαλοκυτταρικό τμήμα (mRN) και σε ένα μεγάλο ρυγχαίο μικροκυτταρικό τμήμα (pRN). Αυτές οι διακριτικές δομικές περιοχές αποτελούν μέρη λειτουργικά διαφορετικών δικτύων και εμφανίζουν διακριτικά χαρακτηριστικά συνδεσιμότητας: το mRN συνδέεται με τον παρεμβαλλόμενο πυρήνα, ενώ το pRN συνδέεται κυρίως με οδοντωτό πυρήνα, φλοιό και κατώτερο σύμπλεγμα ολιβίνης. Ο πυρήνας και οι αντίστοιχες οδούς αποτελούν μέρος του εξωπυραμιδικού συστήματος.

Κρανιακά νεύρα

Επεξεργασία

Ο μεσεγκεφαλικός πυρήνας του τριδύμου νεύρου καταλαμβάνει μια πλευρική θέση στην κεντρική φαιά ουσία. Επεκτείνεται από τον οπίσθιο σύνδεσμο του εγκεφάλου έως το επίπεδο του τρίδυμου κινητικού πυρήνα, στην γέφυρα. Είναι μια στενή ζώνη κυττάρων σε σχήμα ημισελήνου που εκτείνονται από την οπίσθια συνδεση έως το επίπεδο του τριδύμου κινητικού πυρήνα. Τα κύτταρα είναι κυρίως μονοπολικά, αν και παρατηρούνται περιστασιακά διπολικά κύτταρ[11] για-αυτό έχουν συγκριθεί με τα κύτταρα των νωτιαίων γαγγλίων[12]. Οι δε ινες κατανέμονται περιφερειακά. Οι συστηματικές μελέτες των Corbin[13] και Corbin και Harrison[14] έδειξαν ότι ο πυρήνας ενεργοποιείται από κινήσεις ανοίγματος της γνάθου και από την πίεση περιοχών στο στόμα[14] και ότι το αντανακλαστικό της κάτω γνάθου καταργήθηκε από βλάβες του πυρήνα (10). Δέχεται αισθητικές ίνες από τους μασητηρίους μυς (κροταφίτη, μασητήρα, έξω και έσω πτερυγοειδή), από τον τείνοντα το τύμπανο, από τον διατείνοντα τη μαλακή υπερώα, την πρόσθια γαστέρα του διγάστορα και από τον γναθοϋοειδή μυ.

Ο πυρήνας του Τροχιλιακού Ν (IV) εκτείνεται στο κάτω μισό του μεσαίου εγκεφάλου, βρίσκεται κοντά στη μεσαία γραμμή,  εντός του κοιλιακού τμηματος  της περιυδραγωγικής φαιάς ουσίας του μεσαίου εγκεφάλου, σε μια θέση που αντιστοιχεί ουραίος στους απαγωγείς και τους υπογλωσσογόνους πυρήνες στην γέφυρα και ρυγχαίος στον πυρήνας του κοινού κινητικού νεύρου (ΙΙΙ). Εξωκοιλιακά βρίσκεται η έσω τηλεγκεφαλιδική δεσμίδα, ενα δεμάτιο με μυελινωμένες ινες που συνδέει μαζί τους πυρήνες των κρανιακών νεύρων III, IV και VI, με τις κινήσεις της κεφαλής (από το κρανιακό νεύρο VIII). Διακρίνεται από το μικρό μέγεθος των νευρώνων του και είναι το μικρότερο νεύρο όσον αφορά τον αριθμό των αξόνων που περιέχει. Πριν νευρώσει τον στόχο του (τον άνω λοξό μυ του οφθαλμού) χιαζεται κάτω από οπισθια διδύμια και είναι το μόνο κρανιακό νεύρο που εκφύεται ραχιαία στο κατω μερος του μέσου εγκεφαλου.

Ο πυρήνας του κοινού κινητικού νεύρου (ΙΙΙ) αποτελείται από διάφορες ομάδες μεγάλων κινητικών νευρώνων που συλλογικά σχηματίζουν τον κύριο κινητικό πυρήνα και ραχιαία, από μικρότερους πολύ πολικούς, παρασυμπαθητικούς νευρώνες, που σχηματίζουν τον παρασυμπαθητικό πυρήνα του Edinger-Westphal. Οι αξόνές από αυτούς τους πύρηνες προχωρούν προς τα εμπρός και αναδύονται ως το κοινό κινητικό νεύρο στο μεσοκοιλιακό βόθρο. Οι άξονες του παρασυμπαθητικού κανουν σύναψη με μεταγαγγλιακούς νευράξονες νευρώνες του ακτινωτού γάγγλιού[15]. Οι σωματοκινητικές ίνες από τον κύριο πυρήνα του κοινού κινητικού πορεύονται προς τα εμπρός και διέρχονται από τη σκληρή μήνιγγα και πορεύονται στο πλάγιο τοίχωμα του σηραγγώδους κόλπου μέχρι το υπερκόγχιο σχίσμα. Προτού εισέλθει στο υπερκόγχιο σχίσμα υποδιαιρείται σε δύο κλάδους (άνω και κάτω κλάδοι).Ο άνω κλάδος πορευεται εξωτερικά του οπτικού νεύρου και νευρώνει τον άνω ορθό μυ και τον ανελκτήρα μυ του άνω βλεφάρου. Ο κάτω κλάδος νευρώνει τον έσω ορθό μυ, τον κάτω ορθό μυ και τον κάτω λοξό μυ και χορηγεί παρασυμπαθητικές ίνες στο ακτινωτό γάγγλιο.

Οι νευρικές οδοί

Επεξεργασία

δ) Οι νευρικές οδοί που διερχονται απο τον μεσο εγκέφαλο χωρίζονται σε τρείς ομαδες: Τα άνω σκέλη της παρεγκεφαλίδας, οι τεσσερις λημνίσκοι και η έσω επιµήκης δεσµίδα .

Άνω σκέλη της παρεγκεφαλίδας
Επεξεργασία

Τα άνω σκέλη της παρεγκεφαλίδας είναι μια τεράστια δέσμη ινών που δημιουργούνται στους παρεγκεφαλικούς πυρήνες, εισάγονται στον μεσαίο εγκέφαλο στο επίπεδο των κατώ διδιμίων και χιάζονται στην καλύπτρα κεντρικά στο κοιλιακό τμήμα σε σχήμα πετάλου του Wernekinck σε αυτό το επίπεδο. Μερικοί προχωρούν ριζικά για να τερματίσουν στον κόκκινο πυρήνα. Οι άλλοι σχηματίζουν την κάψουλα του κόκκινου πυρήνα και συνεχίζουν ριζικά για να τερματίζουν στον προσθιο-κοιλιακό πυρήνα (ventrolateral nucleus ) του θαλάμου.

Οι λημνίσκοι
Επεξεργασία

1)    Ο μεσαίος λημνίσκος βρίσκεται πλευρικά στα άνω σκέλη της παρεγκεφαλίδας και πισω από την μαυρη ουσια. Αυτό το σύστημα ινών, το οποίο μεταφέρει την κινησθησία και τη διακριτική αφη, συνεχίζει την πορεία του προς τον θαλάμο. Οι ίνες στο μεσαίο λεμνίσκο οργανώνονται σωματοτοπικά, οι ίνες που προέρχονται από τα κάτω άκρα είναι τοποθετημένες προς τα έξω, και οι ίνες από τα άνω άκρα προς τα έσω.

2)    Ο τριδυμος λημνησκος αποτελείται από τις κοιλιακές δευτερογενείς τριδυμικές οδούς και ταξιδεύει κοντά στον μεσαίο λεμνίσκο στο δρόμο του προς τον θαλάμο

3)    Ο νωτιαίος λημνίσκος: οι κεντρικές αποφυάδες (νευράξονας)των ψευδομονόπολων κυττάρων των νωτιαίων γαγγλίων οι οποιες εισέρχονται στο νωτιαίο μυελό δια της έξω μοίρας της οπίσθιας ρίζας, φέρονται προς την κορυφή του οπίσθιου κέρατος και μεταφέρουν την αίσθηση του άλγους, της θερμοκρασίας και της αφής. Μετά την είσοδό τους στο νωτιαίο μυελό, οι ίνες διχάζονται σε ανιόντες και κατιόντες κλάδους που πορεύονται ένα ή δύο νευροτόμια και σχηματίζουν την επιχείλια ζώνη του Lissauer (ή οπισθοπλάγιο δεμάτιο).  Στη συνέχεια, συνάπτονται με τους δευτερεύοντες νευρώνες (τα κύτταρα του οπίσθιου κέρατος της φαιάς ουσίας) είτε στην ραχιαία πηκτωματώδης ουσία του Rolando είτε στις ζώνες ΙΙΙ, IV,(nucleus proprius) των οποίων οι νευράξονες αποτελούν το κύριο μέρος των ανιόντων δεματίων του πόνου και της θερμοκρασίας (Ο  εντοπισμός των κυτταρικών σωμάτων του σπινθοθαλαμικού δεμάτιου είναι κακώς τεκμηριωμένο σστον ανθρώπο)[16]. Οι ίνες χιάζονται στο αντίθετο ημιμόριο του νωτιαίου μυελού διαμέσου του λευκού συνδέσμου και σχηματίζουν το πλάγιο νωτιαιοθαλαμικό δεμάτιο στην πλάγια δέσμη. Οι ίνες είναι σωματοτοπικά οργανωμένες, οπού οι ίνες που προέρχονται από τα κάτω άκρα είναι τοποθετημένες προς τα έξω, οι ίνες από τον κορμό στο μέσον και οι ίνες από τα άνω άκρα προς τα έσω . Στον προμήκη πορεύονται κοντά στην πλάγια επιφάνεια μεταξύ του πυρήνα της κάτω ελαίας και του πυρήνα της νωτιαίας δεσμίδας του τρίδυμου νεύρου. Επειτα ενώνεται με το πρόσθιο νωτιαιοθαλαμικό δεμάτιο και το νωτιαιοτετραδυμικό δεμάτιο σχηματίζοντας το νωτιαίο λημνίσκο. Ο νωτιαίος λημνίσκος ανέρχεται στη ραχιαία μοίρα της γέφυρας ενώ στην  καλύπτρα του μέσου εγκεφάλου βρίσκεται στο οπίσθιο έξω άκρο του έσω λημνίσκου. Οι ίνες του πρόσθιου νωτιαιοθαλαμικού δεματίου καταλήγουν μαζί με τον έσω λημνίσκο στον τρίτο νευρώνα, στον κοιλιακό οπίσθιο έξω πυρήνα του θαλάμου. Επομενος η σπινθοθαλαμικη δεσμιδα αποτελούνται από νευρώνες δεύτερης τάξης που μεταφέρουν πόνο, θερμοκρασία, αφή (μη διακρίτική) και πληροφορίες πίεσης στην σωματοαισθητηριακή περιοχή του θαλάμου.

4)    Ο πλευρικός λημνισκος μεταφέρει ακουστικές ίνες και καταλαμβάνει μια θέση πλευρική και ραχιαία προς τον νωτιαίο λημνίσκο.

Έσω Επιµήκης Δεσµίδα
Επεξεργασία

Εκτείνεται από τον µέσο εγκέφαλο µέχρι τον νωτιαίο µυελό και βρίσκεται κοιλιακά της κεντρικής φαιάς ουσίας του εγκεφαλικού στελέχους. Λίγες νευρικές ίνες από τους αισθητικούς πυρήνες του τριδύµου νεύρου εισέρχονται επίσης στην έσω επιµήκη δεσµίδα. Ελέγχει την αρμονική συνεργασία των διαφόρων εγκεφαλικών νεύρων που συνδέει μεταξύ τους και τις αντανακλαστικές κινήσεις οπως τις κινήσεις των οφθαλμών με τις κινήσεις της κεφαλής και του λαιμού η το οφθαλμοκαρδιακό αντανακλαστικό με το δακρυϊκό αντανακλαστικό.

Η βάση περιλαμβάνει τα εγκεφαλικά σκέλη και τη μέλαινα ουσία. χωρίζεται από την αντίθετη, με την οπίσθια διάτρητη ουσία (μεσοσκελιαίος βόθρος).

Η μέλαινα ουσία ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Felix Vicq d'Azyr, Γάλλο ιατρό το 1786[2]. Στη συνέχεια θεωρήθηκε ότι αποτελεί μέρος του κοινού κινητικού νεύρου λόγω της θέσεος του (εγγύτητα με το κοινό κινητικό νεύρο). Λειτουργικά,είναι μέρος του εξωπυραμιδικού κινητικού συστήματος, μέσω του οποίου συμβάλλει στον έλεγχο των κινήσεων συνδέοντας με τα βασικά γάγγλια. Eκτείνεται σε όλα τα επίπεδα του μεσαίου εγκεφάλου και βρισκεται ανάμεσα στα εγκεφαλικά σκέλη και την καλύπτρα. Το διακριτό σκούρο χρώμα προέρχεται από τη χρωστική νευρομελανίνη  Αποτελείται από δύο μοίρες: μια ραχιαία, συμπαγής μοίρα (compacta) που περιέχει μελανίνη και μια κοιλιακή, δικτυωτή μοίρα (reticulata) που περιέχει ενώσεις σιδήρου. Ο νευρωνικός πληθυσμός της μέλαινας ουσίας αποτελείται από φαιόχρωμα κυτταρα και μη  φαιόχρωμα κυττάρα. Τα φαιόχρωμα κυτταρα ξεπερνούν τα μη φαιόχρωμα κυτταρα δύο προς έναν. Ο νευροδιαβιβαστής στους φαιόχρωμους νευρώνες είναι η ντοπαμίνη. Οι μη φαιόχρωμοι νευρώνες είναι είτε χολινεργικοί είτε GABAεργικοί (γ-αμινοβουτυρικό οξύ). Μόνο οι φαιόχρωμοι νευρώνες (ντοπαμινεργικοί), ειδικά αυτοί που βρίσκονται στο κέντρο της ουσίας, χάνονται στην ιδιοπαθή νόσο του Πάρκινσον. Αποτέλεσμα είναι η μείωση της ντοπαμινεργικής επίδρασης στο ραβδωτό σώμα.

Τα εγκεφαλικά σκέλη είναι μια τεράστια δέσμη ινών που καταλαμβάνει το πιο κοιλιακό τμήμα του μεσου εγκέφαλου. Ρυγχαιος είναι συνεχής με την εσωτερική κάψουλα (όριο οι οπτικές ταινίες) και συγχωνεύεται ουραίος με την γέφυρα (όριο η πρόσθια γεφυρική αύλακα). Εξωτερικά η πλάγια αύλακα του Reil αποτελεί το έξω όριο των σκελών. Μεταφέρουν φλοιοφυγικές ίνες από τον εγκεφαλικό φλοιό σε διάφορα υποφλοιώδη κέντρα. Τα μεσαία τρία πέμπτα του εγκεφαλικού σκελους καταλαμβάνονται από φλοιονωτιαίες ίνες που σχηματίζουν το φλοιονωτιαία δεμάτιο, οι οποίες είναι συνεχόμενος ουραία με τις πυραμίδες. Οι ίνες που προορίζονται για το βραχίονα βρίσκονται στην μεση, αυτές στο πόδι τοποθετούνται πλευρικά και οι ίνες κορμού βρίσκονται μεταξύ τους (ενδιάμεσα). Οι  φλοιογεφυρικες ίνες τοποθετούντε σε κάθε πλευρά του φλοιονωτιαίου δεμάτιου. Οι εσω τοποθετημένες ίνες αποτελούν την προβολη των μετωπογεφυρικές ίνες. Οι εξω τοποθετημένες ίνες αποτελούν τις βρεγματικο-ινιακο-χρονικο γεφυρικες ίνες.

Οι μετωπογεφυρικές ίνες (ή δεμάτιο του Arnold) αρχίζουν από το μετωπιαίο λοβό, διέρχονται από τον ακτινωτό στέφανο και φτάνουν στο πρόσθιο σκέλος της έσω κάψας. Διέρχονται από το έσω άκρο της βάσης του εγκεφαλικού σκέλους και κατλήγουν στους γεφυρικούς πυρήνες της ανώτερης μοίρας της γέφυρας.

Οι Κροταφογεφυρικές ίνες (ή δεμάτιο του Turk) αρχίζουν από τον κροταφικό φλοιό, διέρχονται από τον ακτινωτό στέφανο και στη συνέχεια από την υποφακοειδή μοίρα της έσω κάψας. Διέρχονται από το έξω άκρο της βάσης του εγκεφαλικού σκέλους και καταλήγουν στους γεφυρικούς πυρήνες της κατώτερης μοίρας της γέφυρας. Βρεγματοϊνιογεφυρικές ίνες αρχίζουν από τον βρεγματικό και ινιακό φλοιό, διέρχονται από τον ακτινωτό στέφανο και στη συνέχεια από τη μεταφακοειδή μοίρα της έσω κάψας. Διέρχονται από το έξω άκρο της βάσης του εγκεφαλικού σκέλους και καταλήγουν στους γεφυρικούς πυρήνες της κατώτερης μοίρας της γέφυρας.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Ruchalski, Kathleen; Hathout, Gasser M. (2012). «A Medley of Midbrain Maladies: A Brief Review of Midbrain Anatomy and Syndromology for Radiologists» (στα αγγλικά). Radiology Research and Practice 2012: 1–11. doi:10.1155/2012/258524. ISSN 2090-1941. http://www.hindawi.com/journals/rrp/2012/258524/. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Afifi, Adel K. (2005). Functional neuroanatomy : text and atlas (2nd ed έκδοση). New York: Lange Medical Books/McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-140812-7. 60315244. 
  3. Standring, Susan,. Gray's anatomy : the anatomical basis of clinical practice (Forty-first edition έκδοση). [Philadelphia]. ISBN 978-0-7020-5230-9. 920806541. 
  4. Kiernan, J. A. (John Alan)· Rajakumar, Nagalingam, 1957-. Barr's the human nervous system : an anatomical viewpoint (Tenth edition έκδοση). Philadelphia. ISBN 978-1-4511-7327-7. 820349293. 
  5. Nieuwenhuys, R., 1927-· Nicholson, Charles. (1998). The central nervous system of vertebrates. Berlin: Springer. ISBN 3-540-56013-0. 36848127. 
  6. De Martino, Federico; Moerel, Michelle; van de Moortele, Pierre-Francois; Ugurbil, Kamil; Goebel, Rainer; Yacoub, Essa; Formisano, Elia (2013-06). «Spatial organization of frequency preference and selectivity in the human inferior colliculus» (στα αγγλικά). Nature Communications 4 (1): 1386. doi:10.1038/ncomms2379. ISSN 2041-1723. PMID 23340426. PMC PMC3556928. http://www.nature.com/articles/ncomms2379. 
  7. Chen, Chenggang; Cheng, Mingxiu; Ito, Tetsufumi; Song, Sen (2018-03-28). «Neuronal Organization in the Inferior Colliculus Revisited with Cell-Type-Dependent Monosynaptic Tracing» (στα αγγλικά). The Journal of Neuroscience 38 (13): 3318–3332. doi:10.1523/JNEUROSCI.2173-17.2018. ISSN 0270-6474. http://www.jneurosci.org/lookup/doi/10.1523/JNEUROSCI.2173-17.2018. 
  8. Yang, Yoonsun; Lee, Joonyeol; Kim, Gunsoo (2020-01-28). «Integration of locomotion and auditory signals in the mouse inferior colliculus». eLife 9. doi:10.7554/eLife.52228. ISSN 2050-084X. PMID 31987070. PMC 7004561. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31987070. 
  9. Laemle, L. K. (1983). «A Golgi study of cell morphology in the deep layers of the human superior colliculus». Journal Fur Hirnforschung 24 (3): 297–306. ISSN 0021-8359. PMID 6886398. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6886398. 
  10. Hornung, Jean-Pierre (2003-12). «The human raphe nuclei and the serotonergic system» (στα αγγλικά). Journal of Chemical Neuroanatomy 26 (4): 331–343. doi:10.1016/j.jchemneu.2003.10.002. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0891061803001157. 
  11. Jerge, Charles R. (1963-05-01). «ORGANIZATION AND FUNCTION OF THE TRIGEMINAL MESENCEPHALIC NUCLEUS» (στα αγγλικά). Journal of Neurophysiology 26 (3): 379–392. doi:10.1152/jn.1963.26.3.379. ISSN 0022-3077. https://www.physiology.org/doi/10.1152/jn.1963.26.3.379. 
  12. Thelander, H. E. (1924-06). «The course and distribution of the radix mesencephalica trigemini in the cat» (στα αγγλικά). The Journal of Comparative Neurology 37 (1): 207–220. doi:10.1002/cne.900370108. ISSN 0021-9967. http://doi.wiley.com/10.1002/cne.900370108. 
  13. Corbin, Kendall B. (1940). «Observations on the peripheral distribution of fibers arising in the mesencephalic nucleus of the fifth cranial nerve» (στα αγγλικά). Journal of Comparative Neurology 73 (1): 153–177. doi:10.1002/cne.900730110. ISSN 1096-9861. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/cne.900730110. 
  14. 14,0 14,1 Corbin, Kendall B.; Harrison, Frank (1940-09-01). «FUNCTION OF MESENCEPHALIC ROOT OF FIFTH CRANIAL NERVE» (στα αγγλικά). Journal of Neurophysiology 3 (5): 423–435. doi:10.1152/jn.1940.3.5.423. ISSN 0022-3077. https://www.physiology.org/doi/10.1152/jn.1940.3.5.423. 
  15. Kozicz, Tamás; Bittencourt, Jackson C.; May, Paul J.; Reiner, Anton; Gamlin, Paul D. R.; Palkovits, Miklós; Horn, Anja K.E.; Toledo, Claudio A. B. και άλλοι. (2011-06-01). «THE EDINGER-WESTPHAL NUCLEUS: A HISTORICAL, STRUCTURAL AND FUNCTIONAL PERSPECTIVE ON A DICHOTOMOUS TERMINOLOGY». The Journal of comparative neurology 519 (8): 1413–1434. doi:10.1002/cne.22580. ISSN 0021-9967. PMID 21452224. PMC 3675228. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3675228/. 
  16. Honey, C. Michael; Ivanishvili, Zurab; Honey, Christopher R.; Heran, Manraj K. S. (2019-05). «Somatotopic organization of the human spinothalamic tract: in vivo computed tomography–guided mapping in awake patients undergoing cordotomy». Journal of Neurosurgery: Spine 30 (5): 722–728. doi:10.3171/2018.11.SPINE18172. ISSN 1547-5654. https://thejns.org/view/journals/j-neurosurg-spine/30/5/article-p722.xml. 
  • R.S. Snell (2008). Κλινική νευροανατομία. Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας. ISBN 978-960-372-110-9.