Μάρκος Καρδίτσας
Συντεταγμένες: 39°25′54.1″N 22°2′42.0″E / 39.431694°N 22.045000°E
Ο Μάρκος είναι πεδινό χωριό και τοπική κοινότητα του νομού Καρδίτσας σε υψόμετρο 93 μέτρα[1][2], με πληθυσμό 512 κατοίκους (απογραφή 2011)[3] και είναι ο παλαιότερος βυζαντινός οικισμός στο Θεσσαλικό χώρο.
| Μάρκος | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Καρδίτσας |
| Δήμος | Παλαμά |
| Δημοτική Ενότητα | Παλαμά |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θεσσαλία |
| Νομός | Καρδίτσας |
| Υψόμετρο | 98 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 508 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 432 00 |
| Τηλ. κωδικός | 24440 |
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΌλα τα κτήματα της Θεσσαλίας, μεταξύ των οποίων και το χωριό Μάρκος, ήταν εγγεγραμμένα στο κτηματολόγιο, το διατηρούμενο στην Κωνσταντινούπολη. Το χωριό του γαιοκτήμονα Μάρκου μνημονεύεται το 1336 ως αφιερωμένο στην Ιερά Μονή Ολυμπιώτισσα Ελασσόνος και φαίνεται κυρωμένο ελληνιστί δια χρυσόβουλου του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου. Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, το χωριό του Μάρκου μνημονεύεται στο οθωμανικό χειρόγραφο της Α΄ Απογραφής των ετών 1454/1455 και στον γεωγραφικό χάρτη.
Ο Μάρκος με άλλα χωριά ήταν προστατευόμενα από το μοναστήρι της Λυκουσάδας. Το χωριό του Μάρκου αναφέρεται επίσης και στην πρόθεση 37 της Μονής του Δουσικού (Αγίου Βησσαρίωνος) στην Πύλη Τρικάλων το έτος 1530 όπως επίσης και στην πρόθεση του Μεγάλου Μετεώρου (μεταμορφώσεως του Σωτήρος) το 1520 και το 1592. Επίσης στην πρόθεση 215 της μονής Βαρλαάμ (Άγιοι Πάντες) το 1613-14.
Επίσης αναφέρεται την 1η Αυγούστου 1730 σε ένα δίπλωμα που δόθηκε στην Μονή Ολυμπιώτισσα συντεταγμένο στη λατινική γλώσσα, υπογεγραμμένο από τον Πρίγκιπα Ροδόλφο τον Καντακουζηνό, με το οποίο χρυσόβουλο επικυρώνει παλαιά και νέα κτίσματα της Μονής Ολυμπιώτισσας. Σε αυτό το έγγραφο με αριθμό 10 το χωριό του Μάρκου αναφέρεται ως Δελμάρκο καθώς και το χωριό Μυρίχοβο (σημερινή Αγία Τριάδα Καρδίτσας):
’’In viciniis Larissarum oppidis Mirihovon, et DelMarco cum annlxis’’.
Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας στη Θεσσαλία (1430-1881), το χωριό Μάρκος διατήρησε το ελληνικό του όνομα. Από το 1881 που απελευθερώθηκε η Θεσσαλία υπήχθη διοικητικά στην επαρχία Καρδίτσης του Νομού Τρικάλων και συγκεκριμένα στο Δήμο Τιτανίου. Από το 1912, που αναγνωρίσθηκε ως Κοινότητα[4] και μέχρι το 1928, φέρεται στο Υπουργείο Εσωτερικών με το όνομα Μάρκου. Από το 1928 μέχρι σήμερα με το όνομα Μάρκος[5].
Αξιοθέατα
ΕπεξεργασίαΑξιοθέατα της Κοινότητας Μάρκου αποτελούν οι τέσσερις νεολιθικοί οικισμοί 7000 - 3000 π.Χ. αποκαλούμενοι και ως "Μαγούλες", οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν ως αρχαιολογικοί χώροι από το 1964[6].
Επίσης, στον ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος κτίσθηκε το 1566, βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου (χρονολογείται το 1782), και το τέμπλο του ναού, που χρονολογείται το 1805. Στο Μάρκο υπάρχει από το 1744 η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και το νέο εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου. Σημαντικό τοπικό γεγονός αποτελούν τα πανηγύρια των τριών Αγίων με το πανηγύρι του Αγίου Φανουρίου να είναι το πιο δημοφιλές στην περιοχή[7].
Πολιτισμός και αθλητισμός
ΕπεξεργασίαΟ Μάρκος είναι από τις πρώτες Κοινότητες που ίδρυσαν Κέντρο Πολιτισμού και Κοινοτική Βιβλιοθήκη. Το αποκαλούμενο και ως Πνευματικό Κέντρο λειτουργεί από το 1972, ενώ το 1978 ιδρύθηκε ο Μορφωτικός Σύλλογος Μάρκου "Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ" ο οποίος κατά τα τριάντα χρόνια συνεχούς λειτουργίας οργάνωσε πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και δράσεων με αποκορύφωμα την ίδρυση της Κοινοτικής Βιβλιοθήκης, η οποία στεγάζεται στο παλαιό Κοινοτικό Γραφείο.
Στο κέντρο του Μάρκου υπάρχει το νηπιαγωγείο που στεγαζεται σε κτήριο που εγκαινιαστηκε το 1992, το πετρινο δημοτικό σχολείο, το οποίο στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού και το Κοινοτικό Γραφειο. Επίσης υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις όπως γήπεδα Μπάσκετ και Πετοσφαίρισης καθώς και το Κοινοτικό Στάδιο που αποτέλεσε την έδρα του ιστορικού Αθλητικού Ομίλου "ΑΟ Δοξα Μαρκου" που ιδρύθηκε το 1975[8].
Το 2014 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος Μάρκου.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Δημογραφικά & Στατιστικά Στοιχεία». palamas.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 170, τομ.21.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10614 (σελ. 140 του pdf)
- ↑ Β.Δ 29/8/1912 ΦΕΚ 261
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ ΦΕΚ 91/19-3-1964
- ↑ Poimin.gr (27 Αυγούστου 2016). «Πλήθος ευσεβών χριστιανών στην πανήγυρη του Αγίου Φανουρίου Μάρκου». poimin.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «ΑΟ Δόξα Μάρκου - Onsports.gr». www.onsports.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2019.
Πηγές
Επεξεργασία- Τζιαμούρτας Ζήσης, ΕΝΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΊΟ ΤΟΥ, Μάρκο Καρδίτσας 2005.
- Τζιαμούρτας Ζήσης, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΔΩΝ, Καρδίτσα 1998.'ΕΠΑΙΝΟΣ Α' ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ.
- Τζιαμούρτας Ζήσης, ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΔΩΝ, Μάρκο Καρδίτσας 2005, ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ