Μάχη της Καλιακούδας

Η μάχη της Καλιακούδας ήταν πολεμική εμπλοκή της επανάστασης του 1821 στις 28 Αυγούστου 1823 στον ομώνυμο ορεινό όγκο της Ευρυτανίας, με νικηφόρα έκβαση για τους Τούρκους.

Μάχη της Καλιακούδας
Ελληνική Επανάσταση του 1821
Μάχη της Καλιακούδας
Χρονολογία	28 Αυγούστου 1823
Τόπος	Καλιακούδα
Έκβαση	Νίκη των Τούρκων
Αντιμαχόμενοι
Έλληνες επαναστάτες Οθωμανική αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Ζυγούρης Τζαβέλας Μουσταφά Πασά της Σκόδρας
Δυνάμεις
2.500 15.000 στρατιώτες
Απώλειες
150, θάνατος του Κοντογιάννη και του Ζυγούρη Τζαβέλα 500

Η εξέλιξη των γεγονότων

Τα προηγηθέντα

Μετά την αποτυχία κατάληψης του Μεσολογγίου (Οκτ-Δεκ 1822) ο Σουλτάνος ανάθεσε τις επιχειρήσεις στον Μουσταφά Πασά της Σκόδρας. Τον Αύγουστο θα λάβει χώρα η μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου, κατά την οποία ο Μάρκος Μπότσαρης νίκησε τις εμπροσθοφυλακές του Μουσταή. Όμως ο απροσδόκητος θάνατος του Μπότσαρη δεν βοήθησε στην εμπέδωση των αποτελεσμάτων της νίκης. Ο Πασάς της Σκόδρας σχεδίασε την καθόδο προς νότον. Γι' αυτό θέλησε να ξεκαθαρίσει τα νώτα του από κάθε απειλή. Κι αυτή ήταν το ελληνικό στρατόπεδο του όρους Καλιακούδας περί τα τέσσερα χιλίομετρα νοτιότερα του Καρπενησίου. Η θέση ήταν οχυρή και ελέγχει το πέρασμα του πιο σύντομου δρομολογίου προς το νότο.

Το ελληνικό και τουρκικό στρατόπεδο

Οι Ελληνικές δυνάμεις αποτελούνταν από τις δυνάμεις του Ζυγούρη Τζαβέλλα, τα σώματα των τοπικών οπλαρχηγών Γιολδάση και Σιαδήμα και 200 υπό τον Νικολό Μήτρου Κοντογιάνη και 300 Πελοποννήσιοι υπό τον Γ. Ροδόπουλο, συνολικά ανερχόμενο σε 2.500. Επίσης στάλθηκαν 600 άνδρες Πελοποννήσιοι υπό τον Νικόλαο Πετμεζά και άλλα σώματα Πελοποννησίων υπό τους Ανδρέα Λόντο και Βασίλη Πετμεζά και Ρουμελιωτών υπό τους Μήτσο Κοντογιάννη και Δήμο Σκαλτσά, χωρίς να φθάσουν εγκαίρως. Ο Πασάς της Σκόρδας είχε 15.000 Τουρκαλβανούς.

Η διάταξη των αντιμαχομένων

Το κύριο μέρος των ελληνικών δυνάμεων τοποθετήθηκε αμυντικά στα ΒΔ. κράσπεδα της Καλιακούδας. Στο Νότιο και απόκρυμνο μέρος του βουνού , εκατέρωθεν δύσβατης στενωπού που οδηγούσε που οδηγούσε στην κορυφή του, εγκαταστάθηκε δύναμη 200 άνδρών υπό τους Γιολδάση και Σιαδήμα για να αποτραπεί υπερφαλάγγιση της κύριας δύναμης.

Η μάχη της Καλιακούδας

Οι Τούρκοι το πρωί της 28ης Αυγούστου επιτέθηκαν στις ελληνικές θέσεις, με έφιππους και πεζούς, αλλά αποκρούσθηκαν με βαριές απώλειες. Και άλλες δύο έφοδοι αποκρούσθηκαν με επιτυχία. Όμως σημειώθηκε ανατροπή όταν 400 πολεμικότατοι Αλβανοί Καθολικοί Μιρδίτες υπό τον Κροάτη Μάρκο διείσδυσαν από τη νότια δύσβατη στενωπό , την οποία δεν κάλυψαν επαρκώς ή σύμφωνα με άλλους άφησαν σκόπιμα αφύλακτη, οι Γιολδάσης και Σιαδήμας. Οι περικυκλωμένοι Έλληνες δεν κατόρθωσαν να σπάσουν τον κλοιό. Συνολικά οι νεκροί από την ελληνική πλευρά ήταν 150 μεταξύ των οποίων και οι Ζυγούρης Τζαβέλλας, Νικόλαος Κοντογιάννης, Δήμος Κίτσιος. Οι Τούρκοι έχασαν 500 άνδρες.

Συνέπειες της μάχης

Η ήττα προκάλεσε διάλυση του στρατοπέδου της Καλλιακούδας και συνέβαλε στη διάνοιξη του δρόμου προς το Μεσολόγγι. Ο αιφνιδιασμός βάρυνε ιδιαίτερα στην έκβαση της μάχης. Η πλημμελής φρούρηση της νότιας στενωπού ήταν προϊόν εφησυχασμού λόγω του δύσβατου και απόκρημνου εδάφους.Πρόθυμη ήταν η συμμετοχή των Πελοποννησίων προϊόν πατριωτικής αλληλεγγύης και ορθής εκτίμησης ό,τι μετά τη Ρούμελη θα ακολουθούσε και η δική τους η σειρά.

Πηγές

• Γεώργιος Δροσίνης, επιμ. (1923). Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος, Τόμος 2. σελ. 19. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2011.  Ιστορία του μηνός - Χρονικά της Εκαντοταετηρίδος (1822) (pdf)
• Ιωάννης Κατσαβός, «Η Μάχη της Καλιακούδας», Τα Αιτωλικά, τχ.29 (Ιούλιος-Δεκέμβριος 2017), σελ.241-244