Μάχη του Γκρούνβαλντ (Ματέικο)
Η Μάχη του Γκρούνβαλντ είναι πίνακας του Γιαν Ματέικο, που απεικονίζει τη Μάχη του Γκρούνβαλντ και τη νίκη των συμμαχικών Στέμματος του Βασιλείου της Πολωνίας και Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας επί του Τευτονικού Τάγματος το 1410. Ο πίνακας χρονολογείται στο 1878 και είναι μια από τις πιο ηρωικές αναπαραστάσεις της ιστορίας της Πολωνίας και της Λιθουανίας.[1] Εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας.
| Μάχη του Γκρούνβαλντ | |
|---|---|
 | |
| Ονομασία | Μάχη του Γκρούνβαλντ |
| Δημιουργός | Γιαν Ματέικο |
| Έτος δημιουργίας | 1878 |
| Είδος | Ελαιογραφία |
| Ύψος | 426 εκ. |
| Πλάτος | 987 εκ. |
| Μουσείο | Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας, Πολωνία |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Η κύρια εστίαση του πίνακα είναι η σκηνή του θανάτου του Μεγάλου Μαγίστρου του Τευτονικού Τάγματος, Ούλριχ φον Γιούνγκινγκεν. Άλλη κεντρική φιγούρα είναι ο Λιθουανός μεγάλος δούκας Βυτάουτας ο Μέγας, ντυμένος στα κόκκινα με υψωμένο ξίφος. Ο πίνακας έχει χαιρετιστεί και επικριθεί για την πολυπλοκότητά του. Είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα του Ματέικο και πιθανότατα συνέβαλε στη δημοφιλή εικόνα της Μάχης του Γκρούνβαλντ και στη διαρκή φήμη του στην πολωνική συνείδηση.
Ιστορία
Επεξεργασία
Ο Ματέικο άρχισε να συλλέγει υλικά για τον πίνακα το 1871. Άρχισε να ζωγραφίζει τον καμβά κάποια στιγμή το 1872 και τον τελείωσε το 1878.[2] Αμέσως μετά, έλαβε ένα σκήπτρο από το συμβούλιο της Κρακοβίας σε επίσημη τελετή, σε αναγνώριση του έργου του και της θέσης του ως ενός από τους πιο σεβαστούς Πολωνούς καλλιτέχνες.[3] Ο πίνακας πουλήθηκε εκείνη τη χρονιά στον Ντάβιντ Ρόζενμπλουμ, ιδιώτη από τη Βαρσοβία.[2] Εκτέθηκε σε πολλές διεθνείς εκθέσεις και το 1902 ο πίνακας αγοράστηκε από τους κληρονόμους του Ρόζενμπλουμ από την Εταιρεία για την Ενθάρρυνση των Καλών Τεχνών (Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych) και παρουσιάστηκε στη Βαρσοβία.[2]
Όπως πολλά άλλα έργα, η Μάχη του Γκρούνβαλντ κρύφτηκε κατά τη διάρκεια της κατοχής της Πολωνίας από τη Ναζιστική Γερμανία.[1] Μαζί με το Πρωσικός φόρος τιμής, ήταν ένα από τα δύο έργα τέχνης που ήταν στην κορυφή της λίστας με τους «περισσότερο καταζητούμενους» πίνακες που έφτιαξαν οι Ναζί, οι οποίοι συμμετείχαν σε μια συστηματική δράση φυσικής καταστροφής όλων των αντικειμένων του πολωνικού πολιτισμού.[1][4] Ο Γιόζεφ Γκαίμπελς πρόσφερε χρηματική επιβράβευση 10 εκατομμυρίων μάρκων για αυτό και πολλά μέλη του πολωνικού υπόγειου κινήματος εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς όταν αρνήθηκαν να αποκαλύψουν την τοποθεσία του παρά την ανάκριση και τα βασανιστήρια.[1] Ο πίνακας επέζησε από τα χρόνια του πολέμου κρυμμένος κοντά στο Λούμπλιν.[2]
Αποκαταστάθηκε μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και από το 1949 η ελαιογραφία εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας.[2] Το 1999, η Μάχη του Γκρούνβαλντ δανείστηκε στη Λιθουανία, όπου κέρδισε θετική υποδοχή επειδή παρουσιάζει εμφανώς τον Βυτάουτας, ο οποίος θεωρείται εθνικός ήρωας στη χώρα αυτή.[3] Μέχρι τη δεκαετία του 2000, ο πίνακας χρειαζόταν αποκατάσταση. Το 2010, η κακή κατάσταση του πίνακα εμπόδισε τη συμπερίληψή του σε μια ειδική έκθεση στο Κάστρο Βάβελ για τον εορτασμό της 600ης επετείου της μάχης. Ο πίνακας διατηρήθηκε, με το έργο να ολοκληρώθηκε το 2012. Μετά την αποκατάσταση ο πίνακας εκτίθεται ξανά στο Εθνικό Μουσείο.[5]
Σημασία
Επεξεργασία
Ο πίνακας έχει ονομαστεί αριστουργηματική απεικόνιση μιας σκηνής μάχης[6] και πολύ περισσότερο από μια απλή απεικόνιση μιας αιματηρής μάχης.[3] Είναι μια περίπλοκη εικόνα, που απαιτεί κάτι περισσότερο από μια πρόχειρη ματιά. Ένας Γάλλος κριτικός, βλέποντάς τον στο Παρίσι το 1879, δήλωσε ότι ήταν ένα μουσείο από μόνο του, που απαιτούσε οκτώ ημέρες μελέτης για να μπορέσει κανείς να το εκτιμήσει σωστά.[1] Ταυτόχρονα, οι κριτικοί έχουν επισημάνει τη μη ρεαλιστική απεικόνιση της μάχης και ορισμένα αναχρονιστικά αξεσουάρ που υπάρχουν στον πίνακα.[3] Άλλοι επέκριναν τον πίνακα επειδή είναι πολύ γεμάτος και χαοτικός.[2][3]
Ο πίνακας μπορεί να θεωρηθεί ως η προειδοποίηση του Ματέικο προς τον Όττο φον Μπίσμαρκ, του οποίου οι πολιτικές γερμανοποίησης (Kulturkampf) στόχευαν τον πολωνικό πολιτισμό, υπενθυμίζοντάς του την πολωνική νίκη επί των Τεύτονων.[2] Συνολικά, ο πίνακας είχε σκοπό να ανυψώσει το πνεύμα του πολωνικού λαού κατά την περίοδο που η Πολωνία είχε διαμελιστεί και δεν υπήρχε πλέον ως ανεξάρτητο κράτος.[2]
Ο πίνακας, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα του Ματέικο και ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες στην Πολωνία, πιθανότατα συνέβαλε στη δημοφιλή εικόνα της Μάχης του Γκρούνβαλντ και στη διαρκή φήμη του στην πολωνική συνείδηση.[2] Ο πίνακας ενέπνευσε τον Στανίσουαφ Βισπιάνσκι, ο οποίος το ανέφερε σε πολλά από τα έργα του.[3]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Batorska, Danuta. The Political Censorship of Jan Matejko. Art Journal, ISSN 0004-3249, 06/1992, Volume 51, Τεύχος 1, σελ. 57 (JSTOR)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Jan Matejko: "Bitwa pod Grunwaldem"» (στα Πολωνικά). Histmag. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Ρέζλερ, Μάρεκ. «Z Matejką przez polskie dzieje: Bitwa pod Grunwaldem» (στα Πολωνικά). Interklasa: polski portal edukacyjny. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2011.
- ↑ Ρέζλερ, Μάρεκ. «Z Matejką przez polskie dzieje: Hołd pruski» (στα Πολωνικά). Interklasa: polski portal edukacyjny. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2011.
- ↑ Centrum Informacyjne MKiDN (21 Σεπτεμβρίου 2012). «Dzieło Matejki ocalone dla potomnych Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - 2012». Mkidn.gov.pl. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2014.
- ↑ Γιάνους Βάουεκ (1988). A history of Poland in painting. Interpress. σελ. 11. ISBN 978-83-223-2115-7. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Κατανόηση του πίνακα του Ματέικο, Μάχη του Γκρούνβαλντ
- Μάχη του Γκρούνβαλντ εξηγείται από το Culture.pl
- HUNT, ένα podcast από το Stories From The Eastern West για το πώς κυνηγήθηκε ο πίνακας από τους Γερμανούς Ναζί